ސަރުކާރުގެ ކުންފުނިތަކަށް ފިޔަވަޅު އަޅައި އިސްލާހުތައް ގެންނަ ވާހަކަ އަކީ މި ވެރިކަން ފެށުނީއްސުރެ ދައްކަމުންދާ ވާހަކަ އެކެވެ. 2024 ވަނަ އަހަރު ވެސް އޭރު ސަރުކާރުން ވަނީ ޕްރައިވެޓައިޒޭޝަން އެންޑް ކޯޕްރަޓައިޒޭޝަން ބޯޑު (ޕީސީބީ) އަށް ފުރިހަމަ މިނިވަންކަން ދޭނެ ކަމަށް ހާމަކޮށްފަ އެވެ.

ވެރިކަން ފެށުނީއްސުރެ ރައީސް ޑރ.މުހައްމަދު މުއިއްޒު ދައްކަވަމުން ގެންދެވީ ސަރުކާރު ހިއްސާވާ ކުންފުނިތަކުގެ ހިންގުން ހަރުދަނާ ކުރުމަށް ބަދަލުތައް ގެނެސް ކުންފުނިތައް ކޮޅަށް ޖަހާ ވާހަކަ އެވެ. މިފްކޯ ފަދަ ކުންފުނިތައް ރަނގަޅު ކުރައްވާނެ ކަމަށް 2024 ވަނަ އަހަރުގެ ޖުލައި މަހު ވެސް ރައީސް މުއިއްޒު ވަނީ ވިދާޅުވެފަ އެވެ.

ވާހަކަ ކިތަންމެ ފޮނިވިޔަސް 2026 ވަނަ އަހަރުގެ ބަޖެޓުން ހާމަވީ މުޅިން އެހެން ކަމެކެވެ. 2026 ވަނަ އަހަރުގެ ބަޖެޓުން ވެސް އެއްކަލަ ކުންފުނިތަކަށް 2.4 ބިލިއަން ރުފިޔާ ދޫކުރެ އެވެ.

އެ ވަރަކުން ނިމުނީކީ ނޫނެވެ. މީގެ ކުރިން ކުންފުނިތަކަށް މި އަހަރުގެ ބަޖެޓުން ހޭދަކުރި ގޮތް ވެސް އޮތީ ވަންހަނާ ކޮށްފަ އެވެ. އެކެން ވެސް މި އިނގެނީ ބަޖެޓް ހުށަހެޅި ހިސާބުންނެވެ.

ބައެއް ހިސާބުތަކަށް ބަލާލާނަމެވެ. ޓްރޭޑް ނެޓަށް 612 މިލިއަން ރުފިޔާ، ފެނަކައަށް 235 މިލިއަން، ފަހި ދިރިއުޅުން ކޯޕަރޭޝަނަށް 389 މިލިއަން ރުފިޔާ އަދި ސްޓެލްކޯ އަށް 500 މިލިއަން ދިނުމަށް 2026 ވަނަ އަހަރުގެ ބަޖެޓުގައި ހިމަނާފައިވެއެވެެ. މި އަހަރު އަލަށް އުފެއްދި ކުންފުނިތަކަށް ވެސް އެތައް ފައިސާ އެއް ދޫކުރަން ހިމަނާފައި އެބަ އޮތެވެ.

އޭގެ ތެރޭގައި ޚިދުމަތް ނުފެށި ދިގުލައިގެން ގޮސްފައިވާ ޑިވެލޮޕްމަންޓު ބޭންކަށް ދޭން ނިންމާފައިވާ 16 މިލިއަން ރުފިޔާ ހިމެނެއެވެ. މީގެ އިތުރުން އިންފްރާސްޓަކްޗާ ޑިވެލޮޕްމަންޓު ސޮލިއުޝަން ކޮމްޕެނީ އަށް 280 މިލިއަން ރުފިޔާ ދިނުމަށް ވެސް ވަނީ ނިންމާފައެވެ.

ބޭސް ގަތުމަށްޓަކާ އަލަށް އުފެއްދި ކުންފުންޏަށް 107 މިލިއަން ރުފިޔާ ދޫކުރަން ވެސް ވަނީ ނިންމާފައެވެ. ފާހަގަކޮށްލަން ޖެހޭ ކަމަކީ މީގެ ތެރެއިން ދެ ކުންފުންޏަކީ މި އަހަރުގެ ބަޖެޓު ފާސްކުރި އިރު ބަޖެޓުގައި ނުވެސް ނެތް ކުންފުނިތައް ކަމެވެ.

އެހެންކަމުން ކުންފުނިތަކުން ލިބޭ އެއްޗަކުން ކުންފުނިތައް ހިންގުމުގެ މަގަށް ސަރުކާރުން ހިނގާ ތަނެއް ނުފެނެއެވެ. ކަން ހިނގަނީ ވީ ވައުދާ ދިމާ އިދިކޮޅަށެވެ. އޭގެ ބަދަލުގައި ފެންނަނީ ބޮޑު އެއްޗެއް ދައުލަތުގެ ބަޖެޓުން ޚަރަދުކޮށްގެން ކުންފުނިތައް ހިންގަން އުޅޭ މަންޒަރެވެ.

ބައެއް ކުންފުނިތައް އެއްކޮށްލާނެ ކަމަށް ބުނެ އެކަން އިއުލާން ވެސް ކުރިއެވެ. އެކަމަކު އެއްކޮށްލީ ހަމައެކަނި އެމްއޭސީއެލް އާއި އާރުއޭސީއެލް އެވެ. އެ ދެތަން އެއްކޮށްލުމުން ވެސް ހިންގުމުގެ ޚަރަދަށް ލުޔެއް ނުލިބުނުތާ ހިންގުން ވެސް ދޯދިޔާވީ އެވެ.

މީގެ އިތުރުން ފެނަކަ ކުންފުނި އެހެން ކުންފުންޏަކާއި އެއްކޮށްލަން ބުނި ނަމަވެސް އެ ކަމަށް ބަދަލެއް ގެންނަން ސަރުކާރުން ނުވިސްނާކަން ބަޖެޓުން ސާފު ވެއެވެ. ސަބަބަކީ ކުރިއަށް އޮތް ތިން އަހަރަށް ވެސް ފެނަކައަށް ވަކިން ބަޖެޓް ކޮށްފައި ވުމެވެ.

ޔަޤީންވާ ކަމަކީ އަމަލަށް ބަލާނަމަ، ކުންފުނިތައް ނަގާ ކޮޅަށް ޖެހުމުގެ މަސައްކަތުގެ ކޮޅުމަތި ވެސް ފެންނާކަށް ނެތެވެ. ކުންފުނިތަކުގެ ހިންގުން ހަރުދަނާކުރުމުގެ ނަމުގައި މަހާސިންތާ އާއި ބައްދަލުވުންތައް ބޭއްވިޔަސް ރައްޔިތުންނަށް ފައިދާ އެއް ވާނެ ނަތީޖާ އެއް ފެންނާކަށް ނެތެވެ.

އެސްއޯއީ ތަކަށް ކޮންމެ އިންތިޚާބަކާއި ނުވަތަ މުހިންމު ސިޔާސީ ހަރަކާތަކާއި ދިމާކޮށް ވަޒީފާ އަށް މީހުން އެބަ ނަގައެވެ. ވެރިކަން ދެ ބައިވާން ކައިރިވާ އިރު ވެސް ސިޔާސީ މީހުންނަށް ޖިޒީ ދޭ އުސޫލުން ދޭ މަޤާމުތައް ބެހުމަށް ނިމުމެއް ނާދެ އެވެ. މިފަދަ ކަންކަން މިހެން ހުރެގެން އަދި ކިތަންމެ އަޑަށް ބާރު ލާފައި ތިމަން މަނިކުފަނު ކުންފުނިތައް ނަގާ ކޮޅަށް ޖަހާނަމޭ ވިދާޅުވި އަސް އެކަމެއް ނުވާނެއެވެ. މި ވިސްނުމުގައި ނަމަ ދެން ވެސް ކުންފުނިތަކަށް ކުރާ ޚަރަދުތައް ވާނީ ހައްތަހާ އިތުރެވެ.