މިއީ ޢަބްދުލްޙަމީދަށް ތަފާތު އަހަރެކެވެ. "މާތްވެގެންވާ މިސްކިތުގެ މުންނާރުތައް ފެންނަން ފެށީމަ ޤަބޫލުވެސް ނުކުރެވުނު. ހާސް މަރުގެ އެތިފަހަރުން ސަލާމަތްވެފަ ހުރި މީހެއް އަހަންނަކީ"، މައްކާއަށް ވަންނަމުން ދިޔަ އައުނީ ޢަބްދުލްޙަމީދު، އޭނާއަށް ކުރެވުމުން ދިޔަ އިޙްސާސްތައް ކިޔައިދިނެވެ. ޢަބްދުލްޙަމީދަކީ ނިރުބަވެރި ޔަހޫދީންގެ މުށްދަށުލާފައި އޮތް ޣައްޒާގެ ރަށްވެއްސެކެވެ. 8 މަހަށް ވުރެ ދިގުލައި ގޮސްފައި ވާ ގަތުލުއާންމުން ސަލާމަތް ވުމަށް ފުރާނަ އަތް މައްޗަށް ލައިގެން ކުރި މަސައްކަތުން، ޣައްޒާއިން ނުކުމެވުނު މަދު މީސްކޮޅުގެ ތެރެއިން އެކަކެވެ. އެހެން ނަމަވެސް، ޢަބްދުލްޙަމީދަކީ މިއަދު އެ ޢާއިލާގައި ހުރި ހަމަ އެކަނި މެންބަރެވެ. އެހެން އެންމެވީ ގަތުލުއާންމުގައި ޝަހީދުކޮށްލާފައެވެ.

ޢަބްދުލްޙަމީދަކީ، ފަލަސްޠީނުގެ ޞިއްޙަތާ ބެހޭ ވުޒާރާގެ ދަށުން މަސައްކަތް ކުރާ އެމްބިއުލާންސް ޑްރައިވަރެކެވެ. ގަތުލުއާންމުގެ ފުރަތަމަ 60 ދުވަސް އޭނާ ހޭދަ ކުރީ، ޒަޚަމްވެފައި ވާ މީހުން އުފުލުމުގެ މަސައްކަތުގައެވެ. ތަދާއި ވޭނުން ގިސްލާ ރޮމުން ދިޔަ އެތައް ބައެއްގެ އަޑު އަހަމުންނެވެ. ދެވުނު ވަރަކަށް ފަރުވާވެސް ދިނެވެ. އަނިޔާ ލިބިފައިވާ މީހުންނަށް ކުޑަ ނަމަވެސް ލުޔެއް ހޯދައި ދެވޭތޯ ކުރެވެން އޮތްހާ ކަމެއް ކޮށްދެމުންނެވެ.

ޒަޚަމްވެފައި ތިބި އެތައް ސަތޭކަ ބަޔަކު، ޞިއްޙީ ފަރުވާ ދިނުމަށްޓަކައި އުފުލައި ދީ ހެދި ޢަބްދުލްޙަމީދުގެ ހިތްވަރު ހިސާބެއް އައެވެ. އޭނާގެ އުފަން ދަރިންނާއި ޢާއިލާ ހޮސްޕިޓަލަށް ގެންދާނެ ހިތްވަރެއް ޢަބްދުލްޙަމީދަކަށް ނުލިބުނެވެ. ގެއާ ހިސާބަށް ދެވުނު އިރު، ގެއަށް ބޮން އަޅާ، މުޅި ތަން އޮތީ ހަފުސްކޮށްފައެވެ. ޢާއިލާގެ ހުރިހާ އެންމެން ޝަހީދުކޮށްލާފައެވެ.

ޢަބްދުލްޙަމީދު، މި އަހަރުގެ ޙައްޖުގެ އަޅުކަން އަދާ ކުރަމަށް ސަޢުދީއަށް ދަތުރު ކުރަން ފުރުޞަތު ލިބުނީ، އިޒްރޭލުން ހިންގަމުން ގެންދާ ގަތުލުއާންމުގައި ޒަޚަމްކޮށްފައި ވާ ނުވަތަ، ޝަހީދުކޮށްފައިވާ މީހުންގެ ޢާއިލާތަކުގެ ދިރިތިބީންނަށް ޚާއްޞަ ކުރައްވައިގެން ސަޢުދީގެ ސަލްމާން ރަސްގެފާނު ދެއްވި 1000 މީހުންގެ ޖާގައިގައި ހިމެނިގެންނެވެ. މި އިސްނެންގެވުމުގެ ދަށުން، މިއަހަރު ފަލަސްޠީނުން 2000 މީހުން ޙައްޖުގެ އަޅުކަން އަދާކުރާނެ ކަމަށް މައުލޫމާތު ލިބެއެވެ.

ޢަބްދުލްޙާމިދަށް ޖާގަ ލިބުނީ، މާތްވެގެންވާ ޙަރަމްފުޅު ފެންނަ ހިސާބުގައި ހުންނަ ހޮޓަލަކުންނެވެ. ޙަރަމްފުޅުގެ މުންނާރުތައް ފެންނަ ހިސާބުގައި ހުއްޓިލައިގެން ހުރިއިރު، އޭނާއަށް ފެންނަމުން ދިޔަ މަންޒަރުތަކަކީ ޙަޤީޤަތެއް ކަން ޤަބޫލު ކުރަންވެސް އޭނާއަށް ދަތިވިއެވެ. މިހާ ހިސާބަށް އައުމަށް އޭނާ ކުރި ތަޖުރިބާތަކަކީ މިނިވަން ޖައްވަކަށް ނޭވާލަމުންދާ އަހަރެމެން ކަހަލަ ބަޔަކަށް ވަޒަން ކުރަންވެސް ދަތި ތަޖުރިބާތަކެކެވެ.

ގެއަށް ބޮން އަޅާ ޢާއިލާގެ ހުރިހާ މެންބަރުން ޝަހީދު ކުރި ހިސާބުން، ޢަބްދުލްޙަމީދުގެ ދިރިއުޅުން އަނެއްކާވެސް އެފުށް މިފުށަށް ޖެހުނެއެވެ. އޭނާއަށް ދެން ދާން ޖެހުނީ ޖަލު ބަންދަށެވެ. ޤައިދީއެއްގެ ގޮތުގައި އޭނާ 3 މަސްދުވަސް ހޭދަ ކުރިއެވެ. ބަންދުގައި ބަހައްޓައިގެން ނިރުބަވެރިން ކުރި އަނިޔާ އިންތިހާއެވެ. އެ އަނިޔާތަކުގެ ސަބަބުން، ފައިގެ 3 އިނގިއްޔެއްވެސް މިހާރު ވަނީ ބުރިކޮށްލާފައެވެ.

ޢަބްދުﷲ ޙަސަންއަކީވެސް ޣައްޒާގައި ހިންގަމުން ގެންދާ ގަތުލުއާންމުގެ ވޭން އުފުލަމުން ދާ މީހެކެވެ. ޙައްޖުވުމަށް ޣައްޒާއިން ގޮސް ތިބި މީހުން ބައިތިއްބާފައި ތިބި ހޮޓަލާ ދިމާއަށް ހިނގާފައި ދިޔަ ޢަބްދުﷲ ޙަސަންގެ މައިންބަފައިން ޝަހީދުވެ ދިޔައީ ގަތުލުއާންމުގެ ތެރޭގައެވެ. ދޮށީ ބޭބެއާއި، 3 ދަރިންނާއި، އެއް ލޭ ހިނގާ 2 އުޚްތެއްގެ އިތުރުން، އޭނާއަށް ބޮޑުބޭބެ ކިޔާ ހުރިހާ ކުދިންވެސް ޝަހީދުކޮށްލާފައި ވަނީ ނިރުބަވެރި ޔަހޫދީން ހިންގަމުން ގެންދާ ގަތުލުއާންމުގެ ތެރޭގައެވެ.

މި ހިތްދަތި ކަމުގައި ޣައްޒާގެ ރަށްވެހިން އުފުލަމުންދާ ވޭނަށް ލުޔެއް ހޯދައި ދިނުމަށް، ސަޢުދީގެ ފަރާތުން ދިން ދަޢުވަތު ފާހަގަ ކޮށް، ޢަބްﷲ ޙަސަން ވަނީ ސަޢުދީއަށް ޝުކުރު އަދާކޮށްފައެވެ. ޙައްޖުގެ އަޅުކަން ކުރާނެ ފުރުޞަތު ލިބުމަކީ، ކޮންމެވެސް ވަރެއްގެ ހިތްހަމަޖެހުމަކާއި ތަސައްލީއެއް ލިއްބައިދޭނެ ކަމެއް ކަމަށް އެނާ ޤަބޫލު ކުރެއެވެ.

ދެން އޮތީ ހަރްބީ އަލް ސުވައިކިރީގެ ވާހަކައެވެ. ފުރޮޅުލީ ގޮނޑިއެއްގައި އިނެއް ކަމަކު ހަރްބީ އަލް ސުވައިކިރީގެ މޫނުމަތިން ފެންމުން ދިޔައީ އުފާވެރި ކަމުގެ އުޖާލާ އަލިކަމެކެވެ. ހަރްބީ އަލް ސުވައިކިރީއަކީ ޖަލުގައި 10 އަހަރު ހޭދަކޮށްފައި ހުރި މީހެކެވެ. އޭނާގެ މައްޗަށް އިއްވާފައި އޮތީ 800 އަހަރުގެ ޖަލު ޙުކުމެކެވެ. ހުރިހާވެސް ސަބަބަކީ، ފަލަސްޠީނު ސަރުކާރަށް ޚިދުމަތް ކުރާ ސިފައިންގެ ޖެނަރަލަކަށް އޭނާ ވީ ކަމެވެ. އެފަދަ ޙާލެއްގައި ވަނިކޮށް، މައްކާގެ މުޤައްދަސް ބިމުގައި، އިޙްރާމް އަޅައިގެން، ޙައްޖުވުމަށް ފުރުޞަތު ލިބިދާނެ ކަމަކަށް ދުވަހަކުވެސް އޭނާގެ ޚިޔާލަށްވެސް ގެނެވިފައެއް ނެތެވެ.

މި ފަހުގެ ތާރީޚުގައި ދުނިޔެ ދުށް އެންމެ ލާއިންސާނީ ގަތުލުއާންމު ހިނގަމުން ދަނިކޮށް މުސްލިމުންނާ ބައްދަލު ކުރި ޙައްޖު މޫސުމަކީ ތަފާތު އިޙްސާސްތަކެއް ކުރުވަނިވި ދުވަސްތަކެކެވެ. ދުނިޔޭގެ އެކި ކަންކޮޅުތަކުން އެތައް ސަތޭކަ ހާސް މުސްލިމުންނެއް މިއަދު ސަޢުދީގައި އެބަ ތިއްބެވެ. ސަޢުދީގެ ކަމާ ބެހޭ ފަރާތްތަކުން ދަނީ، ޙައްޖުގެ އަޅުކަމަށް ސަމާލުކަން ދިނުމަށާއި، ސިޔާސީ ޝިޢާރު ފާޅުކޮށް، އެފަދަ ހަރަކާތްތައް ނުހިންގުމަށް އަންގާ ޢަމުރު ކުރަމުންނެވެ.

ސަޢުދީ ޢަރަބިއްޔާގެ މިނިސްޓަރ އޮފް ޙައްޖު އެންޑް ޢުމްރާ، ތަވްފީޤު އަލް ރާބިއާ ވަނީ، ސިޔާސީ އެއްވެސް ހަރަކާތަކަށް ފުރުޞަތު ނުދެއްވާނެ ކަމަށް، ހަރުކަށި ޢިބާރާތުން އިންޒާރު ކުރައްވާފައެވެ.