ދިވެހިރާއްޖެއަށް ކަނޑުގެ މަގުންނާއި، ވައިގެ މަގުން މަސްތުވާތަކެތި އެތެރެކުރެވޭ މަގުތަކެއް ހުޅުވިފައި އެބަހުރި ކަމަށާއި، އެދޮރުތައް ބަންދުކުރަންޖެހޭ ކަމަށް ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ހުރާ ދާއިރާގެ މެންބަރު ޑރ. އަނާރާ ނައީމް ވިދާޅުވެއްޖެއެވެ.
އަންގާރަ ދުވަހުގެ ރައްޔިތުން މަޖިލީހުގެ ޖަލްސާގައި މަސްތުވާތަކެތީގެ ގާނޫނަށް އިސްލާހު ގެނައުމުގެ ބިލަށް ވާހަކަދައްކަވަމުން މެންބަރު އަނާރާ ވިދާޅުވީ ދުނިޔެމަތީގެ ސުވަރުގެ ފަދައިން ސިފަކުރަމުންދާ ރާއްޖޭގައި މަސްތުވާތަކެތީގެ ވަބާގެ ފުރަތަމަ ކޭސްއެއް ރިޕޯޓުކޮށްފައިވަނީ 1977 ވަނަ އަހަރުގައި ކަމަށާއި، އޭގެފަހުން ވަރަށް މަސްތުވާތަކެތި މުޅިރާއްޖެ ފެތުރިފައިވާ ކަމަށެވެ.
މަސްތުވާތަކެތި ރާއްޖޭގައި ފުޅާވެފައިވާ ސަބަބުތަކަށް އިޝާރާތް ކުރައްވައި މެންބަރު އަނާރާ ވިދާޅުވީ މަސްތުވާތަކެތި ބޭނުންކުރާ މީހުން އަތޮޅުތެރޭގެ ރަށްތަކަށް އަރުވާލުމުން ވެސް މަސްތުވާތަކެތި ރަށްތަކުގައި ފެތުރިފައިވާ ކަމަށެވެ. އަދި ވިދާޅުވީ އާއިލާތައް ރޫޅި، ދަރިން ބިކަވުމާއި، އެކުދިންނަށް ނޭދެވޭ މަގުތައް އިހުތިޔާރުކުރެވުން ހިިމެނޭ ކަމަށެވެ.
މީގެ އިތުރުން މެންބަރު އަަނާރާ ވިދާޅުވީ މިމައްސަލަ ހައްލު ކުރުމަށް ރަނގަޅު ސިޔާސަތުތަކެއް އެކުލަވާލައި، އެގޮތަށް މަސައްކަތް ކުރަންޖެހޭ ކަމަށެވެ.
އެގޮތުން މިމައްސަލަ ހައްލު ކުރުމަށް ކޮންމެ މީހަކު ވެސް ފަރުދީ ޒިންމާ ނަގަންޖެހޭ ކަމަށާއި، ކޮންމެ މީހަކު ވެސް އާއިލާތައް ހަރުދަނާ ގޮތެއްގައި ބައްޓަންކޮށް، ދަރިންނަށް ރަނގަޅު ތަރުބިއްޔަތެއް ދިނުމަށް އިސްކަންދޭންޖެހޭ މެންބަރު އަނާރާ ވިދާޅުވިއެވެ. އަދި ނޭދެވޭ މަގުތައް އިހުތިޔާރު ކުރުމަށް ދުރުކުރުމަށްޓަކައި، ދަރިން ހާސިލްކުރަން ބޭނުންވާ މަގުސަދު އަދި ދިރިއުޅުމުގެ ލަނޑުދަނޑި އެކުދިންނަށް ބުނެދީ، މަގު ދައްކައިދޭންޖެހޭ ކަމަށެވެ. އޭރުން އެކުދިން އެލަނޑުގަނޑި ހާސިލް ކުރުމަށް ވަގުތު ހޭދަކުރާނެ ކަމަށް މެންބަރު އަނާރާ ވިދާޅުވިއެވެ.
އޭގެފަހުން މަސްތުވާތަކެތީގެ މައްސަލަ އިތުރަށް ފުޅާވަމުން މިދަނީ ޓޫރިޒަމް ވެސް ފުޅާވެ މި އެކި ރަށްރަށަށް މަސްތުވާތަކެތި ވެސް ހަމަ އެގޮތަށް ފުޅާވަމުން މިދަނީ. އެގޮތުން 1980 ގެ އަހަރުތަކުގައި ރަށްތަކަށް މީހުން އަރުވައި، މަސްތުވާތަކެތީގެ މައްސަލާގައި ރަށްރަށަށް މީހުން އަރުވާލުމުގެ ސަބަބުން އެމައްސަލަ އިތުރަށް ގޯސްވެ ފުޅާވެފައިވާކަން އަޅުގަނޑު ފާހަގަކޮށްލަން. އަދި މިސަރުކާރުން މިކަންތައްތަކަށް ހައްލު ހޯދައިދިނުމަށް ހަގީގަތުގައި މިއަދު ކުރައްވާ މަސައްކަތް އަޅުގަނޑު ފާހަގަކުރަން. ހަގީގަތުގައި މަސްތުވާތަކެތި ފުޅާވުމަށް މި މަސްތުވާތަކެތި މައްސަލަ ރާއްޖޭގައި އިތުރުވުމަށް މަގުފަހިވާ ސަބަބުތަކެއް ވެސް އެބަހުރި. އެގޮތުން އާއިލާތައް ރޫޅުން އެއީ ފާހަގަކޮށްލަން ޖެހޭ ކަމެއް. އާއިލާތައް ރޫޅުމުގެ ސަބަބުން ކުދިން ބިކަވެ، ނޭދެވޭ މަގުތައް އިހުތިޔާރުކުރާކަން އެއީ ގަބޫލުކުރަންޖެހޭ ހަގީގަތެއް.ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ހުރާ ދާއިރާގެ މެންބަރު އަނާރާ ނައީމް
ރާއްޖެއަކީ ވަށައިގެން ކަނޑު އޮންނަ ޖަޒީރާ ގައުމެއްކަން ފާހަގަކުރައްވައި މެންބަރު އަނާރާ ވިދާޅުވީ މަސްތުވާތަކެތި ކަނޑުގެ މަގުންނާއި، ވައިގެ މަގުން އެތެރެވާނެ ދޮރުތަކެއް ހުޅުވިފައިވާ ކަމަށެވެ. މި ހުށަހެޅުނު އިސްލާހުތަކާއެކު އެފަދަ ދޮރުތައް ބަންދުވެ މިމަސްތުވާތެކެތީގެ މައްސަލައަށް ހައްލު ލިބުމަށްފަހި ފުރުސަތުތަކެއް ލިބިގެންދާނެ ކަމަށް މެންބަރު އަނާރާ ވިދާޅުވިއެވެ.
އެގޮތުން މިގާނޫނުގައި ވަރަށް ބޮޑަށް ފާހަގަކުރެވޭ ގާނޫނުގެ މަގުސަދުގެ ތެރޭގައި އަލަށް ކޮންޓްރޯލް ކުރަންޖެހޭ މަސްތުވާތަކެތި ކޮންޓްރޯލް ކުރުމުގެ ނިޒާމެއް ތައާރަފް ކުރުން. ހަމައެގޮތަށް އަލަށް މަސްތުވާތެކެތި ބޭނުންކުރަން ފަށާ މީހުން ދެނެގަނެ އެމީހުން މަސްތުވާތަކެއްޗަށް ދެވިހިފުނަ ނުދީ އެމީހުންނަށް އެކަމުން ދުރަށް ދެވޭނެ ގޮތްތަކެއް ހޯދައިދިނުން. އަދި ތަންފީޒީ ރަނގަޅު ނިޒާމެއް ގާއިމްކުރުން. މިފަދަ ރަނގަޅު ހަރުދަނާ އުސޫލުތަކެއް އެބަހުރި މިއިސްލާހުތަކުގެ ތެރޭގައި.ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ހުރާ ދާއިރާގެ މެންބަރު އަނާރާ ނައީމް
މެންބަރު އަނާރާ ވިދާޅުވީ މަސްތުވާތަކެތީގެ ވަބާއިން ގައުމު ސަލާމަތްކުރުމަށް ބޮޑެތި އަދަބުތައް ކަނޑައަޅައި، ތަންފީޒު ކުރަންޖެހޭ ކަމަށެވެ. އަމިއްލަ ރައްކާތެރިކަމަށް ވިސްނައި، މިމަސައްކަތްތައް ކުރިއަށް ގެންދިއުމަށް އެންމެންގެ އެއްބާރުލުން ބޭނުންވާ ކަމަށް މެންބަރު އަނާރާ ވިދާޅުވިއެވެ.
މަސްތުވާތަކެތީގެ ގާނޫނަށް އިސްލާހު ގެނައުމަށް ސަރުކާރުގެ ފަރާތުން އިސްލާހު ހުށަހަޅާފައިވާ މި ބިލަކީ މަސްތުވާތަކެތީގެ މައްސަލަތައް ތަހުގީގުކޮށް، ދައުވާކުރުމުގައި ހުރި ގޮންޖެހުންތައް ނައްތާލުމަށް، ދައުލަތުގެ ކަމާގުޅުންހުރި އިދާރާތަކުގެ މަޝްވަރާއާއެކު މަސްތުވާތަކެއްޗާބެހޭ ގާނޫނު ރިވިއުކުރުމަށްފަހު، އެ ގާނޫނަށް ގެންނަންޖެހޭ އިސްލާހުތައް ގެނައުމަށް ހުށަހަޅާފައިވާ ބިލެކެވެ.
