އީރާނުން އިތުރަށް ނިއުކްލިއަރ އުފައްދާފައިނުވާ ކަމަށް އެގައުމުގެ ރައީސް ޙަސަން ރޫޙާނީ ވިދާޅުވެއްޖެއެވެ.

އިރާނުގެ ރައީސް ޙަސަން ރޫޙާނީއާ ޙަވާލާދެއްވައި އަލްޖަޒީރާގައި ރިޕޯޓުކޮށްފައިވާ ގޮތުގައި އީރާނަށް ނިއުކްލިއަރ އެއްވެސް ޑީލެއް ލިބުނަސް ނުވަތަ ނުލިބުނު ކަމުގައި ވިޔަސް ނިއުކްލިއަރ އުފެއްދުމު އެއްވެސް ވިސްނުމެއް ނެތް ކަމަށާއި، ނިއުކްލިއަރ ހަތިޔާރު ހުއްޓުވުމުގެ ބައިނަލްއަޤުވާމީ މުޢާހަދާއަށްފަހު، އެއްވެސް ނިއުކްލިއަރއެއް އުފައްދާފައިނުވާ ކަމަށެވެ.

ރައީސް ރޫހާނީ މިހެން ވިދާޅުވެފައިވަނީ ނިއުކްލިއަރ ހަތިޔާރު ހުއްޓުވުމުގެ ބައިނަލްއަޤުވާމީ މުޢާހަދާގައި ސޮއިކޮށްފައިވާ ޔޫރަޕްގެ ބައެއް ގައުމުތަކުން މުއާހަދާއިން ވަކިވާކަމުގެ އަޑުތައް ފެތުރިފައިވަނިކޮށްށެވެ.

ރައީސް ރޫހާނީ ވިދާޅުވީ ނިއުކްލިއަރ ހަތިޔާރު ހުއްޓުވުމުގެ ބައިނަލްއަޤުވާމީ މުޢާހަދާއިން އެމެރިކާއިން ވަކިވުން އެއީ ހެދި ވަރަށް ބޮޑު ގޯހެއް ކަމަށާއި، އެގޯސް އެހެންގައުމުތަކުން ނުހެދުމަށް އެދޭ ކަމަށެވެ. އަދި މިމުއާހަދާއިން ވަކިވެއްޖަނަމަ ގައުމަށް ފުނުބެއްދޭ ވަރުގެ ބޮޑެތި ގެއްލުންތަކެއް ލިބިދާނެ ކަމަށާއި، ނުކުންނަ ނަތީޖާއެއްގެ ޒިންމާ ނަގަންޖެހޭނީ އެވަކިވާ ގައުމަކުން ކަމަށް ރައީސް ރޫހާނީ ވިދާޅުވިއެވެ.

މީގެ އިތުރުން ރައީސް ރޫހާނީ ވިދާޅުވީ އިރާނުން ނިއުކްލިއަރ ހަތިޔާރު ހުއްޓުވުމުގެ ބައިނަލްއަޤުވާމީ މުޢާހަދާއާ އެއްގޮތަށް އަމަލުކުރަމުންދާ ކަމަށާއި، ކުރިއަށް އޮތްތާގައިވެސް އެގޮތަށް އަމަލުކުރާނެ ކަމަށެވެ. އެގޮތަށް އަމަލުކުރަމުންދާއިރު، މުއާހަދާއިން ވަކިނުވުމަށް ރައީސް ރޫހާނީ ވަނީ އިލްތިމާސްކޮށްފައެވެ.

"ދަ ޓްރީޓީ އޮން ދަ ނޮން-ޕްރޮލިފިކޭޝަން އޮފް ނިއުކްލިއަރ ވެޕަންސް" ނުވަތަ ޢާންމު ނަމުންނަމަ، "ނޮން-ޕްރޮލިފިކޭޝަން ޓްރީޓީ" (އެންޓީޕީ) އަކީ، ނިއުކްލިއަރ ހަތިޔާރާއި އެބާވަތުގެ ޓެކްނޯލޮޖީން ސަލާމަތްވުމާއި، ފެތުރުން ހުއްޓުވުމަށް ބާރު އަޅާ ބައިނަލްއަޤުވާމީ މުއާހަދާއެެކެވެ. 2015 ވަނަ އަހަރާއި ހަމަޔަށް މިމުޢާހަދާގައި ދުނިޔޭގެ 190 ޤައުމަކުން ބައިވެރިވެފައިވެއެވެ. މި މުއާހަދާގައި ބައިވެރިނުވާ އދ ގެ މެންބަރު ޤައުމުތަކުގެ ތެރޭގައި ހިމެނެނީ ދުނިޔޭގެ ނިއްކްލިއަރ ބާރުތައް ކަމުގައިވާ ޕާކިސްތާނާއި އިންޑިއާގެ އިތުރުން، އިޒްރޭލާއި، ދެކުނު ސޫދާނެވެ.

އީރާނުން މި މުޢާހަދާގައި ސޮއިކޮށްފައިވަނީ 1968 ވަނަ އަހަރުގެ ޖުލައި މަހުގެ 1 ވަނަ ދުވަހުއެވެ. އަދި އެޤައުމުން ވަނީ މި މުއާހަދާ ތަޞްދީޤުކޮށް ޢަމަލުވެސް ކުރަން ފަށާފައެވެ. އެހެންނަމަވެސް، އީރާނުން ޔޫރޭނިއަމް ފައްކާކުރުމާއި، އެޓޮމިކް ހަކަތަ އުފައްދާކަމަށް ތުހުމަތުކޮށް ދޭތެރެ ދޭތެރެއިން އެޤައުމާއި ދެކޮޅަށް އދ އިންނާއި، ހުޅަނގުގެ ޤައުމުތަކުން ދަތިކުރުމުގެ ފިޔަވަޅުތައް އަޅާމުންދެއެވެ.

"ޖޮއިންޓް ކޮމްޕްރިހެންސިވް ޕްލޭން އޮން އެކްޝަން" ނުވަތަ ޢާންމު ނަމުންނަމަ "ދަ އިރާން ނިއުކްލިއަރ ޑީލް" އަކީ އިސްލާމިކް ރިޕަބްލިކް އޮފް އިރާނާއި، އދ ގެ ސަލާމަތީ މަޖިލީހުގައި ހިމެނޭ ދާއިމީ މެންމްބަރު ޤައުމުތައްކަމަށްވާ އެމެރިކާއާއި، އިނގިރޭސިވިލާތާއި، ފަރަންސޭސިވިލާތާއި، ރަޝިޔާއާއި ޗައިނާ އަދި ޖަރުމަން ވިލާތާއި ވިލާތު އިއްތިހާދު ގުޅިގެން އީރާނުގެ ނިއްކްލިއަރ ޕްރޮގުރާމު ވަކި އޮނިގަނޑެއްގެ ދަށުން ކޮންޓްރޯލް ކުރުމަށް އެކުލަވާލި އެއްބަސްވުމެކެވެ. މިހުރިހައި ޤައުމަކުން މިކަމަށް އެއްބަސްވެ، މި ތަންފީޒުކުރަމުން ދަނިކޮށް 2018 ވަނަ އަހަރު އެމެރިކާއިން ވަނީ މި އެއްބަސްވުމުން ވަކިވެފައެވެ. އެއްބަސްވުމުގައި ހިމެނޭ ހުޅަނގުގެ ބާރުތަކުން އީރާނަށް މިހާރު ފާޑުކިޔާ، މައްސަލަ ފެންމަތިކޮށްގެން އުޅެނީ އީރާނުން މިއޮނިގަނޑުގައި ހިމެނޭ ކަންކަން އެކަށީގެންވާ ގޮތެއްގައި ތަންފީޒު ނުކުރާކަމަށް ބުނެއެވެ. އެހެންނަމަވެސް އީރާނުން މިކަމާއި އެއްބަހެއް ނުވެއެވެ.