ރާއްޖެ އާއި ޗައިނާ އާއި އޮންނަ ގުޅުމާ މެދު އަލުން ވިސްނަން ޖެހޭ ކަމަށް ކުރީގެ ރައީސް މުހައްމަދު ނަޝީދު ވިދާޅުވެއްޖެއެވެ.

ރައީސް ނަޝީދު މިފަދައިން ވިދާޅުވި އިންޑިއާގެ އޭބީޕީ ލައިވްއަށް ދެއްވި ބަސްދީގަތުމެއް ގައެވެ.

ރައީސް މުއިއްޒުގެ ސަރުކާރަށް މިވީ ދުވަސްތަކުގައި ވަނީ ޗައިނާ އާއި ދިމާލަށް ވަރަށް ބޮޑަށް މިސްރާބު ޖަހާފަ އެވެ. ރައީސް މުއިއްޒު ވެރިކަމަށް ވަޑައިގަތުމަށްފަހު ކުރެއްވި ފުރަތަމަ ރަސްމީ ދަތުރުފުޅުގައި ޗައިނާ އަށް ވަޑައިގެންނެވިއިރު، ޗައިނާ މޯލްޑިވްސް ކޮމްޕްރިހެންސިވް ސްޓްރެޓެޖިކް ކޯޕަރޭޓިވް ޕާޓްނާޝިޕް (2024-2028) އުފައްދަން ދެ ގައުމުން ވެސް ވަނީ އިއުލާނުކޮށްފަ އެވެ.

މުއިއްޒުގެ ސަރުކާރުން ވަނީ 2017 ވަނަ އަހަރު ރާއްޖެ އާއި ޗައިނާ އާއި ދެމެދު ސޮއިކުރި މިނިވަން ވިޔަފާރީގެ އެއްބަސްވުމަށް އަމަލުކުރަން ފަށާނެ ކަމުގެ ޔަގީންކަން ވެސް ދީ 2025 ވަނަ އަހަރުގެ ޖެނުއަރީ މަހުގެ ތެރޭގައި އަމަލުކުރަން ފަށާފައެވެ. އަދި މިކަމުގެ ސަބަބުން ރާއްޖެއަށް މާލީ ގޮތުން އިތުރު ބުރައެއް ކުރިމަތިވެފައިވާ ކަމަށް ރައީސް ނަޝީދު ވިދާޅުވިއެވެ.

ރައީސް ނަޝީދު ވިދާުވީ އެފްޓީއޭގެ ސަބަބުން އިމްޕޯޓް ޑިއުޓީގެ ގޮތުގައި ލިބޭ ޓެރިފް އާމްދަނީ ރާއްޖެއަށް ގެއްލެން ފަށާފައިވާއިރު، ޗައިނާގެ ގިނަ އަދަދެއްގެ މުދާ ވެސް ރާއްޖެ ގެންނަމުންދާ ކަމަށެވެ. އަދި ޗައިނާއަށް މާ ގިނައިން އެކްސްޕޯޓްކޮށް އިތުރަށް އިމްޕޯޓު ނުކުރާ ކަމަށެވެ.

ރައީސް ނަޝީދު އިތުރަށް ވިދާޅުވީ ދިވެހި ސަރުކާރުން މިހާރު އިންޑިއާ އާއި ވާހަކަ ދައްކަނީ އެފްޓީއޭއެއް އޮތުމާ ގުޅޭ ގޮތުން ކަމަށެވެ. އެކަމަކު ރާއްޖޭގެ ހާލަތު މިފެންނަނީ ކިހިނެއްތޯ ބަލާއިރު، ޗައިނާގެ މުދާ ރާއްޖެއަށް ޖެއްސުމަށްފަހު އޭގެ ފަހުން އިންޑިއާ އަށް ގެންދާ ކަމަށެވެ. ރައީސް ނަޝީދު ވިދާޅުވީ މިއީ ޙަޤީޤަތުގައި ރާއްޖެއިން އިންޑިއާ އަށް ދާ ވިޔަފާރިއެއް ނޫން ކަމަށާއި، ޓްރާންސިޓް ބަނދަރެއްގެ ގޮތުގައި ރާއްޖެ ބޭނުން ކުރަމުން އަންނަ ކަމަށެވެ. އަދި މި ޓްރާންސިޓް ޕޯޓް ގެ ވިޔަފާރި އިތުރުކޮށްފިނަމަ، ރާއްޖެއަށް ފައިދާއެއް ވެދާނެ، އެހެންނަމަވެސް އޭގެ ސަބަބުން ޤައުމަށް މާބޮޑު ފައިދާއެއް ކުރާނެ ކަމަކަށް ދެކެވަޑައިނުގަންނަވާ ކަމަށެވެ. ރައީސް ނަޝީދު ވިދާޅުވީ އިންޑިއާއާ އެކު އެފްޓީއޭ އެއް ބޭއްވުމުގެ ކުރިން ޗައިނާ އެފްޓީއޭ އާއި މެދު ގޮތެއް ނިންމަންޖެހޭ ކަމަށެވެ.

ރައީސް ނަޝީދު ވިދާޅުވީ، މި ސަރުކާރުން އިންޑިއާ އާއި ދެކޮޅު ވިސްނުމެއް ގެންގުޅުއްވި ނަމަވެސް، އިންޑިއާއިން ރާއްޖެއަށް މާލީ އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދެމުން އަންނަ ކަމަށެވެ. ޓްރެޜަރީ ބޮންޑުގެ ޒަރިއްޔާއިން އިންޑިއާއިން މާލީ އެހީތެރިކަން ލިބެމުން އަންނައިރު، 500 މިލިއަން ޑޮލަރުގެ ކަރަންސީ ސްވޮޕެއް ދީފައިވާ ކަމަށާއި، މިކަމުގެ ސަބަބުން ސަރުކާރުގެ ފިސްކަލް ސްޕޭސް ލިބި، ލޯނުތައް ޑިފޯލްޓްވުން ހުއްޓިފައިވާ ކަމަށާއި، މިއީ ބޮޑު ލުޔެއް ކަމަށް ރައީސް ނަޝީދު ސިފަކުރެއްވިއެވެ.

މުއިއްޒުގެ ވެރިކަމުގައި 2024 ވަނަ އަހަރު ބޮޑު ޑިޕްލޮމެޓިކް ކޯޅުމެއް އުފެދުނު ނަމަވެސް އިންޑިއާ އާއި ރާއްޖެއާ ދެމެދު އޮތް ގުޅުން ވަރަށް ބޮޑަށް ހީނަރުވެގެން ދިޔަ ކަން ހާމަކުރައްވަމުން ނަޝީދު ވިދާޅުވީ، ކޮންމެ އިންތިހާބަކާއެކު ވެސް ރާއްޖޭގެ ހާރިޖީ ސިޔާސަތު އިންޑިޔާ ފަސްޓް އިން ޗައިނާ އާއި ދިމާލަށް އެނބުރެމުންދާ ހާލަތެއް ދިމާވާ ކަމަށެވެ. ސަރުކާރު ބަދަލުވާ ކޮންމެ ފަހަރަކު ރާއްޖޭގެ ޚާރިޖީ ސިޔާސަތު ބަދަލުވުމަކީ ވަރަށް ހިތާމަހުރި ކަމެއް ކަމަށާއި، އެކަމަކު ނަސީބަކުން މިފަހަރު އިންޑިއާއަށް ސަރުކާރާ އެކު މި މަޝްވަރާ ކުރެވުނީ، ރާއްޖޭގެ ސަލާމަތާއި ރައްކާތެރިކަމާއި ތަނަވަސްކަން މާ ބޮޑަށް ބަރޯސާވަނީ އިންޑިއާ އާއި އެކު ރަނގަޅު ގުޅުމެއް ބާއްވަން ކަން ރާއްޖެއަށް ވިސްނިގެން ކަމަށް ނަޝީދު ވިދާޅުވިއެވެ.

އަދި ރައީސް މުއިއްޒުގެ ސަރުކާރުން އެންމެ ފަހުން ޔޫޓާން ނަގައި އިންޑިއާ އާއި އެކު މަސައްކަތް ކުރަން ފެށުމުން އޭގެ ފައިދާ ދިވެހި ރައްޔިތުންނަށާއި ސަރުކާރަށް ވެސް ލިބުނު ކަމަށް ރައީސް ނަޝީދު ވިދާޅުވިއެވެ. މީގެ އިތުރުން ޗައިނާގެ ދަރަނި ދެއްކުމުގައި ރާއްޖެއަށް ދަތިތަކެއް ކުރިމަތިވެފައިވާ ކަމަށާއި އެއީ ދެ ބިލިއަން ޑޮލަރުގެ ބޮޑު ދަރަންޏެއް ކަމަށް ރައީސް ނަޝީދު ފާހަގަކުރެއްވިއެވެ.

ޗައިނާގެ ދަރަންޏާ އަޅާ ބަލާއިރު، އިންޑިއާ އާއި އެކު ރާއްޖެއަށް އޮތް ދަރަންޏާ އަޅާބަލާއިރު، އޭގެ ތެރެއިން ބޮޑު ދަރަންޏަކީ ލައިން އޮފް ކްރެޑިޓް ކަމަށް ރައީސް ނަޝީދު ވިދާޅުވިއެވެ. އެހެންކަމުން އެއީ އެއް މާނައެއްގައި ޕްރައިވެޓް ސެކްޓަރ ކަމަށާއި، ސަރުކާރުން ޖެހޭނީ އަންޑަރައިޓް ކޮށް، އަނބުރާ ވެސް ފައިސާ ދައްކަން ކަމަށް ނަޝީދު ވިދާޅުވިއެވެ.

ނަމަވެސް ޗައިނާއިން ރާއްޖެއަށް ލިބުނު އަގަށް ވުރެ އިންޑިއާ އާއި އެކު ހިންގާ ޕްރޮޖެކްޓްތަކުގެ އަގު މާ އެކަށީގެންވާ ކަމަށް ރައީސް ނަޝީދު ފާހަގަކުރެއްވިއެވެ. އަދި އިންޑިއާގެ ދަރަނީގެ ބޮޑު ބައެއް އޮތީ ބަޖެޓް ސަޕޯޓަށް ކަމަށާއި މަޝްރޫއުތަކަށް ނޫން ކަމަށް ވެސް ވިދާޅުވި އެވެ.

އެކަމުގެ ސަބަބުން ސަރުކާރުގެ ބަޖެޓުގައި ޑެފިސިޓެއް ހިންގުމުގެ ފުރުސަތު އެބައޮތް ކަމަށާއި، އެހެންކަމުން އެކަމުގެ ސަބަބުން ސަރުކާރަށް ޚަރަދުކުރަންޖެހޭ ކަމަށް އެބޭފުޅުން ދެކެވަޑައިގަންނަވާ ދާއިރާތަކުގައި ލެޓިޓިއުޑް ލިބިވަޑައިގަންނަވާނެ ކަމަށް ރައީސް ނަޝީދު ވިދާޅުވިއެވެ. އަދި އިންޑިއާ ގެ ކްރެޑިޓް މާ ހިތްގައިމު ކަމަށާއި، ޗައިނާއިން ބަޖެޓް ސަޕޯޓްގެ ގޮތުގައި ނުވަތަ ޓްރެޝަރީ ބޮންޑް ނުގަންނަ ކަމަށާއި، މިހާތަނަށް އެއްޗެއް ދީފައިވަނީ ޕްރޮޖެކްޓްތަކަށް އެކަނި ކަމަށް ވެސް ނަޝީދު ވިދާޅުވިއެވެ.

ރައީސް ނަޝީދު ވިދާޅުވީ ޔަގީނުން ވެސް މި ދަރަނިތަކަކީ ބޮންޑުގައި އޮންނާނެ އެއްޗެއް ކަމަށާއި، ބޮންޑުގެ އިންޓަރެސްޓް ދައްކަން ޖެހޭނެ ކަމަށެވެ. ނަމަވެސް ގިނަ ފަހަރަށް އިންޑިއާ އިން ލުއިތައްދިނުމުގެ ސަބަބުން އެކަމުގެ ފައިދާ ކުރާ ކަމަށާއި، ވަކިން ޚާއްސަކޮށް ބަޖެޓް ސަޕޯޓްގެ ގޮތުގައި ފައިސާ ލިބޭތީ، ސަރުކާރަށް އެކަމުގެ ފައިދާ ބޮޑުވާނެ ކަމަށެވެ.