3 ނޮވެންބަރު 1988ގެ އުދުވާނީ ހަމަލާއަށް 33 އަހަރުވީއެވެ. މި އުދުވާނީ ހަމަލާއަކީ ފަހުގެ ތާރީޚުގައި ދިވެހިރާއްޖޭގެ ގައުމީ މިނިވަންކަމާއި ސިޔާދަތާއި އިސްތިގުލާލަށް ކުރިމަތިވި އެންމެބޮޑު ނުރައްކަލެވެ. 19 ދިވެހިން ޝަހީދުވިއެވެ. އެއީ ސިފައިންގެ 8 ބޭކަލުންނާއި އާންމު ރައްޔިތުންގެ 11 ބޭކަލުންނެވެ. ދިވެހި ގައުމާއި ރައްޔިތުންނަށް މާއްދީ އަދި މައުނަވީ ނުހަނު ބޮޑެތި ގިނަގުނަ ގެއްލުންތައް ލިބުނެވެ.

ނަފުސާނީ ގޮތުންވެސް ދިވެހި ރައްޔިތުންނަށް ލިބުނު ގެއްލުންތައް ގިނަގުނައެވެ. ދިވެހިރާއްޖޭގެ ގައުމީ މިނިވަންކަމާއި ސިޔާދަތާއި އިސްތިގުލާލަށް ލޮޅުން އަރާފައި އެދުވަހު 18 ވަރަކަށް ގަޑިއިރުވިއެވެ. މިއުދުވާނީ ހަމަލާއިން، ދިވެހި ގައުމަށް ނަސްރު ލިބުނީ، ދިވެހި ސިފައިންގެ ހިތްވަރުގަދަ ގައުމީ ޖިހާދާއި، ދިވެހި ސަރުކާރުގެ ހަރުދަނާ ސިޔާސަތާއި، ދިވެހި ރައްޔިތުންގެ ހިންމަތާއި މިންނަތުންނެވެ. އެކުވެރި އިންޑިޔާގެ އަސްކަރީ އެހީއާއިވެސް އެކުގައެވެ.

3 ނޮވެންބަރު 1988ގައި ރާއްޖޭގެ އާބާދީ 2 ލައްކަވެސް ނުވެއެވެ. މިއަދު 5 ލައްކަވަރުގެ އާބާދީއެކެވެ. ވީމާ، މިއަދުގެ ޖީލުގެ ދެބައިކުޅަ އެއްބަޔަށްވުރެވެސް ގިނަމީހުން އުފަންވީ 3 ނޮވެންބަރު 1988ގެ ފަހުން މިވީ 33 އަހަރުގެ ތެރޭގައިކަން ފާހަގަކުރެވެއެވެ. 3 ނޮވެންބަރު 1989 އިން ފެށިގެން 3 ނޮވެންބަރު މިފާހަގަކުރެވެނީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ނަސްރުގެ ދުވަސް ކަމުގައެވެ. ވީމާ، ނަސްރުގެ ދުވަސް ފާހަގަކުރާތާ 32 އަހަރުވީއެވެ.

3 ނޮވެންބަރު 1988ގެ އުދުވާނީ ހަމަލާއަށްފަހު، ދިވެހި ގައުމު، ސިޔާސީ، ޚާރިޖީއަދި އަސްކަރީ ގޮތުން އަލުން މިވަނީ އާރާސްތު ކުރެވިފައެވެ. ޚާރިޖީގޮތުން ބަލާއިރު، ކުދި ގައުމުތަކުގެ މިނިވަންކަމާއި މިނިވަންކަމާއި ސިޔާދަތާއި އިސްތިގުލާލު ރައްކާތެރިކުރުމަށް ރާއްޖެއިން ހުށަހެޅި ގަރާރުތަކެއް އ.ދ. މަޖިލީހުން ވަނީ ފާސްވެފައެވެ. އަދި ދިވެހި އަސްކަރިއްޔާ ވަރުގަދަކޮށް ހަރުދަނާ ބަދަލުތަކާއި ބޮޑެތި ކުރިއެރުން ގެނެވުނެވެ.

އަދުގެ ދުނިޔޭގައި ގައުމުތަކުގެ ގައުމީ މިނިވަންކަމާއި ސިޔާދަތާއި އިސްތިގުލާލު ރައްކާތެރިވުން، އެންމެ ބޮޑަށް ބިނާވެފައި ވަނީ، އަސްކަރިއްޔާއަށްވުރެ ބޮޑަށް ޚާރިޖިއްޔާގެ މައްޗަށެވެ. އެގައުމަކުން ގެންގުޅޭ ޚާރިޖީ ސިޔާސަތެއްގެ މައްޗަށެވެ. ގައުމުތަކާއި ބައިނަލްއަގުވާމީ ޖަމާއަތްތަކާއި ދުނިޔެއާއި އެގައުމަކާއި އޮންނަ ގުޅުންތަކުގެ މައްޗަށެވެ. އަދި އެގައުމެއްގެ ބައިނަލްއަގުވާމީ ވިޔަފާރިއާއި އިގުތިސާދީ ކަންކަމަކީވެސް އެގައުމެއްގެ ގައުމީ މިނިވަންކަމާއި ސިޔާދަތާއި އިސްތިގުލާލު ދެމެހެއްޓުމަށް މުހިންމު ދައުރެއް އަދާކުރާ ކަންކަމެވެ. މިޒަމާނުގެ ދުނިޔޭގައި މައުލޫމާތާއި ޓެކުނޯލޮޖީގެ ވަސީލަތްތައްވެސް

ގައުމީ މިނިވަންކަމާއި ސިޔާދަތާއި އިސްތިގުލާލު ދެމެހެއްޓުމަށް މުހިންމު ދައުރަށް އަދާކުރެއެވެ. މިކަންކަމަކީ، ނުބައިގޮތުގައި، އެކަންކަމުގެ މުއާމަލާތްތައް ކުރެވިއްޖެނަމަ، އޭގެ ނުރަނގަޅު އަސަރު މުޅިގައުމަށް ކޮށްފާނެފަދަ ކަންކަމެވެ. މިނިވަންކަމުގެ ތާރީޚުގައި ރާއްޖެއަކީ މުޅި ދުނިޔެއިންވެސް ފާހަގަކުރެވޭ ފަޚުރުވެރި، މިނިވަންކަމުގެ ދިގުމާޒީއެއް އޮތް މިނިވަން މުސްތަގިއްލު އުޖާލާ ގައުމެކެވެ.

މިގޮތުން ބަލާއިރު، 1153ގައި ރާއްެޖެ އިސްލާމްވީއްސުރެ، މިވީ 868 އަހަރުގެ ތެރޭގައި ރާއްޖޭގެ އަމިއްލަ ވެރިކަމުގެ ސިޔާދަތީ އިސްތިގުލާލު ގެއްލުނީ އެންމެ 2 ފަހަރުއެވެ. އެ 2 ފަހަރުގެ މުއްދަތު އެއްކުރުމުން 16 އަހަރުވެސް ނުވާ ކުރުމުއްދަތެއްގައެވެ. އެއީ 19 މޭ 1558 އިން 1 ޖުލައި 1573 އަށް ޕޯޗުގީޒުން ރާއްޖެ އަޅުވެތި ކުރި 15 އަހަރާއި 1މަހާއި 11 ދުވަހުގެ މުއްދަތާއި މަލާބާރީން 20 ޑިސެންބަރު 1752 އިން 7 އޭޕްރީލު 1753 އަށް ރާއްޖެ ހިފައިގެން ތިބި 3 މަހާއި 17 ދުވަހުގެ މުއްދަތެވެ.

ވީމާ، ދިވެހީންނަކީ ގައުމީ މިނިވަންކަމަށްޓަކައި ފަޚުރުވެރިވާންވީ ބައެކެވެ. މިކަންކަމަށް ފަޚުރުވެރިވެ، 3 ނޮވެންބަރުން އިބުރަތް ހާސިލުކޮށް ގައުމަށް އިޚުލާސްތެރިވުމުގެ އަޒުމު ވަރުގަދަކުރަމާ ހިންގަވާށެވެ.