މިހާތަނަށް ހުށަހެޅި އެންމެ ބޮޑު ބަޖެޓު ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހަށް ހުށަހަޅައިފިއެވެ.

އަންނަ އަހަރަށް ލަފާކޮށް ދައުލަތުން ހުށަހަޅާފައިވަނީ 42.68 ބިލިއަން ރުފިޔާގެ ބަޖެޓެކެވެ. އާމްދަނީ ހިލޭ އެހީއަށް ބަލާއިރު، 2023 ވަނަ އަހަރު ދައުލަތަށް ޖުމްލަ އާމްދަނީ އާއި ހިލޭ އެހީގެ ގޮތުގައި 32 ބިލިއަން ރުފިޔާ ލިބޭނެ ކަމަށް ލަފާކޮށްފައިވެއެވެ. ދައުލަތުގެ އާމްދަނީގެ އެންމެ ބޮޑު ބަޔަކީ ޓެކުހުގެ ގޮތުގައި ލިބޭ އާމްދަނީއެވެ.

މިގޮތުން ޓެކްސް އާމްދަނީގެ ގޮތުގައި 23.54 ބިލިއަން ރުފިޔާ ލިބޭނެ ކަމަށް ލަފާކޮށްފައިވާ އިރު، ޓެކްސް ނޫން އާމްދަނީގެ ގޮތުގައި 6 ބިލިއަން ރުފިޔާ އަދި ހިލޭ އެހީ އަދި އެހެނިހެން އާމްދަނީގެ ގޮތުގައި 2.48 ބިލިއަން ރުފިޔާ ލިބޭނެކަމަށް ވަނީ ލަފާކޮށްފައެވެ.

ޓެކްސް އާމްދަނީއަށް ބަލާއިރު، 23.54 ބިލިއަން ރުފިޔާ ލިބޭނެ ކަމަށް ލަފާކޮށްފައިވާ އިރު، މިއީ ޖުމްލަ އާމްދަނީއާއި ހިލޭ އެހީގެ 73.3 އިންސައްތައެވެ. އިމްޕޯޓް ޑިއުޓީއަށް 3.79 ބިލިއަން ރުފިޔާ ލިބޭނެކަމަށް ލަފާކޮށްފައިވާ އިރު، ޓީޖީއެސްޓީން 9 ބިލިއަން ރުފިޔާ، ބިޒްނަސް އަދި ޕްރޮފިޓް ޓެކްސް އިން 4.4 ބިލިއަން އަދި ޑިޕަރޗާ ޓެކްސްގެ ގޮތުގައި 871 މިލިއަން ރުފިޔާ ލިބޭނެ ކަމަށް ވަނީ ލަފާކޮށްފައެވެ. ޖީއެސްޓީގެ ގޮތުގައި 4.2 ބިލިއަން ރުފިޔާ ލިބޭނެ ކަމަށް އަންދާޒާ ކޮށްފައިވާ އިރު، ގްރީން ޓެކްސްގެ ގޮތުގައި 1 ބިލިއަން ރުފިޔާ ލިބޭނެ ކަމަށް ވަނީ ލަފާކޮށްފައެވެ.

ޓެކްސް ނޫން އާމްދަނީގެ ގޮތުގައި 6.3 ބިލިއަން ރުފިޔާ ލިބޭނެކަމަށް ވަނީ ލަފާކޮށްފައެވެ. މިއީ ޖުމްލަ އާމްދަނީއާއި ހިލޭ އެހީގެ 19.8 އިންސައްތައެވެ. އެގޮތުން އެއަރޕޯޓް ތަރައްގީކުރުމަށް ނެގޭ ފީފެ ގޮތުގައި ލިބޭނެ ކަމަށް ލަފާކޮށްފައިވަނީ 871 މިލިއަން ރުފިޔާއެވެ. އިންޓްރެސްޓާއި ފައިދާގެ ގޮތުގައި 1.35 ބިލިއަން ރުފިޔާ ލިބޭނެކަމަށް ވަނީ ލަފާކޮށްފައެވެ. އެހެނިހެން އާމްދަނީގެ ތެރޭގައި ދެން ހިމެނެނީ ރިސޯޓްތަކުގެ ކުލީގެ ގޮތުގައި 1.73 ބިލިއަން ރުފިޔާ، ބިދޭސީ މަސައްކަތްތެރިންގެ ވަރކް ޕާމިޓް ފީގެ ގޮތުގައި 458 މިލިއަން ރުފިޔާ އަދި ރަޖިސްޓްރޭޝަން އާއި ލައިސަންސް ފީގެ ގޮތުގައި 778 މިލިއަން ރުފިޔާއާއި ރެވެނިއު ފީގެ ގޮތުގައި 535 މިލިއަން ރުފިޔާ އަދި އެހެނިހެން އާމްދަނީގެ ގޮތުގައި 613 މިލިއަން ރުފިޔާއެވެ.

އަންނަ އަހަރަށް ދައުލަތުން ލަފާކޮށް ހުށަހަޅާފައިވާ ބަޖެޓަކީ 42.68 ބިލިއަން ރުފިޔާގެ ބަޖެޓެއް ނަމަވެސް، މީގެ ތެރެއިން ދަރަނި ނުވަތަ ލޯނު އަނބުރާ ދެއްކުމަށް ކުރާ ހޭދައާއި، ބޭރުގެ މާލީ އިދާރާތަކަށް ރައުސުލްމާލުގެ ގޮތުގައި ދައްކާ ފައިސާ ހިމެނެއެވެ. އެހެންނަމަވެސް، މިއީ ހަރަދުގެ ގޮތުގައި ގުނޭ ބައެއް ނޫނެނެވެ. މި ދެބައި ނުލައި، 2023 ވަނަ އަހަރު ދައުލަތުގެ ޖުމްލަ ހަރަދު ލަފާކޮށްފައިވަނި 40.55 ބިލިއަން ރުފިޔާއެވެ.

ހަރަދުތަކަށް ބަލާއިރު، އެންމެ ބޮޑު އެއްޗެއް ހޭދަވަނީ ރިކަރަންޓް ހަރަދަށެވެ. އެއީ 28.6 ބިލިއަން ރުފިޔާއެވެ. ޕިއެސްއައިޕީ އަށް 8.4 ބިލިއަން ރުފިޔާ ހަރަދުވާނެކަމަށް ލަފާކޮށްފައިވާ އިރު، އެހެނިހެން ކެޕިޓަލް ހަރަދުތަކަށް 5.6 ބިލިއަން ރުފިޔާ ވަނީ ކަނޑައަޅާފައެވެ.

ބަޖެޓުގެ މައިގަނޑު ހަރަދުތަކަށް ބަލާއިރު، އެންމެ ބޮޑު ހަރަދެއް ހިނގަނީ މުވައްޒަފުންނަށް ހިނގާ ހަރަދެވެ. އެކަމަށް 26 އިންސައްތަ ހިމަނާފައިވެއެވެ. އޮފީސް ހިންގުމުގެ ހަރަދަށް 11 އިންސައްތަ ވަނީ ކަނޑައަޅާފައެވެ. ލޯނު އަނބުރާ ދެއްކުމަށް 5 އިންސައްތަ އަދި ބަޖެޓް ކޮންޓިޖެންސީއަށް 4 އިންސައްތަ، ތަމްރީނުކުރުމަށް ކުރެވޭ ހަރަދަކީ 1 އިންސައްތައެވެ. މީގެ އިތުރުން ޕީއެސްއައިޕީއަށް 20 އިންސައްތަ، ޕެންޝަނާއި މުސްކުޅިކުރާ މުވައްޒަފުންނަށް ދޭ ފައިސާ 4 އިންސައްތަ ހިމެނެއެވެ.

ލޯނުގެ ހިދުމަތުގެ ހަރަދަކީ 8 އިންސައްތައެވެ. އިގްތިސާދީ ފައިދާއަށްޓަކާ ކުރާ ހަރަދަކީ 2 އިންސައްތައެވެ. އަދި ސަރުކާރުންދޭ އެހީ، އިޝްތިރާކާއި ސަބްސިޑީއަކީ 15 އިންސައްތައެވެ. އަދި އެހެނިހެން ހަރަދުގެ ގޮތުގައި 4 އިންސައްތަ ވަނީ ހިމަނާފައެވެ.