ކުޑަކުދިންގެ އަދުލުގެ ޤާނޫނު އައުމުން ސ މަރަދޫ ކުރުދުމާގޭ އަލީ އަތޫފް މަރުގެ ޙުކުމުން ސަލާމަތްވިޔަސް، އޭނާ ބަންދުކޮށްފައި ހުރީ ޤާނޫނާ ޚިލާފަށްކަމަށް ކަނޑައެޅޭނެ ތަނެއް ނެތްކަމަށް ކްރިމިނަލް ކޯޓުން ޙުކުމްކޮށްފިއެވެ.
މި މައްސަލައަކީ ސ މަރަދޫ ކުރުދުމާގޭ އަލީ އަތޫފްގެ ފަރާތުން "ހެބިއަސް ކޯޕަސް" އަމުރަކަށް އެދި ކްރިމިނަލް ކޯޓަށް ހުށައެޅި މައްސަލައެކެވެ.
އޭނާގެ މައްޗަށް ޖުވެނައިލް ކޯޓުން 2012 ވަނަ އަހަރު ހުށައެޅި ގަސްދުގައި މީހަކު މެރުމުގެ ކުށް ސާބިތުވެ، ޤިސާސް ހިފުމަށް ވަނީ ޙުކުމްކޮށްފައެވެ. އެ ޙުކުމަށް ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓުންވެސް ވަނީ ތާއީދުކޮށްފައެވެ.
މި ޙުކުމް ނިހާއީ ކުރުމަށްޓަކައި ދައުލަތުން ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓަށް ހުށައަޅާފައިވަނިކޮށް، ކުޑަކުދިންގެ އަދުލުގެ ޤާނޫނަށް ވަނީ އަމަލުކުރަން ފަށާފައެވެ.
އެ ޤާނޫނުގެ ދަށުން، ކުޑަކުއްޖަކު ކޮށްފައިވާ ކުށެއްގެ އަދަބެއްގެ ގޮތުން މަރުގެ އަދަބު ނުދެވޭނެތީ، ދައުލަތުން އެދިގެން ސުޕްރީމް ކޯޓަށް ހުށައެޅި ދައުވާ ފޯމު ބާތިލުކުރިއެވެ.
ކުޑަކުދިންގެ އަދުލުގެ ޤާނޫނުގައި ބުނެފައިވަނީ އުމުރުން 18 އަހަރު ފުރުމުގެ ކުރިން ކުއްޖަކު ކޮށްފައިވާ ކުށަކާއި ގުޅިގެން އެ ކުއްޖާއަށް 18 އަހަރު ފުރުމުންވެސް މަރުގެ އަދަބު ނުދެވޭނެ ކަމަށެވެ.
ދައުލަތުން ބުނާ ގޮތުގައި މައްސަލަ އަނބުރާ ގެންދިޔައީ ކުޑަކުދިންގެ އަދުލުގެ ޤާނޫނުގެ ދަށުން ނެރޭ ރިހެބިލިޓޭޝަން އަމުރު ނެރުމަށެވެ. ސަބަބަކީ ޤާނޫނަށް އަމަލުކުރަން ފަށާއިރު ޙުކުމް ތަންފީޒު ކުރުމުގެ ގޮތުން ބަންދުގައި ހުރި ކުއްޖެއްނަމަވެސް، އެ ކުއްޖެއްގެ މައްޗަށް ރިހެބިލިޓޭޝަން އަމުރެއް ނެރެވިދާނެކަމަށް އެ ޤާނޫނުގައި ބަޔާންކުރާތީއެވެ.
ޕްރޮސެކިއުޓަރ ޖެނެރަލް އޮފީހުން ބުނެފައިވަނީ ޖުވެނައިލް ކޯޓުން އޭނާގެ މައްޗަށް އިއްވި ޙުކުމާއި، އެއަށް ތާއީދުކޮށް ހައިކޯޓުން އިއްވި ޙުކުމް އަދިވެސް ދިރި އެބައޮތް ކަމަށާއި، ނަމަވެސް އެ ޙުކުމުގައި އޮތް އަދަބު މިހާރު ޖުވެނައިލް ކޯޓުގެ ރިހެބިލިޓޭޝަން އަމުރުގެ ދަށުން ބަދަލު ކުރެވިފައިވާ ކަމަށެވެ.
އަދި އޭނާ ބަންދުގައި ހުރީ އެ ހުރީ ރިހެބިލިޓޭޝަން އަމުރު ތަންފީޒު ކުރުމަށްކަމަށް ދައުލަތުންނާއި ކަރެކްޝަނަލް ސަރވިސްއިންވެސް ބުނެއެވެ.
މި މައްސަލައިގައި ރައުޔު ތަފާތުވީ ކްރިމިނަލް ކޯޓުގެ އިސްގާޒީ އާދަމް މުޙައްމަދުއެވެ. އެގޮތުން އިސްގާޒީ އާދަމް މުޙައްމަދު ވިދާޅުވީ، އަލީ އަތޫފް ބަންދުކޮށްފައި ހުރީ ހައިކޯޓުގެ ޙުކުމުގެ ބާރުގެ ދަށުންކަމަށްވާނަމަ، އެ ޙުކުމުގެ ދަށުން އޭނާ ބަންދުގައި ހޭދަކުރަންޖެހޭ މުއްދަތެއްވެސް ނޭނގޭ ކަމަށާއި، ހަގީގީ "ވާނުވާ" ބަންދަކީ އެއީ ކަމަށެވެ.
ހަމައެއާއެކު، އަލީ އަތޫފް ބަންދުގައި ހުރީ ރިހެބިލިޓޭޝަން އަމުރުގެ ދަށުންކަމަށް ބަލާއިރު، އެ އަމުރަކީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓުގެ ޙުކުމަކާއި ފުށުއަރާ އަމުރެއްކަމަށް އިސްގާޒީ ވިދާޅުވެއެވެ.
ވުމާއެކު، އޭނާ ވަގުތުން ވަގުތަށް މިނިވަން ކުރަންޖެހޭކަމަށް ދެކިލައްވާކަމަށް އިސްގާޒީގެ ރައުޔުގައި ވިދާޅުވިއެވެ.
އެހެންނަމަވެސް، ދެން ތިއްބެވި ދެ ގާޒީންގެ ރައުޔު އެކަމުގައި ތަފާތެވެ.
ގާޒީ އިބްރާހިމް ޛިހުނީއާއި، ގާޒީ އިސްމާއިލް ޝަފީއުގެ ރައުޔުގައި ވިދާޅުވެފައިވަނީ، ކުޑަކުދިންގެ އަދުލުގެ ޤާނޫނަށް އަމަލުކުރަން ފަށާއިރު ޙުކުމް ތަންފީޒު ކުރުމުގެ ގޮތުން އެއްވެސް ބާވަތެއްގެ ބަންދެއްގައި ކުއްޖަކު ހުރިނަމަ، އެ ކުދިންނާމެދު އަމަލުކުރަންވީ ގޮތް އެ ޤާނޫނާއި، ކުޑަކުދިންގެ ޖިނާއީ މައްސަލަތައް ބެލުމުގައި ޖުވެނައިލް ކޯޓުން އަމަލުުކުރާނެ ގޮތުގެ ޤަވާއިދުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ކަމަށެވެ.
އެގޮތުން ބަލާއިރު، އެ ޙާލަތުގައި ޙުކުމް ތަންފީޒު ކުރުމުގެ ބަދަލުގައި ޙުކުމުގެ ބާކީ އޮތް ބައި ކުޑަކުދިންގެ މަރުކަޒެއްގައި ނުވަތަ ޕްރޮބޭޝަންގައި ފުރިހަމަކުރާ ގޮތަށް ބަދަލު ކުރެވިދާނެކަމަށް ގާޒީން ވިދާޅުވިއެވެ.
އޭގެ އިތުރުން، ޖުވެނައިލް ކޯޓުން ނެރެފައިވާ ރިހެބިލިޓޭޝަން އަމުރުގައި އޭނާގެ މައްޗަށް ކަނޑައެޅުނު މަރުގެ އަދަބު ޖަލު އަދަބަކަށް ބަދަލު ކުރުމުން އަދަބު ތަންފީޒުކޮށް ނިމޭނެ ތާރީޚާއި، އޭނާ ފުރިހަމަ ކުރަންޖެހޭ އިސްލާޙީ ޕްރޮގްރާމާއި، އެ ޕްރޮގްރާމް ފުރިހަމަ ކުރަން ޖެހޭ ތަނާއި މުއްދަތު ސާފުކޮށް ބަޔާންކޮށްފައިވާކަމަށްވެސް ވިދާޅުވިއެވެ.
ވުމާއެކު، އޭނާ އެގޮތުގެ މަތިން ބަންދުކޮށްފައި ހުރީ ޤާނޫނާ ޚިލާފަށްކަމަށް ކަނޑައެޅޭނެ ތަނެއް ނެތްކަމަށް މި މައްސަލަ ބެއްލެވި ގާޒީންގެ އަޣުލަބިއްޔަތުން ވަނީ ޙުކުމް ކުރައްވާފައެވެ.
