އަރީސާ ޔާންގެ ޢުމުރުން އަދި މި ވީ އެންމެ 6 އަހަރެވެ. އެހެނެއް ކަމަކު ސްމަރޓްފޯނަކީ އަރީސާއަށް ފެންފަދަ އެއްޗެކެވެ. ސޯޝަލް މީޑިއާއަށް ދޫކޮށްލާފައި ވާ ހެއްވާ މަޖާ ވީޑިއޯތައް ބެލުމުގައި އަރީސާ ހޭދަ ކުރަމުން ދިޔައީ އުފާވެރި ވަޤުތުތަކެއްކަން އެ މައުސޫމު މޫނު ހެކިދެއެވެ. ސްމަރޓްފޯނުގެ ދުނިޔެއަށް އަރީސާ ތަޢާރަފުވެ، ފޯނު ބޭނުން ކުރަން ފެށީ އޭނާގެ ޢުމުރުން އެންމެ 4 އަހަރުގައެވެ.

އަރީސާގެ މަންމަ، ވާލް ޔާން އިންނަނީ އިންޓަރނެޓަށް އޭނާގެ ދަރިފުޅު ދެވިހިފައިވާ މިންވަރާ މެދު އިންތިހާއަށް ކަންބޮޑުވެފައެވެ.

ނަމަވެސް، އަދުގެ ޒަމާނީ މުޖުތަމަޢުގައި ބޮޑުވަމުން އަންނަ ދަރިއަކަށް، ފޯނަކީ މުހިންމު އެއްޗެއް ކަމަށާ، އެއީ ބޭނުން ނުކޮށް ދޫކޮށްލެވޭ ވަރުގެ އެއްޗެއް ނޫން ކަމަށްވެސް ވާލް ޤަބޫލު ކުރެއެވެ. ލިޔަން ކިޔަން އެނގުމަކީ މުހިންމު ކަމަކަށް ވާ ފަދައިން، ޓެކްނޮލޮޖީގެ ބަލާޣާތްތެރިކަމުގައި އޭނާގެ އެކުވެރިންނަށް ވުރެ އެންމެ އިންޗިއެއްވެސް އަރީސާ ފަސްޖެހޭކަށް ވާލް ނޭދެއެވެ. ނަމަވެސް، ސްކްރީނެއްގެ ކުރިމަތީގައި އަރީސާ ހޭދަ ކުރަމުންދާ ވަޤުތުތަކާއި ދިރިއުޅުމުގެ ދެން ހުރި ކަންކަން އެއް މީޒާނަކުން ހަމަހަމަ ކުރާނެ ގޮތެއް ވާލްއަކަށް ނޭނގެއެވެ.

މޯބައިލް ފޯނަށް ދެވި ހިފުމަކީ ޗައިނާގައި އިންތިހާއަށް ފެތުރިފައި އޮތް ނުތަނަވަސްކަމެކެވެ. އޯގަސްޓް މަހުގެ ތެރޭގައި ޗައިނާގެ ސަރުކާރުން ވަނީ، ކުޑަ ކުދިންނަށް ދުވާލެއްގެ މައްޗަށް ސްމަރޓްފޯނުތައް ބޭނުން ކުރެވޭނެ ހައްދު ކަނޑައަޅާ، ޤާނޫނުތަކެއް އެކުލަވާލާފައެވެ. އެގޮތުން، ކުޑަކުދިންނަށް ދުވާލެއްގެ މައްޗަށް އެންމެ ގިނަވެގެންވެސް ސްމަރޓްފޯނު ބޭނުން ކުރެވެނީ 180 މިނެޓް ނުވަތަ 2 ގަޑިއިރަށް ކަމަށް އެ ޤާނޫނުތަކުގައި ބަޔާން ކޮށްފައިވެއެވެ. 8 އަހަރުން ދަށުގެ ކުދިންނަށް އޮތީ އަދި ތަފާތު ޤަވައިދެކެވެ. އެކުދިންނަށް ލިބެނީ ދުވާލެއްގެ މައްޗަށް އެންމެ ގިނަ ވެގެންވެސް 40 މިނެޓެވެ. ކޮންމެ ދުވަހަކަށް ކަނޑައަޅާފައި އޮންނަ ލިމިޓް ހަމަވުމުން، ހުރިހާ އެޕްލިކޭޝަންތަކެއް އަމިއްލަ ޒާތުގައި ނިވާލައެވެ.

'މައިނަރޒް މޯޑް' ނުވަތަ ކުޑަކުދިންނަށް ޚާއްޞަކޮށްފައިވާ ޕްރޮގްރަމް ފަރުމާ ކޯށްފައި ވަނީ 18 އަހަރުން ދަށުގެ ކުދިންނަށް އަމާޡު ކޮށްގެންނެވެ. އެ ޕްރޮގްރާމްގެ ދަށުން، 18 އަހަރު ނުވާ ކުދިންނަށް، މޯބައިލް ޑިވައިސްތަކުން އިންޓަރނެޓްގެ ޚިދުމަތް ހޯދޭނެ ވަކި ވަޤުތުތަކެއްވެސް ވަނީ ކަނޑައަޅާފައެވެ. ރޭގަނޑު 10:00 އިން ފަށައިގެން ހެނދުނު 06:00 ޖެހުމާ ހިސާބަށް، މޯބައިލް ޑިވައިސްތައް މެދުވެރިކޮށްގެން އިންޓަރނެޓްގެ ޚިދުމަތެއް ނުހޯދޭނެއެވެ. މައިނަރ މޯޑްއިން ކަނޑައަޅާފައި ވާ އިންތައް ހުރަސް ކުރުމުގެ ބާރު އޮންނަނީ މައިންބަފައިންނަށް އެކަންޏެވެ.

ކަން މިހެން އޮތް ނަމަވެސް، ސަރުކާރުން އެކުލަވާލި ޤާނޫނުތަކާއި ޤަވައިދުތައް އަމަލީ ގޮތުން ތަންފީޒު ކުރާނެ ކަން ނުވަތަ ނޫންކަން، އަދި ތަންފީޒު ކުރާނަމަ ކުރަން ފަށާނީ ކޮން ދުވަހަކުން ފެށިގެން ކަމެއްވެސް ޗައިނާގެ ސައިބަރސްޕޭސް ރެގިއުލޭޓަރުން އަދި ހާމަ ކޮށްފައެއް ނުވެއެވެ.

މިހާރު ބޭނުން ކުރަމުން ދާ ގިނަ ސްމަރޓްފޯނުތަކަކީވެސް ކުޑަކުދިންގެ އަތްމައްޗަށް ފޯނު ދޫކޮށްލާއިރު، 'ކިޑްސް މޯޑް' އަށް ބަދަލު ކުރެވޭ ގޮތަށް ފަރުމާކޮށްފައި ހުންނަ ފޯނުތަކަކަށް ވީ ނަމަވެސް، އެކަމުގެ ސަބަބުން އެދެވޭ ބަދަލުތަކެއް ފެންނަމުން ނުދާ ކަމީ، ޗައިނާގެ ސަރުކާރުން އެކުލަވާލި ޤާނޫނުތަކާއި ޤަވައިދުތަކުން ފައިދާއެއް ކޮށްފާނެ ކަމާ މެދު ވާލްވެސް ސުވާލު އުފައްދާ ކަމެކެވެ.

ނަފްސާނީ ބަލިތަކާ ބެހޭ ކުޑަކުދިންގެ ސްޕެޝަލިސްޓެއް ކަމަށް ވާ ޝެރޯން ޔެން ފާހަގަ ކުރި ގޮތުގައި، މޯބައިލް ފޯނު ބޭނުން ކުރެވޭނެ ވަޤުތުތައް މަދުކޮށް، ނުވަތަ އެކަމަށް ލިމިޓެއް ކަނޑައެޅުމުގެ ބަދަލުގައި، ދަރިންނާއި މައިންބަފައިންނާ ދެމެދު އޮންނަ ގުޅުން ވަރުގަދަ ކުރުމަށް ސަމާލުކަން ދިނުން މާ މުހިންމެވެ. ނަމަވެސް، ސްކްރީންތަކުގެ ކުރިމަތީގައި ކުޑަކުދިން ހޭދަ ކުރާ ވަޤުތު މަދު ކުރުމުގެ ސަބަބުން، އެހެން ޤައުމުތަކުގައި ކޮންމެވެސް ވަރެއްގެ އެދެވޭ ނަތީޖާތަކެއް ނެރެވެމުން ދާ ކަންވެސް ޝެރޯން ވަނީ ފާހަގަކޮށްފައެވެ.

ސްމަރޓްފޯނު ބޭނުން ކުރެވެން އޮތް ފުރުޞަތަށް ހުރަސްތަކެއް އެޅުމުގެ ބަދަލުގައި، ޢާއިލާތައް އެކުގައި ވަޤުތު ހޭދަ ކުރުމަށް އޮތް ފުރުޞަތު އިތުރަށް ތަނަވަސްކޮށްދިނުމުގެ ގޮތުން އިތުރު ހަރަކާތްތަކަށް ސަރުކާރުން ސަބްސިޑީޒް ދިނުން ފަދަ ކަމެއް ކުރުން މާ ރަނގަޅު ވާނެ ކަމަށް ވާލް ޤަބޫލު ކުރެއެވެ. އެގޮތުން، ފީ އަކާ ނުލާ ޒުލަށް ޒިޔާރަތް ކުރެވުމާއި، ބައެއް ކަހަލަ ކުޅިވަރު ހަރަކާތްތަކުގައި ބައިވެރިވުމަށް ކުރަން ޖެހޭ ޚަރަދަށް ޑިސްކައުންޓް ދިނުން ފަދަ ކަންކަމަކީ، އިޖުތިމާޢީ ވެއްޓެއްގައި ޢާޢިލީ ގުޅުންތައް ބަދަހި ކުރުމަށް މައިންބަފައިން އުފުލަން ޖެހޭ މާލީ ތަކުލީފުތައް ކުޑަވެގެން ދާނެ ކަމެއްކަން ވާލް ވަނީ ފާހަގަ ކޮށްފައެވެ.

ވާލް މިހާރުވެސް ދަނީ ސްކްރީނާއެކު އަރީސާ ހޭދަ ކުރާ ވަޤުތު ކޮންޓްރޯލް ކުރަމުންނެވެ. އަރީސާއަށް މިހާރު ފޯނު ބޭނުން ކުރެވެނީ 24 ގަޑިއިރުގެ ތެރޭގައި 70 މިނެޓަށެވެ. އެއީ ދުވާލުގެ ވަޤުތުތަކުގައި 40 މިނެޓް، އަދި ނިދަން އޮށޯތުމުގެ ކުރިން 30 މިނެޓްއަށެވެ. ބޭރަށް ނުކުމެ ކުޅެލާ އުޅެވޭނަމަ، ސްކްރީންޓައިމް ލިމިޓް ކުރާ ޤާނޫނުތަކާ އޭނާ ޤަބޫލު ކަމަށް، ކުޑަކުޑަ އަރީސާ ދަނީ ބުނަމުންނެވެ.