މިއަދު ސަރުކާރުގައި އޮތް ޕީއެންސީގެ އިސްވެރިންނާއި، އާންމު މެމްބަރުން ދައްކާ ވާހަކައެއް އޮވެ އެވެ. އެއީ ލާމަރުކަޒީ ނިޒާމުގެ "ޗެމްޕިއަން" އަކީ މިހާރުގެ ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ ޑޮކްޓަރު މުޙައްމަދު މުޢިއްޒު ކަމަށް އެ ބޭފުޅުން ވިދާޅުވާ ވާހަކަ އެވެ. ނަމަވެސް، އެ ވާހަކަތަކާ ދެކޮޅު ވާން ޖެހޭ ސަބަބަކީ މާޒީގައި ކަންތައް ހިނގާފައިވާ ގޮތާއި، މިހާރު ކަންތައްތައް ހިނގަމުންދާ ގޮތުންނެވެ. މާޒީގެ ވާހަކަ އަށް ކޮންމެ ވެސް ވަރަކަށް އަލި އަޅުވާލާފައ މެނުވީ، މިހާރުގެ ވާހަކަ އަށް ދިޔުން އެންމެ ރަނގަޅު ނުވާނެ އެވެ.

މާޒީ އަަށް ބަލާއިރު، ލާމަރުކަޒީ ނިޒާމު ފުނޑާލުމަށް އެންމެ ބޮޑަށް މަސައްކަތް ކުރެއްވި އެއް ބޭފުޅަކީ އަދުގެ ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ ޑޮކްޓަރު މުޢިއްޒު އެވެ. ކުރީގެ ރައީސް ޢަބްދުﷲ ޔާމީން ޢަބްދުލް ޤައްޔޫމުގެ ވެރިކަމުގަައި ހައުސިންގ މިނިސްޓަރަކަށް ހުންނަވައި، މާލޭ ސިޓީ ކައުންސިލަރުން "މަގުމަތި" ކޮށްލީ އެވެ. ސިޓީ ކައުންސިލްގެ ހުރިހާ ބާރުތަކެއް ހައުސިންގ މިނިސްޓްރީ އަށް ނަންގަވައިގެން އިންނަވާ، ސިޓީ ކައުންސިލަށް އަރުވާލި ވަރު، އެ ބޭފުޅުން ހަނދާން ނުވިޔަސް އަޅުގަނޑުމެން ހަނދާން އެބަ ހުއްޓެވެ. މިއީ އޭރު ކަންތައް ހިންގާފައިވާ ގޮތުގެ ކުޑަ މިންވަރެކެވެ.

ދެން އޮތީ މިހާރު ކަންތައް ހިނގާ ގޮތުގެ ވާހަކަ އެވެ. ޙާލަތު ތަފާތު ވި ނަމަވެސް، އޭރު ވެސް އަދި މިހާރު ވެސް ކުރަނީ އެއް ކަމެކެވެ. އެއީ ލާމަރުކަޒީ ނިޒާމު ފުނޑާލުމުގެ މަސައްކަތެވެ. އޭރު އެކަން ކުރެއްވީ ހައުސިންގ މިނިސްޓަރަކަށް ހުންނަވައިގެންނެވެ. ނަމަވެސް، މިހާރު އެކަން ކުރައްވަމުން އެ ގެންދަވަނީ ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާގެ ގޮތުގައި ހުންނަވައިގެންނެވެ. ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ ޑޮކްޓަރު މުޢިއްޒު އަކީ ލާމަރުކަޒީ ނިޒާމަށް "ބީރައްޓެހި" ބޭފުޅެކެވެ. ވެރިކަން ކުރާ ޕީއެންސީ އަކީ އެ ނިޒާމު ދަންނަ ވެސް ބައެއް ނޫނެވެ.

ޤާނޫނު އަސާސީ އަށް ބަލާއިރު، ލާމަރުކަޒީ ޤަނޫނުގެ ނުވަ ވަނަ މާއްދާގެ ދަށުން، އެ މާއްދާގެ "ހ" ގައި ބަޔާންކޮށްފައި ވަނީ، ދައުލަތުގެ ބަޖެޓުގައި ދައުލަތުގެ އާމްދަނީ ކަމަށް ލަފާ ކުރާ މިންވަރުގެ މަދުވެގެން ފަސް އިންސައްތަ ކައުންސިލްތަކަށް ޚާއްސަ ކުުރަން ޖެހޭނެ ކަމަށެވެ. އެހެން ނަމަވެސް، އަންނަ އަހަރަށް ދައުލަތުން ހުށަހަޅާފައިވާ ބަޖެޓުގައި ކައުންސިލްތަކަށް ދޭން ނިންމާފައިވާ އެ އަދަދު، އާމްދަނީގެ ފަސް އިންސައްތަ އަށް ވުރެ ކުޑަ އެވެ. އެކަމާ ދެކޮޅަށް ކައުންސިލްތަކުން ދަނީ ވާހަކަ ވެސް ދައްކަމުންނެވެ. ނުރުހުންް ވެސް ފާޅު ކުރަމުންނެވެ.

ކުޑަ މިސާލެއް ދަންނަވާނަމަ، 2024 ވަނަ އަހަރުގެ ބަޖެޓުން 7.8 މިލިއަން ރުފިޔާ ލިބުނު ކައުންސިލްތަކަށް 2025 ގެ ބަޖެޓުން ލިބެން އޮތީ 5.5 މިލިއަން ރުފިޔާ އެވެ. މިދިޔަ ހަތަރު ވަރަކަށް އަހަރަށް ބަލާާއިރު، ކައުންސިލްތަކުގެ ބަޖެޓު ދިޔައީ އެއް އަހަރުން އަނެއް އަހަރަށް އިތުރު ވަމުންނެވެ. ނަމަވެސް، އަންނަ އަހަރަށް ކައުންސިލްތަކަށް ދޭން ބަޖެޓުގައި ހިމަނާފައިވާ މިންވަރާ އެކު، އެކަން ވެސް ފަހަތަށް ދިޔައީ އެވެ. އެންމެ ފަހުން 2024 ވަނަ އަހަރުގެ ބަޖެޓުގައި ކައުންސިލްތަކަށް އޮތީ 2.2 ބިލިއަން ރުފިޔާ އެވެ. ނަމަވެސް، 2025 ގެ ބަޖެޓުގައި ކައުންސިލްތަކަށް އޮތީ 1.4 ބިލިއަން ރުފިޔާ އެވެ.

ކައުންސިލް ތަކުގެ ބެޖެޓުން ދޭން ކަނޑައަޅާފައިވާ އަދަދު ކުޑަވުމާާއެކު، ސިޓީ ތަކާއި، ރަށްތަކާއި، އަތޮޅު ކައުންސިލް ތަކުން އަންނަނީ އިންތިހާ އަށް ކަންބޮޑުވުން ފާޅު ކުރަމުންނެވެ. އެގޮތުން ކައުންސިލް ތަކުގެ ބަޖެޓު ކުޑަ ކުރުމުގެ ސަބަބުން، މުސާރަ ދިނުމުގައި ވެސް ދަތިތަކެއް ކުރިމަތިވާނެ ކަމަށް ކައުންސިލް ތަކުން އަންނަނީ ބުނަމުންނެވެ. މިއީ ސީދާ ލާމަރުކަޒީ ނިޒާމާ ދެކޮޅު ބަޔަކު، ނުވަތަ އެ ނިޒާމު ނުދަންނަ ބަޔަކު ވެރިކަން ކުރުމުގެ ނަތީޖާ ކަމަށް ވެސް ކައުންސިލްތަކުގެ ވެރިން އަންނަނީ ބުނަމުންނެވެ. އަދި ޕީއެންސީ ފިކުރުގެ ކޮންމެ ވެރިކަމެއްގައި ވެސް ކައުންސިލްތަކަށް މި ފަދަ ދަތިތައް ކުރާ ކަމަށް ވަނީ ފާހަގަ ކޮށްފަ އެވެ.