ރާއްްޔިތުންނާ ގުޅުންހުރި މުހިއްމު ގާނޫނުތަކާއި މިހާރު ހުރި ގާނޫނުތަކަށް އިސްލާހު ގެނައުމުގެ މަސައްކަތް މެދުކެނޑުމެއްނެތި ކޮންމެއަހަރަކުވެސް ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުން ކުރެއެވެ. މުއައްސަސާތައް ޖަވާބުދާރީ ކުރުވުމަށް ކަމާ ގުޅުންހުރި ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ކޮމިޓީތަކުންވެސް މަސައްކަތް ކުރެއެވެ. ހަމަ އެހެންމެ ވަޒީރުންނާ ސުވާލުކޮށް އެ ވަޒީރެއް ޖަވާބުދާރީ ކުރވުމުގެ މަސައްކަތްވެސް މަޖިލީހުގެ ތަޅުމުގައި ހިނގައެވެ. ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުން 2021 ވަނަ އަހަރުވެސް މުހިއްމު ގިނަ މަސައްކަތްތަކެއް ނިންމުމަށްފަހު މިހާރު މަޖިލީސް އޮތީ ޗުއްޓީގައެވެ. މި އަހަރުގެ ތިން ދައުރުގައި ޖުމްލަ 103 ޖަލްސާއެއް މަޖިލީހުގެ ތަޅުމުގައި ވަނީ ބާއްވާފައެވެ.

މި އަހަރުގެ ފުރަތަމަ ދައުރުގައި ޖުމްލަ 37 ޖަލްސާ އާއި 324 ކޮމިޓީ ބައްދަލުވުން ބޭއްވިއެވެ. އެ 37 ޖަލްސާ ޖަލްސާގައި، މެމްބަރުން 96 ގަޑިއިރާއި 35 މިނެޓް ހޭދަކުރައްވާފައިވެއެވެ. 324 ކޮމިޓީ ބައްދަލުވުން ބާއްވާފައިވާއިރު އެއީ 282 ގަޑިއިރާއި 37 މިނެޓެވެ.

ފުރަތަމަ ދައުރަށް އަލަށް 11 ބިލާއި ކުރީ ދައުރުން އައި 24 ބިލާއެކު ޖުމްކަ 35 ބިލެއްގެ މަސައްކަތް ކޮށްފައިވެއެވެ. ދައުރު ނިމުނު އިރު 8 ބިލެއްގެ މަސައްކަތް ވަނީ ނިންމާފައެވެ. ޖުމްލަ 14 ގަރާރެއްގެ މަސައްކަތް ކޮށްފައިވާއިރު ނިމިފައިވަނީ 5 ގަރާރެއްގެ މަސައްކަތެވެ. ސަރުކާރުން ހުށަހެޅި ކަންކަމަށް ބަލާއިރު، 13 ކަމެއްގެ ތެރެއިން 10 ކަމެއް ނިންމާފައިވެއެވެ. ރިޔާސަތުން ހުށަހެޅި 7 ކަމެއްގެ ތެރެއިން ނިމިފައިވަނީ 5 ކަމެކެވެ. ކުއްލި މައްސަލައިގެ ގޮތުގައި 10 މައްސަލައެއް ހުށަހެޅި އެ މައްސަލަތައްވަނީ ފުރަތަމަ ދައުރުގައި ނިންމާފައެވެ. ފުރަތަމަ ދައުރުގައި 19 ފަހަރެއްގެ މަތިން ވަޒީރުންނާ ސުވާލުކޮށްފައިވެއެވެ.

ފުރަތަމަ ދައުރުގައި މުހިންމު ބިލްތަކެއްގެ މަސައްކަތް ނިންމާފައިވެއެވެ. އެގޮތުން ސިފައިންގެ ގާނޫނަށް ގެނެވުނު އިސްލާހާއި މީހުން ޓްރެފިކް ކުރުން ހުއްޓުވުމުގެ ގާނޫނަށް ގެނެވުނު އިސްލާހު ފާހަގަކުރެވެއެވެ.

މީހުން ޓްރެފިކް ކުރުމުގެ ގާނޫނަކީ ދޭދެ ގައުމުތަކުގެ ކަންބޮޑުވުމާއި ނަޒަރު އެމަސައްކަތަށް ހުއްޓިފައި އޮތް މަސައްކަތެކެވެ. މީގެއިތުރުން މަތީ ތައުލީމުގެ ބިލް، އާންމު ސިއްހަތުގެ ބިލް، ކްލައިމެޓް ޗޭންޖް ބިލް، ސިވިލް ސަރވިސްގެ ގާނޫނަށް ގެނައި އިސްލާހުގެ ބިލުގެ މަސައްކަތަކީވެސް ފުރަތަމަ ދައުރުގައި ނިންމި މުހިއްމު ބިލްތަކެވެ.

ފެބްރުއަރީ މަހުން ފެށިގެން މިދައުރުގެ ޖަލްސާތައް ކުރިޔަށް ގެންގޮސް ފުރަތަމަ ދައުރު ނިންމާލީ އެޕްރީލް 29ގައެވެ. ދެވަނަ ދައުރު ފެށީ މެއި މަހުގެ 16 ވަނަ ދުވަހުއެވެ. މެއި މަހުގެ 16 ވަނަ ދުވަހުން ފެށިގެން ޖުލައި މަހުގެ 8 ވަނަ ދުވަހާ ހަމައަށް ޖުމްލަ 22 ޖަލްސާ ބޭއްވިއެވެ. ދެވަނަ ދައުރުގައި މަޖިލީހުން ކުރުމަށް 104 މަސައްކަތެއް އޮތެވެ. އެއީ ފުރަތަމަ ދައުރުން ދެވަނަ ދައުރަށް އައިސްފައިވާ 54 މަސައްކަތާއި، ދެވަނަ ދައުރަށް ހުށަހަޅާފައިވާ 50 މަސައްކަތެވެ. މީގެތެރެއިން ނިމިފައިވަނީ 41 މަސައްކަތެވެ. ދެވަނަ ދައުރުގައި ކުރުމަށް ކަނޑައެޅުނު ކަންތަކުގެ ތެރެއިން ދައުރު ނިމުނުއިރު ނުނިމި 63 މަސައްކަތެއް އޮތެވެ.

ދެވަނަ ދައުރަށް އަލަށް 16 ބިލާއި ކުރީ ދައުރުން އައި 25 ބިލާއެކު ޖުމްކަ 41 ބިލެއްގެ މަސައްކަތް ކޮށްފައިވެއެވެ. ދައުރު ނިމުނު އިރު 8 ބިލެއްގެ މަސައްކަތް ވަނީ ނިންމާފައެވެ. ޖުމްލަ 11 ގަރާރެއްގެ މަސައްކަތް ކޮށްފައިވާއިރު ނިމިފައިވަނީ 1 ގަރާރުގެ މަސައްކަތެވެ. ސަރުކާރުން ހުށަހެޅި ކަންކަމަށް ބަލާއިރު، 10 ކަމެއްގެ ތެރެއިން 810 ކަމެއް ނިންމާފައިވެއެވެ. ރިޔާސަތުން ހުށަހެޅި 8 ކަމެއްގެ ތެރެއިން ނިމިފައިވަނީ 5 ކަމެކެވެ. ކުއްލި މައްސަލައިގެ ގޮތުގައި 3 މައްސަލައެއް ހުށަހެޅި އެ މައްސަލަތައްވަނީ ދެވަނަ ދައުރުގައި ނިންމާފައެވެ. ފުރަތަމަ ދައުރުގައި 14 ފަހަރެއްގެ މަތިން ވަޒީރުންނާ ސުވާލުކޮށްފައިވެއެވެ. 

ދެވަނަ ދައުރުގައި ފާސްކޮށްފައިވާ މުހިންމު ބިލްތަކަށް ބަލާއިރު، އުއްތަމަފަނޑިޔާރާއި ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ރައީސް ދިރިއުޅުއްވުމަށް ވަކި ގެކޮޅެއް ހަމަޖެއްސުމާއި، ސެކިޔުރިޓީ އާ ގުޅޭގޮތުން ދިވެހިރާއްޖޭގެ ފަނޑިޔާރުންގެ ގާނޫނަށް އިސްލާހު ގެނައުމަށް ފާސްކުރި ބިލާއި، ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ އިމްތިޔާޒުތަކާއި ބާރުތަކުގެ ގާނޫނަށް އިސްލާހު ގެނައުމަށް ފާސްކުރި ބިލް ފާހަގަކޮށްލެވެއެވެ. މީގެއިތުރުން އާމްދަނީ އިތުރުކުރުމަށް ރާއްޖެއިން ފުރާ ފަތުރުވެރިންގެ އަތުން ޓެކްސް އާއި ފީ ނެގުމަށް، ދިވެހިރާއްޖޭގެ އެއަރޕޯޓަކުން ރާއްޖޭން ބޭރަށް ފުރާ ފަސިންޖަރުންގެ އަތުން ޓެކްސް އާއި ފީ ނެގުމާބެހޭ ގާނޫނަށް ގެނައި އިސްލާހަކީވެސް މިދައުރުގައި ފާސްކުރި މުހިންމު ގާނޫނެކެވެ. މީގެއިތުރުން އާމްދަނީން ޓެކްސް ނެގުމުގެ ގާނޫނަށް އިސްލާހު ގެނައުމުގެ ބިލްވެސް ފާހަގަކޮށްލެވެއެވެ. 

މެއި މަހުގެ 6 ވަނަ ދުވަހުގެ ރޭ ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ރައީސް، ރައީސް މުހައްމަދު ނަޝީދަށް އަމާޒުކޮށް، ދިން ހަމަލާއާ ގުޅޭ ޚާއްސަ އިންކުއަރީވެސް މި ދައުރުގެ ތެރޭގައި ކުރިއަށްގެންގޮސްފައިވެއެވެ. އެމަނިކުފާނަށް ލިބިވަޑައިގެންނެވި ޒަޚަމްތަކަށް ފަރުވާ ހޯއްދެއްވުމަށް ރާއްޖެއިން ބޭރުގައި ހުންނެވުމާގުޅިގެން ދެވަނަ ދައުރުގެ ޖަލްސާތަކުގެ ރިޔާސަތު ބަލަހައްޓަވާފައިވަނީ ނާއިބުރައީސް އީވާ ޢަބްދުﷲގެ އިތުރުން ރިޔާސަތު ބެލެހެއްޓެވުމަށް ކަނޑައަޅާފައިވާ މެމްބަރުންނެވެ.

މަޖިލީހުގެ ތިން ވަނަ ދައުރުގައި ޖުމްލަ 44 ޖަލްސާއެއް ވަނީ ބާއްވާފައެވެ. އެއީ 112 ގަޑިއިރެވެ. މިދުވަސްތަކުގައި 320 ކޮމިޓީ ބައްދަލުވުން ބާއްވާފައިވާއިރު މިބައްދަލުވުންތަކުގައި މެމްބަރުން ވަނީ 331 ގަޑިއިރު ހޭދަކުރައްވާފައެވެ. ޖުމްލަ 131 މަސައްކަތެއް މެމްބަރުން މިދައުރުގައި ކުރަން އޮތްއިރު އޭގެތެރެއިން ނިންމާފައިވަނީ 95 މަސައްކަތެވެ. ނުނިމޭ 36 މަސައްކަތެއްވެއެވެ.

މުހިންމު ބިލްތަކެއްގެ މަސައްކަތް ކޮށްފައިވާއިރު އޭގެތެރޭގައި މަދަނީ އިޖުރާއަތުގެ ބިލް ފާހަގަކޮށްލެވެއެވެ.

ދެން ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީސް ހުޅުވޭނީ އަންނަ އަހަރަށެވެ. އަންނަ އަހަރުގެ ޖަލްސާތައް ފެށިގެންދާނީ ފެބްރުއަރީ މަހުއެވެ.