ޗާގޮސް ރަށްތަކުގެ މުސްތަގުބަލާއި ގުޅޭގޮތުން އިނގިރޭސިވިލާތުން މޮރިޝަސްއާއެކު ހުޅުވާލެވިފައިވާ މަޝްވަރާއަކަށްދާން އެއްބަސްވެއްޖެއެވެ.

ބީބީސީގައި ބުނެފައިވަނީ މި މަޝްވަރާއަކީ 1814 ވަނަ އަހަރުން ފެށިގެން މިހާތަނަށް އައި އިރު، ޗާގޮސްއާއި ގުޅޭގޮތުން އިނގިރޭސިވިލާތުން މަޝްވަރާއަކަށްދާން އެއްބަސްވި ފުރަތަމަ ފަހަރު ކަމަށެވެ. އިނގިރޭސިވލާތުގެ ފޮރިން ސެކްރެޓަރީ ޖޭމްސް ކްލެވަރލީ ބީބީސީއަށް ވިދާޅުވެފައިވަނީ އާކިޕެލެގޯ މައްސަލައިގައި ހުރި މައްސަލަތައް ހައްލުކުރައްވަން ބޭނުންފުޅު ކަމަށެވެ.

އޭނާ ވިދާޅުވީ މަޝްވަރާ އަށް ދިޔަ ނަމަވެސް، އިނގިރޭސިވިލާތާއި އެމެރިކާ ގުޅިގެން ކުރިއަށް ގެންދާ އޮޕަރޭޝަން ޑިއޭގޯ ގާސިއާގައި ކުރިއަށްދާނެ ކަމަށެވެ. ޗާގޮސްގެ އަހުލުވެރިން އަންނަނީ 1960 އާއި 1970 އާ ދެމެދު އެތަނުން 1000ށް ވުރެ ގިނަ މީހުން ގަދަކަމުން ބޭރުކޮށްލި މައްސަލައިގައި ކެމްޕޭން ވެސް ކުރަމުންނެވެ.

ޗާގޮސް އަކިޕެލެގޯގެ 60 ރަށުގެ ތެރެއިން ޑިއޭގޯ ގާސިއާއަކީ އެންމެ ބޮޑު ރަށެވެ. އެތަނުގައި އަސްކަރީ ބޭސް އެއް ގާއިމްކުރީ 1966 ވަނަ އަހަރުއެވެ. އަދި އެ ރަށްތަކުގެ އަހުލުވެރިން ވަނީ އެތަނުން ގަދަކަމުން ބޭރުކޮށްލާފައެވެ.

1968 ވަނަ އަހަރު އިނގިރޭސީންގެ އަތްދަށުން މޮރިޝަސްއަށް މިނިވަންކަން ލިބުމާއެކު، އެގައުމުން އަންނަނީ ޗާގޮސްއަކީ އެ ގައުމުގެ ރަށްތަކެއް ކަމަށް ދައުވާކޮށް އެތަނުގެ ވަޒަންވެރިންނަށް އަނބުރާ ދެވޭނެ ގޮތްތައް ހޯދުމަށް އިނގިރޭސި ކޯޓުތަކުގައި ވަކާލާތު ވެސް ކުރަމުންނެވެ.

ދަ ހޭގްގައި ހުންނަ އދ ގެ އެންމެ މަތީ ކޯޓު ކަމުގައިވާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ކޯޓް އޮފް ޖަސްޓިސް (އައިސީޖޭ) އިން ވަނީ އިނގިރޭސީންގެ ބާރުގެ ދަށުގެ ޗާގޮސް އޮތުމަކީ ގާނޫންތަކާއި ހިލާފުކަމެއް ކަމަށް ކަނޑައަޅައި އެކަން ނިމުމަށް ގެނައުމަށް އަމުރުކޮށްފައެވެ.

ނަމަވެސް މިހާތަނަށް އައި އިރުވެސް ބައިނަލްއަގުވާމީ ފިއްތުންތަކާއެކު ވެސް އިނގިރޭސިވިލާތުން އެ މައްސަލައިގައި މަޝްވަރައަށް ދިއުމަށް އެއްބަސްވެފައި ނުވެއެވެ.

ޔޫކޭގެ ފޮރިން ސެކްރެޓަރީ ކްލެވަރލީ ވަނީ އިނގިރޭސިވިލާތާއި މޮރިޝަސްއިން މަޝްވަރާއަށް އަންނަން އެއްބަސްވެފައިވާކަން ހާމަކުރައްވާފައެވެ. އަދި އަންނަ އަހަރުގެ ކުރީ ކޮޅުގައި އެއްބަސްވުމަކަށް އައުމުގެ މަގުފެންނާނެކަމަށް އުއްމީދުކުރާކަމަށް ވެސް ކްލެވަރލީ ވަނީ އިއުލާންކުރައްވާފައެވެ. އޭނާ ވިދާޅުވީ މިހާރު ހުރި މައްސަލަތައް ބައިނަލްއަގުވާމީ ގާނޫނޫ އެއްގޮތަށް ހައްލުކުރައްވަން ބޭނުންވާ ކަމަށެވެ.

މި މައްސަލައިގައި ކުރިއެރުމެއް ލިބިފައިވަނީ އިނގިރޭސިވިލާތުގެ ކުރީގެ ބޮޑުވަޒީރު ލިސް ޓްރަސްގެ ކުރު ދައުރުގައި މޮރިޝަސްގެ ލީޑަރު ޕްރަވިންދު ޖަގްނައުތް އާއި އދ ގެ އާންމު މަޖިލީހުގައި ސެޕްޓެމްބަރު މަހު ކުރެވުނު މަޝްވަރާތަކާއެކުއެވެ.

ޗާގޮސް މައްސަލައިގައި އެންމެ ގިނައިން ވަކާލާތު ކުރި ލޭބަރ ޕާޓިގެ ކުރީގެ ލީޑަރު ޖެރެމީ ކޯރބީން ބީބީސީއަށް ވިދާޅުވީ އެއްބަސްވުމަކާ ހަމައަށް އައުމަށް ޔޫކޭއިން ދެކޮޅުހަދަމުން އައި މައްސަލައަށް ނިމުމެއް އައިސް މަޝްވަރާ އަށް ދިއުމަކީ ހިތްހަމަޖެހުން ލިބޭ ކަމެއް ކަމަށެވެ.

2017ން 2019ށް އާންމު އިންތިހާބުގައި ޖެރެމީގެ ލީޑަރޝިޕްގެ ދަށުން ލޭބަރ ޕާޓީން އެއިރު ވަނީ ޗާގޮސްގެ ރައްޔިތުން އަންބުރާ ވަޒަނަށް ދެވޭނެގޮތެއް ހޯދައިދެއްވާނެކަމުގެ ވައުދުވެވަޑައިގަންނަވާފައެވެ. މިނިވަން މެންބަރެއްގެ ގޮތުގައި ގާނޫނު ހަދާ މަޖިލީހުގައި މިހާރު މަސައްކަތް ކުރައްވަމުން އަންނަ ޖެރެމީ ވިދާޅުވީ ފޮރިން ސެކްރެޓަކީގެ އެންގެވުމަކީ ރަނގަޅު އެންގެވުމެއް ކަމަށާއި، އެއީ ކުރިއަށް އެޅުނު ރަނގަޅު ފިޔަވަޅެއް ކަމަށެވެ. އަދި މޮރިޝަސްއާއެކު ކުރެވޭ މަޝްވަރާތަކާއެކު ކުރު މުއްދަތެއްގައި އެއްބަސްވުމަކަށް އާދެވުމަކީ އުއްމީދުކުރައްވާ ކަމެއް ކަމަށެވެ.