މިއީ ރޯދަމަހާއި ގުޅިގެން ބައެއް މީހުން ފޮނުވާފައިވާ ސުވާލުތަކު ތެރެއިން ބައެއް ސުވާލުތަކުގެ ޖަވާބެވެ. ސުވާލުތައް ފޮނުވާ މިންވަރަކުން ތިބޭފުޅުންނާއި ހަމަ އަށް ގެނެސްދޭނަމެއެވެ. މިއީ ދެވަނަ ބައެވެ.

ޖަވާބު

ރޯދަ ހިފައިގެން ހުރެ ރޯދަވިއްލުމަށް ނިޔަތްގަތުމަކީ ރޯދަގެއްލޭ ކަމެއްނޫނެވެ. ރޯދަ ގެއްލޭނީ ރޯދަގެއްލޭ ކަންތަކުގެ ތެރެއިން ކަމެއް ތިމާގެ ޤަސްތާއި ލައިގެން ކޮށްފިނަމައެވެ. އެއީ ކެއުމާއި ބުއިމާއި އެދުންވެރިކަން ފުއްދުމާއި މިފަދަ ކަމެކެވެ. މިއީ ފަރުޟު ރޯދަކަމުގައި ވިއަސް، ނަދުރު ރޯދަ ކަމުގައި ވިއަސް އަދި ސުންނަތް ރޯދަ ކަމުގައި ވިއަސް އެވެ. ނަމަވެސް ރޯދައަށް ހުންނައިރު ރޯދައަށް ހުރިކަމުގެ ނިޔަތްމަތީ ހުރުމީ ސުންނަތެކެވެ. އަދި ރޯދަ ވީއްލާއިރު ރޯދަވީއްލުމުގެ ނިޔަތްގަތުމާއި ރޯދަވީއްލާ ދުޢާކިއުމީވެސް ސުންނަތެކެވެ. އެހެންކަމުން ގެއްލިދާފަދަ ކަމެއް ކުރުމަކާނުލައި ރޯދަދޫކޮށްލުމަށް ނިޔަތްގަތުމަކުން ރޯދަ ނުގެއްލޭނެެއެވެ. އެކަމަކު ރޯދަ ވީއްލުމަކާ ނުލައި އެފަދައިން ހިތަށް އެރުވުމީ ރޯދަ މަކްރޫހަވެދާނޭ ކަމެކެވެ. އެހެންކަމުން ރޯދަ ގެއްލޭފަދަ ކަމަކާއެކު ރޯދަ ވީއްލުމުގެ ނިޔަތް ގެންފިނަމަ ރޯދަ ގެއްލިދާނެއެވެ. ހަމައެހެންމެ ރޯދައަށް ހުރިކަން ހަނދާންނެތި، ރޯދަ ވީއްލުމުގެ ނިޔަތެއްވެސްނެތި ރޯދަގެއްލޭފަދަ ކަމެއް ކުރުމަކުން ރޯދަ ނުގެއްލޭނެއެވެ.

ޖަވާބު

ނިފާސްކަމުގެ މުއްދަތަކީ މަދުވެގެން ހިނދުކޮޅެކެވެ. ގިނަވެގެން 60 ދުވަސް ކަމުގައި ގިނަ ދަންނަބޭކަލުން ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ. އިމާމު މާލިކުގެ އަރިހުގައި 70 ދުވަހެވެ. އަދި މެދު މިންވަރަކީ 40 ދުވަހެވެ. އެބަހީ 40 ދުވަހަށް އިންތިޒާރު ކޮށްފައި ލޭ ނާންނަ ކަމުގައި ވާނަމަ އެހިސާބުން ހިނައިގަންނާނީއެވެ. ނަމަވެސް އުޞޫލެއްގެ ގޮތުން ޢިލްމުވެރިން ބައްލަވައި ހައްދަވަނީ ކޮންމެ އަންހެނެކަށް ވެސް އެމީހެއްގެ އާދައަށެވެ.

އެކަކަށް ވުރެން ގިނަ ކުދިިން ވިހައިފައި ހުންނަ އަންހެނާ ޢަމަލުކުރާނީ އޭނާގެ އާދައަކީ ކޮބައިތޯ ބަލައި، އެއަށެވެ. މިސާލަކަށް އަލަށް ވިހެއުމަށްފަހު 15 ވަރަކަށް ދުވަހުން ލެއިކެނޑި، ލެއިއައުން ބަންދު ވެފައި، ދެން ލެއި ނައިސްހުރެ 40 ވުމުން ހިނައިގަންނާނީއެވެ. އޭގެ ފަހުން ދެވަނަ ކުއްޖާ ވިހެއި އިރުވެސް 15 ވަރަކަށް ދުވަހު ލެއި އައިސްފައި ކެނޑިއްޖެނަމަ، މިފަހަރު 40 ވަންދެން އިންތިޒާރު ކުރުމެއްނެތި، ތިމަންނާގެ އާދައަކީ 15 ދުވަސްކަމުގައި ބަލައިގެން، 15ގެ ފަހުން ހިނައިގަންނާނީއެވެ.

ކޮންމެއަކަސް ތިޔަ ވިދާޅުވި ގޮތަށް އާދައަކީ ކޮބައިކަން އެނގުމެއްނެތި، ނުވަތަ ފުރަތަމަ ފަހަރަށް ވިހެއިމީހަކު ނަމަ، 40ގެ ފަހުންވެސް ލެއި ފެނިއްޖެނަމަ އެއީ ނިފާސްވެރިކަން ކަމުގައި ބަލައި 60 ދުވަހަށް އިންތިޒާރުކޮށް އޭގެފަހުން ހިނައިގަންނާނީއެވެ. އަދި ކުރީގައި ތިޔަ ހިއްޕެވި ރޯދަ އަލުން ހިއްޕަވާނީއެވެ. އެއީ ރޯދަ ހިފުނީ ނިފާސްކަމުގެ މުއްދަތު ނުނިމެނީސް ކަމަށް ވާތީއެވެ. އެކަމަކު ކުރީގައި އެހިފުނު ރޯދައަކީ މަނާވަގުތެއްގައި ހިފުނު ރޯދައަކަށްވި ކަމުގައި ވިއަސް އެކަމާމެދު އެއްވެސް ފާފައެއް އަދި ގެއްލުމެއް ނުލިބޭނެއެވެ. އެއީ ރޯދަހިފުނީ އެކަމުގެ މައްސަލަ ނޭގިކަމުގައި ވާތީއެވެ.

ރޯދައަށް ހުއްޓާ ތިމާގެ ފުރިހަމަ އިޚްތިޔާރެއް ނެތި ޖުނުބުވެރިވުމަކީ ރޯދަ ގެއްލޭނޭ ކަމެއް ނޫނެވެ. އެއީ ނިދާފައި އޮތްކަމުގައި ވިއަސްއެވެ. ހަމަ އެހެންމެ ތިމާގެ އަމިއްލަ ޙަރަކާތެއްނެތި ޝަހުވަތާމެދު ވިސްނުމުގެ ސަބަބުން ޖުނުބުވެރިވިކަމުގައި ވިއަސް އޭނާގެ ރޯދަ ބާޠިލެއް ނުވާނެއެވެ. ނަމަވެސް އޭނާއަށް ޖެހޭނީ އަވަހަށް ހިނައިގަންނާށެވެ. ހަމަ އެގޮތަށް ޖުނުބުވެރިވެފައި ހުއްޓާ ފަޖުރުލުމަކުން ވެސް ރޯދައަށް ގެއްލުމެއް ނުވާނެއެވެ.

ޖަވާބު

ދަތްޖަހައިގެން ހުރުމާއި ދަތްޕިލާގައި ނަރުގަނޑު އަޅުވައިގެން ހުރެ ރޯދަ ހިފުމާއި މިފަދަ އެއްވެސް ކަމަކީ ރޯދަގެއްލޭނޭ އަދި ރޯދަ މަކްރޫހަވާނޭ ކަމެއްވެސް ނޫނެވެ.

ނަދުރު ބުނުމުގެ ޙުކުމަކީ ކޮބައިތޯ ބަލާއިރު، މިކަމާމެދު ދީނުގެ ޢިލްމުވެރިންގެ ރައުޔުތަކުގައި ތަފާތު ޙުކުމް އައިސްފައި އެބަހުއްޓެވެ. ބައެއް ޢިލްމުވެރިން ވިދާޅުވަނީ ނަދުރު ބުނުމަކީ ހުއްދަ ކަމެއް ކަމަށެވެ. އަނެއް ބައި ޢިލްމުވެރިން ވިދާޅުވަނީ އެއީ މަކްރޫހަ ކަމެއް ކަމަށެވެ. އަނެއްބައި ޢިލްމުވެރިން ވިދާޅުވަނީ އެއީ ހުއްދަ ކަމެއް ކަމަށާއި ކުރުމަށްވުރެން ނުކުރުން އައުލާ ކަމެއް ކަމަށެވެ. އެކަމަށް ނަހީގެ ބަސްފުޅު އައިސްފައި އޮތް ކަމުގައި ވިއަސް އެކަމުން ފާފަވެރި ވާނެ ކަމުގައި އެއްވެސް ބޭކަލަކު ވިދާޅެއް ނުވެއެވެ. އިބްނު ޙަޖަރު ވިދާޅުވަނީ ޝާފިޢީ މަޛްހަބުގެ ގިނަ ދަންނަބޭކަލުންގެ އަރިހުގައި ނަދުރު ބުނުން މަކްރޫހަ ކަމަށެވެ. މިބަސް ނަގުލު ކުރަށްވާފައި ވަނީ އިބްނުއްރިފްޢާ އާއި ޤާޟީ ޙުސައިން އަލްމުތަވައްލީއެވެ. މިގޮތުން މަކްރޫހަ ކަމުގައި ވިދާޅުވާ ބޭކަލުންގެ ތެރޭގައި މާލިކީ މަޛްހަބާއި ޙަންބަލީ މަޛްހަބުގެ ޢިލްމުވެރިން ހިމެނެއެވެ. ނަމަވެސް އިމާމު ޣަޒާލީ ވިދާޅުވަނީ މުސްތަޙައްބު ކަމެއް ކަމަށެވެ. އިމާމު ނަވަވީވެސް އަލްމަޖްމޫޢުގައި އެއީ މުސްތަޙައްބު ކަމެއް ކަމުގައި ލިއުއްވާފައި ވެއެވެ. އިމާމު ޤުރުޠުބީ ވިދާޅުވެފައި ވެއެވެ. ނަދުރެއް ބުނުމުން އެބުނެވުނު ނަދުރެއްގެ ސަބަބުން ކޮންމެހެން ވެސް ﷲ އެކަން ފަހިކޮށް ދެއްވާނެ ކަމުގައި ޤަބޫލުކުރާނަމަ މިއީ ކުފުރުގެ އިޢުތިޤާދެކެވެ. މިގޮތް ޤަބޫލުކުރާނަމަ ނަދުރުބުނުމީ ޙަރާމް ކަމެކެވެ. ނަމަވެސް އެފަދަ އިޢުތިޤާދެއް ނެތް މީހާއަށް މަކްރޫހަކަމާއެކު ހުއްދަވާނޭ ކަމަށެވެ. އިބްނު ޙަޖަރު ވިދާޅުވަނީ މިއީ ޙަދީޘުތައް އެއްގޮތްކުރެވޭ ރަނގަޅު ރައުޔެއް ކަމަށެވެ. ކުރީގައި ބަޔާންވެދިޔަ އާޔަތުގެ ޝަރަޙަ ކުރަށްވަމުން އިމާމު ޠަބަރީ ޞައްޙަ ސަނަދުން ޤަތާދާގެ އަރިހުން ރިވާކުރަށްވާފައި ވެއެވެ. މިއާޔަތުގެ މާނައަކީ ޞާލިޙު އަޅުން، ނަމާދާއި ރޯދައާއި ޒަކާތާއި ޙައްޖާއި ޢުމުރާއާއި މިފަދަ ފަރުޟުކުރެވިގެންވާ އަޅުކަންތަކުގެ ޒަރީޢާއިން ފަރުޟުގެ އިތުރަށް އެފަދަ އަޅުކަންތައް ﷲ އަށްޓަކައި ކޮށްކޮށް ތިބޭނެކަމެވެ. އެފަދަ މީހުންނަކީ ޞާލިޙުންނެވެ. އެހެންކަމުން އިމާމު ޤުރުޠުބީ ވިދާޅުވެފައި ވަނީ ރަނގަޅު އިޢުތިޤާދުގައި ރަނޅުކަމަކަށް މީހާ ގަންނަ ނަދުރު ފުއްދުމަކީ ޢިލްމުވެރިންގެ އިއްތިފާޤުން ފުއްދަން ވާޖިބުވެގެންވާ އަޅުކަމެއްކަމަށެވެ.