2016 ވަނަ އަހަރު ކުރީގެ ރައީސް އަބްދުﷲ ޔާމީންގެ ވެރިކަމުގައި އިންޑިއާއާއެކު ވެވުނު ޑިފެންސް އެކްޝަން ޕްލޭން އެއްބަސްވުމަށް ބަދަލު ގެނެވި, މިހާރު އެ އެ ޕްލޭންގެ ދަށުން އިންޑިއާއިން ފޯރުކޮށްދޭނީ އެހީތެރިކަން ކަމަށް ޗީފް އޮފް ޑިފެންސްފޯސް މޭޖާ ޖެނެރަލް އަބްދުﷲ ޝަމާލް ވިދާޅުވެއްޖެއެވެ.
މި ޕްލޭންގައި އޮޕަރޭޝަނަލް ބޭނުމަށްޓަކައި އިންޑިއާ ނޭވީ (އުތުރު ތިލަފަޅު) ބޭނުންކުރުމާއި, އެފަދަ ވަރަށް ގިނަ ވާހަކަތަކެއް އެކްޝަން ޕްލޭންގައި ދައްކާފައި ހުއްޓެވެ. ނަމަވެސް 2019 ވަނަ އަހަރު މި ސަރުކާރުން އަލުން އިންޑިއާއާއެކު އެއްބަސްވުން ރިއެސެސް ކުރުމަށްފަހު ގިނަ ކަންކަން ވަނީ ހަނިކޮށްފައެވެ.
ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ 241 ކޮމިޓީގައި މި ޕްލޭނާ ގުޅޭގޮތުން މެންބަރުން ކުރެއްވި ސުވާލުތަކަށް ޖަވާބު ދެއްވަމުން ޝަމާލް ވިދާޅުވީ; އިންޑިއާއާ ރާއްޖެއާއި އޮންނަ ދިފާއީ ގުޅުމަކީ 2 ގައުމުގެ ގުޅުމުގެ އެންމެ ވަރުގަދު އެއް ތަނބު ކަމަށެވެ. އަދި މި އެއްބަސްވުމުގައި އަންޑަރލައިންކޮށްފައި ވަނީ އިންޑިއަން އޯޝަން ރީޖަންގެ ސަލާމަތާއި ރައްކާތެރިކަމެވެ. އެއީ ކްރޮސް ބޯޑަރ ޓެރަރިޒަމް ކަމަށް ވިޔަސް, އަދި ޑްރަގުގެ ވިޔަފާރި ކަމަށް ވިޔަސް އަދި ޓްރފިކިންގ ފަދަ ހުރިހާ ކަމެއްވެސް, އަދި ނޭދެވޭ ކަންކަމުގައި ޑީލް ކުރުމަށްޓަކައި ގައުމީ ދިފާއީ ބާރުގެ ކެޕޭސިޓީ ބިލްޑް ކުރުމަކީ އިންޑިއާ އަސްކަރިއްޔާ ޝައުގުވެރިވާކަމެއްގެ ގޮތުގައި ފާހަގަކުރެވިފައިވާ ކަމަށް ޝަމާލް ވިދާޅުވިއެވެ.
ކެޕޭސިޓީ ބިލްޑްކުރެވިފައިވާ ރަނގަޅު އެމްއެންޑީއެފަކީ އެމީހުން ޝައުގުވެރިވާ ކަމެއްގެ ގޮތުގައި އަބަދުވެސް ފާހަގަކުރޭ. ޒަމާނުއްސުރެ އިންޑިއާއިން ރާއްޖެއަށް ވަރަށް ބޮޑަށް އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދެމުން ދަނީ އަސްކަރީ ދާއިރާއިން. މީހުން ތަމްރީނު ކުރުމާއި ވަސީލަތްތަކާއި މިހެން ގޮސް އެތައް ކަމެއް. ދެން އެހީތެރިކަމުގެ ތެރެއިން 2016 ގައި ޑިފެންސް އެކްޝަން ޕްލޭނަކީ މީގެ މައިލްސްޓޯން ބަދަލެއް އައި ޕްލޭނެއްގެ ގޮތުގައި އެ އެންގޭޖްމަންޓް އަޅުގަނޑުމެން ދެކެނީޗީފް އޮފް ޑިފެންސްފޯސް މޭޖަރ ޖެނެރަލް އަބްދުﷲ ޝަމާލް
ޝަމާލް ވިދާޅުވީ ޑިފެންސް އެކްޝަން ޕްލޭނަށް ބަލާލައިފިނަމަ އޭގައި ހުރި ގިނަ ކަންތައްތައް އެނގެމުންދާ ކަމަށާއި، މި ޕްލޭންގައި މައިގަނޑު ގޮތެއްގައި އޭގައި އޮތް ވިސްނުމަކީ ވެސް ދިފާއީ ބާރުން ގަބޫލުކުރާ ގޮތުގައި ފައިދާތަކެއް ހުންނާނެ ކަމެއްގެ ގޮތުގައި ދެކޭ ކަމަށެވެ.
އަދި އޭރު މި ޕްލޭންގައި އޮތް ރޫހާއި، މިހާރާއި އޮތް ތަފާތަކީ ޑިފެންސް އެކްޝަން ޕްލޭންގައި އޮތީ ޕާޓްނަރ ވެގެން ޖޮއިންޓް އޮޕަރޭޝަން ހިންގަން ކަމަށެވެ. އަދި ޖޮއިންޓް އޮޕަރޭޝަންގެ ގޮތުގައި އިންޑިއާ ސިފައިންނާއި ކޯސްޓްގާޑް ބޭނުންކޮށްގެން ޖޮއިންޓް އޮޕަރޭޝަން ހިންގަން ކުރިން އެއްބަސްވުމުގައި އޮތް ނަމަވެސް ރީ އެސެސް ކުރެވިގެން 2019ގައި މި އެގްރީމެންޓް ސޮއިކުރެވުނު ކަމަށެވެ.
ސޮއި ކުރެވުނު އިރު، މީގައި ޖޮއިންޓް އޮޕަރޭޝަނާއި ޕާޓްނަރ ވެގެން ސިފައިން އެކީގައި ހިންގުމުގެ ވިސްނުމުން ދުރަށް ގޮސް ވަރަށް ބޮޑަށް ސަޕޯޓް އެންޑް މެއިންޓަނަންސްގެ ގޮތުގައި ބަދަލު ކުރެވިފައިޗީފް އޮފް ޑިފެންސްފޯސް މޭޖަރ ޖެނެރަލް އަބްދުﷲ ޝަމާލް
ޝަމާލް ވިދާޅުވީ ޑޮކްޔާޑް ގާއިމު ކުރެވިއްޖެނަމަ ވެސެލްތަކުގެ މެއިންޓަނަންސްގެ މަސައްކަތް ރާއްޖޭގައި ކުރެވޭނެ ކަމަށެވެ. އަދި ކޯސްޓްގާޑް ޝިޕް ހުރަވީ ގްރައުންޑް ވެފައި އޮންނަތާ އެތައް އަހަރެއް ވެފައިވާކަން ފާހަގަކުރައްވައި ޝަމާލް ވިދާޅުވީ, ހުރަވީއާއެކު ރާއްޖޭގައި ޓެކްނިކަލް ސަޕޯޓް ޓީމެއް ތިބޭ ކަމަށެވެ. ހުރަވީ ރާއްޖެއަށް ދިންތާ 15 އަހަރަށްވުރެ ގިނަ ދުވަސްވެއްޖެ ކަމަށާއި، މި މުއްދަތަށް ބަލާއިރު އިންޑިއާގެ ސަޕޯޓް ޓީމް ރާއްޖޭގައި ތިބެގެން އެސެސްމަންޓް ހަދައި, އަދި އައިސްގެންވެސް އެސެސްމަންޓް ހަދަމުންދާ ކަމަށް ޝަމާލް ވިދާޅުވިއެވެ.
ޒަމާނުއްސުރެ، އެމްއެންޑީއެފް ކޯސްޓްގާޑަށް އަމިއްލަ ޑޮކްޔާޑަކާއި ބަނދަރެއްގެ ބޭނުން އިންތިހާޔަށްވަނީ ބޮޑުވެފައެވެ. މީގެ މައިގަނޑު ސަބަބުތަކުގެ ތެރޭގައި، 99.7 އިންސައްތަ ކަނޑުގެ މައްޗަށް އެކުލެވިފައިވާ މިޖަޒީރާ ގައުމުގައި ހިނގާ ކަނޑުމަތީގެ ހާދިސާތަކުގައި މީހުންގެ ފުރާނަޔާއި މުދާ ސަލާމަތްކުރުމުގަޔާއި، ބަލިމީހުން އެއްރަށުން އަނެއްރަށަށް ގެންދިޔުމުގައި ހަރަކާތްތެރިވަނީ ކޯސްޓްގާޑުގެ ސީ އެމްބިއުލާންސް ފަދަ އުޅަނދުތައް ކަމަށްވާއިރު، ގަވާއިދުން މަރާމާތާއި މެއިންޓެނަންސަށް ބޭނުންވާ މިއުޅަނދުތަކަށް، ސީދާ ރާއްޖޭގެ އަމިއްލަ ޑޮކްޔާޑަކުން އެޚިދުމަތްދިނުމުން، ދިވެހި ދައުލަތަށާއި ރައްޔިތުންނަށް ލިބިގެންދާ ބޮޑެތި ލުއިފަސޭހަތައް ހިމެނެއެވެ.
ހަމައެހެންމެ، ގަވައިދާ ޚިލާފަށް މަސްވެރިކަންކުރާ ފަރާތްތަކާއި, މަސްތުވާތަކެއްޗާއި އިންސާނީ ވަގުފާރި ފަދަ ޖަރީމާތައް ހިންގާ ފަރާތްތައް އަތުލައިގަންނަން ކޯސްޓްގާޑުން ބޭނުންކުރާ "ކޯސްޓްގާޑްޝިޕް ހުރަވީ" ފަދަ އުޅަނދުތައް، މަރާމާތަށްޓަކައި ރާއްޖެއިން ބޭރަށް ފޮނުވަން ކުރަންޖެހޭ ބޮޑެތި ޚަރަދުތަކާއި އެތައް ވަގުތެއް ސަލާމަތްވުމުގެ އިތުރުން، އެއުޅަނދުތައް ނެތް ދަނޑިވަޅުގައި ސަލާމަތީގޮތުން ރާއްޖެއަށް ކުރިމަތިވާ ނުރައްކާ ކުޑަވުން ހިމެނެއެވެ.
