މަދަނީ އިޖުރާއަތުގެ ބިލު ފާސްވުމުން މައްސަލަތައް އަވަސްވެ، އިޖުރާއަތުގެ ޔަޤީންކަން ލިބޭނެކަމަށް އެޓަރނީ ޖެނެރަލް އިބްރާހީމް ރިފްއަތު ވިދާޅުވެއްޖެއެވެ.

ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ މިދައުރުގެ އެންމެ ފަހު ޖަލްސާގައި ވަނީ މަދަނީ އިޖުރާއަތުގެ ބިލް ފާސްކޮށްފައެވެ. ބިލް ފާސްކޮށްފައިވަނީ ކޮމިޓީ ރިޕޯޓަށް ތަޅުމުން ހުށަހެޅި 17 އިޞްލާހާއެކުއެވެ. މިއީ އެޑިޓޯރިއަލް އިޞްލާޙުތަކެކެވެ. އިޞްލާޙުތައް ހުށަހެޅުއްވީ، މާފަންނު އުތުރު ދާއިރާގެ މެމްބަރު އަދި ޖުޑިޝަރީ ކޮމިޓީގެ މުޤައްރިރު އިމްތިޔާޒު ފަހުމީއެވެ. އިޞްލާޙުތަކާއެކު ބިލު ފާސްކުރީ ވޯޓުގައި ބައިވެރިވެވަޑައިގެންނެވި 53 މެމްބަރުންގެ އިއްތިފާގުންނެވެ.

އެކަމާއި ގުޅިގެން އޭޖީ ކުރެއްވި ޓްވީޓްގައި ވަނީ ޢިއްތިފާޤުން ބިލު ފާސްކޮށްދެއްވީތީ ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ރައީސް، ރައީސް މުހައްމަދު ނަޝީދު އާއި ޖުޑީޝަރީ ކޮމިޓީގެ މުގައްރިރު އިމްތިޔާޒު ފަހުމީ އަށް ޝުކުރު އަދާކުރައްވާފައެވެ.

"މަދަނީ އިޖުރާއަތުގެ ބިލު" ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހަށް ހުށަހެޅުއްވީ ސަރުކާރުގެ ފަރާތުން ކެލާ ދާއިރާގެ މެންބަރު އިބްރާހީމް ޝަރީފެވެ.

ބިލު ދިރާސާކުރަމުންދިޔައިރު، ކަމާގުޅުންހުރި މުއައްސަސާތަކާ ބައްދަލުކޮށް، ސާފުކުރުމަށް ބޭނުންވާ ކަންކަން ކޮމިޓީން ވަނީ ސާފު ކޮށްފައެވެ. ސަރުކާރުގެ ފަރާތުން މަދަނީ އިޖުރާއަތުގެ ބިލު ފުރަތަމަ ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހަށް ފޮނުއްވިއިރު، މައިގަނޑު 6 ބައެއްގެ މައްޗަށް އެކުލަވާލާފައިވާއިރު، މި ބިލުގައި 31 ބާބުގައި 379 މާއްދާ ހިމެނެއެވެ. އަދި، ސަރުކާރުން އިޞްލާޙުކޮށް ފޮނުވި މަދަނީ އިޖުރާއަތުގެ ބިލުގެ ޑްރާފްޓު، 4 ނޮވެންބަރު 2020ގައި ކޮމިޓީއަށް ފޮނުވިއިރު، މަދަނީ އިޖުރާއަތުގެ ބިލަށް ވަނީ ބޮޑެތި ބަދަލުތަކެއް ގެނެސްފައެވެ. އެގޮތުން، މި ބިލުގައި 36 ބާބު ހިމަނާފައިވާއިރު، މި ބިލުގެ މައްދާތަކުގެ އަދަދު 429އަށް ވަނީ އިތުރުވެފައެވެ.

މި ބިލުގެ ފުރަތަމަ ބައިގައި ހިމަނާފައިވަނީ އިބްތިދާއީ މާއްދާތަކެކެވެ. އެގޮތުން، ޝަރީޢަތްކުރުމުގެ ހަމަތަކާއި ކޯޓުގެ އާންމު ވާޖިބުތަކާއި، ބާރުތަކާއި، ކޯޓުތަކުގެ އިޚްތިޞާޞްތައް މި ބައިގައި ހިމަނާފައިވެއެވެ. އަދި، މަދަނީ މައްސަލަތަކުގައި ދަޢުވާކުރެވޭނެ މުއްދަތުތަކާއި، އެ މުއްދަތުތައް ކަނޑައެޅުމުގައި އިސްތިސްނާވާ ހާލަތްތައްވެސް ބަޔާންކޮށްފައިވެއެވެ. މީގެ އިތުރުން، މަދަނީ މައްސަލައެއްގައި ހިމެނޭ ޚަސްމުންނާ ގުޅުންހުރި މާއްދާތައްވެސް ހިމަނާފައިވެއެވެ.

މި ބިލުގެ ދެވަނަ ބައިގައި ހިމަނާފައިވަނީ ޝަރީޢަތުގެ ކުރީގެ މަރުޙަލާއާ ގުޅުންހުރި މާއްދާތަކެވެ. އެގޮތުން، ދަޢުވާކުރުމާއި، ދަޢުވާއާގުޅޭ ޢާންމު އުޞޫލާއި، ޚާއްޞަ ބާވަތްތަކުގެ ދަޢުވާއާއި އިޚްތިލާފެއްނުވާ ބާވަތުގެ މައްސަލަތަކުގައި ދަޢުވާކުރުމުގެ ޚާއްޞަ އިޖުރާއަތާއި، ކޯޓުން ދަޢުވާ ބަލައިގަތުމާއި ދަޢުވާލިބޭ ފަރާތަށް ރައްދުކުރުމާއި، ދަޢުވާއަށް ރައްދުދިނުމާއި ކޯޓުގެ އިޚްތިޞާޞްއާމެދު ސުވާލު އުފެއްދުމާއި، ޣައިރު ޙާޟިރުގައި ކުރާ ޙުކުމާއި، ދަޢުވާއަށް އެއްބަސްވުމާއި، ދަޢުވާގެ ދިފާޢާއި ޖަވާބާއި، ރައްދު ދަޢުވާއާއި އިތުރު ދަޢުވާއާއި ޝަރީޢަތް ހިންގުމަކާ ނުލައި މައްސަލަ ނިންމުމާ ގުޅުންހުރި މާއްދާތައް މިބައިގައި ހިމަނާފައިވެއެވެ.

އާއްމުކޮށް ހުޅުވާލައިގެން ޝަރީޢަތްކުރުމުގެ އުޞޫލާއި، ބޭރު ގައުމުތަކުގައި ޙުކުމް ތަންފީޒު ކުރެވޭނެ އުޞޫލުވެސް ކަނޑައަޅާފައިވެއެވެ. ދަޢުވާ ކުރުމުގެ އުޞޫލުވެސް ކަނޑައަޅާފައިވެއެވެ. ހަތަރުވަނަ ބާބުގައި ހެއްކާ ބެހޭ ބައިވެސް ތަފްޞީލުކޮށް ހިމަނާފައި ވެއެވެ.

މި ޤާނޫނަށް ޢަމަލުކުރަން ފެށުމާއެކު، "ޝަރީޢަތްކުރުމާ ބެހޭގޮތުން ހެދިފައިވާ ޤަވާޢިދު" އުވުނީއެވެ. އަދި ތަޢާރުޟުވާ އެހެން ގަވާއިދުތައް 30 ދުވަހުގެ ތެރޭގައި އިޞްލާޙު ކުރަންވާނެ ކަމަށް ބަޔާން ކޮށްފައިވެއެވެ.