ދެކުނާއި އިރުމަތިން ސޫރިޔާއާއި ގުޅިފައިވާ، މެޑިޓެރޭނިއަން ކަނޑުގެ އައްސޭރިފަށުގެ ހަތޭ ޕްރޮވިންސަކީ ފެބުރުއަރީ 6 ވަނަ ދުވަހުގެ ބާރުގަދަ ބިންހެލުމުގައި އެންމެ ބޮޑު ގެއްލުމެއް ތަހައްމަލުކުރަން ޖެހުނު އެއް ސަރަހައްދެވެ. ވަރުގަދަ ބިންހެލުމުގައި ގިނަ އަދަދެއްގެ ބައެއްގެ ފުރާނަ ގެއްލި، އެތައް ބަޔަކު ޒަޚަމްވެ، ގެދޮރު ގެއްލިފައިވާއިރު، ބަލިމަޑުކަން ފެތުރިގެން ދިއުމުގެ ބިރަކީ މިއަދު ހަތޭއަށް ކުރިމަތިލާން ޖެހިފައިވާ އަނެއް ކާރިސާއެވެ.
ހަތޭ ޕްރޮވިންސްގެ ފެނާއި ނަރުދަމާ ނިޒާމަށް ބޮޑެތި ގެއްލުންތަކެއް ލިބިފައިވާއިރު، ސިއްހީ ދާއިރާވެސް އޮތީ އިނދަޖެހިފައެވެ. އާލާތާއި އިންސާނީ ވަސީލަތުގެ ގޮތުންވެސް ހީނަރުކަން ކުރިމަތިވެފައިވާއިރު، ހަތޭ ޕްރޮވިންސްގައި ހުރި ހޮސްޕިޓަލުތަކުގެ ތެރެއިން 2 ހޮސްޕިޓަލެއްވެސް ވަނީ ބިމާ ހަމަވެފައެވެ.
އެންމެ ފުރަތަމަ އައި ބާރުގަދަ ބިންހެލުމާއި އެ ބިންހެލުމާ ގުޅިގެން ދެންވެސް އަރަމުން ދިޔަ ސިލްސިލާ ލޮޅުންތަކުގެ ސަބަބުން، މިއަދު މުޅި ހަތޭގެ މަގުތައް ފުރިފައިވަނީ އެކި ކަހަލަ ކުނިބުންޏާއި ނަޖިހުންނެވެ. ސާފުކުރުމުގެ މަސައްކަތް ދުރާލައި ނުފެށިއްޖެނަމަ، ހަލުވިކަމާއެކު ގައިން ގަޔަށް އަރާ ބަލިމަޑުކަމެއް ފެށިދާނެކަމުގެ އިންޒާރު، ދާއިރާގެ ތަޖުރިބާކާރުން ވަނީ ދެއްވާފައެވެ.
މީގެ ހަފުތާއެއްހާ ދުވަސް ކުރިން ހިނގި ހިތާމަވެރި ކާރިސާއާ ގުޅިގެން ސިއްހީ ނުރައްކަލުގެ ކަންބޮޑުވުންތަކެއް އެބަ ހުރި. އެކަން ގުޅިފައި ވަނީ ފިނި މޫސުމާ، ސާފު ތާހިރުކަމާ، ނަރުދަމާ ނިޒާމާ، ގައިންގައިން އަރާ ބަލިތައް ފެތުރުމާ، އަދި ބައްޔެއް ވެއްޖެނަމަ ނުރައްކާ ބޮޑުވެގެންދާ މީހުންނާ. އަހަރުމެން މި ތިބީ ތުރުކީވިލާތުގެ ސިއްހަތާބެހޭ މިނިސްޓްރީއާ ވަޒީރު، ޑރ. ފަޚްރުއްދީން ކޯޖާއެކު. ވަޒީރު ވިދާޅުވިގޮތުން، ޓެޓަނަސްއާ ރޭބީޒް ފަދަ މުހިންމު ވެކްސިންތައް މިހާރު ވަނީ ބިންހެލުން އައި ސަރަހައްދުތަކަށް ފޮނުވާފަ. އަދި ވަގުތީ ބޭސް ފިހާރަތަކުގެ ޚިދުމަތްތައް މިހާރު ވަނީ ފަށާފަ.ހާންސް ކްލޫގެ؛ ރީޖަނަލް ޑައިރެކްޓަރ ފޮރ ޔޫރަޕް
އުމްރާނީގޮތުން ހަތޭ ޕްރޮވިންސަށް ލިބިފައިވާ ބޮޑެތި ގެއްލުންތަކާއެކު، އާންމު ރައްޔިތުންގެ ޒަރޫރީ ބޭނުންތައް ފުއްދުމަށްވެސް ބޮޑެތި ތަކުލީފުތަކެއް އުފުލަން ވަނީ މަޖުބޫރުވެފައެވެ. ބޯފެން ލިބުނު ކަމުގައި ވީނަމަވެސް، އެހެނިހެން އެތައް ކަމަކަށް ވަނީ ބުރޫ އަރާފައެވެ. އިސްކުރު ފެން ލިބުމުގައި ހުރި ދަތިތައް އަދިވެސް ހައްލު ކުރެވިފައި ނުވާއިރު، ބިންހެލުމުގައި ގެދޮރު ގެއްލުނު މީހުން ގައިން ތާހިރު ވެލާނެ ފަދައެއްވެސް ނެތެވެ.
ހާލަތު މިއަދު މިއޮތް ގޮތުން، ބަލިމަޑުކަމެއް ފެތުރުނަނުދީ ވޭތޯ ބަލަން، އެންމެ ފުރަތަމަ މި ކަށަވަރު ކުރަން ޖެހެނީ ރައްކާތެރި ބޯފެން. ބައެއް ހިސާބުތަކުގަ އިސްކުރު ފެން ލިބުމަށް ވަނީ ހުރަސް އެޅިފަ. ފެނުގެ ސަޕްލައި ހުރިއްޔާ އެންމެ އިސްކަމެއް ދެނީ ބޯފެނަށް. އަހަރުމެން މި ދަނީ ސިއްހީ ދާއިރާގެ ކަމާބެހޭ ފަރާތްތަކާ އެކީގަ މަސައްކަތްކުރަމުން، ސާވޭލަންސް ނިޒާމު ވަރުގަދަ ކުރަން. ހަމަ އެކަނި ފެނުގެ ޒަރީއާއިން ފެތުރޭ ބަލިތަކެއް އެކަންޏެއް ނޫން މި އުޅެނީ. މޫސުމީ އިންފްލުއެންޒާ ރޯގާއާ ކޮވިޑްވެސް. ގެދޮރު ގެއްލުނު މީހުން މިހާރު ދިރިއުޅެމުން އެދަނީ ތޮއްޖެހިފަ އޮތް މާހައުލެއްގަ. ބަލިމަޑުކަމަކަށް އެމީހުން ހުށަހެޅުމުގެ ނުރައްކާ ބޮޑު.ބަތީރު ބުރްދާއީކްލައިކޭވް؛ ތުރުކީވިލާތުގައި ހުންނަވާ ޑަބްލިއެޗްއޯގެ މަންދޫބު
ވަގުތީ ފާޚާނާ ނުވަތަ އެއްތަނުން އަނެއްތަނަށް ގެންދެވޭގޮތަށް ހުންނަ ފާޚާނާގެ އަދަދު މަދުވުމާއި، ފާޚާނާތައް ފްލަޝްކުރާނެ ފެން ހޯދުމުގައި ދަތިތަކެއް ހުރުމުން، ބޮޑު ބަލިމަޑުކަމެއްގެ ބިރުވެސް އޮތީ އޭގެ އިންތިހާއަށެވެ.
ހަމަ ޔަގީނުންވެސް ބޮޑެތި ގެއްލުންތަކެއް ލިބިފަ ވަނީ. ފެނާ ނަރުދަމާ ނިޒާމަށް ބޮޑެތި ގެއްލުންތަކެއް ވެފަ އޮތީ. އެއީ ވަރަށް ބޮޑު ކަންބޮޑުވުމެއް. ފެނުގެ ޒަރީއާއިން ފެތުރޭ ބަލިތަކާ ގައިން ގަޔަށް އަރާ ބަލިތަކުގެ ބިރު ވަރަށް ބޮޑު. ގައުމީ ފެންވަރުގަ އަހަރުމެން މިދަނީ އދ.ގެ ޓީމާއެކީ މަސައްކަތްތަކެއް ކުރަމުން، ބިނާކުރަނިވި އިޖާބައެއް ދޭންވެގެން. އޭގެ ތެރޭގަ ފެނުގެ ރައްކާތެރިކަމާ، ނަރުދަމާގެ ޚިދުމަތާ ކާބޯތަކެއްޗާ ބޯހިޔާވަހިކަން ހިމެނޭނެ. އދ.ގެ އޮނިގަނޑުގެ ތެރޭން އެކި ވުޒާރާތަކާ އެކީގަ މަސައްކަތް ކުރަމުން މިދަނީ. މީ ހަމައެކަނި ސިއްހަތާބެހޭ ވުޒާރާގެ ކަމެއް ނޫން.ބަތީރު ބުރްދާއީކްލައިކޭވް؛ ތުރުކީވިލާތުގައި ހުންނަވާ ޑަބްލިއެޗްއޯގެ މަންދޫބު
ސިއްހީ ދާއިރާގެ ތަޖުރިބާކާރުން ވަނީ، ވަކިން ޚާއްސަކޮށް ކުޑަކުދިންގެ ނޭވާލާ ނިޒާމާއި ގޮހޮރުގެ ބަލިތަކަށް އެންމެ މަތީ ދަރަޖައިގެ ސަމާލުކަން ދިނުމަށް ގޮވާލައްވާފައެވެ.
