1970 ވަނަ އަހަރުން ފެށިގެން އަމަލު ކުރަމުން އަންނަ "ލިޔުންތަކުގައި ރެވެނިއު ސްޓޭމްޕް ޖެހުމުގެ ގާނޫނު" އުވާލުމުގެ ބިލު ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ އިބްރާހިމް މުހައްމަދު ސާލިހު ވަނީ ތަސްދީގުކުރައްވާފައެވެ. މި ގާނޫނު އުފެދިގެން އައިގޮތަށް ބަލާއިރު ރެވެނިއު ސްޓޭމްޕް ޖެހުމަށް ނިންމާފައިވަނީ އިބްރާހީމް ނާސިރުގެ ވެރިކަމުގައެވެ.
މިކަން މި އުސޫލުން ކުރަން އޭރު ނިންމާފައިވަނީ އާމްދަނީއާ ގުޅުންހުރި ކަންކަން މަރުކަޒީ ސިފައެއްގައި ކުރުމަށެވެ. އެ ދުވަސްވަރު އާމްދަނީއާ ގުޅުން ހުރި ކަންކަން ކުރަމުންދިޔައީ ލާމަރުކަޒީ ނިޒާމެއްގެ ތެރެއިންނެވެ. ލައިސަންސް ކާޑާއި، ކައިވެނީގެ ސެޓްފިކެޓްގެ އިތުރުން އެހެނިހެން ލިޔެކިޔުންތަކުން ފީއެއްގެ އިތުރުން ރެވެނިއު ސްޓޭމްޕް އައީ ނަގަމުންނެވެ.
ނަމަވެސް ޒަމާން ބަދަލުވެ މިހާރު އެ ގާނޫނުގެ ދަށުން ރެވެނިޔު ސްޓޭމްޕް ޖެހުމުގެ ނިޒާމު ހިންގުމަށްޓަކައި ހިނގާ ޚަރަދާ އަޅާބަލާއިރު ލިބޭ އާމްދަނީއަކީ އެކަށީގެންވާ އާމްދަނީއެއް ނޫނެވެ. ގާނޫނުގެ ދަށުން ނަގަމުން އައިސްފައިވާ ރެވެނިޔު ސްޓޭމްޕްގެ ފައިސާއަކީ ދައުލަތުގެ އެކިއެކި އިދާރާތަކުން ފޯރުކޮށްދެމުން އައި އެކިއެކި ޚިދުމަތްތަކަށް ނަގާ ފީއާއި އެނޫން ވެސް ފައިސާގެ ޒަރީއާއިން ހަމަޖެއްސޭނެ އާމްދަނީއެކެވެ.
އަދި ދިވެހިރާއްޖޭގައި ވިޔަފާރިކުރާ ފަރާތްތަކުން ޚިދުމަތް ހޯދުމުގައި ދައްކަންޖެހޭ ފީއާއި އެހެނިހެން ފައިސާގެ އިތުރުން ރެވެނިޔު ސްޓޭމްޕް ޖަހަންޖެހުމުގެ ސަބަބުން އެފަރާތްތަކަށް އިތުރު ދަތިތަކާ ދަނީ ކުރިމަތި ވަމުންނެވެ.
މި ނިޒާމު އުވާލުމަށް ނިންމާފައިވާ ސަބަބުތަކަށް ބަލާއިރު ދިވެހިރާއްޖޭގައި ވިޔަފާރިކުރުމަށް އޮތް ފުރުސަތުތައް ފަސޭހަކަމާއެކު ކޮށްދިނުމަށްޓަކައި ކަނޑައަޅާފައިވާ ސަރުކާރުގެ ސިޔާސަތުތަކުގެ ދަށުން، ޚިދުމަތް ހޯދާ ފަރާތްތަކަށް ލުއިފަސޭހަ ކޮށްދިނުމަކީ ސަރުކާރުގެ އެއް ބޭނުމެވެ. މިކަމާ ގުޅިގެން ސަރުކާރުން ބުނެފައިވަނީ ގާނޫނު ހުށަހެޅި މަގްސަދަކީ ސަރުކާރުން އެކުލަވާލައިފައިވާ ސްޓްރޭޓީޖިކް އެކްޝަން ޕްލޭންގެ ދަށުން ރާއްޖޭގައި "ޑުއިންގ ބިޒްނަސް" ފަސޭހަކުރުމަށްޓަކައި ކުރެވުނު މަސައްކަތުގެ ތެރެއިން ރެވެނިއު ސްޓޭމްޕް ޖެހުމަކީ ވިޔަފާރިތަކަށް ދަތިކަމަކަށް ވުމުން ކަމަށެވެ.
އަދި ދައުލަތުގެ އެކި އިދާރާތަކަށް ފައިސާ ދެއްކުމުގެ ފަސޭހަ، އެހެނިހެން އާލާތްތައް ތައާރަފްވުމާއެކު މި އިންތިޒާމުން ލިބޭ އާމްދަނީ ދަށްވަމުންދިއުމާއި ސްޓޭމްޕް ޕްރިންޓުކުރުމަށް ޚަރަދުތަކެއް ހިނގާތީ ރެވެނިއު ސްޓޭމްޕް ޖެހުމުގެ ނިޒާމު އުވާލުމަކީ އެންމެ އެދެވޭ ގޮތް ކަމުގައެވެ.
ފާއިތުވި ދެ އަހަރުގެ ތަފާސްހިސާބަށް ބަލާއިރު، ސްޓޭމްޕް ވިއްކައިގެން 2019 ވަނަ އަހަރު ދައުލަތަށް 17.5 މިލިއަން ރުފިޔާ ލިބިފައިވެއެވެ. އަދި 2020 ވަނަ އަހަރު އެ އަދަދު 3.9 މިލިއަން ރުފިޔާއަށް ވަނީ ދަށްވެފައެވެ. އަދި މިއަހަރު 3.7 މިލިއަން ރުފިޔާއަށް ވެއްޓޭނެ ކަމަށް އަންދާޒާ ކޮށްފައިވެއެވެ.
މީގެ އިތުރުން ސްޓޭމްޕް ޕްރިންޓުކުރަން 547،228 ރުފިޔާ ހޭދަވެފައިވާއިރު މިވަގުތު ޕްރިންޓްކޮށްފައިވާ ސްޓޭމްޕްގެ އަދަދުތައް ވެސް ގާނޫނުގައި ހިމަނާފައިވެއެވެ. މިވަގުތަށް ބަލާއިރު އެންމެ ގިނައިން ޕްރިންކޮށްފައި ވަނީ 100 ރުފިޔާގެ 111،641 ސްޓޭމްޕާއި އެންމެ ގިނައިން ބޭނުންވާ 10 ރުފިޔާގެ ގެ 92،652 ސްޓޭމްޕެވެ.
