2023 ވަނަ އަހަރުގެ ބަޖެޓުގައި 141 ރަށެއްގެ ބަނދަރު ހެދުމާއި އަޕްގްރޭޑްކުރުމުގެ މަޝްރޫއުތައް ހިމަނާފައިވާނެކަމަށް ފިނޭންސް މިނިސްޓަރު އިބްރާހީމް އަމީރު ވިދާޅުވެއްޖެއެވެ.

އަންނަ އަހަރަށް ލަފާކުރާ ދައުލަތުގެ ބަޖެޓު ހުށަހަޅުއްވަމުން މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވީ 50 އަށް ވުރެ ގިނަ ރަށެއްގެ މަގުތައް ރަނގަޅު ފެންވަރަކަށް ތަރައްގީ ކުރުމުގެ މަސައްކަތްވެސް  ކުރިއަށްދާނެކަމަށެވެ. ފަތުރުވެރިކަން މުޅި ރާއްޖެއަށް ފުޅާކުރުމަށް، ރާއްޖޭގެ ކަންކޮޅުތަކުގައި އެއާޕޯޓްތައް ތަރައްގީކޮށް ކެޕޭސިޓީ އިތުރުކުރުމުގެ މަސައްކަތްތައް ދަނީ ކުރިއަށް ކަމަށް މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވިއެވެ. ވެލާނާ އިންޓަރނޭޝަނަލް އެއާޕޯޓްގެ އިތުރުން، ހަނިމާދޫ އަދި އައްޑޫ އިންޓަރނޭޝަނަލް އެއާޕޯޓް ޒަމާނީ ފެންވަރަށް ތަރައްގީ ކުރުމަކީ މެދުރާއްޖޭގެ އިތުރުން ރާއްޖޭގެ އުތުރާއި ދެކުނުގެ ފަތުރުވެރިކަމަށް ފަހިކަން ގެނުވާނެ  އާބޮޅުތަކެއްކަމަށް މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވިއެވެ. މިއީ ރާއްޖޭގެ އިޤްތިސާދުގެ ސަޕްލައި-ސައިޑް އެއްކޮށް ބަދަލުކޮށްލާނެ މަޝްރޫޢުތަކެއްކަމަށް މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވިއެވެ.

މީގެ އިތުރަށް، އަތޮޅުތެރޭގެ އެކިރަށްތަކުގައި ވައިގެ ބަނދަރުތައް ތަރައްގީކުރުމުގެ މަސައްކަތްތައް ދަނީ ހިނގަމުންކަމަށް މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވިއެވެ.

އިޤުތިސާދީ ހަރަކާތްތައް އިތުރުކޮށް ހުއްޓުމެއްނެތި ހިންގުން މުހިންމުކަމެއް ކަމަށާއި ގުޅީފަޅުގައި ގާއިމުކުރުމަށް ހަމަޖެހިފައިވާ އިންޓަނޭޝަނަލް ޕޯޓާއި، މާލެ، ވިލިމާލެ، ގުޅީފަޅު އަދި ތިލަފުށި ގުޅާލާ ބްރިޖުގެ މަސައްކަތްތައްމިވަނީ ފެށިފައިކަމަށް މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވިއެވެ. މި މަޝްރޫއުތަކަކީ އިގުތިސާދީ ވިލުންވެރިކަން އިތުރުކުރުމަށް އެޅޭ މުހިންމު ބިންގަލެއް ކަމަށާއި މިކަމުން މާލެ ސަރަހައްދަށް ދިމާވެފައިވާ ބޯހިޔާވަހިކަމުގެ މައްސަލައަށް އަންނަ އަހަރު ބޮޑު ހައްލެއް ލިބިގެންދާނެ ކަމަށް މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވިއެވެ.

ހިނގަމުންދާ 2022 ވަނަ އަހަރެކޭ އެއްފަދައިން 2023 ވަނަ އަހަރުގެ ޕީއެސްއައިޕީ ބަޖެޓުންވެސް އެންމެ ބޮޑު ޚަރަދެއް ކުރެވޭނީ ލަފާފުރުމުގެ ދަތިކަން ހައްލުކުރުމަށެވެ. މިބަޔަށް ޖުމުލަ 2،433.3 މިލިއަން ރުފިޔާ ބަޖެޓުގައި ހިމަނައިފައިވާނެއެވެ. މިއީ ޕީއެސްއައިޕީ ބަޖެޓުގެ 28.9 އިންސައްތައެވެ.

މީގެ އިތުރުން ލަފާފުރުމުގެ ދަތިކަން ހައްލުކުރުމަށްޓަކައި ދައުލަތުގެ ބަޖެޓުން ޚަރަދުކުރުމަށް އެކި ރަށްތަކުގައި ބަނދަރު ހެދުމަށާއި އަޕްގެރޭޑްކުރުމަށް 384 މިލިއަން ރުފިޔާ ހިމަނައިފައިވެއެވެ. މީގެ ތެރޭގައި އެކި ރަށްތަކުގައި އަލަށް ފަށާ ބަނދަރު ހެދުމުގެ މަސައްކަތްތައް ހިމެނެއެވެ. ހަމައެހެންމެ، ސަރުކާރުން އިސްކަމެއް ދީގެން ކ.ގުޅިފަޅުގައި ކުރިއަށްގެންދިއުމަށް ނިންމައިފައިވާ މޯލްޑިވްސް އިންޓަރނޭޝަނަލް ޕޯޓް ޑިވެލޮޕްމަންޓް މަޝްރޫއަށް 308.1 މިލިއަން ރުފިޔާ ހިމަނައިފައިވާނެއެވެ. މި މަޝްރޫއަށް އިންޑިއަން އެގްޒިމް ލޯނުން ކުރިއަށް އޮތް އަހަރުގައި 617.8 މިލިއަން ރުފިޔާ އާއި ޑޮމެސިކް ބަޖެޓުން 16.3 މިލިއަން ރުފިޔާ ޚަރަދުވާނެކަމަށް ލަފާކުރެވެއެވެ.

ލަފާފުރުމުގެ ދަތިކަން ހައްލުކުރުމަށް އެންމެ ބޮޑު ހޭދައެއް ހިނގާނެކަމަށް ލަފާކުރެވެނީ ބްރިޖް އެޅުމުގެ މަޝްރޫއަށެވެ. މީގެ ތެރޭގައި މާލެ-ތިލަފުށި-ބްރިޖް މަޝްރޫއަށް އިންޑިއާ އެގްޒިމް ބޭންކުގެ ލޯނުގެ ގޮތުގައި 591.7 މިލިއަން ރުފިޔާ އާއި، އިންޑިއާ ސަރުކާރުގެ ހިލޭއެހީން 182.3 މިލިއަން ރުފިޔާ އާއި، ދައުލަތުގެ ބަޖެޓުން 17.9 މިލިއަން ރުފިޔާއާއެކު، ޖުމްލަ 792 މިލިއަން ރުފިޔާ ޚަރަދުކުރުމަށް އަންދާޒާކޮށްފައިވެއެވެ. މީގެއިތުރުން، ގއ.ވިލގިނލި- ކޫއްޑޫ ބްރިޖުގެ ފީސިބިލިޓީ ސްޓަޑީ ހެދުމަށާއި ޕްރޮޖެކްޓް އެކުލަވައިލައި މަސައްކަތް ފެށުމަށް ޑޮމެސްޓިކް ބަޖެޓުގައި ހިމަނައިފައިވެއެވެ.

ލަފާފުރުމުގެ ބައިން ދެން އެންމެ ބޮޑު ހޭދައެއް ހިނގާނެކަމަށް ލަފާކޮށްފައިވަނީ ވައިގެ ބަނދަރުތައް ތަރައްގީކުރުމުގެ މަޝްރޫއުތަކަށެވެ. މީގެ ތެރޭގައި އެންމެ ބޮޑު ޚަރަދެއް ހިނގާނެކަމަށް ލަފާކުރެވެނީ ވެލާނާ އިންޓަރނޭޝަނަލް އެއަރޕޯޓް ޓަރމިނަލް ތަރައްގީކުރުމުގެ މަޝްރޫއަށާއި، ނ.މާފަރު އެއަރޕޯޓް އެކްސްޓެންޝަނަށާއި، މ.މުލީ އެއަރޕޯޓް ގާއިމުކުރުމަށާއި، ހދ.ހަނިމާދޫ އަދި ސ.ގަން އިންޓަރނޭޝަނަލް އެއަރޕޯޓް ތަރައްގީކުރުމުގެ މަޝްރޫއަށެވެ. މި މަޝްރޫއުތަކަށް ޖުމުލަ 921.9 މިލިއަން ރުފިޔާ ޚަރަދުވާނެއެވެ. މި ޕްރޮޖެކްޓްތައް ފަންޑްކުރެވެނީ އިންޑިއަން އެގްޒިމް ބޭންކުގެ ލައިން އޮފް ކްރެޑިޓާއި، ކުވައިތު ފަންޑާއި، އޮފިޑާއި، ސައުދީ ފަންޑް، އަބޫދާބީ ފަންޑްގެ ލޯނުންނާއި ދައުލަތުގެ ބަޖެޓުންނެވެ.

ހިނގަމުންދާ 2022 ވަނަ އަހަރު ލަފާފުރުމުގެ ދަތިކަން ހައްލުކުރުމަށް 1.7 ބިލިއަން ރުފިޔާ ވަނީ ކަނޑައަޅާފައެވެ.