ރާއްޖޭގެ ފަނޑިޔާރު ގެތަކާއި ފަނޑިޔާރުންނާ މެދު ރައްޔިތުންގެ އިތުބާރު ގެއްލިގެން އުޅެނީ އިއްޔެއަކު މިއަދަކު ނޫނެވެ. މާޒީގެ އެތައް ހިސާބަކަށް އެކަން ގޮސް ގުޅެއެވެ. އެންމެ ކުރީ ޒަމާނުއްސުރެ މޮޅު މީހާ އަށް މޮޅު ގޮތް ނިންމުން އެއީ ދިވެހިންގެ ސަގާފީ ކަމެކޭ ވެސް ބުނެވިދާނެއެވެ. ހާއްސަކޮށް ފާއިތުވި 10 ވަރަކަށް އަހަރުގެ ތެރޭގައި، އަދި ވަކިން ހާއްސަކޮށް ފާއިތުވި ފަސް ވަރަކަށް އަހަރުގެ ތެރެގައި ފަނޑިޔާރު ގެތަކުން ނެރުނު ހުކުމްތަކާއި ފަނަޑިޔާރުންގެ އަމަލުތައް ހުރި ގޮތުން އެ ތަންތަނާއި އެ ފަނޑިޔާރުންގެ އިތުބާރު ވަނީ ވަރަށް ބޮޑަށް ގެއްލިފައެވެ. ރާއްޖޭގެ ކޯޓުތަކުން އިންސާފުވެރި ހުކުމެއް ލިބިދާނެ ކަމާ މެދު އުންމީދުކުރާނީ މަދު މީހެކެވެ.

ކޯޓުތަކާއި ފަނޑިޔާރުންގެ ގެއްލިފައިވާ އަބުރާއި އިއްޒަތާއި، ރައްޔިތުން ކުރާ އިތުބާރު ހޯދަންޖެހެއެވެ. ނަމަވެސް އެކަންކުރަން ކޮރަޕްޓްވެފައިވާ ފަނޑިޔާރު ގެތަކާއި ކޮރަޕްޓްވެފައިވާ ފަނޑިޔާރުން މަގު ޗާޓެއް ހަދައިގެން މަސައްކަތް ފެށިޔަސް ރައްޔިތުން އެކަން ގަބޫލެއް ނުކުރާނެއެވެ. އެކަންކުރަންޖެހެނީ ފަނޑިޔާރުންގެ އަމަލުތައް ދުރުގައި ބަލަންތިބޭ ފަރާތްތަކުންނެވެ. ފަނޑިޔާރުގެތައް ދޮވެ ސާފުކުރަންޖެހޭނީ ކަމާ ބެހޭ މާހިރުންގެ އެހީތެރިކަމާ އެކުއެވެ. ނަޒާހަތްތެރި ގޮތަކަށެވެ. ރާއްޖޭގެ ޝަރުއީ ދާއިރާ އިސްލާހުކުރުމަށް ކުރާ މަސައްކަތް މިހާރު އެ ވަނީ ފެށިފައެވެ. ޝަރުޢީ ދާއިރާ އިޞްލާޙު ކުރުމަށް ކޮންސަލްޓަންޓެއްގެ ގޮތުގައި ދެކުނު އެފްރިކާގެ ރިޓަޔަރޑް ޖަސްޓިސް ޔޮހާން ކްރީގްލަރ ވަނީ އައްޔަންކުރައްވާފައެވެ.

ނަމަވެސް އެ މަސައްކަތާ ވެސް ނުރުހުންވާ ބަޔަކު އެބަ ތިއްބެވެ. ސުޕްރީމް ކޯޓުގެ ފަނޑިޔާރުންނާ ކްރީގްލަރ ބައްދަލުކުރެއްވި ހިސާބުން މައްސަލަ ވަނީ ވަރަށް ގޯސްވެފައެވެ. ސުޕްރީމް ކޯޓުން ވަނީ ވަރުގަދަ ބަޔާނެއް ނެރެފައެވެ. އެ ބައްދަލުވުމަށް ފަހު ސުޕްރީމް ކޯޓުން ނެރުނު ބަޔާނުގައި ބުނެފައި ވަނީ އެޓަރނީ ޖެނެރަލްގެ އޮފީހުން ޝަރުޢީ ދާއިރާ އިޞްލާޙުކުރުމުގެ ނަމުގައި ދިރާސާއެއް ކުރެއްވުމަށް ނިންމަވައި، އެ ދިރާސާ ކުރެއްވުމަށްޓަކައި އައްޔަންކުރެއްވި ދެކުނު އެފްރިކާގެ ބޭފުޅެއް ކަމަށްވާ ރިޓަޔަރޑް ޖަސްޓިސް ޔޮހާން ކްރީގްލަރ 29 މެއި 2019 ވީ ބުދަ ދުވަހުގެ ރޭ ސުޕްރީމް ކޯޓުގެ ފަނޑިޔާރުންގެ މަޖިލިހާއި ބައްދަލުކުރެއްވި ކަމަށެވެ. އަދި އެ ބައްދަލުވުމުގައި، ޝަރުޢީ ދާއިރާގެ ޙާލަތު ހުރި ގޮތާއި، ޝަރުޢީ ދާއިރާއަށް ކުރިމަތިވެފައިވާ ގޮންޖެހުންތަކާއި، އެ ގޮންޖެހުންތައް ޙައްލުކުރުމަށް ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓުން އިސްނަގައިގެން، ދައުލަތުގެ ކަމާބެހޭ ފަރާތްތަކާ ގުޅިގެން ކުރަމުން ގެންދާ މަސައްކަތްތަކުގެ ތަފްޞީލު ޙިއްޞާކުރެވުނު ކަމަށް ސުޕްރީމް ކޯޓުން ބުންޏެވެ. ފަނޑިޔާރުންގެ ޝަކުވާތައް ވެސް އެ ބައްދަލުވުމުގައި ހިއްސާކުރެއްވި ކަމަށް ބަޔާނުގައި ވެއެވެ.

ނަމަވެސް އެ ބަޔާނުގައި ސުޕްރީމް ކޯޓުން އެންމެ ބޮޑު ކަންބޮޑުވުމެއް ފާޅުކޮށްފައި ވަނީ ފަނޑިޔާރުންނަށް ކްރީގްލަރ އިންޒާރު ދެއްވި ކަމަށް ބުނެއެވެ. ފަނޑިޔާރުންގެ ކަންބޮޑުވުންތައް އަޑުއެހުމުގެ ބަދަލުގައި ރިޓަޔަރޑް ޖަސްޓިސް ކްރީގްލަރގެ ވާހަކަފުޅުގައި، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ކޯޓުތަކުގެ ފަނޑިޔާރުން މަޤާމުން ވަކި ކުރުމުގެ ޕްލޭނެއް އޮތް ކަމަށާއި، ހުތުރުކޮށް އަދި އިހާނެތިގޮތެއްގައި ފަނޑިޔާރުން ބޭރު ކުރުމުގެ ކުރިން މަޤާމު ދޫކޮށްލުން ފަދަ ގޮތެއް އިޚްތިޔާރު ކުރުން ރަނގަޅުވާނެ ކަމަށް ވިދާޅުވިކަމަށް ސުޕްރީމް ކޯޓުން ބުންޏެވެ. އެއީ އެކަން ހިނގާފައިވާ ގޮތް ނަމަ އެއީ ވަރަށް ބޮޑު ގޯހެކެވެ. ކޮންމެ ތަނެއްގެ މާހިރެއް ކަމަށް ވިޔަސް ރާއްޖޭގެ އެންމެ މަތީ ކޯޓުގެ ފަނޑިޔާރުންނަށް އެފަދަ އިންޒާރެއް ދެވިގެން ނުވާނެއެވެ. ނަމަވެސް ސުވާލަކީ ހަގީގަތުގައި ވެސް ކްރީގްލަރ އިންޒާރު ދެއްވިބާއެވެ؟ މި ކަމުގައި ރައްޔިތުން އިތުބާރުކުރާނީ ސުޕްރީމް ކޯޓަށް ހެއްޔެވެ؟ ނުވަތަ ކްރީގްލަރ އަށް ހެއްޔެވެ؟

މާޒީގައި ކަން ހިނގާފައިވާ ގޮތަށް ބަލާއިރު ފަނޑިޔާރުން ދައްކަވާ ވާހަކަތަކަށް އިތުބާރުކުރުމަކީ އުނދަގޫ ކަމެކެވެ. ސަބަބަކީ އެ ބޭފުޅުންގެ ފަސްބައިގައި "ހަޑިތައް" ގިނަ ވުމެވެ. "ހަކުރު ދެންޏާ ބޮޑުބޭބެ" އުސޫލުން ހުކުމްތައް ނެރެފައިވާ ކަމަށް ތުހުމަތުކުރެވޭތީއެވެ. ފަނަޑިޔާރުންނާއި ފަންޑިޔާރުންގެ އާއިލާގެ ބޭފުޅުންގެ އެކައުންޓްތަކަށް މިލިއަން ފައިސާ ވަދެފައިވާ ކަމަށް އަބަދާ އަބަދުމެ ތުހުމަތުކުރެވޭތީއެވެ.

ފަނޑިޔާރުން ވެސް އިސްލާހުވާން ބޭނުން ނަމަ ނުވަތަ ފަނޑިޔާރު ގެތައް އިސްލާހުކުރަން ބޭނުން ނަމަ އިހްލާސްތެރި މަސައްކަތްތަކެއް ކުރަން ޖެހެއެވެ. ޝަރުއީ ދާއިރާ އަށް އިތުބާރު ހޯދެން އޮތީ ބޮޑު އިންގިލާބީ ބަދަލުތަކެއް ގެނެސްގެންނެވެ. ކޮރަޕްޓްވެފައިވާ ފަނޑިޔާރުން މަގާމުތަކުން ދުރުކޮށްގެންނެވެ. ކަމެއް ދިމާވާ ކޮންމެ ފަހަރަކު ބަޔާނެއް ނެރުމަކުން ގެއްލިފައިވާ އިތުބާރު އިޔާދައެއް ނުކުރެވޭނެ އެވެ.