ކުޑަކުދިންގެ އަދުލުގެ ބިލް މަޖިލީހުން ބަލައިގަނެފިއެވެ.

މިބިލް މަޖިލީހުން ބަލައިގަތީ 66 މެމްބަރުންގެ ވޯޓުންނެވެ.

ސަރުކާރުގެ ފަރާތުން ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހަށް މި ބިލް ހުށަހެޅުއްވީ ގަލޮޅު ދެކުނު ދާއިރާގެ މެމްބަރު މީކާއިލް އަހްމަދު ނަސީމެވެ. ބިލް އިތުރަށް ދިރާސާ ކުރުމަށް ވަނީ މަޖިލީހުގެ ހިއުމަން ރައިޓްސް އެންޑް ޖެންޑަރ ކޮމެޓީއަށް ފޮނުވާފައެވެ.

ބުދަ ދުވަހުގެ މަޖިލީހުގެ ޖަލްސާގައި ބިލް ހުށަހަޅުއްވަމުން ގަލޮޅު ދެކުނު ދާއިރާގެ މެންބަރު މީކާއީލް ވިދާޅުވީ، މުޖްތަމައެއްގައި އެންމެ ބޮޑަށް ހާމަވެގެންދާ އެއް ކަމަކީ އެ މުޖްތަމައަކުން އެ މުޖްތަމައެއްގެ ކުޑަކުދިންނާއި މެދު އަމަލު ކުރަމުންދާ ގޮތް ކަމަށެވެ. މީކާއިލް ވިދާޅުވީ، ޖުވެނައިލް ކޯޓެއް ހުރި ނަމަވެސް ޖެންޑަރ މިނިސްޓްރީގެ ދަށުން ނިޒާމެއްގެ ދަށުން ބެލެހެއްޓޭނެ ގޮތެއް މިހާރު އޮތް ނަމަވެސް ކުށް ކުރެވޭ ކުދިންނާއި މެދު ވަކި ޚާއްސަ އުސޫލްތަކަކާއި އިޖުރާއަތް ތަކެއް ހުންނަން ޖެހޭ ކަމީ ދިވެހި ރާއްޖޭގެ އަދުލުގެ ނިޒާމް މިހާތަނަށް އައި އިރުވެސް ދަންނަ ކަމެއް ނޫން ކަމަށެވެ.

މީގެ އިތުރުން މިހާރު ރާއްޖޭގައި ޖުވެނައިލް ކޯޓެއް ގާއިމު ކުރެވިފައިވީ ނަމަވެސް އެތަނުގައި ތިއްބަވާ ފަނޑިޔާރުންނަކީ ގަބޫލުކުރެވޭ އުސޫލުތަކާއި ބައިނަލްއަގްވާމީ ހަމަތަކުގެ މަތިން އެ ޓްރެއިނިންގް ލިބިފައިވާ ބޭފުޅުންނެއް ކަމަކަށް ގަބޫލު ނުކުރެއްވޭ ކަމަށް ވެސް ވިދާޅުވިއެވެ. އަދި މި ބިލް ގާނޫނަކަށް ވުމުން އެކުދިން ކުރާ ޖިނާއީ ކުށްތައް ބަލާނީ ޚާއްސަ ތަމްރީންތައް ލިބިފައިވާ ފަނޑިޔާރުން ތިބޭ، ޖުވެނައިލް ކޯޓަކުން ކަމަށް މީކާއިލް ވިދާޅުވިއެވެ.

މި ބިލް ގާނޫނަކަށް ވުމުން، ބޮޑެތި މީހުންގެ މައްޗަށް ހިނގާ އާންމު ޖިނާއީ އަދުލުގެ ނިޒާމުން މުޅިން ވަކި ކުރެވިފައިވާ ނިޒާމެއް ގާއިމު ކުރެވިގެންދާނެ ކަމަށާއި ވީވަރަކުން ޖިނާއީ ދައުވާ ކުޑަކުދިންގެ މައްޗަށް އުފުލުމުގެ ބަދަލުގައި ޑައިވާރޝަން ނިޒާމުގެ ދަށުން އެކުންދިންނާއި މެދު އަމަލު ކުރެވިގެންދާނެ ކަމަށް ވެސް މެމްބަރު ވިދާޅުވިއެވެ. ޑައިވާރޝަން ނިޒާމާއިބެހޭ ގޮތުން އިތުރަށް ވާހަކަދައްކަވަމުން މީކާއިލް ވިދާޅުވީ،

އަދި ގާނޫނާއި ޚިލާފުވާ ކުޑަކުދިންގެ މައްސަލަތައް ތަހުގީގު ކުރާ ޕްރޮސެކިއުޓަރުންނާއި ޝަރީއަތް ކުރުމުގައި އުޅުއްވާ ބޭފުޅުންނާއި ކުޑަކުދިންނަށް ފަރުވާގެ ޕްރޮގްރާމްތައް ހިންގަވާ ބޭފުޅުންނާއި އަދި ޕްރޮބޭޝަންގައި މަސައްކަތް ކުރައްވާ ބޭފުޅުންނާއި އެކުދިން ބަންދުގައި ބައިތިއްބާ ތަންތަނުގައި މަސައްކަތް ކުރައްވާ ބޭފުޅުންނަކީ، އެކުދިންގެ މެދުގައި އަމަލު ކުރަން ޖެހޭ ޚާއްސަ އުސޫލުތަކަށް ފަރިތަ އަދި އެކަންކަމުގެ ޓްރެއިނިންގް ލިބިފައިވާ ބޭފުޅުންނަށް މި ބިލުގެ ދަށުން ވެގެންދާނެ ކަމަށް ވެސް މީކާއިލް ވިދާޅުވިއެވެ.

މި ބިލް ގާނޫނަކަށް ވުމުން ފުލުހުންގެ ޖަސްޓިސް ޑިޕާޓްމެންޓާއި ގުޅިގެން، ކުއްޖާގެ ރިސްކް އެސެސްމެންޓެއް ހެދޭނެއެވެ. އަދި އޭގެ ނަތީޖާއަށް ބިނާކޮށް އިތުރު ފިޔަވަޅެއް ނާޅާ، ނަސޭހަތްދީ ނިންމާލަން ޖެހޭ ހާލަތެއްގައި ޑައިވާރޝަންގެ ދަށުން ފިޔަވަޅެއް އެޅުމަށް ނިންމުން ނުވަތަ މައްސަލަ ތަހުގީގު ކުރަން ނިންމުމުމުގެ ބާރު އެ އިދާރާއަކަށް ލިބިގެންދާނެއެވެ. އެގޮތުން ޑައިވާރޝަންގެ ނިޒާމުގެ ދަށުން އެޅިގެންދާ ފިޔަވަޅުތަކުގެ ތެރޭގައި ކުށުގެ ޝިކާރައަކަށްވީ ފަރާތުގެ ކިބައިން މާފަށް އެދުމާއި ގެއްލުމުގެ ބަދަލު ދިނުމާއި، ކައުންސިލިންގް، ތައުލީމީ ، ވޮކޭޝަނަލް، ލައިފްސްކިލް ނުވަތަ ކޮމިއުނިޓީ ސާރވިސް ފަދަ ޕްރޮގްރާމްތަކުގައި ބައިވެރިކުރުވާ، އެފަދަ ފިޔަވަޅުތަކުގެ ދަށުން ވެސް އެ ކުދިން ދޫކޮށްލެވޭނެ އިންތިޒާމް، މި ބިލްގެ ދަށުން ހަމަޖެހިގެން ދާނެއެވެ.

ކުޑަކުއްޖާ ޖިނާއީ އަދުލުގެ ނިޒާމުގެ ކުރިމައްޗަށް ފުރަތަމަ ގެނެވޭ ހިސާބުން ފެށިގެން، އެ ނިޒާމުން މުޅިން ބޭރުވަންދެން އެކުއްޖާގެ މައްޗަށް ހިނގާނީ ކުޑަކުދިންގެ އަދުލުގެ ނިޒާމަށް ޚާއްސަކޮށް ބައްޓަން ކުރެވިފައިވާ އުސޫލުތަކެވެ.