ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހާއްސަ އިގްތިސާދީ ސަރަހައްދުން ބޮޑު ބައެއް ގެއްލޭފަދަ ގޮތަކަށް ދިވެހި ސަރުކާރުގެ ސިޔާސަތާއި ސްޓޭންޑް ބަދަލުނުކުރުމަށް ސަރުކާރަށް ގޮވާލާ ޗާގޮސްގެ މައްސަލައިގައި، ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހަށް ހުށަހެޅި ކުއްލި މައްސަލަ ބަލައިގަނެ ބަހުސް ކުރަން ފަށައިފިއެވެ.

މި މައްސަލަ މަޖިލީހަށް ހުށަހެޅުއްވީ ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ މަޑުއްވަރީ ދާއިރާގެ މެންބަރު އާދަމް ޝަރީފް އުމަރެވެ. މި މައްސަލަ ބަލައިގަތުމާއި ގުޅޭގޮތުން ނެގުނު ވޯޓުގައި، މައްސަލަ ބަލައިގަތުމަށް ފެންނަ ކަމަށް 54 މެންބަރުން ވަނީ ވޯޓު ދެއްވާފައެވެ. މި މައްސަލަ ބަލައިގަންނަން ނުފެންނަކަމަށް ވޯޓު ދެއްވީ އެންމެ މެންބަރެކެވެ. ކުއްލި މައްސަލަ ބަލައިގަތުމަށް ނުފެންނަ ކަމަށް ވޯޓުދެއްވީ ކާށިދޫ ދާއިރާގެ މެންބަރު އަބްދުﷲ ޖާބިރެވެ.

މި މައްސަލައިގައި ބުނެފައިވަނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސަރަހައްދަކީ ކޮބައިކަމާއި އެ ސަރަހައްދަށް އެއްވެސް ބަދަލެއް ގެނެވޭނީ ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ މެންބަރުންގެ ތިންބައިކުޅަ ދެބައި އަގުލަބިއްޔަތުުން ފާސްކުރާ ގާނޫނަކުން ކަމުގައި ގާނޫނު އަސާސީގެ 3 ވަނަ މާއްދާގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ކަމަށެވެ. އަދި ދިވެހި ދައުލަތުގެ ނަމުގައި ވެރިކަން ހިންގާ ފަރާތުން ބައިވެރިވާ ބައިނަލްއަގުވާމީ މުއާހަދާތަކަށް އަމަލުކުރަންވާނީ ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހަށް ހުށަހަޅައި، އެ މަޖިލީހުން ފާސްކުރުމަށްފަހު، އެ މަޖިލީހުން ނިންމާގޮތުގެ މަތިން ކަމުގައި ގާނޫނު އަސާސީގެ 93 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) ގައި ބަޔާންކޮށްފައވާ ކަމަށެވެ.

އެގޮތުން އައްޑޫ ސިޓީގެ ދެކުނުން، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހާއްސަ އިގްތިސާދީ ސަރަހައްދުގެ ބައެއް ހިމެނޭގޮތަށް، ފޯޅަވައްސާ އެކު އޮންނަ ޗާގޮސްއަކީ މޮރިޝަސްގެ ސިޔާދަތީ ބާރު ހިނގާ ސަރަހައްދެއްގެ ގޮތުގައި ހަމަޖެއްސުމަށް އެ ގައުމުން އިންޓަރނޭޝަނަލް ޓްރަބިއުނަލް ފޮރ ލޯ އޮފް ދަ ސީ އަށް ހުށަަހަޅާފައިވާ މައްސަލައިގައި، ދިވެހިރާއްޖެއިން މިހާތަނަށް ވަކާލާތުކޮށް ވޯޓު ދީފައިވަނީ މޮރިޝަސް އާއި ދެކޮޅަށް ކަމަށްވެފައި، މޮރިޝަސްއާއި އެއްކޮޅަށް ތާއިދުކޮށްފިނަމަ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހާއްސަ އިގްތިސާދީ ސަރަހައްދުން ބައެއް ގެއްލިދާނެކަމަށް ގަބޫލުކުރެވޭތީއާއި އަލުން އެ ސަރަހައްދު ހޯދުމުގައި ބައިނަލްއަގުވާމީ ގޮތުން ބޮޑެތި ގޮންޖެހުންތަކެއް ކުރިމަތިވާނެ ކަމަށް މަޖިލީހަށް ހުށަހެޅި ކުއްލި މައްސަލައިގައި ބުނެފައިވެއެވެ.

ކުއްލިއަކަށް ސަރުކާރުގެ ސިޔާސަތާއި ސްޓޭންޑް ބަދަލުކުރުމުގެ ސަަބަބުން ޗާގޮސް އިން ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހާއްސަ އިގްތިސާދީ ސަރަހައްދުގައި ހިމެނޭ ބައި ގެއްލިދާނެތީއާއި އެކަމުގައި ރާއްޖޭގެ ހައްގު ހޯދުމުގެ ބަސް ބުނުމުގެ ދޮރު ރާއްޖެއަށް އެއްކޮށް ބަންދުވާނެ ކަމަށް ވެސް މި މައްސަލައިގައި ބުނެފައިވެއެވެ.

ޗާގޮސްއަކީ ކަނޑުގެ ދިރުންހުރި ސަރަހައްދަކަށް ވިޔަސް އެތަނުގައި މީހުން ދިރިއުޅުނުކަން ސާބިތު ނުވާތީވެ، ސަރަހައްދު ބައިކުރުމުގައި ބައިނަލްއަގުވާމީ ގޮތުން އިސްކަންދޭނީ މަސްވެރިކަމުގެ ސިނާއަތު ބޮޑަށް އިންނަ ގައުމަކަށް ކަމަށްވާތީ، ދިވެހިރާއްޖެއިން ވަކާލާތުކޮށްފިނަމަ، ޗާގޮސްގެ ރާއްޖެއަށް ހިމެނޭ ސަރަހައްދު ރާއްޖެއަށް ލިބުމުގެ ފުރުސަތު ބޮޑުކަމަށް ގަބޫލުކުރެވޭކަމަށް މި މައްސަލައިގައި ބުނެފައިވެއެވެ.

ޗާގޮސްއަކީ މޮރިޝަސްގެ ސިޔާދަތީ ބާރު ހިނގާތަނެއް ކަމަށް އިންޓަރނޭޝަނަލް ކޯޓް އޮފް ޖަސްޓިސްއިން ނިންމި މައްސަލައިގައި ގެއްލުން ލިބޭ އެއް ހަސްމަކީ ދިވެހިރާއްޖެކަމަށްވާއިރު، އެ ނިންމުމަކީ ރާއްޖެއަށް އިއާދަ ނުކުރެވޭވަރުގެ ބޮޑު ގެއްލުމެއް ލިބޭގޮތަށް ނިންމާފައިވާ ނިންމުމަކަށްވާތީވެ، ދިވެހި ރައްޔިތުންގެ އެންމެ މަތީ މަސްލަހަތާއި ގުޅުންހުރި އެފަދަ މައްސަލައެއްގައި ސަރުކާރުން ގޮތެއް ނިންމަންވާނީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޖުމްހޫރިއްޔާގެ ގާނޫނު އަސާސީގެ 93 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) ގައިވާގޮތުގެމަތިން ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހަށް ހުށަހަޅައި، އެމަޖިލީހުން ފާސްކުރުމަށްފަހު މަޖިލީހުން ނިންމާގޮތެއްގެ މަތިންކަމަށް ވެސް މި މައްސަލައިގައި ބުނެފައިވެއެވެ.

ޗާގޮސްގެ މައްޗަށް ބާރު ހިންގާ ގައުމެއްގެ ގޮތުގައި އިނގިރޭސިވިލާތް އޮތުމުން ޗާގޮސްގެ ސަރަހައްދުން ރާއްޖެއަށް ހިމެނޭ ބަޔާމެދު މޮރިޝަސްއިން ވަކާލާތުކުރުމުގެ ފުރުސަތު ހަނިކަމަށްވާއިރު، އެކަމަށް ރިއާޔަތްކުރުމެއް ނެތި، ކުރިން ސަރުކާރުން ގެންގުޅުނު ސިޔާސަތު ކުއްލިއަކަށް ބަދަލުކޮށް، މޮރިޝަސް އަކީ ޗާގޮސްގެ ސިޔާދަތީ ބާރު ހިނގާ ގައުމުކަމުގައި ރާއްޖެއިން ނިންމި ނިންމުމަކީ އިއާދަ ނުކުރެވޭފަދަ ބޮޑު ގެއްލުން ދިވެހިރާއްޖެއަށް ލިބޭނެ އަދި ރާއްޖެއިން 96000 އަކަ ކިލޯ މީޓަރުގެ ބޮޑުބައެއް ގެއްލިގެންދާނެ ކަމެއްކަމަށް މި މައްސަލައިގައި ވަނީ ބުނެފައެވެ.

މި މައްސަލައިގައި ރާއްޖެއިން މިހާރު އަމަލުކުރަމުންދާގޮތުން، ދިވެހި ދައުލަތުގެ ހައްގުތަކެއް ގެއްލިގެން ހިނގައިދާނެކަމުގެ ބިރު އޮތުމާއި، މިކަމުގައި ބޭރުގެ ނުޒޫފު އޮތްކަމަށް ވެސް ގަބޫލުކުރެވޭތީއާއި، ރާއްޖޭގެ ބިމުން ވެލިފުކެއްގެ މިންވަރުވިޔަސް އަދި ކަނޑުން ކޮޑި އިންޗެއްގެ މިންވަރުވިޔަސް، އެއްވެސް ބަޔަކަށް ދިނުމާމެދު ދެކޮޅު ކަމަށް ކުއްލި މައްސަލައިގައި ބުނެފައިވެއެވެ.

އަދި ޗާގޮސްގެ މައްސަލައަކީ ރާއްޖޭގެ ސިޔާދަތީ، ހާރިޖީ، އިގްތިސާދީ މަސްލަހަތުތަކާ ނުހަނު ގުޅުންހުރި މައްސަލައަކަށްވާތީވެ، ދިވެހި ދައުލަތާއި ރައްޔިތުންގެ މަސްލަހަތު އިސްކުރުމުގެ ބަދަލުގައި ރާއްޖެއަށް ގެއްލުން ލިބޭފަދަ ގޮތަކަށް ސަރުކާރުގެ ސްޓޭންޑާއި ސިޔާސަތު ބަދަލުކޮށްފައިވާ މައްސަލަ އެންމެ ހަރުކަށި އިބާރާތުން ކުށްވެރިކޮށް، މިކަމުގެ ފުރިހަމަ ތަފްސީލު ރައްޔިތުންނަށް ހާމަކޮށްދިނުމަށާއި، ރާއްޖޭގެ ހާއްސަ އިގްތިސާދީ ސަރަހައްދުން ކޮޑި އިންޗެއް ވެސްް ގެއްލޭގޮތަށް ދިވެހި ސަރުކާރުގެ ސިޔާސަތާއި ސްޓޭންޑު ބަދަލުނުކުރުމަށް ސަރުކާރަށް ގޮވާލާ ކުއްލި މައްސަލަ ހުށަހަޅާކަމަށް ބުނެފައިވެއެވެ.