އަފްޣާނިސްތާން ހިމޭންކޮށްލި ބިންހެލުމުގެ ވާހަކަ، ދަރިވަރެއްގެ ދުލުން

އެ ހާދިސާ ހިނގީ މިދިޔަ ބުދަ ދުވަހަށް ފެށިގެން އައިތާ މާ ގިނަ އިރުތަކެއް ނުވަނީހެނެވެ. 20 އަހަރުވީ ހަނގުރާމައެއްގައި ސުންނާފަތިވެ އެތައް ގޮތަކުން ހާލުގައި ޖެހިފައި އޮތް އަފްޣާނިސްތާނަށް، ރެކްޓާ މިންގަނޑުން 6.1 ގެ ބާރުމިނުގައި ވަރުގަދަ ބިންހެލުމެއް އައެވެ. މަރުވި މީހުންގެ އަދަދު 1000 އިން މައްޗަށް އަރާފައި ވާ އިރު، ޒަހަމްވީ މީހުންގެ އަދަދު 3000 އަށް ވުރެ މައްޗަށް އަރައެވެ. އިތުރު އެތައް ހާސް ބައެއްގެ އާންމު ދިރިއުޅުން ހުއްޓުމަކަށް ގެނުވިއެވެ. ކިސަޑު ޗަކައިން ހަދާފައި ހުންނަ ގެތަށް ގިނަ އެ ސަރަހައްދު މުޅިންހެން ހަފުސްވިއެވެ.

އުމުރުން އެންމެ 17 އަހަރުގެ ރަޙްމާނުﷲއަކީ އެ ދުވަހުގެ އެ ބިރުވެރި ތަޖުރިބާތައް ކުރި ދަރިވަރެކެވެ.

އެ ހާދިސާގައި އޭނާގެ އާއިލާތަގެ އެތައް ބަޔަކަށް އެކި ވަރުގެ ޒަހަމްތައް ލިބުނުއިރު، އޭނާ ނިސްބަތް ވާ އަވަށުން އެތައް ބައެއްގެ ފުރާނަ ގެއްލިދިޔައެވެ.

ގައުމުގެ އާންމު ހާލަތުވެސް އިންތިހާއަށް ދެރަ ކަމުން، ބިންހެލުމުގައި އަނިޔާ ލިބުނު މީހުންނަށް އެކަށީގެންވާ ގޮތެއްގައި ސިއްހީ ފަރުވާގެ ކަންކަން ހަމަޖެއްސޭނެ އިންތިޒާމެއް އަފްޣާނިސްތާނުގައި ނެތެވެ. ރައްޔިތުން ތިބީ އިންތިހާ މާޔޫސްކަމާއި ހާސް ކަމުގެ ތެރޭގައެވެ.

ބިންހެލުމުގައި 10000 އެއްހާ ގެއަކަށް ގެއްލުން ވެފައިވާ ކަމަށް އަފްޣާނިސްތާނުގެ ކާރިސާތަކާ ބެހޭ ވުޒާރާއިން ވަނީ ހާމަ ކޮށްފައެވެ. ރަޙްމާނުﷲގެ ގެއަކީވެސް ބިމާ ހަމަވި ގެތަކުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ ގެއެކެވެ.

މުއާސަލާތީ ހިދުމަތްތަކަށްވެސް ވަނީ ބުރޫއަރާފައެވެ. ތަރައްގީވެފައިވާ ނުވާ ސަރަހައްދެއް ކަމުން، އެހީގެ ތަކެތި ހިފައިގެން ދަތުރު ކުރުމަކީވެސް ދަތިކަމެކެވެ. އެކަށީގެންވާ އާލާތްތައް ގާއިމުވެފައި ނެތުމުން އިންސާނީ އެހީ ފޯރުކޮށްދިނުމަކީވެސް އަފްޣާނިސްތާނުގައި ވަނީ ތަކުލީފަކަށް ވެފައެވެ.

އިންސާނީ އެހީގެ ފަންޑިންގްގެ އިތުރުން އެ ގައުމަށް ބޭނުންވާ އެކި ކަހަލަ ފޯރުކޮށްދިނުމަށް އދއިން ކުރަމުން ދާ މަސައްކަތްތަކަށް، އަފްޣާނިސްތާނުގެ ކޮންޓްރޯލް ނަގާފައިވާ ތޯލިބާނުން ހުރަސް އަޅަމުން ދާ ކަމަށް، އދގެ އެހީއާ ބެހޭ އިސްވެރިޔާ، މާޓިން ގްރިފިތްސް، އދގެ ސަލާމަތީ މަޖިލީހަށް ދަންނަވައިފިއެވެ.

20 އަހަރުވީ ހަނގުރާމައެއް ކުރުމަށްފަހު އެމެރިކާ ސިފައިން އަފްޣާނިސްތާނުން ފައިބައިގެން ދިޔަތާ 2 ހަފުތާއެއްހާ ދުވަސް ފަހުން އޯގަސްޓް 2021 ގައި ތާލިބާނުން އަފްޣާނިސްތާނުގެ ކޮންޓްރޯލް ނެގި ހިސާބުން، އެ ގައުމަށް އެހީ ފޯރުކޮށްދިނުމަށް ބައިނަލްއަގުވާމީ ބޭންކުތަކުން ފަސްޖެހެއެވެ. އެމެރިކާ ފަދަ ބާރުތަކުގެ ދަތިކުރުމުގެ ފިޔަވަޅުތަކަށް ބިރުންނެވެ. ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން އދއާއި އެނޫންވެސް އެހީދޭ ޖަމިއްޔާތަކަށް ވަނީ، އަފްޣާނިސްތާނަށް ބޭނުންވާ އެހީ ފޯރުކޮށްދިނުމުގައި ބޮޑެތި ތަކުލީފުތަކެއް އުފުލަން ޖެހިފައެވެ.