"ކެޕްޓަން", "ޕްލޭބޯއީ", "ފިލެންތުރޮފިސްޓް"، "ޕޮލިޓީޝަން"، "ޕްރައިމިނިސްޓަރ" މިއީ ހައްތާވެސް އިމްރާން ޚާން ނިޔާޒީއާ މުޚާތަބްކުރެވުނު ނަންތަކެވެ. އޭނާގެ ހަޔާތްޕުޅަކީ, އެކިފަހަރު އެކިގޮތަށް އާންމުން އޭނާއާމެދު ދުށުމަށް މަޖްބޫރު ކުރުވި ހަޔާތްޕުޅެކެވެ. އޭނާގެ ތަނަވަސް ދިރި އުޅުއްވުމަކީ ޕާކިސްތާނުގެ ގިނަބަޔަކަށް ހުވަފެނުގައި ނޫނީ ހާސިލްނުވާނެފަދަ ތަނަވަސް ދިރިއުޅުއްވުމެކެވެ.

އިމްރާންޚާންގެ ތަރި މެދުއުޑުގައި ފިޔަޖަހަޖަހައި ހުރުމަށްފަހު މިއަދު މިވަނީ ތަރި އޮއްސިފައެވެ. މިހާހިސާބުން ކުރުގޮތަކަށް މި ބަލައިލަނީ އޭނާގެ ދިރިއުޅުއްވުމާއި ސިޔާސީ ހަޔާތްޕުޅުގެ މައްޗަށެވެ.

އިމްރާން ޚާން ދުނިޔޭގެ އަލިކަން ދެކެވަޑައިގަތީ ޕާކިސްތާނަށް މިނިވަންކަން ލިބުމުގެ 5 އަހަރު ފަހުން, 5 އޮކްޓޯބަރ 1952ގައެވެ. ނިސްބަތްވެ ވަޑައިގަންނަވަނީ ލާހޫރުގެ އާދައިގެ ފަންތީގެ އާއިލާއަކަށެވެ. އޭނާގެ ބައްޕާފުޅަކީ އިކްރާމުﷲ ޚާން ނިޔާޒީއެވެ. މަންމާފުޅަކީ ޝައުކަތު ޚާނުމްއެވެ. މަންމާފުޅު އުފަންވެފައިވަނީ އިންޑިޔާގެ ޖަލަންޑަރު ޑިސްޓްރިކްޓްގެ ޕްރޮފެޝަނަލް ކްރިކެޓަރުން ހިމެނޭ އާއިލާއަކަށެވެ. އެކަމަނާ ފަހުން ވަނީ ލާހޫރަށް ހިޖުރަކުރައްވާފައެވެ.

އިމްރާން ޚާނަކީ 4 ބޭފުޅުންގެ އާއިލާގައި ހިމެނިވަޑައިގަންނަވާ ހަމައެކަނީ ފިރިހެން ބޭފުޅާއެވެ. އޭނާ ބޮޑުފުޅުވެފައިވަނީ ނިސްބަތުން ތަނަވަސް, އަދި ހިމާޔަތްލިބިގެންވީ އާއިލާއެއްގެ ތެރޭގައެވެ. ފުރަތަމަ މަތީ ތައުލީމްހާސިލް ކުރެއްވީ ލާހޫރުގެ އައިޗީސަން ކޮލެޖުންނެވެ. އެއަށްފަހު އިންގްލަންޑްގެ ރޯޔަލް ގްރެމަރ ސްކޫލަށް ވަޑައިގެންނެވިއެވެ. އެންމެ ފަހުން ޔުނިވަރސިޓީ އޮފް އޮކްސްފޯރޑްގެ ކޭބަލް ކޮލެޖަށް ވަޑައިގެން އެތަނުން ފިލޯސޮފީ, ޕޮލިޓިކްސް, އަދި އިކޮނޮމިކްސްގެ ދާއިރާއިން ތައުލީމް ހާސިލްކުރެއްވިއެވެ.

ޕާކިސްތާންގެ ކުރީގެ ބޮޑުވަޒީރު ބޭނަޒީރު ބުއްޓޫވެސް އޭރު އޮކްސްފޯރޑްގައި ތައުލީމް ހާސިލް ކުރައްވަމުންގެންދެވިއެވެ. ދެބޭފުޅުންގެ ދެމެދުގައި ލޯބީގެ ގުޅުމެއްވެސް އޭރު ހިނގާފައިވާކަމަށް ބައެއްރިޕޯޓްތައް ބުނެއެވެ.

އިމްރާން ޚާން ކްރިކެޓަށް ހުރި ޝައުގުވެރިމާއި ހުނަރު ފާހަގަ ވީ އިނގިރޭސި ވިލާތުގައި ތައުލީމް ހާސިލްކުރެއްވި ދުވަސްވަރުއެވެ. އޭރު އޭނާ ވަނީ ވޯޗެސްޓަރޝަޔަރ ކައުންޓީއަށް ކްރިކެޓް ކުޅުއްވާފައެވެ. މީގެ އިތުރުން އޮކްސްފޯރޑް ބްލޫސް ކްރިކެޓް ޓީމުގައިވެސް ހިމެނި ވަޑައިގެންނެވިއެވެ.

ތައުލީމް ހާސިލްކުރެއްވުމަށްފަހު 1976ގައި ޕާކިސްތާނަށް އެބުރި ވަޑައިގެންނެވިއެވެ. އަދި ޕާކިސްތާނުގެ ނެޝަނަލް ކްރިކެޓް ޓީމާ ގުޅިވަޑައިގެން، ޓީމުގެ ކެޕްޓަން ކަންކުރައްވައި, ޕާކިސްތާނަށް ވޯރޑްކަޕް ކާމިޔާބުކޮށްދެއްވިއެވެ.

އެހާހިސާބުން އިމްރާން ޚާން ވަނީ ގައުމީ ތަރިއަކަށް ވެވަޑައިގެންފައެވެ. ކްރިކެޓުގެ ރޮގުން ދުނިޔޭގެ ފެންވަރުގައި ގުނާލެވޭ ތަރިއަކަށް ވެވަޑައިގެންފައެވެ. ނަތީޖާއަކަށްވީ އަންހެނުންގެ މެދުގައިވެސް މަގުބޫލުކަން ހޯއްދެވުމެވެ. ލާހޫރާއި ލަންޑަންގައިވެސް އެކިއެކި އަންހެނުންނާ އޭނާއާ ގުޅުވައި އަޑުތައް ފެތުރިގެން ދިޔައެވެ. ކްރިކެޓްގެ މައިދާނުގައި ކުޅުއްވިހައި ވަރުގަދަކޮށް ލޯބީގެ ގުޅުންތައްވެސް ކުރިޔަށްގެންދެވިތަން ފެނިގެންދިޔައެވެ. އަދި ހުޅަނގުގެ މީޑިޔާއިން "ޕްލޭބޯއީ"ގެ ނަމުން ނަންދީފައިވެސް ވެއެވެ. އަށްޑިހައިގެ އަހަރުތައް ނިމެންދެންހެން މިފަދަ ލޯބީގެ ގުޅުންތައް ކުރިޔަށް ގެންދަވާފައިވެއެވެ.

ނަމަވެސް އުމުރުފުޅުން 42 އަހަރުވަންދެން އިމްރާން ހުންނެވީ ކައިވެނިފުޅު ބައްލަވައިނުގަނެއެވެ. ދެން އައި 25 އަހަރުގެ ތެރޭ ތިން ކައިވެނިފުޅެއް ކުރައްވާފައި ވެއެވެ. 1995ގައި އިނގިރޭސި ރައްޔިތެއް ކަމަށްވާ ޖަމައިމާ ގޯލްޑް ސްމިތުއާ ކައިވެނި ބައްލަވައިގަތެވެ. ޖަމައިމާއަކީ އިނގިރޭސި ވިލާތުގެ ކާމިޔާބު ފައިނޭންސިއަރ އަދި ޕޮލިޓީޝަން ޖޭމްސް ގޯލްޑް ސްމިތުގެ ދަރިއެކެވެ. 2004ގައި މިކައިވެނި ރޫޅުނެވެ. ސަބަބަކަށްވީ ޖަމައިމާއަށް ޕާކިސްތާންގައި އުޅެން އުނދަގޫވުމެވެ.

އިމްރާން ޚާން ދެވަނަ ކައިވެނިފުޅެއް ކުރެއްވީ ޖަނަވަރީ 2015ގައެވެ. މިފަހަރު އިޚްތިޔާރު ކުރެއްވީ ޕާކިސްތާނަށް އުފަން އިނގިރޭސި ޖަރނަލިސްޓް ރޭހާމް ޚާންއެވެ. ނަމަވެސް ހަމަ އެއަހަރުގެ އޮކްޓޯބަރުމަހު އެކައިވެނިވެސް ވަނީ ރޫޅިފައެވެ. ރޭހާމް، އިމްރާންއާބެހޭ ގޮތުން ބޭއަދަބީ ވާހަކަތަކެއް ދައްކާފައިވާއިރު އިމްރާން ވިދާޅުވެފައިވަނީ އޭނާއާ ކައިވެނިކުރެއްވުމަކީ ހެއްދެވުނު އެންމެ ބޮޑު "މިސްޓޭކް" ކަމަށެވެ.

އިމްރާން ޚާން ތިންވަނަ ކައިވެނިފުޅެއް ކުރެއްވީ ފެބްރުއަރީ 2018ގައެވެ. އެއީ ބޮޑުވަޒީރުކަމަށް ވަޑައިގެންނެވުމުގެ ހަތަރުމަސް ކުރިންނެވެ. މިފަހަރުގެ އަނބިކަނބަލަކީ މޫނުބުރުގާ އަޅުއްވާ, ސޫފީ މަޒްހަބުގެ ދީނީ އިލްމްވެރިއެއްކަމަށްވާ ބުޝްރާ ބީބީއެވެ.  

އިމްރާން ޚާން ސިޔާސީ މައިދާނަށް ނުކުމެވަޑައިގެންނެވީ 1996ގައެވެ. އަމިއްލަ ޕާޓީ ޕާކިސްތާން ތަހްރީކޭ އިންސާފް ހައްދަވައިގެންނެވެ. އެހިސާބުން ޕްލޭބޯއީ ހަރަކާތްތައް ހުއްޓަވާލައްވައި ފުރިހަމަ މުސްލިމެއްގެ ގޮތުގައި އަމަލުފުޅުތައް ބަހައްޓަވަން ފެއްޓެވިއެވެ. ދީނީ އަޅުކަންތަކަށް އިސްކަންދެއްވައި, އަދި އާންމު ތަންތާނގައި ތަސްބީހަ ގުނުއްވުންފަދަ ކަންކަން ކުރައްވަން ފެއްޓެވިއެވެ. ކެމްޕެއިން ކުރެއްވީ, ފަގީރުކަން ނައްތަވާލައްވައި ގައުމަށް އިސްލާހުތަކެއް ގެންނަވާނެކަމަށް ވިދާޅުވެއެވެ. މިކަންވީ ގިނަ ބަޔަކަށް ވަރަށް ކަމުދިޔަ ވައުދުތަކަކަށެވެ.

2002ގައި ޕާކިސްތާންގެ ނެޝަނަލް އެސެމްބްލީއަށް އިމްރާން ހޮވިވަޑައިގެންނެވިއެވެ. އެއަށްފަހު ސިޔާސީ މައިދާނުގައި އޭނާ ވަރަށް ބާރަށް ކުރިޔަށް ވަޑައިގެންނެވިއެވެ. ކޮރަޕްޝަނާ ދެކޮޅަށް ގަދަޔަށް ކެމްޕެއިން ކުރެއްވިއެވެ. އަދި ޚާންދާނީ ވެރިކަންތައް ނިމުމަކަށް ގެންނަވާނެކަމަށް ވައުދުވެވަޑައިގެންނެވިއެވެ. މިވައުދުތައް ވީ އޭނާގެ ސަޕޯޓަރުންނަށް ވަރަށް ކަމުދިޔަ ކަންތައް ތަކަށެވެ. ޚާއްސަކޮން ސިޓީތަކުގެ މިޑްލްކްލާސް އަދި ޒުވާނުންގެ ތާއީދު ވަރަށް ބޮޑަށް ލިބިވަޑައިގެންނެވިއެވެ. އިމްރާންއަށް ތާއީދުކުރި ގިނަ މީހުންނަކީ އުންމީދެއްގައި ތިބި މީހުންނެވެ. ޕާކިސްތާގައި ހުރިހާކަމެއްގައިވެސް ގެންގުޅެމުން އައި ގާދީމީ ގޮތްގަނޑުގެ މަތިން ފޫހިވެފައިވާ ގިނަ އަދަދެއްގެ ބަޔަކަށް އައު ޕާކިސްތާނެއްގެ އުންމީދު ލިބިގެން ދިޔައެވެ. މި ވަގުތުގެ ފުރިހަމަ ބޭނުންހިއްޕަވައިގެން ކެމްޕެއިން ކުރެއްވުމުގެ ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން, 2018ގައި ބޮޑުވަޒީރުކަން ލިބިވަޑައިގެންނެވިއެވެ. ނަމަވެސް މިކަމުގައި އަސްކަރިއްޔާގެ މުހިންމު ދައުރެއްވެސް އޮތްކަން ޕާކިސްތާންގެ ރައްޔިތުން ގަބޫލު ކުރެއެވެ. އިމްރާންގެ ކާމިޔާބީގެ ފަހަތުގައިވަނީ އެގަމުގެ ހަގީގީ ބާރުވެރި ފަރާތް ކަމަށްވާ އަސަކަރިއްޔާކަން އެއީ އެންމެން ދަންނަ ސިއްރެކެވެ. ނަމަވެސް އަސްކަރިއްޔާގެ ޖެނެރަލުން އުންމީދުކުރިފަދަ ސިވިލިއަން ލީޑަރަކަށް އިމްރާންއަށް ވެވަޑައެއްނުގެންނެވުނެވެ. މިގޮތުން ރަތްރޮނގަކަށްފަހު ރަތްރޮނގެއް ހުރަސް ކުރައްވަމުންގެންދެވިއެވެ. އޭނާއަށް ހެއްދެވުނު އެންމެ ބޮޑުގޯހަކީ އަސްކަރިއްޔާގެ ބާރު ކަނޑުވާލައްވަން މަސައްކަތްކުރެއްވުމެވެ. އަދި އަސްކަރިއްޔާގެ ޕޮލިސީތަކަށް އިހުތިރާމް ނުކުރެއްވުމެވެ.

އިމްރާންގެ ވެއްޓުން އައީ ހަގީގަތުގައި ޕާކިސްތާންގެ އިގުތިސާދު ވެއްޓުމުގެ ސަބަބުން, ނުވަތަ ޑިމޮކްރަސީ ދަމަހައްޓަން މަސައްކަތްނުކުރެއްވިގެންނެއްނޫނެވެ. އެކަމުގެ ހަގީގީ ސިއްރަކީ ޕާކިސްތާންގެ އަސްކަރިއްޔާއާއި އިމްރާންއާ ދެމެދު ފެށިގެން ދިޔަ ހަނގުރާމަ ނުވަތަ ދެކޮޅުވެރިކަމެވެ. އަދި ޖެނެރަލުން އެދޭ ގޮތަށް ކަންތައްތައް ކުރައްވަން އެއްބަސްވެ ވަޑައިނުގެންނެވުމެވެ. މިހަނގުރާމައަކީ ޕާކިސްތާނުގައި އެއްވެސް ވެރިޔަކަށް ކާމިޔާބުކުރެއްވޭނެ ހަނގުރާމައެއްނޫނެވެ. އެއަށްވުރެ އަސްކަރިއްޔާ މާބާރުގަދައެވެ.

ޕާކިސްތާންގެ ރައްޔިތުންނަށް ބަލާއިރު ހަގީގީ ގެއްލުން ލިބުނީ ރައްޔިތުންނަށެވެ. ސަރުކާރު ބަދަލުވާ ކޮންމެ ފަހަރަކު ގައުމުގެ ހުރިހާކަމަކަށްވެސް ބަދަލުތަކެއް އަންނާތީއެވެ. ޕާކިސްތާނަށް މިނިވަންކަން ލިބި މިވީ 75 އަހަރުގެތެރޭގައި އެންމެ ބޮޑުވަޒީރަކަށްވެސް ފަސްއަހަރުގެ ދައުރެއް ފުރިހަމަ ކުރެއްވިފައެއް ނުވެއެވެ. އިމްރާނަކީ އިތުބާރު ނެތްކަމުގެ ވޯޓުނަގައި ވެރިކަމުން ދުރު ކުރެވުނު ފުރަތަމަ ބޮޑުވަޒީރެވެ. މިކަންކަމުން އިބުރަތް ހާސިލްކުރަން ބޭނުންވާ ބަޔަކަށް އެކަންވާނެއެވެ.

މިހާހިސާބުން އުފެދޭ އެންމެ ބޮޑު ސުވާލަކީ ޕާކިސްތާންގެ ވެރިކަމަށް ވަޑައިގަންނަވާ ބޭފުޅުންނަށް ޓަރމް ފުރިހަމަ ނުކުރެއްވެނީ ކިހިނެއްވެގެންތޯ އުފެދޭސުވާލެވެ. ވެރިކަމުގެ ނިޒާމަށް ބަދަލުތަކެއް ގެންނަން ޖެހޭތޯ، މިއީ މިއަދު ޕާކިސްތާންގެ ރައްޔިތުން ވަރަށް ބޮޑަށް ވިސްނަން ޖެހިފައިވާ ކަމެކެވެ.