މަގުމަތި ބޭނުން ކުރުމުގައި ޚާއްސަ ސަމާލުކަމެއް ދޭން ޖެހޭ ކަމަށާއި، މަގުމަތީގައި ތިބޭއިރު އެއްވެސް މީހަކަށް ތުރާލެއް ވާނެ ކަމެއް ކުރުމަކީ ހުއްދަވެގެންވާ ކަމެއް ނޫން ކަމަށް ހުކުރު ޚުތުބާގައި ގޮވާލައިފިއެވެ.
މަގުމަތީގެ އަދަބުތައް, މި މައުޟޫއަށް ރާއްޖޭގެ އެކިކަންކޮޅުތަކުގައި އިއްވި ހުކުރު ޚުތުބާގައި ބުނީ އަހުލާގީ ރިވެތި ސިފަތަކުގެ ތެރޭގައި މަގުމަތީގެ އަދަބުތައް ހިމެނޭ ކަމަށާއި، މަގުމައްޗަށް ނުކުމެ ހިނގާބިނގާވެ އުޅޭ އިރު މީސްތަކުން އެއްބަޔަކު އަނެއްބަޔަކާ ގުޅި ލާމެހިފައިވާ ކަމަށެވެ.
އެހެންކަމުން ހިނގާ މަގުތަކަށް ވެސް ހައްގުތަކެއް ކަނޑައެޅިގެންވާ ކަމަށާއި، އެހައްގުތައް ރައްކާތެރި ކުރެވޭނީ، އެ މަގުތަކުގައި ހިނގާބިނގާވެއުޅޭ މީހުންގެ އަމަލުތައް ބަހައްޓާ ގޮތަކުން ކަމަށް ޚުތުބާގައި ބުނެފައިވެއެވެ. އަދި މަގުމަތީގެ އަދަބުތަކާއި، ހައްގުތަކަށް ރައްކާތެރިވުމުގެ ސަބަބުން މީސްތަކުންގެ މެދުގައި އެކުވެރިކަމާއި، އެއްބައިވަންތަކަން އާލާވެގެން ދާ ކަމަށެވެ.
ކީރިތި ރަސޫލާޙަދީޘް ކުރައްވާފައިވެއެވެ. މާނައީ: "ތިޔަބައިމީހުން މަގުމަތީގައި އިށީނދެ ތިބުމާދުރުހެލިވާށެވެ!" ޞަޙާބީން ދެންނެވި އެވެ. އޭ ﷲ ގެ ރަސޫލާ އެވެ! "އެނޫން ގޮތެއް: އަޅުގަނޑުމެންނަކަށް ނޯވެ އެވެ! އަޅުގަނޑުމެން މަގުމަތީގައި މި ތިބެނީ އެކަކު އަނެކަކާބައްދަލުވެ ވާހަކަ ދައްކާށެވެ." ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ. "އެހެންވިއްޔާ މަގަށް އޭގެ ޙައްޤު ދޭށެވެ!ޞަޙާބީން ދެންނެވި އެވެ. "މަގުމަތީގެ ޙައްޤަކީ ކޮބައިތޯ އެވެ؟" ޙަދީޘް ކުރެއްވި އެވެ."އެއީ ބެލުންތައް ތިރިކުރުމާއި، މީސްތަކުންނަށް އުނދަގޫ ނުކުރުމާއި، ސަލާމަށް ޖަވާބުދިނުމާއި، ހެޔޮކަންތަކަށް އަމުރު ކުރުމާއި، މުންކަރާތްތައް ނަހީ ކުރުމެވެ!ހުކުރު ޚުތުބާ
ޚުތުބާގައި ބުނީ މަގުމަތީގައި ތިބޭއިރު، އެއްވެސް މީހަކަށް ތުރާލެއް ވާނެ ކަމެއް ކުރުމަކީ، ހުއްދަވެގެންވާ ކަމެއް ނޫން ކަަމަށާއި، ޒަމާނީ ވަސީލަތްތައް ބޭނުން ކޮށްގެން މީސްމީހުންގެ ގޭތެރެބަލައި، އެތަންތަނުގައި ހުރީ ކޮންއެއްޗެއްތޯ އާއި އުޅެނީ ކޮން ބައެއްތޯ ހޯދައި ބެލުމަކީ އަހުލާގީ ގޮތުން ވަރަށް ދަށުދަރަޖައިގެ އަމަލެއް ކަަމަށެވެ.
ޚުތުބާގައި ބުނީ މަގުމަތީގެ ހައްގު އަދާކުރުމުގެ ތެރޭގައި ހެޔޮ ކަންތަކަށް އަމުރުކޮށް ނުބައިކަންތައް ނަހީ ކުރުން ހިމެނޭ ކަމަށާއި، ހިނގާފައިދާ މީހުންގެ ފަރާތުން އެހެން މީހުންނަށް ކުރާ ގޯނާ ހުއްޓުވުމާއި މާރާމާރީ ހިންގާ މީހުންގެ އަމަލުތައް ހުއްޓުވުން ހިމެނޭ ކަމަށެވެ. އަދި އެފަދަ އަމަލުތައް ކުރާ މީހުންނަށް ނަސޭހަތްދީ، އެކަންތައްތައް ހުއްޓުވުމަށް މަސައްކަތް ނުކުރާ ނަމަ، ތިބާ އަކީ މަގުމަތީގެ ހައްގުތައް ފުރިހަމައަށް އަދާކުރާ މީހަކަށް ނުވާނެ ކަމަށް ޚުތުބާގައި ބުނެފައިވެއެވެ.
މަގުތަކުގައި ހިނގާބިނގާވެ އުޅުމާއި، އެއްގަމުއުޅަދުފަހަރު ދުއްވުމުގައި އަމަލުކުރަންޖެހޭ ގަވާއިދުތަކަކީ މުޖުތަމައުގެ އެންމެހައި އަފްރާދުންގެ ލާބައާއި މަންފާއަށްޓަކައި ހެދިފައިވާ ގަވާއިދުތަކެއްކަން ފާހަގަކޮށް ޚުތުބާގައި ބުނީ އެ ގަވާއިދުތަކަށް ތަބާވުން ވަނީ މަގުމަތީގެ ހައްގުތައް ފުރިހަމައަށް އަދާކުރުމުގެ ތެރެއިން ކަމަށެވެ.
އެހެންކަމުން މިހާލަތުގައި އާއްމުންގެ ސިއްހީ މަސްލަހަތަށް ރިއާޔަތްކޮށް، މިބަލިމަޑުކަން ކޮންޓްރޯލް ކުރުމަށްޓަކައި އެޅޭ ފިޔަވަޅެއްގެ ގޮތުގައި މަގުމަތީގައި ހިނގާބިނގާވެ އުޅުމާއި، އެއްގަމު އުޅަދުފަހަރު ދުއްވުން، ކަނޑައެޅޭ ވަކި ވަގުތުތަކެއްގައި މަނާކުރެވޭ ހިނދު، އެކަމަށް އިޖާބަދިނުމަށް ޚާއްސަ ސަމާލުކަމެއް ދިނުމަށް ވެސް ޚުތުބާގައި ވަނީ ގޮވާލާފައެވެ.
ޚުތުބާގައި ބުނީ މަގުމަތީގައި ދުއްވާ ތަކެތިން މީހުންނަށް އުނދަގޫވާ ގޮތަށް އަމަލުކުރުމަކީ ހުއްދަކަމެއް ނޫން ކަމަށެއް ކަމަށާއި، ވިއްސާރަ ދުވަސް ދުވަހު މަގުމަތީގައި ހިނގާފައިދާ މީހުންގެ ގަޔަށް ފެންބުރައިގެންދާ ގޮތަށް އިންޖީނުލީ އުޅަނދުފަހަރުދުއްވުމާއި، މަގުމެދަށް ކާރާއި ޓެކްސީ ހުއްޓައި މީހުން އެރުވުމާއި، ކަފިހިހުރަހު ގައި މަގުހުރަސްކުރަން ހުންނަ މީހާ އަށް ތަންނުދީ ތަކެތި ދުއްވުމާއި، ސިގުނަލް ނުދީ، ގަވާއިދާ ޚިލާފަށް، ވާތްފަރާތުން ކުރިއަރައިގެން ދިޔުމާއި، ބާރަށް ބަރުގޮނު އެޅުމާއި، ސައިލެންސަރުގެ އަޑު ގަދަވާ ގޮތަށް ހަދައިގެން ދުއްވުން ހިމެނޭ ކަމަށެވެ. އަދި ސައިލެންސަރުގެ އަޑު ބާރުވުމުގެ ސަބަބުން ގޯތިގެދޮރުގައި ތިބޭ މީހުންނަށް އުނދަގޫ ފޯރުމުގެ އިތުރުން ނިދާފައި ތިބޭ ތުއްތުކުދިން ބިރުން ހޭލެވި ހަމަނިދި ނުލިބުމާއި، ގޭގޭގައި ތިބޭ ބަލި މީހުންނަށް އުނދަގޫވާ ކަމަށް ޚުތުބާގައި ބުނެފައިވެއެވެ.
މީގެ އިތުރުން ޚުތުބާގައި ބުނީ ގޭގެ އިމާރާތާ ގުޅިގެން މަގުމައްޗަށް ވާގޮތަށް އަށިގަނޑުހެދުމާއި، މަގުމައްޗަށް ފެން ފައިބާގޮތަށް ގޭގެ ފުރާޅު ބެހެއްޓުމާއި، ގަސްގަހާގެހިކެނޑުމާއި، ލަކުޑިއާއި، ކާބޯތަކެތި މަގުމަތީގައި ބެހެއްޓުން، މަގުމަތީގެ އަދަބާ ޚިލާފުކަންކަމުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ ކަމަށެވެ. އަދި ދިޔަދޮވިން ފެން ފޭބުމާއި، ދޮންނަ މެޝިނުން ފެން މަގުމައްޗަށް ބޭރުކުރުމާއި، ސިނގިރޭޓު ދުން މީހުންގެ މޫނަށް ބުރުވުން ފަދަ ކަންކަމުން ދުރުހެލިވުމަށް ވެސް ވަނީ ޚުތުބާގައި ގޮވާލާފައެވެ.
