ލޯކަލް ކައުންސިލްތަކާއި އަންހެނުންގެ ތަރައްގީއަށް މަސައްކަތް ކުރާ ކޮމިޓީތަކުގެ ބައި-އިލެކްޝަން ބާއްވާ މުއްދަތާއި ގުޅޭގޮތުން ދިވެހިރާއްޖޭގެ އިދާރީ ދާއިރާތައް ލާމަރުކަޒީ އުސޫލުން ހިންގުމުގެ ގާނޫނަށް އިސްލާހު ހުށަހަޅައިފިއެވެ.

މި ބިލު ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހަށް ހުށަހެޅުއްވީ ސަރުކާރުގެ ފަރާތުން ވެލިދޫ ދާއިރާގެ މެންބަރު މުހައްމަދު އަބްދުﷲ ޝަފީގެވެ. ބުދަ ދުވަހުގެ ޖަލްސާއަށް ބިލު ހުށަހަޅުއްވަމުން މެންބަރު ވިދާޅުވީ ކައުންސިލް އަދި ޑަބްލިއުޑީސީގެ ހުސްވާ ގޮނޑިއަށް މެންބަރަކު އިންތިހާބުކުރުމަށް ބާއްވަންޖެހޭ ބައި-އިލެކްޝަންތައް 60 ދުވަހުގެ ތެރޭގައި ބާއްވަންވާނެ ކަމުގައި ދިވެހިރާއްޖޭގެ އިދާރީ ދާއިރާތައް ލާމަރުކަޒީ އުސޫލުން ހިންގުމުގެ ގާނޫނުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާއިރު، އަންހެނުންގެ ތަރައްގީއަށް މަސައްކަތްކުރާ ކޮމީޓީތަކުގެ މެންބަރުންގެ މެންބަރުކަމުގެ ގޮނޑި ހުސްވާ ހާލަތްތައް އިތުރުވަމުންދިއުމުގެ ސަބަބުން އެ ކޮމިޓީތަކުގެ އުމުރު ތެރޭގައި، ތަކުރާރުކޮށް ގިނަ އަދަދަކަށް ބައި-އިލެކްޝަން ބާއްވަންޖެހޭކަމަށެވެ.

އަދި މިކަމުގެ ސަބަބުން އެކަމަށް ކުރަންޖެހޭ ހަރަދުތައް އިތުރުވަމުންދާތީއާއި، އެކަން އެގޮތަށް މެދުވެރިވުމުގެ ފުރުުސަތު ލޯކަލް ކައުންސިލްތަކަށްވެސް އޮތުމާއެކީ، ލޯކަލް ކައުންސިލްތަކުގެ އަދި އަންހެނުންގެ ތަރައްގީއަށް މަސައްކަތް ކުރާ ކޮމިޓީތަކުގެ ބައި-އިލެކްޝަން ގިނަގިނައިން ބާއްވަން ނުޖެހޭ ގޮތަށް ހަމަޖައްސައި، އެ ބައި-އިލެކްޝަންތައް ދެން ބާއްވާނީ، އެއިން ކައުންސިލެއްގެ ނުވަތަ ކޮމިޓީއެއްގެ ގޮނޑި ހުސްވިކަން އަންގާތާ ގިނަވެގެން 365 ދުވަހުގެ މުއްދަތެއް ތެރޭގައި ކަމުގައާއި، ނަމަވެސް ކައުންސިލުގެ ނުވަތަ ކޮމިޓީގެ ގާނޫނީ އަދަދު ހަމަވާ މިންވަރަށް މެންބަރުން ނެތް ހާލަތެއްގައި 60 ދުވަހުގެ ތެރޭގައި ބައި-އިލެކްޝަން ބާއްވަން ޖެހޭނެކަމަށް ކަނޑައެޅުމަށްޓަކައި ގާނޫނަށް އިސްލާހު ހުށަހަޅުއްވާކަމަށެވެ.

ގާނޫނަށް ހުށަހަޅާފައިވާ އިސްލާހުގައި ބުނެފައިވަނީ ކައުންސިލް މެންބަރެއްގެ މަގާމު ހުސްވާތާ 14 ދުވަހުގެ ތެރޭގައި އެލްޖީއޭ އިން އިލެކްޝަންސް ކޮމިޝަނަށް އަންގަންވާނެ ކަމަށެވެ. އަދި ލަސްވެގެން 365 ދުވަހުގެ ތެރޭގައި މެންބަރަކު އިންތިހާބު ކުރަންވާނެ ކަމަށެވެ. ނަމަވެސް މެންބަރެއްގެ ގޮނޑި ހުސްވި އިރު، އެއް އަހަރަށްވުރެ ކުރު މުއްދަތެއް ބާކީ އޮތްނަމަ އިންތިހާބުކުރުން ލާޒިމް ނޫންކަމަށް އިސްލާހު ހުށަހަޅާފައިވެއެވެ.

ނަމަވެސް ކައުންސިލްގެ އުމުރުގެ ތެރޭގައި މެންބަރެއްގެ ގޮނޑި ހުސްވުމުގެ ސަަބަބުން ކައުންސިލްގެ ބައްދަލުވުމެއް ބޭއްވުމަށް ބޭނުންވާ ގާނޫނީ އަދަދު ހަމަވާ މިންވަރަށް އެ ކައުންސިލްގައި މެންބަރުން ނެތް ނަމަ، އެ ކައުންސިލެއްގެ އެންމެ ފަހުން ހުސްވި ގޮނޑި އެލްޖީއޭއިން އިލެކްޝަންސް ކޮމިޝަނަށް އަންގާތާ 60 ދުވަހުގެ ތެރޭގައި ހުސްވެފައިވާ ގޮނޑިތަކަށް މެންބަރުން އައްޔަންކުރަންވާނެކަމަށް ވަނީ ބުނެފައެވެ.

އަދި ކައުންސިލްގެ ދައުރުގެ ތެރޭގައި ގޮނޑިއެއް ހުސްވެގެން ބައި-އިލެކްޝަނުން އިންތިހާބުކުރެވޭ ކައުންސިލް މެންބަރެއް، މަގާމުގައި ދެމި ހުރެވޭނީ އެ ކައުންސިލްގެ އުމުރު ހަމަވަންދެން ކަމަށް ވަނީ އިސްލާހު ހުށަހަޅާފައެވެ. މިއީ މި ގާނޫނުގެ 15 ވަނަ މާއްދާއަށް ގެނެސްފައިވާ އިސްލާހުތަކެވެ.

މި ގާނޫނުގެ 6-56 ވަނަ މާއްދާގެ (އ) އިސްލާހު ކުރަން ވަނީ ހުށަހަޅާފައެވެ. އެގޮތުން ޑަބްލިއުޑީސީގެ މެންބަރެއްގެ މަގާމު ހުސްވެއްޖެނަމަ 14 ދުވަހުގެ ތެރޭގައި އެލްޖީއޭއިން އިލެކްޝަންސް ކޮމިޝަނަށް އެކަން އަންގަންވާނެ ކަމަށާއި، 365 ދުވަހުގެ ތެރޭގައި ހުސްވެފައިވާ ގޮނޑިއަށް މެންބަރަކު އައްޔަން ކުރަންޖެހޭކަމަށް ވަނީ ބުނެފައެވެ.

ނަމަވެސް ކޮމިޓީގެ ދައުރު ނިމެން ބާކީ 1 އަހަރު ނެތް ނަމަ މެންބަރަކު އިންތިހާބުކުރަން ލާޒިމެއް ނޫނެވެ. އެހެންނަމަވެސް ކޮމިޓީގެ ބައްދަލުވުމެއް ބޭއްވުމަށް ބޭނުންވާ ގާނޫނީ އަދަދު ހަމަވާ މިންވަރަށް އެ ކޮމިޓީގައި މެންބަރުން ނެތްނަމަ، ކޮމިޓީގެ އެންމެ ފަހުން ހުސްވި ގޮނޑިއަށް މެންބަރުން އިންތިހާބުކުރަންވާނެކަމަށް ވަނީ ބުނެފައެވެ. އަދި އިންތިހާބުކުރެވޭ މެންބަރުގެ މުއްދަތަކީ ހިނގަމުންދާ ދައުރު ނިމެންދެންކަމަށް ވެސް އިސްލާހުގައި ބުނެފައިވެއެވެ.