އަންނަ އަހަރަށް ލަފާކުރާ 34.7 ބިލިއަން ރުފިޔާގެ ބަޖެޓް ފިނޭންސް މިނިސްޓަރ އިބްރާހީމް އަމީރު ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހަށް ހުށަހަޅުއްވައިފި އެވެ.

މިހާރު ކުރިޔަށްދާ ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ޖަލްސާއަށް އަންނަ އަހަރަށް ލަފާކުރާ ދައުލަތުގެ ބަޖެޓް ހުށަހަޅުއްވަމުން މިނިސްޓަރ ވިދާޅުވީ އަންނަ އަހަރަށް ލަފާކުރާ ދައުލަތުގެ ބަޖެޓްގެ ޖުމްލަ އަދަދަކީ ތިރީސް ހަތަރު ބިލިއަން ހަތް ސަތޭކަ އައްޑިހަ ހަތް މިލިއަން ހަތް ސަތޭކަ ވިހި ހާސް އެއް ސަތޭކަ ފަންސާސް އެއް ރުފިޔާ ކަމުގައެވެ. މީގެ ތެރެއިން ޚަރަދުގެ ގޮތުގައި ހިނގާނެކަމަށް ބެލެވެނީ 33.3 ބިލިއަން ރުފިޔާ އެވެ. މިނިސްޓަރ ވިދާޅުވީ ބަޖެޓާއި ޚަރަދާއި ހުރި ތަފާތުގެ ބޮޑު ބައެއް ހިއްސާކުރަނީ، ދައުލަތުގެ ދަރަނި އަދާކުރުމަށް ދައްކާ 1.5 ބިލިއަން ރުފިޔާ ކަމުގައެވެ.

މީގެއިތުރުން މިނިސްޓަރ ވިދާޅުވީ ކޮވިޑް-19ގެ ސަބަބުން ރާއްޖޭގެ އިގްތިޞާދަށް ކުރިމަތިވެފައިވާ މަޑުޖެހުމާއެކު 2021 ވަނަ އަހަރުވެސް ވާނީ އާމްދަނީގެ ގޮތުން ތަދު އަހަރަކަށް ކަމަށެވެ. މިނިސްޓަރ ވިދާޅުވީ އަންނަ އަހަރުގެ ބަޖެޓް ރޭވިފައިވަނީ ކޮވިޑް-19 ގެ ސަބަބުން ލިބޭ އިގްތިޞާދީ އަދި އިޖުތިމާއީ ގެއްލުންތަކުން ވީހާވެސް އަވަހަށް އަރައިގަނެ ޖަޒީރާ ރާއްޖޭގެ މެނިފެސްޓޯގެ އެންމެ މުހިންމު ސިޔާސަތުތައް ތަންފީޒުކުރުމުގެ މައްޗަށް ކަމަށެވެ.

2021 ވަނަ އަހަރު ޖުމްލަ އާމްދަނީ އާއި ހިލޭއެހީގެ ގޮތުގައި ދައުލަތަށް ލިބޭނެކަމަށް ލަފާކުރެވެނީ 17.8 ބިލިއަން ރުފިޔާ އެވެ.

މިއީ އާންމު ގޮތެއްގައި ދައުލަތަށް ލިބޭ އާމްދަނީއާ އަޅައިބަލާއިރު ވަރަށް ބޮޑުތަން ކުޑަ އަދަދެއް ކަމަށް މިނިސްޓަރ ވިދާޅުވި އެވެ. އެހެންނަމަވެސް މިއީ މި ހިނގާ 2020 ވަނަ އަހަރު ލިބޭނެކަމަށް ލަފާކުރެވޭ އާމްދަނީއަށްވުރެ 21 އިންސައްތަ އިތުރު އަދަދެއް ކަމަށް މިނިސްޓަރ ވިދާޅުވިއެވެ. އާމްދަނީ އަނބުރާ އާންމު ލެވެލްއާ ހަމައަށް އަންނާނެކަމަށް ބެލެވެނީ 2023 ގައި ކަމަށްވެސް މިނިސްޓަރ ވިދާޅުވިއެވެ.

އަންނަ އަހަރު އާމްދަނީ ލިބޭނެ މައިގަނޑު ގޮތްތަކަށް ބަލާއިރު ޓެކުހުގެ ގޮތުގައި 9.8 ބިލިއަން ރުފިޔާ ލިބޭނެކަމަށް ލަފާކުރެ އެވެ. އަދި ޓެކްސް ނޫން ގޮތްގޮތުން ލިބޭނެކަމަށް ލަފާކުރެވެނީ 5.6 ބިލިއަން ރުފިޔާ އެވެ. މީގެ އިތުރުން، ހިލޭ އެހީގެ ގޮތުގައި 2.2 ބިލިއަން ރުފިޔާ ލިބޭނެކަމަށްވެސް ލަފާކޮށްފައިވެ އެވެ.

މިނިސްޓަރ ވިދާޅުވީ އާމްދަނީ އިތުރުކުރުމަށާއި ސިޔާސަތުތަކަށް ބަދަލު ގެނައުމުގެ ގޮތުން އަންނަ އަހަރު އާމްދަނީގެ ބައެއް ސިޔާސަތުތަކަށް ބަދަލު ގެނައުމަށް ރޭވިފައިވާ ކަމަށެވެ. އެގޮތުން އާމްދަނީ އިތުރުކުރުމަށް ހުށަހަޅާ ކަންތައްތަކުން އަންނަ އަހަރު 1.2 ބިލިއަން ރުފިޔާ ހޯދޭނެކަމަށް އަންދާޒާކޮށްފައިވެ އެވެ.

މިނިސްޓަރ ވިދާޅުވީ މިއަހަރަށް ހުށަހެޅި ބަޖެޓަށް ވުރެ އަންނަ އަހަރުގެ ބަޖެޓު ކުޑަކުރި ނަމަވެސް، އާމްދަނީ ދަށްވާ މިންވަރު ބޮޑުކަމުން، ބަޖެޓުގެ ޑެފިސިޓް ބޮޑު ކަމަށެވެ. އެގޮތުން 2021 ވަނަ އަހަރުގެ ބަޖެޓު ޑެފިސިޓް ވާނީ 15.5 ބިލިއަން ރުފިޔާއިން ކަމަށް މިނިސްޓަރ ވިދާޅުވިއެވެ. މިއީ ޖީޑީޕީގެ ނިސްބަތުން 23.4 އިންސައްތަ އެވެ.

ބަޖެޓް މިހާބޮޑަށް ޑެފިސިޓް ވުމާއި ގުޅޭގޮތުން ވާހަކަދައްކަވަމުން މިނިސްޓަރ ވިދާޅުވީ ޑެފިސިޓް ބޮޑު ބަޖެޓެއްގެ ގޮތުގައި ހިންގަންޖެހިފައިވަނީ ރާއްޖޭގެ އިގްތިޞާދު އިތުރަށް ގޯސްވިޔަނުދީ މިއަނޑިގަނޑުން މައްޗަށް އެރޭތޯ މަސައްކަތް ކުރުމަށްކަމަށެވެ. އަދި އަންނަ އަހަރުގެ ބަޖެޓާއި ފައިނޭންސިންގ ޕްލޭން އެކުލަވާލާފައިވަނީ ސަރުކާރުގެ މައިގަނޑު ސިޔާސަތުތަކާއި ފައިނޭންސިންގ ހޯދުމަށް މިހާތަނަށް ކުރެވިފައިވާ މަސައްކަތްތަކުގެ އަލީގައި ކަމަށް މިނިސްޓަރ ވިދާޅުވިއެވެ. ބަޖެޓަށް ހޯދާ ފައިނޭންސްގެ ބޮޑުބައެއް ހޯދުމަށް ރޭވިފައިވަނީ ރާއްޖެއިން ބޭރުން ކަމަށްވެސް މިނިސްޓަރ ވިދާޅުވިއެވެ.

މީގެ އިތުރުން ރާއްޖޭގެ އެތޭރޭގެ މާކެޓަށް ޓްރެޜަރީ ބިލާއި ބޮންޑު ވިއްކައިގެން ނެޓް ފައިނޭންސިންގ ގޮތުގައި 3.7 ބިލިއަން ރުފިޔާގެ ފައިސާ އިތުރަށް ހޯދުމަށް ރޭވިފައިވާ ކަމަށް މިނިސްޓަރ ވިދާޅުވިއެވެ. މިއީ ކުރީ އަހަރު ތަކުގެ ޑޮމެސްޓިކް މާކެޓުގެ ނެޓް ފައިނޭންސިންގ ގޮތުގައި ހޯދި އަދަދަށްވުރެ ކުޑަ އަދަދެއް ކަމަށްވެސް މިނިސްޓާރ ވިދާޅުވިއެވެ.

އަންނަ އަހަރު ވިޔަފާރިތަކުގައި ސަރުކާރުގެ ހިއްސާކުޑަކޮށް ޕްރައިވަޓައިޒްކުރުމަކީ ސަރުކާރުގެ އަމާޒެއްކަމަށްވެސް މިނިސްޓަރ ވިދާޅުވިއެވެ. މިގޮތުން ކުންފުނިތައް ލިސްޓުކުރުމާއި، ސްޓްރެޓިޖިކް ޕާޓްނަރުން ހޯދުމާއި، ޕްރައިވެޓައިޒްކުރުމުގެ މަސައްކަތް ފަށައިގަތުމުގެ ޕްލޭންތައް ބަޖެޓުގައި ހިމަނާފައިވާ ކަމަށް މިނިސްޓަރ ވިދާޅުވިއެވެ. މިގޮތުން 462 މިލިއަން ރުފިޔާ 2021 ވަނަ އަހަރު ލިބޭނެކަމަށް ލަފާކޮށްފައިވެއެވެ.

މިނިސްޓަރ ވިދާޅުވީ މިވަގުތަކީ އިގްތިޞާދީ ހަރަކާތްތައް ހުއްޓުނަނުދީ ހިފަހައްޓަންވީ ވަގުތުކަމަށެވެ. އަދި މިވަގުތު އިގްތިޞާދުގައި އެންމެ މުހިންމު ރޯލެއް އަދާކުރެވޭނީ ސަރުކާރަށް ފިސްކަލް ޕޮލިސީގެ ތެރެއިންކަމަށް މިނިސްޓަރ ވިދާޅުވިއެވެ. އެހެންނަމަވެސް އިޤްތިސާދު މެނޭޖްކުރުމަށްޓަކައި މި ވަގުތު ދޭން އޮތް ފަރުވާގެ ސައިޑް އިފެކްޓަކީ ދަރަނި މައްޗަށް ދިއުން ކަމަށް މިނިސްޓަރ ވިދާޅުވިއެވެ.

މިގޮތުން 2021 ވަނަ އަހަރު ނިމޭއިރު ރާއްޖޭގެ ދަރަނި ގެރެންޓީ ހިމަނައިގެން 82.8 ބިލިއަން ރުފިޔާއަށް އަރާނެކަމަށް ބެލެވޭ ކަމަށް މިނިސްޓަރ ވިދާޅުވިއެވެ. މިއީ އުފެއްދުންތެރިކަމުގެ ނިސްބަތުން 124.8 އިންސައްތަ އެވެ.

މިނިސްޓަރ ވިދާޅުވީ މިވަގުތު ދަރަނި މައްޗަށްދިޔަ ނަމަވެސް ދުރުރާސްތާގައި ދަރަނި ކުޑަކުރެވޭނެކަމަށެވެ.

މިނިސްޓަރ ވިދާޅުވީ މި ހިނގާ 2020 ވަނަ އަހަރު އިގްތިޞާދު މިވަނީ 29.3 އިންސައްތައިން ކުޑަވެފައި ކަމަށެވެ. އަދި މިއީ ތަހައްމަލުކޮށް، އިސާހިތަކު އަނބުރާ އަރައިގަންނަން ފަސޭހަ މިންގަނޑެއް ނޫން ކަމަށާއި އިޤްތިސާދު އަލުން އާރާސްތުކޮށް ކޮޅަށް ޖެހުމަށް ގިނަގުނަ މަސައްކަތްތަކެއް ކުރަން ޖެހޭ ކަމަށް މިނިސްޓަރ ވިދާޅުވިއެވެ. އަދި މިކަމަށް ހުރިހާ ފަރާތްތަކެއްގެ އެއްބާރުލުން ބޭނުންވާކަމަށްވެސް މިނިސްޓަރ ވިދާޅުވިއެވެ.

މިހިނގާ 2020 ވަނަ އަހަރަށް ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުން ފާސްކޮށްފައިވަނީ 37.9 ބިލިއަން ރުފިޔާގެ ބަޖެޓެކެވެ. އެހެންނަމަވެސް ކޮވިޑް-19 އާއި ގުޅިގެން ބަޖެޓު ގާތްގަނޑަކަށް 27 ބިލިއަން ރުފިޔާއަށްވަނީ ކުޑަކޮށްފައެވެ. ނަމަވެސް، ކޮވިޑް-19 އާ ގުޅިގެން އިތުރުވި ޚަރަދުތަކާއެކު، 2020ވަނަ އަހަރުގެ މުރާޖަޢާކުރި ބަޖެޓުގެ ޖުމުލައަކީ 31.8 ބިލިއަން ރުފިޔާ އެވެ. މިއީ މި މަޖިލީހުން މި އަހަރަށް ފާސްކުރި މިންވަރަށްވުރެ 6.1 ބިލިއަން ރުފިޔާ ކުޑަ އަދަދެކެވެ.

މި ހިނގާ 2020 ވަނަ އަހަރުގެ ބަޖެޓަށް ފައިސާ ހޯދަން ބަލާއިރު، އާމްދަނީއަށް ވަނީ ބޮޑު ލޮޅުމެއް އައިސްފައެވެ. މިއަހަރަށް ފާސްކުރި ބަޖެޓުގައި 29.9 ބިލިއަން ރުފިޔާގެ އާމްދަނީ ލިބޭނެ ކަމަށް އަންދާޒާކޮށްފައިވީ ނަމަވެސް، މިހާރު ލިބޭނެ ކަމަށް ބެލެވެނީ 14.7 ބިލިއަން ރުފިޔާ އެވެ. މިއީ ފާސްކުރި ބަޖެޓުގައި އަންދާޒާކުރި މިންވަރަށްވުރެ 51 އިންސައްތަ ދަށް އަދަދެކެވެ. އެހެންކަމުން 2020 ވަނަ އަހަރުގެ ބަޖެޓު 15.9 ބިލިއަން ރުފިޔާއިން ޑެފިސިޓްވާނެ އެވެ. މިއީ ޖީ.ޑީ.ޕީގެ ނިސްބަތުން 27.5 އިންސައްތަ އެވެ.

ދައުލަތުގެ ދަރަނި 2020 ވަނަ އަހަރު ނިމޭއިރު ހުންނާނެކަމަށް ބެލެވެނީ 70.3 ބިލިއަން ރުފިޔާގައެވެ. މިއީ ޖީ.ޑީ.ޕީގެ ނިސްބަތުން 121.4 އިންސައްތަ އެވެ.