ރ. ފުއްގިރީގެ ޚިޔާނާތުގެ މައްސަލައިގެ ދައުވާގެ ޝަރީއަތުގެ އަޑުއެހުމެއް އަންގާރަ ދުވަހު ކްރިމިނަލް ކޯޓުގައި ކުރިއަށް ގެންގޮސްފިއެވެ.

މި މައްސަލައިގައި ދައުލަތުން ދައުވާކޮށްފައިވަނީ ކުރީގެ ރައީސް އަބްދުﷲ ޔާމީނާއި، ކްރިކް ރިޒާގެ އިތުރުން، ސަން އިންވެސްޓްމަންޓް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑާއި، ސަން ކޮންސްޓްރަކްޝަން ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑުގެ މައްޗަށެވެ.

ކްރިމިނަލް ކޯޓުގައި މި މައްސަލަ ބައްލަވަނީ ގާޒީ އަލީ ނަދީމެވެ.

ބާކީ ހުރި ހުށައެޅުންތަކުގެ ބައި:

އަންގާރަ ދުވަހުގެ އަޑުއެހުން ފެށުމާއެކު ދައުލަތުން ވަނީ، ކްރިކް ރިޒާގެ ފަރާތުން ހުށައަޅާފައިވާ ހެކި ރައްކާތެރި ކުރުމާ ގުޅޭ ފޯމު ދައުލަތަށް ލިބިފައިވަނީ ހޯމަ ދުވަހުކަން ފާހަގަކޮށް، އެ ފޯމަށް ޖަވަބުދާރީވުމަށް ދައުލަތަށް ވަގުތު ބޭނުންވާކަން ފާހަގަކޮށްފައެވެ.

ދައުލަތުން ވަނީ މި މައްސަލައިގެ ލިއެކިއުންތަކާއި ގުޅިގެން ހުރި ކަންބޮޑުވުންތަކަށް ޙައްލު ގެނައުމަށްޓަކައި، އިބްތިދާއީ މަރުޙަލާ ނިމުމުގެ ކުރިން އިދާރީ ގޮތުން އިތުރު އަޑުއެހުމެއް ބޭއްވުމަށް އެދިލައްވާފައެވެ.

ޝަރީއަތުންވެސް ވަނީ ލިއެކިއުންތައް ރައްދު ކުރުމުގެ ކަންކަމުގައި އޮޅުންތަކެއް އަރާފައިވާކަން ޝަރީއަތަށްވެސް ޤަބޫލު ކުރެވޭކަން ފާހަގަކޮށްފައެވެ. ވުމާއެކު، ބުދަ ދުވަހު އިދާރީ ބައްދަލުވުމެއް ބާއްވަވާނެކަމަށް ގާޒީ އަލީ ނަދީމް ވިދާޅުވިއެވެ.

ދެން ކުރިއަށްދިޔައީ އަހްމަދު ކްރިކް ރިޒާގެ ފަރާތުން ޝަރީއަތުގެ ކުރީގެ ހުށައެޅުންތައް ހުށައެޅުމެވެ.

އޭގެ ތެރޭގައި ވަކި ހެކިތަކެއް ޝަރީއަތަށް ބަލައިނުގަތުމަށް އެދި ހުށައަޅާފައިވާ ހުށައެޅުން ހިމެނެއެވެ. އެގޮތުން އަދީބާއި ޒިޔަތުގެ އަދުލުވެރިކަން ގެއްލިފައިވާކަން ފާހަގަ ކުރައްވައި އެ ހެކިތައް ބަލައިނުގަތުމަށް ކްރިކް ރިޒާގެ ވަކީލު އެދިލެއްވިއެވެ.

ކިތާބީ ހެކީގެ ގޮތުގައި ދައުލަތުން ހުށައަޅާފައިވާ ބޭންކް ސްޓޭޓްމަންޓުތައްވެސް ބަލައިނުގަތުމަށް އޭނާގެ ފަރާތުން އެދެއެވެ. ސަބަބެއްގެ ގޮތުގައި ދިފާއީ ވަކީލު ފާހަގަކުރެއްވީ، އެ ބޭންކް ސްޓޭޓްމަންޓުތައް ހޯދާފައިވަނީ ޤާނޫނާ ޚިލާފަށްކަމަށް ޤަބޫލު ކުރައްވާތީއެވެ.

އެހެންނަމަވެސް މަސްތުވާތަކެތީގެ މައްސަލައަކާއި ގުޅިގެން ހައްޔަރުކުރި މަޝްހޫރު ރެޕް ލަވަކިޔުންތެރިޔާ, ޏ. ފުވައްމުލައް-ދިގުވާނޑު، ނައި، އިސްމާއީލް އިފްހާމް މުހައްމަދު (ޕެސްޓު)ގެ މައްޗަށް ކުރާ ދައުވާއާ ގުޅިގެން އޭނާގެ ފަރާތުން ސުޕްރީމް ކޯޓުގައި އިސްތިއުނާފުކޮށްފައިވާ މައްސަލައިގައި ނިންމާފައިވަނީ އޭނާގެ އެކައުންޓްގެ ސްޓޭޓްމަންޓަކީ ޝަރީއަތަށް ގަބޫލުކުރެވޭނެ ހެކިކަމަށެވެ. އެ ގަޒިއްޔާއާ ގުޅިގެން މި ހުށައެޅުމުގެ ނަތީޖާއަށް ބަދަލެއް އަތުވެދާނެތޯ ގާޒީ ސުވާލު ކުރެއްވިއެވެ.

އެ މައްސަލައިގައި ސުޕްރީމް ކޯޓުން ނިންމާފައިވަނީ، ހައިކޯޓުން އިސްމާއީލް އިފްހާމް މުހައްމަދުގެ ބޭންކް ސްޓޭޓްމަންޓް ގަބޫލުކުރުމަށް ނިންމީ ރަނގަޅަށް ކަމުގައިވީނަމަވެސް، ހައިކޯޓުގެ ހުކުމުގައި އެ ހެތްކަކީ ގާނޫނާ އެއްގޮތަށް ހޯދާފައިވާ ހެތްކެއްކަމަށް ކަނޑައަޅާފައިވަނީ ރަނގަޅަކަށް ނޫންކަމަށެވެ.

ހަމައެއާއެކު، ފަނޑިޔާރުން ނިންމަވާފައިވަނީ އޭނާގެ އެކައުންޓްގެ ސްޓޭޓްމަންޓަކީ ޝަރީއަތަށް ގަބޫލުކުރެވޭނެ ހެކިކަމަށެވެ.

އެހެންނަމަވެސް، އެ ހެތްކަކީ ގާނޫނާ ޚިލާފަށް ހޯދާފައިވާ ހެއްކެއްކަމަށް ދެފަރާތުގެ މެދުގައި ޚިލާފުވުން އުފެދިފައިވާނަމަ، އެކަމަކާމެދު ދެން ގޮތެއް ކަނޑައަޅަންވާނީ މައްސަލައިގެ ޝަރީއަތުގެ ތެރެއިންކަންވެސް ހުކުމުގައި ފާހަގަކޮށްފައިވެއެވެ.

އޭގެ އިތުރުން، ދައުލަތުގެ ބައެއް ލިއެކިއުންތައް ހާމަ ކުރުމަށް އަމުރު ކޮށްދެއްވުމަށް އެދޭ ހުށައެޅުމަކާއި، ބައެއް ހެކިތައް ހާމަކޮށްދިނުމަށް އެދި ހުށައެޅި ހުށައެޅުމެއްވެސް ހިމެނެއެވެ. އެހެންނަމަވެސް މިއީ މީގެ ކުރިން ފުރުސަތު ލިބި ހުށައަޅާފައިނުވާ ހުށައެޅުންތަކެއްކަމަށްވާތީ، އެ ފުރުސަތު އަލުން ނުދެވޭނެކަމަށް ގާޒީ ނިންމެވިއެވެ.

އެއަށްފަހު ދައުލަތުން ވަނީ ހުށައެޅުންތަކަށް ރައްދު ދެއްވާފައެވެ.

ހެކި ބަލައިނުގަތުމާ ގުޅޭ ހުށައެޅުމަށް ރައްދު ދެއްވަމުން ދައުލަތުގެ ވަކީލު ވިދާޅުވީ، ސުޕްރީމް ކޯޓުން ހެކި ބަލައިނުގަތުމާއި ގުޅޭގޮތުން އެ މައުޟޫގައި ގޮތެއް ނިންމާފައިވާކަމަށެވެ. އެގޮތުން ގުޅުންހުރި ހެކި ޝަރީއަތަށް ބަލައިގަނެވޭނެކަމަށް އެ ގަޒިއްޔާގައި ނިންމާފައިވާކަމަށް ދައުލަތުގެ ވަކީލު ވިދާޅުވިއެވެ.

ދައުލަތުން ވަނީ ބޭންކިންގ ޤާނޫނާ ޙަވާލާ ދެއްވައި ދިފާއުން ފާހަގަކުރި ކަންކަމަށްވެސް ރައްދު ދީފައެވެ.

މި އަޑުއެހުމުގައި ދެން ކުރިއަށްދިޔައީ ސަން ކޮންސްޓްރަކްޝަންގެ ފަރާތުން ހެކި ރައްކާތެރި ކުރުމަށް އެދި ހުށައެޅުން ހުށައެޅުމެވެ. އެގޮތުން 12 ކިތާބީ ހެއްކެއް ރައްކާތެރި ކޮށްދިނުމަށް އެދިފައިވެއެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި ސަން އިންވެސްޓްމަންޓުން ހުށައެޅި ފަދަ ކިތާބީ ހެކިތައް ހިމެނެއެވެ.

އޭގެ ތެރޭގައި ކުންފުނީގެ އިންޓަރނަލް މެމޯގެ ދަށުން ތަހުގީގު ޓީމުން ތަހުގީގު ކުރުމަށްފަހު ކުންފުނީގެ ބައެއް މުވައްޒަފުންނާ ސުވާލު ކުރުމުން ދީފައިވާ ބަޔާންތައް ހިމެނެއެވެ.

ދިފާއުން ބުނާ ގޮތުގައި އެ ހެކިތައް ރައްކާތެރި ކުރުމަށް އެ ފަރާތުން އެދެއެވެ. އެއީ ކުންފުނީގެ ޒާތީ މައުލޫމާތުތަކެއް ކަމަށާއި، ކުންފުނީގެ އިންޓަރނަލް ތަހުގީގުތަކާ ގުޅޭ މައުލޫމާތަކަށްވާއިރު، އެ މައުލޫމާތުތައް ލީކުވެއްޖެނަމަ، މުވައްޒަފުންގެ ޒާތީ ޙައްޤަށްވެސް އަރައިގަނެދާނެކަމަށް ދިފާއީ ވަކީލު ވިދާޅުވިއެވެ.

ދިފާއީ ވަކީލު ވަނީ ކޯޓުން ކަނޑައަޅާ ޚާއްސަ އިޖުރާއަތެއްގެ ދަށުން ދައުވާ ކުރާ ފަރާތަށް އެ ހެކިތައް ބެލޭނެ އިންތިޒާމުތައް ހަމަޖެއްސުމާމެދު އިއުތިރާޒު ނުކުރައްވާކަމަށް ވިދާޅުވެފައެވެ.

ދެން ކުރިއަށް ދިޔައީ ކްރިކް ރިޒާގެ ފަރާތުން ހެކި ހާމަކޮށްދިނުން އެދި ހުށައެޅި ހުށައެޅުމުގެ ބައެވެ. އެކަންކަމަށް ދައުލަތުން ރައްދުވެސް ދީފައިވެއެވެ.

ގާޒީގެ ނިންމެވުންތައް:

ހެކިރައްކާތެރި ކުރުމުގެ އަމުރުތަކާމެދު ނިންމި ގޮތް ގާޒީ ވަނީ އިއްވަވާފައެވެ. އެގޮތުން ދައުލަތުން ހުށައަޅާފައިވާ ބައެއް ހެކި ވަކި މިންވަރަކަށް ހާމަ ކުރުމަށް ގާޒީ ނިންމެވިއެވެ.

ސަން ކުންފުންޏާއި ކްރިކް ރިޒާގެ ފަރާތުން ހުށައެޅިފަދަ ހެކި ރައްކާތެރި ކުރުމުގެ އަމުރެއް ނެރޭނެ ތަނެއް ނެތްކަމަށްވެސް ގާޒީ ނިންމެވިއެވެ.

ޝަރީއަތުގެ ކުރީގެ ހުށައެޅުންތަކަށް ނިންމެވި ގޮތްވެސް ގާޒީ ވަނީ އިއްވަވާފައެވެ.

ޔާމީނުގެ ފަރާތުން ހުށައެޅި ހުށައެޅުންތަކުގެ ތެރެއިން އެންމެ ހުށައެޅުމެއް ފިޔަވައި ދެން ހުރި ހުށައެޅުންތައް ބަލައިނުގަތުމަށް ގާޒީ ނިންމެވިއެވެ.

ބަލައިގަންނަން ނިންމީ ހާމަ ކުރުމަށް އެދިފައިވާ ހެކިތަކުގެ ތެރެއިން އޭސީސީގެ ތަހުގީގީ ބަޔާންތަކުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ ފުއްގިރި މައްސަލައާ ގުޅޭ ބަޔާންތައް ހާމަކޮށްދިނުމަށް އެދި ހުށައެޅި ހުށައެޅުމެވެ.

ސަން ކުންފުނިތަކުން ހުށައަޅާފައިވާ އެއްވެސް ހުށައެޅުމެއް ބަލައިނުގަތުމަށް ގާޒީ ނިންމެވިއެވެ. ގާޒީގެ މި ނިންމެވުމާއެކު، ތަހުގީގުގެ ބޭރުން އޭސީޕީ މުޙައްމަދު ރިޔާޒް ކްރިކް ރިޒާއާ ބައްދަލު ކުރައްވައި ދައްކާފައިވާ ވާހަކައާ ގުޅޭ އޯޑިއޯވެސް ސިއްރު ނުވާނެއެވެ.  

ދައުލަތުގެ ފަރާތުން ކްރިކް ރިޒާއާ ގުޅިގެން ހުށައަޅާފައިވާ އެއްވެސް ހުށައެޅުމެއްވެސް ބަލައިގެންފައެއް ނުވެއެވެ.

ކްރިކް ރިޒާގެ ފަރާތުން ހުށައަޅާފައިވާ ހުށައެޅުންތަކުގެ ތެރެއިން ހެކި ހާމަ ކުރުމަށް އެދި ހުށައަޅާފައިވާ އެކްސްޕްރެޝަން އޮފް އިންޓްރަސްޓާ ގުޅޭ ސިޓީއާއި ޔައުމިއްޔާ ހާމަ ކުރުމުގެ ހުށައެޅުން ވަނީ ބަލައިގެންފައެވެ. ދެން ހުރި ކަންކަން ބަލައިގެންފައެއް ނުވެއެވެ.

ގާޒީ ވިދާޅުވީ، މި ނިންމުންތައް އިސްތިއުނާފު ކުރުމަށް ފުރުސަތު ދެއްވުމަށްޓަކައި، ދިފާއުން ސިއްރު ކުރަން އެދުނު ހެކިތައް ދައުލަތަށް ދޫ ނުކުރައްވައި 10 ދުވަސް ވަންދެން މަޑު ކުރައްވާނެ ކަމަށެވެ. އެހާތަނަށް މަތީ މަރުޙަލާގެ ކޯޓެއްގެ ނިންމުމެއް ނެތްކަމުގައިވާނަމަ، އެ ހެކިތައް ދައުލަތަށް ދޫކުރައްވާނެކަމަށް ގާޒީ ވިދާޅުވިއެވެ.

ދެން އޮތީ ޝަރީއަތް ފެށުން:

ޔާމީނުގެ ވަކީލު ޑރ ޖަމީލް ވަނީ ޝަރީއަތް ލައިވްކޮށްދިނުމަށް އެދިފައެވެ.

ދެން އޮންނާނީ މި މައްސަލައިގެ ޝަރީއަތް ފެށުމެވެ. އެ އަޑުއެހުން އޮންނާނީ 9 މާރޗުގައެވެ. ގާޒީ ވިދާޅުވީ، "ކޮންޓިނިއަސް ހިޔަރިންގ" ގެ ގޮތުގައި ހެކިބަސް ނެގުމުގެ އަޑުއެހުންތައް ކުރިއަށް ގެންދަވާނެ ކަމަށެވެ.

އެހެންނަމަވެސް ދިފާއީ ވަކީލުން ވިދާޅުވީ، ވަކި މައްސަލައެއް އަވަސްކޮށްގެން ގެންދިއުމަކީ ރައްޔިތުންގެ މެދުގައި ނުބައި ތަސައްވުރެއް އުފެދިދާނެ ކަމެއް ކަމަށެވެ. ހުރިހާ މައްސަލައެއްވެސް އެއް ސްޕީޑެއްގައި ގެންދެވެންދެން، މި މައްސަލަވެސް އެގޮތުގެ މަތިން ގެންދިއުމަށް ދިފާއީ ވަކީލަކު އެދިލެއްވިއެވެ.

ގާޒީ އަލީ ނަދީމް ވިދާޅުވީ، އެ ސެކްޝަންގައި އާންމު އުސޫލުންވެސް މައްސަލަތައް ބައްލަވަމުން ގެންދަނީ އެގޮތަށް ކަމަށެވެ. މިއީ 2020 ވަނަ އަހަރު ހުށައެޅުނު މައްސަލައަކަށްވާއިރު، މިހާރުވެސް އެކަށީގެންވާ ވަގުތާއި ފުރުސަތު ދެވިފައިވާކަމަށް ގާޒީ ވިދާޅުވިއެވެ.

އެހެންނަމަވެސް ތާވަލު އެކުލަވާލައްވާނީ ދެފަރާތުން ދެއްކި ވާހަކަތަކަށް ރިއާޔަތް ކުރައްވާފައިކަަމަށް ގާޒީ ވިދާޅުވިއެވެ. އެގޮތުގެ މަތިން ހެކިބަސް ނެގުމުގެ އަޑުއެހުމުގެ ތާވަލަށް ބައެއް ބަދަލުތައްވެސް ގެންނަވާފައިވެއެވެ.