އާންމު ތަނެއްގައި މުސްލިމަކު ކާފަރެއްގެ ގޮތުގައި ސިފަކުރުމަކީ ކުށެއް ކަމަށް ކަނޑައެޅުމަށް ޤާނޫނުލް ޢުޤޫބާތަށް ހުށަހެޅި އިސްލާހުގެ ބިލް ދިރާސާކުރި ޖުޑީޝަރީ ކޮމިޓީން އެބިލަށް ގެނައި އިސްލާހުތަކާމެދު ފާޅުކުރަމުންދާ ކަންބޮޑުވުންތަކަށް ހައްލު ހޯދުމަށްޓަކައި، އަނެއްކާވެސް ބޮޑެތި އިސްލާހުތަކެއް އެބިލަށް ހުށަހަޅައިފިއެވެ.

ސަރުކާރުގެ ފަރާތުން، ތުޅާދޫ ދާއިރާގެ މެމްބަރ ޙިސާން ޙުސައިން ހުށަހަޅުއްވާފައިވާ މިބިލަށް ގިނަ ބައެއްގެ ފާޑުކިޔުންތައް އަމާޒުވެފައިވާއިރު އެބިލް އަނބުރާ ނެގުމަށްވެސް ގިނަ ބަޔަކު ދިޔައީ ގޮވާލަމުންނެވެ. މިބިލް ދިރާސާކުރި ޖުޑީޝަރީ ކޮމިޓީން ވަނީ އިސްލާމިކް މިނިސްޓްރީއާއި، ޕްރޮސެކިޔުޓަރ ޖެނެރަލް، އަދި ހިޔުމަން ރައިޓްސް ކޮމިޝަން އޮފް ދަ މޯލްޑިވްސްއިން ޚިޔާލު ހޯދާފައެވެ.

މީގެއިތުރުން މިބިލަކީ އާންމުގެ މަސްލަހަތު ބޮޑު ބިލަކަށް ވުމުން، އާންމުންގެ ޚިޔާލު ހޯދުމަށް ކޮމިޓީން ނިންމިކަމަށް ކޮމިޓީ ރިޕޯޓްގައި ބުނެފައިވެއެވެ. އެގޮތުން ހުޅުވާލި ފުރުސަތުގައި ގާތްގަނޑަކަށް 2462 ޚިޔާލު އާންމުންގެ ފަރާތުންނާއި ޖަމިއްޔާ ޖަމާއަތްތަކުން ކޮމިޓީއަށް ލިބިފައިވާކަމަށް ކޮމިޓީ ރިޕޯޓްގައި ބުނެފައިވެއެވެ. އެހުރިހާ ކަމަކަށް ބަލައި، ކޮމިޓީން ބިލް ދިރާސާކުރުމަށްފަހު ތަޅުމަށް ފޮނުވާފައިވާއިރު މިހާރު ބިލް އޮތްގޮތަށްވެސް ދީނީ އިލްމުވެރިންގެ އިތުރުން އާންމުންވެސް ގެންދަނީ ކަންބޮޑުވުން ފާޅުކުރަމުންނެވެ.

ބިލްގައި އާންމުންގެ އެންމެ ބޮޑު ކަންބޮޑުވުމަކަށް އޮތީ، އާންމު ތަނެއްގައި ވަކި މީހަކީ އިސްލާމްދީނާ ޚިލާފަށް އުޅޭ ނުވަތަ އިސްލާމްދީނާ ދެކޮޅު މީހަކު ކަމަށް ތުހުމަތުކުރުން އެއީ ކުށެއްގެ ގޮތުގައި ކަނޑައަޅާ މާއްދާއަށެވެ. ކޮމިޓީން މިބިލް ދިރާސާކުރުމަށްފަހު އެ މާއްދާ އިސްލާހުކޮށްފައިވަނީ ދީނީ ޢިލްމުވެރިންގެ މެދުގައި ރައުޔު ތަފާތުވެފައިވާ މައްސަލައެއްގައި، އޭގެ ތެރެއިން ވަކި ރައުޔެއްގައިވާ ގޮތަށް މީހަކު ފާޅުކުރި ޝުޢޫރަކުން، ނުވަތަ ކުރި ޢަމަލަކުން، އެމީހަކީ އިސްލާމްދީނާ ޚިލާފަށް އުޅޭ ނުވަތަ އިސްލާމްދީނާ އިދިކޮޅު މީހެއްކަމަށް ނުވަތަ އެފަދަ މާނައެއްގައި، އާންމު ތަނެއްގައި ސިފަކުރުން ނުވަތަ ތުހުމަތުކުރުން އެއީ ކުށެއްކަމަށެވެ.

ނަމަވެސް ކޮމިޓީން މިގެނައި އިސްލާހާއެކުވެސް ކަންބޮޑުވުންތަކަށް ނިމުމެއް ނައެވެ. އެމާއްދާ ރަނގަޅުކުރުމަށް ކޮމިޓީން ގެނައި އިސްލާހާއެކު އެބިލް ކުރިޔަށްވުރެ ބޮޑަށް ގޯސްވެފައިވާކަމަށް ބުނެ ބައެއް ދީނީ އިލްމުވެރިންވެސް ވަނީ ކަންބޮޑުވުން ފާޅުކޮށްފައެވެ. އެގޮތުން ދީނީ އިލްމުވެރިންނަކީ ކޮބައިކަން އެ މާއްދާގައި ސާފުކޮށް ބަޔާންކޮށްފައިނުވާތީ، ދީނީ އިލްމުވެރިންގެ މެދުގައި އޮތް ހުރިހާ ޚިލާފުތަކަށް ވެސް ގާނޫނީ ހައިސިއްޔަތު ލިބޭ ކަމަށް އަންނަނީ ބުނަމުންނެވެ.

އެހެންކަމުން މިކަންބޮޑުވުންތަކަށް ހައްލެއް ގެނައުމަށް ސަރުކާރުގެ ފަރާތުން ދާންދޫ ދާއިރާގެ މެމްބަރު ޔަޢުޤޫބު ޢަބްދުﷲ ވަނީ ކޮމިޓީގެ ރިޕޯޓަށް ބޮޑެތި އިސްލާހުތަކެއް ހުށަހަޅުއްވާފައެވެ.

މިއީ ކުށްކަނޑައެޅުމާއި ގުޅޭ މާއްދާއެވެ.

ބިލްގައި މިހާރު އޮތްގޮތް:

އާންމު ތަނެއްގައި, ވަކި މީހަކީ އިސްލާމްދީނާ ޚިލާފަށް އުޅޭ ނުވަތަ އިސްލާމްދީނާ ދެކޮޅު މީހަކު ކަމަށް ތުހުމަތުކުރުން

ކޮމިޓީން ގެނައި އިސްލާހު:

ދީނީ ޢިލްމުވެރިންގެ މެދުގައި ރައުޔު ތަފާތުވެފައިވާ މައްސަލައެއްގައި، އޭގެ ތެރެއިން ވަކި ރައުޔެއްގައިވާ ގޮތަށް މީހަކު ފާޅުކުރި ޝުޢޫރަކުން، ނުވަތަ ކުރި ޢަމަލަކުން، އެމީހަކީ އިސްލާމްދީނާ ޚިލާފަށް އުޅޭ ނުވަތަ އިސްލާމްދީނާ އިދިކޮޅު މީހެއްކަމަށް ނުވަތަ އެފަދަ މާނައިގައި ޢާންމު ތަނެއްގައި، ސިފަކުރުން ނުވަތަ ތުހުމަތުކުރުން

ޔަޢުޤޫބު ހުށަހަޅުއްވާފައިވާ އިސްލާހުގައި އެމާއްދާ އޮތް ގޮތް:

ދީނީ ޢިލްމުވެރިންގެ މެދުގައި ރައުޔު ތަފާތުވެފައިވާ މައްސަލައެއްގައި، އޭގެ ތެރެއިން ވަކި ރައުޔެއްގައިވާ ގޮތަށް މީހަކު ފާޅުކުރި ޝުއޫރަކުން، ނުވަތަ ކުރި އަމަލަކުން، އެމީހަކަށް އަނިޔާވެރިވުމަށް ގޮވާލުން

ބިލްގައި މިހާރު އޮތްގޮތް:

އިސްލާމީ ޢަޤީދާއާ ގުޅުވައި މުޖުތަމައުގައި މީހަކާމެދު ނަފުރަތު އުފެއްދުން

ކޮމިޓީން ގެނައި އިސްލާހު:

މުސްލިމަކު ކަނޑައެޅިގެން ކުފުރުގެ ޢަމަލެއް ނުވަތަ ބަހެއް ޤަޞްދުގައި ފާޅުނުކުރާހާ ހިނދަކު، ނުވަތަ ޤަޞްދުގައި ފާޅުގައި ދީނުން ބޭރުވެ މުރުތައްދުނުވާހާ ހިނދަކު، ޢާންމު ތަނެއްގައި، އެމީހަކީ ކާފަރެއްގެ ގޮތުގައި ނުވަތަ މުރުތައްދުވެފައިވާ މީހެއްގެ ގޮތުގައި ތުހުމަތުކުރުން ނުވަތަ ސިފަކުރުން ނުވަތަ އެފަދައިން ތުހުމަތުކުރުމުގައި ނުވަތަ ސިފަކުރުމުގައި ބައިވެރިވުން.

ޔަޢުޤޫބު ހުށަހަޅުއްވާފައިވާ އިސްލާހުގައި އެމާއްދާ އޮތް ގޮތް:

އިސްލާމީ ޝަރީޢަތުގައި މީހަކު ކުފުރުވެ މުރުތައްދު ވެއްޖެކަމަށް ކަނޑައެޅުމަށް އޮތް މިންގަނޑުން ބޭރުވެ، ޢާންމު ތަނެއްގައި މުސްލިމަކަށް ނިސްބަތްކޮށް އެމީހަކީ ކާފިރެއްގެ ގޮތުގައި ނުވަތަ މުރުތައްދުވެފައިވާ މީހެއްގެ ގޮތުގައި ތުހުމަތުކުރުން. ވަކި ބަސްތަކަކީ ކުފުރުވެދާނެ ބަސްތަކެއްކަން ނުވަތަ ވަކި އަމަލުތަކަކީ ކުފުރުވެދާނެ އަމަލުތަކެއްކަން ބަޔާންކުރުމަށް މިމާއްދާ ހުރަހެއް ނާޅާއެވެ.

މިބިލް ކޮމިޓީން ދިރާސާކުރުމަށްފަހު ވަނީ މިމާއްދާގެ 3 އަދި 4 ވަނަ ނަންބަރު އުވާލާފައެވެ. އެމާއްދާތަކުގައި ބުނެފައިވަނީ ޢާންމު ތަނެއްގައި، މުސްލިމަކު ކާފަރެއްގެ ގޮތުގައި ސިފަކުރުން ނުވަތަ ސިފަކުރުމުގައި ބައިވެރިވުމާއި އާންމު ތަނެއްގައި މުސްލިމަކަށް ކާފަރެއް ކަމުގައި ތުހުމަތުކުރުމެވެ.

ނަމަވެސް ޔަޢުޤޫބު ހުށަހެޅުއްވި އިސްލާހުގައި ވަނީ ދީނާމެދު ނަފުރަތު އުފެއްދުން އެއީ ޖިނާއީ ކުށެއްގެ ގޮތުގައި ހިމެނުމަށެވެ. ބިލް އެންމެ ފުރަތަމަ މަޖިލީހަށް ހުށަހެޅިއިރުވެސް ދީނާ މެދު ނަފްރަތު އުފައްދައި، ދީނަށް ފުރައްސާރަކުރުން ޖިނާއީ ކުށަކަށް ހެދުމަށް މިބިލްގައި ހިމަނާފައި ނުވާތީ ގިނަ ބަޔަކު ވަނީ ސަރުކާރަށް ފާޑުކިޔުން އަމާޒުކޮށްފައެވެ. އެފާޑުކިޔުންތަކަށް ހައްލު ގެނައުމަށް ޔަޢުޤޫބު ހުށަހެޅުއްވި އިސްލާހުތަކުގައި، ދީނަށް ފުރައްސާރަކުރުން ހިމަނާފައިވަނީ ކުށެއްގެ ގޮތުގައެވެ.

ޔަޢުޤޫބު ހުށަހެޅުއްވި އިސްލާހުގެ 3 ވަނަ ނަންބަރު:

މާތްﷲއާއި، ކީރިތި ރަސޫލާއާއި، ކީރިތި ޤުރުއާނާއި، ކީރިތި ރަސޫލާގެ ސުންނަތާއި، އެކަލޭގެފާނުގެ އަހުލުބައިތުންނާއި، ޞަހާބީންނާއި، އަދި އިސްލާމްދީނާއި، އިސްލާމްދީނުގެ ޝިއާރުތަކާމެދު ނަފުރަތު އުފެދޭ ގޮތަށް، ފުރައްސާރަކުރުމާއި މަލާމާތްކުރުން ނުވަތަ އިސްލާމްދީނާ ގުޅޭގޮތުން ދޮގު މައުލޫމާތު ފެތުރުން ނުވަތަ ދޮގު މައުލޫމާތު ދިނުން ނުވަތަ މިފަދަ އަމަލަކަށް ހިތްވަރުދިނުން ނުވަތަ މިފަދަ އަމަލެއް ކުރުމާއި އަދި ކުރުމުގައި ބައިވެރިވުމާއި ނުވަތަ އެކަމަށް ގޮވާލުން ނުވަތަ އެކަމަށް އަމުރުކުރުން.

މީގެއިތުރުން މިމާއްދާގެ 3 ވަނަ ނަންބަރުގައިވާ، މީހެއްގެ ސިޔާސީ ވިސްނުމަށް ބަލައި، އެމީހަކަށް ޖިސްމާނީ އަނިޔާއެއް ދިނުން ނުވަތަ ދިނުމުގައި ބައިވެރިވުން ނުވަތަ ދިނުމަށް ރޭވުން.

ކޮމިޓީން ގެނައި ބަދަލުތަކަށް ޔަޢުޤޫބު ވަނީ ބައެއް ކުދިކުދި އިސްލާހުތައް ހުށަހަޅުއްވާފައެވެ. އެގޮތުން މީހެއްގެ ނަސްލަށް، ނުވަތަ އުފަންވީ ގައުމަށް ނުވަތަ ކުލަޔަށް ނުވަތަ ސިޔާސީ ވިސްނުމަށް ބަލައި އެމީހަކަށް ޖިސްމާނީ އަނިޔާދިނުމާއި ޖިސްމާނީ އަނިޔާ ދިނުމަށް ގޮވާލުން ވަނީ ކުށަކަށް ހަދާފައެވެ.

ބިލުގައި ހިމަނާފައިވާ ކުށްތަކުގެ އަދަބުތައް ކަނޑައަޅާފައިވަނީ އެއް އަހަރުގެ ދުވަހާއި 15 އަހަރާ ދެމެދު ޖަލު ހުކުމެއް އަންނަ ގޮތަށެވެ.

ނަމަވެސް އެ ކުރާ ކުށަކުން މީހެއްގެ ފުރާނަ ގެއްލިއްޖެނަމަ، އެ މީހަކަށް މަރުގެ އަދަބު، ނުވަތަ އުމުރަށް ޖަލަށް ލުމުގެ އަދަބު އެ އިސްލާހުގައި ވަނީ ކަނޑައަޅާފައެވެ. ބިލުގެ ފުރަތަމަ މާއްދާއަށް އިތުރު އަކުރެއް އިތުރުކޮށް، ދީނަށް ފުރައްސާރަކުރުމަކީ ކުށެއް ކަމަށް ޔަޢުޤޫބު ހުށަހަޅުއްވާފައި ވާތީ، ދީނަށް ފުރައްސާރަ ކުރުމަކީ ޖިނާޔަތުގެ ހަތަރު ވަނަ ދަރަޖައިގެ ކުށެއް ކަމަށް ކަނޑައަޅަން ވަނީ ހިމަނާފައެވެ.

އެހެންކަމުން އެއީ ފުރަތަމަ ދެ މާއްދާއަށް ދޭ 1 އަހަރުގެ ޖަލު ހުކުމަކަށް ވުރެ ދެ ގުނަ ބޮޑު އަދަބެކެވެ.

މިބިލް މިދައުރުގެ ޖަލްސާތައް ބުރާސްފަތި ދުވަހު ނިންމާ ޗުއްޓީއަށް ދިޔުމުގެ ކުރިން ފާސްކުރާނެ ކަމަށް ބެލެވެއެވެ.