އަނެއްކާވެސް ބައްޔަކާމެދު ދުނިޔޭގެ ސިއްޙީ މާހިރުން ކަންބޮޑުވުން ފާޅުކުރަން ފަށައިފިއެވެ. މިފަހަރު އާންމުވާން ފެށި ބައްޔަށް ކިޔަނީ މަންކީ ޕޮކްސްއެވެ. މިއީ ފާނަބަސަންދު ނުވަތަ ޗިކަން ޕޮކްސް އާއި ދާދި އެއްގޮތް ސިފަތަކެއް ހުންނަ ބައްޔެކެވެ.

މި މޭމަހުގެ 7ން 14 އާއި ދެމެދު މަންކީ ޕޮކްސްޖެހިފައިވާ ހަތް މީހުން އިނގިރޭސި ވިލާތުން ފެނި އެކަމުގެ ކަންބޮޑުވުން ވަނީ އުފެދިފައެވެ.

ބަލި ފުރަތަމަ ޖެހުނު މީހާއަކީ މިފަހުން ނައިޖީރިޔާއަށް ދަތުރުކޮށް އިނގިރޭސި ވިލާތަށް ދިޔަ މީހެއްކަމަށް ވެއެވެ. ފަހުން ފެނުނު ހަތަރު ކޭސް ފެނިފައިވަނީ ވެރިރަށް ލަންޑަނުންނެވެ. މޭ 14 ވަނަ ދުވަހު ފެނުނު ދެކޭސް އެއްގައި ހިމެނޭ ދެމީހުންނަކީ އެކުގައި އެއްގެއެއްގައި ދިރިއުޅޭ ދެމީހުންނެވެ. ނަމަވެސް މިދެމީހުންނާ ހަމަ އެދުވަހު ފެނުނު އަނެއް ދެކޭސްއާ ގުޅުމެއްނެތް ކަމަށް ވެއެވެ.

ވައިރަސް އަކުން އަރާ މަންކީ ޕޮކްސް ޖެހޭތާ ފަސް ދުވަހާ 21 ދުވަހާ ދޭތެރޭ އަލާމާތްތައް ފެނެއެވެ. ބަލިޖެހުމުން ފުރަތަމަ އަލާމާތަކަށް ވަނީ ހީކަރުވާފަ ގަދަޔަށް ހުންއައުމާއެކު ބޮލުގައި ރިއްސުމާ ގައިގަ ރިއްސުމެވެ. މިއާއެކު ހަށިގަޑުގަ ހުންނަ ގްލޭންޑްތައް ދުޅަވެއެވެ. އަދި ވަރުބަލިވުންވެސް އަލާމާތްތަކުގެ ތެރޭގައި ހިމެނެއެވެ. ބަލިޖެހޭތާ ހަތަރު ފަސް ދުވަހުގެ ތެރޭ މޫނުގައި ފޮޅުތަކެއް ނަގައެވެ. އަދި ހަށިގަނޑުގެ އެހެން ތަންތަނަށް ފޮޅުތައް ފެތުރެއެވެ. ބަލިޖެހޭ ގިނަ މީހުންގެ ކިބައިން އަލާމާތްތައް ފެންނަލެއް ކުޑަކަމަށް ވެއެވެ. އަދި އިންފެކްޓް ވާތާ ދޭއް ނުވަތަ ހަތަރު ހަފްތާ ތެރޭ ގިނަ މީހުން ރަނގަޅުވާކަމަށް ވެއެވެ. ނަމަވެސް ބައެއް މީހުންނަށް ހޮސްޕިޓަލުން ފަރުވާދޭން ޖެހެއެވެ.

އިނގިރޭސި ވިލާތުގައި މަންކީ ޕޮކްސްގެ ކަންބޮޑުވުން މިވަގުތު އޮތްނަމަވެސް އިންސާނުން ގައިން އިންސާނުން ގަޔަށް އެހާ ފަސޭހައިން އަދި ބަލި ނާރާކަމަށް ވެއެވެ.

ހުޅަނގު އަދި ސެންޓްރަލް އެފްރިކާއިން ފެންނަ ބައެއް ކަހަލަ ޖަނަވާރުގެ ފުށުން އައި ކަމަށް ބެލެވޭ މަންކީ ޕޮކްސް އިންސާނުންނަށް ޖެހޭނީ ބަލި ހުރި ޖަނަވާރެއް ދަތްއެޅުމުން، ނުވަތަ އެފަދަ ޖަނަވާރެއްގެ ލޭ، ހަށިގަނޑުގެ ފެން، އަދި ކުރަމަގާލީގެ އިތުރުން ފޮޅުފަދަ އެއްޗެތިން ނިކުންނަ ފެނުންނެވެ. އިނގިރޭސި ނެޝަނަލް ހެލްތު ސަރވިސް އާއި ހަވާލާދީ ސްކައި ނިއުސްއިން ރިޕޯޓްކޮށްފައިވާ ގޮތުގައި މަންކީ ޕޮކްސް ޖެހިފައިވާ އެއް އިންސާނެއްގެ ފުށުން އެހެން އިންސާނަކަށް ޖެހުން އަދި އެހާ އާންމެއް ނޫނެވެ.

އެންމެ ފަސޭހައިން އިންސާނެއްގެ ފުށުން އިންސާނަކަށް ބަލި އަރާނީ ބަލީގެ ސަބަބުން ނަގާފައި ހުންނަ ފޮޅު އަދި ކުރަމަގާލި ލާފަހުންނަ ތަންތަނުގަ ޖެހުމާ، ބަލި ޖެހިފައިވާ މީހަކު ކެއްސާ ކިބިހި އެޅުމުގެ ތެރޭންވެސް ފެތުރުމުގެ ފުރުސަތު އޮވެއެވެ. މީގެ އިތުރުން ބަލި ޖެހިފައިވާ މީހެއްގެ އަންނައުނު، އެނދުފޮތި ތުވާލި ފަދަ އެއްޗެތިން ބަލި އެރުމުގެ ފުރުސަތު އޮންނަ ކަމަށް ވެއެވެ.

ސިއްޙީ މާހިރުން ވިދާޅުވާ ގޮތުގައި މަންކީ ޕޮކްސް ޖެހިފައިވާ ޖަނަވާރެއްގެ މަސް ރަނގަޅަށް ނުކައްކާ ކައިފި ނަމަވެސް ބަލި ޖެހޭނެއެވެ. އަދިހަމަ ބަލިޖެހިފައިވާ ޖަނަވާރެއްގެ ހަން ނުވަތަ ކެހެރިގަނޑުގައި އަތްލާ ހެދުމުންވެސް ބަލި އަރައެވެ.

މަންކީ ޕޮކްސް އެންމެ އާންމުކޮން ފެންނަނީ މީދަލުގެ ވައްތަރުތަކާއި ސްކުއިރަލް ނުވަތަ މުގޮށި މީދަލުންނެވެ. މި ބަލި އަދި އެންމެ އާންމުކޮން ފެންނަނީ ހުޅަނގު އަދި ސެންޓްރަލް އެފްރިކާގެ ބައެއް ހިސާބު ތަކުންނެވެ.

މިހިސާބުތަކަށް ދަތުރު ކުރާނަމަ ނުވަތަ އެހިސާބުން އަންނަ މީހުންނާއި މުއާމަލާތު ކުރާނަމަ މިބައްޔަށް ޚާއްސަ ސަމާލުކަމެއްދޭން ޖެހެއެވެ. މިގޮތުން ގިނަ ގިނައިން އަތް ދޮވުމާއި ސެނިޓައިޒަރު ބޭނުން ކުރުމުގެ އިތުރުން ރަނގަޅަށް ކައްކާ ރޯފިލުވައިގެން ނޫނީ އެއްގަމު މަސް ބޭނުން ނުކުރުން މުހިންމެވެ. މީގެ އިތުރުން އޮޅުކޮށްގެން ގެންގުޅޭ ޖަނަވާރުތައް ފިޔަވައި އެހެން ޖަނަވާރުތަކާ ކައިރި ނުވުން، ޚާއްސަކޮށް ބަލިވެފައިވާކަމަށް ފެންނަ ޖަނަވާރުތަކާއި އަދި މަރުވެފައިވާ ޖަނަވާތުތަކާ އެއްގޮތަކަށްވެސް ކައިރި ނުވުން ވަރަށްވެސް މުހިންމެވެ.

މަންކީ ޕޮކްސް ބަލި އާންމުވާން ފެށުމާއެކު އިނގިރޭސި ނެޝަނަލް ހެލްތު ސަރވިސްއިން މިހާރު ގެންދަނީ ޚާއްސަ ސަމާލުކަމެއް ދީގެން މިބަލި ތަހުލީލު ކުރަމުންނެވެ. ބައްޔަކީ ކްލޯސް ކޮންޓެކްޓުން، ނުވަތަ ބަލިޖެހިފައިވާ މީހުންނާ ގާތުން ބައްދަލުވެފައިވާ މީހުންގެ ފުށުން ފެތުރިގެން ހިނގައިދާނެ ބައްޔަކަށް ވެދާނެތީ، އެފަރާތްތަކުން އަންނަނީ ބައްޔަށް ޚާއްސަ ސަމާލުކަމެއް ދެމުންނެވެ.

ދުއާއަކީ އަޅުގަޑުމެންގެ މި ކުޑަކުޑަ ރާއްޖެއަށް މިފަދަ ބަލިތަކާއި ބަލާ މުސީބާތްތަކުން ރައްކާތެރި ކުރައްވާ ހިމާޔަތް ކުރެއްވުމެވެ.