އުނގެނުމަކީ މަންމަގެ އުނގުން ފެށިގެން ކަށްވަޅަށް ދާންދޭން އޮތް ކަމެކެވެ. ޢިލްމު ޙާސިލު ކުރުމަށް ވަކި ޢުމުރެއް، ޖިންސެއް، ވަގުތެއް، ތަނެއްވެސް ނޯވެއެވެ. އެމީހަކަށް ނުވަތަ އެ ބަޔަކަށް އެންމެ ފަސޭހަ، އަދި ކެރިފޯރުންތެރިކަން ހުރި ގޮތަކަށް ޢިލްމު ހޯދުމުގައި ދެމި ހުރުމަކީ އުޖާލާ މުސްތަޤުބަލަކަށްޓަކައި ކުރެވޭނެ އެންމެ އަގު ހުރި އެއް އިންވެސްޓްމަންޓަށް ވާނެއެވެ. ކިޔަވާށޭ ކިޔައި، ކޮންކުރީޓު ޢިމާރާތްތަކާއި، ފިނިކުރި ކުލާސްރޫމުތަކެއް އެޅުމަކީ ލާޒިމު ކަމެއް ނޫނެވެ. ދުނިޔޭގެ އެކި ކަންކޮޅުތަކަށް ބަލައިލުމުން އެފަދަ އެތައް މިސާލަކާއި ހެއްކެއް، އަހަރެމެންނަށް ފެންނަން އެބަ ހުއްޓެވެ. މިއީވެސް އެފަދަ ތަނެއްގެ ވާހަކައެވެ.
މި ކުލާސް ހުންނަނީ ދުނިޔޭގެ އެންމެ ބޮޑު ޖަންގަލީގެ ރެކޯޑް އޮންނަ އެމޭޒަން ޖަންގަލީގައެވެ. 32 މީޓަރު އުހުގައި އަޅާފައި ވާ މި ކުލާހަކީ، ކުޑަކުދިން ކުޅެ އުޅެން ހަދާ ޓްރީހައުސްއެއްގެ ގޮތުގައިވެސް ސިފަ ކޮށްދެވިދާނެއެވެ. ނަމަވެސް، މި 'ޓްރީހައުސް ކްލާސްރޫމް'ގައި ކިޔަވަނީ ކުޑަކުދިންނެއް ނޫނެވެ. ސްކޫލު ޢުމުރު ކަމަށް ބަލާ ޢާންމު ޢުމުރުފުރާއަށް ވުރެ އެތައް ތަނެއް ދޮށީ މީހުންނެވެ. ކުލާސް އަޅާފައި ހުރި ސަރަޙައްދަކީ ޢާންމު ދިރިއުޅުމުގެ ވެއްޓާ ފުދޭ ވަރަކަށް ދުރުގައި، އެކަހެރި އާބާދުތަކުން ދިރިއުޅެމުން ދާ ސަރަޙައްދެކެވެ.
'ޓްރީހައުސް ކްލާސްރޫމް' އަކީ، އެ ސަރަޙައްދުގެ މީހުންގެ ދިރިއުޅުމުގައި ހުރި ނޭދެވޭ ބައެއް އަދާތަކާ ދުރުކޮށް، އެހެން އިޚްތިޔާރުތަކެއް ދަސްކޮށްދިނުމަށް ތަރައްޤީ ކުރި ކުލާހެކެވެ. އެގޮތުން ޣައިރު ޤާނޫނީ ގޮތެއްގައި ކުރިއަށް ގެންދާ ޖަންގަލިން ގަސްކެނޑުމާއި، މައިން ކުރުން ފަދަ ކަންކަމުން މީހުން ދުރުކޮށް، ދިރިއުޅުމަށް އާމްދަނީ ހޯދަން ކުރާނެ އެހެން މަސައްކަތްތަކަށް އަހުލުވެރި ކުރުވުމަށް އައު ހުނަރުތައް ދަސްކޮށްދިނުމުގެ މަސައްކަތް މި ކުލާހުގައި ކުރިއަށް ގެންދެއެވެ.
ޖަންގަލިތަކުގެ ޙާލާ މެދު އަހަރެން ވަރަށް ދެރަވޭ. ދިރޭ ޖަނަވާރުތަކެއް އެ ދަނީ މަރުވަމުން. ބިންމަތީގަ އެ އޮންނަނީ ކަނޑާ ތިރިކޮށްފަ ހުރި ގަސްތައް. ގަސްތަކުގަ އޭރު އަދި ފަތްތައްވެސް ތާޒާކޮށް ހުންނާނީ. ކުދި އޮފިތަކާއި، އާ ކުރިތަކާވެސް ނިރުތައްވެސް ހުއްޓާ ގަސް ކަނޑާލާފަ އޮންނާނީ. ދެން އެތާ އޮވެ މަރުވެދާނީ. ވަރަށް ހިތާމަ ހުރި ކަމެއް މީ. އަނެއް ކޮޅުން ބަލާއިރު، މިތާ މިކަން ކުރާ މީހުންނަށް ކުޑަކުޑަ އެހީވެލައިގެން، އެމީހުން ހޭލުންތެރިކޮށްގެން މިކަން ބަދަލު ކުރެވިދާނެކަން ވިސްނުނީ. މިތަނަށް ކުރިމަތިވެފަ އޮތް އެންމެ ބޮޑު މައްސަލައަކީ، ޢިލްމު ނުލިބުމުގެ މައްސަލަ.ޖޭޖޭ ޑޫރާންޑް؛ ޖަންގަލްކީޕާޒްގެ ނައިބު ރައީސް
ދުނިޔޭގެ އެންމެ ބޮޑު ޖަންގަލީގައި ތަރައްޤީ ކޮށްފައި ވާ މި ޚާއްޞަ ކުލާސް ތައްޔާރު ކޮށްފައި ވަނީ ދެމެހެއްޓެނިވި ލަކުޑި ބޭނުންކޮށްގެންނެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި، އެމޭޒަން ޖަންގަލި ތެރޭގައި ވެއްޓިފައި ހުރި ގަސްގަހުގެ ލަކުޑި ބޭނުންކޮށްފައިވެއެވެ. ކުލާހަށް ބޭނުންވާ ކަރަންޓު އުފައްދަނީ އިރުގެ އަވިން ލިބޭ ހަކަތައިންނެވެ. ސެޓެލައިޓެއް މެދުވެރިކޮށް، އިންތިހާ ދުވެލި ހަލުވި އިންޓަރނެޓްގެ ޚިދުމަތްވެސް ލިބެއެވެ. އޯވަރނައިޓް ހެދޭ ގޮތަށް، ކުލާސް ތެރޭގައި ނިދާ ހެދޭނެ އިންތިޒާމްތަކާއި، ފާޚާނާވެސް ހަދާފައި އެބަ ހުއްޓެވެ.
އަހަރެމެންނަށް މި ޓްރީހައުސް ކްލާސްރޫމްގެ މަސައްކަތް ނިންމާލެވުނީ 4 މަސްދުވަހުން. 30 މީހުން އުޅުނު މަސައްކަތުގަ. ފަތިހު 5 ޖަހާއިރު ފަށާ ގޮތަށް، ހަވީރު 5 ޖަހަންދެން ވަރަށް ބުރަކޮށް، ވަރަށް ބަރު މަސައްކަތް އެމީހުން ކުރީ. 32 މީޓަރު އުހުގަ ޓްރީހައުސް އެޅުމަކީ ފަސޭހަ ކަމެއް ނޫންކަން ކޮންމެ މީހަކަށްވެސް އެނގޭނެ. ވަރަށް ގަދަ ހިތްވަރު ބޭނުންވާ ކަމެއް މީ. ޓްރީހައުސްއަށް އަރަން އެކަނިވެސް 141 ހަރުފަތަށް އަރަންޖެހޭނެ.ޖޭޖޭ ޑޫރާންޑް؛ ޖަންގަލްކީޕާޒްގެ ނައިބު ރައީސް
އެމޭޒަން ޖަންގަލީގެ އެންމެ މުއްސަނދި ސަރަޙައްދުތަކުގެ ތެރޭގައި ހިމެނެނީ ޕެރޫއާ ވީ ސަރަޙައްދު ކަމަށް ވާ އިރު، މި ކުލާސް ހުންނަނީ އެ ސަރަޙައްދުގައެވެ. މި މަޝްރޫޢުގެ މޭސްތިރިންގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ އެކަކީ އެ ސަރަޙައްދުގެ ޤުދުރަތީ ވެށި ހިމާޔަތް ކުރުމުގެ މަޤްޞަދުގައި ހިލޭ ސާބަހަށް ޚިދުމަތް ކުރާ 'ޖަންގަލްކީޕަރޒް' ޖަމިއްޔާގެ ނައިބު ރައީސް ޖޭޖޭ ޑޫރާންޑްއެވެ.
މީ ހަމަ އެކަނި ކުލާހެކޭވެސް ބުނެވޭކަށް ނެތެވެ. މީ ފަތުރުވެރިންގެ މެދުގައިވެސް މަޤުބޫލު މަންޒިލަކަށް މިއަދު އޮތީ ވެފައެވެ. މި ކުލާހުގަ އެންމެ ރެއެއް ހޭދަކޮށްލަން ބޭނުންވާ ފަތުރުވެރިޔާވެސް 1450 ޑޮލަރު ޚަރަދު ކުރަން ޖެހެއެވެ. ފަތުރުވެރިންގެ އިތުރުން، ވެށީގެ އެކި ކަހަލަ ދިރާސާތައް ކުރާ ރިސާޗަރުންނަށްވެސް މި ކުލާސް ބޭނުން ކުރުމުގެ ފުރުޞަތު އޮވެއެވެ. ނަމަވެސް މި ކުލާހުގެ ޙަޤީޤީ ދަރިވަރުންނަކީ ޕެރޫވިއަން އެމޭޒަން ސަރަޙައްދުގެ އެންމެ އެވޭލާ ވަޒަންވެރިންގެ ނަސްލުން އައިސްފައި ތިބި މީހުންނެވެ. އޭގެ ތެރެއިން ގިނަ މީހުންނަކީ، ދިރިއުޅުމަށް އާމްދަނީ ހޯދުމަށް، ޣައިރު ޤާނޫނީ ގޮތެއްގައި ގަސްކަނޑާ، މައިންކޮށް ހެދުމުގެ މަސައްކަތަށް، ޢުމުރުން އެންމެ 11 ވަރަކަށް އަހަރުގައި ސްކޫލު ޙަޔާތް ނިންމާލާ މީހުންނެވެ.
ވަރަށް ކުޑައިރު، ސްކޫލު ޙަޔާތް ނިންމާލަން މަޖުބޫރުވެފަ އޮންނަނީ. ވަރަށް ޅަ ޢުމުރެއްގަ ގަސްކަނޑާއި، މައިން ކުރުމުގެ މަސައްކަތަށް ނުކުންނަން ޖެހިފަ އޮންނަނީ. ކިރިޔާވެސް ހަށިގަނޑުގަ ވަރުޖެހިލާ، ބަރު އެއްޗެއް އުފުލާ އުޅެވޭ ވަރުވެލާއިރަށް ސްކޫލުން ވަކިކޮށްލާފަ، މަސައްކަތު ފޮނުވަނީ. ސްކޫލުން ވަކި ކުރާ އެވަރޭޖު ޢުމުރެކޭ އަހަރެން ބުނާނީ، 11 ނޫނީ 12 ވަރަކަށް އަހަރޭ. ރަނގަޅު ތަޢުލީމެއް ދެވިއްޖެއްޔާ، އެހެން ވަޒީފާތަކުން އާމްދަނީ ހޯދާނެ ފުރުޞަތު ހަމަގައިމުވެސް އޮންނާނެ. ގަސްކަނޑާ މީހެއްގެ ގޮތުގަ ޢުމުރު ހުސްކޮށްލުމުގެ ބަދަލުގަ، އެހެން ވަޒީފާއަކަށް ގޮސްގެން އިތުރު އެއްޗެއްވެސް ރައްކާ ކުރުމުގެ ފުރުޞަތު އޮންނާނެ.ޖޭޖޭ ޑޫރާންޑް؛ ޖަންގަލްކީޕާޒްގެ ނައިބު ރައީސް
'ޖަންގަލްކީޕަރޒް' އާއި ބައިވެރރިވެގެން ޓްރީހައުސް ކްލާސްރޫމު އެޅުމުގެ މަސައްކަތުގައި ޓަމަންޑުއާ އެކްސްޕެޑިޝަންސްއިންވެސް ބައިވެރިއެވެ. އަދި އޮންލައިންކޮށް ތަޢުލީމު ފޯރުކޯށްދިނުމުގެ ދާއިރާގައި މަސައްކަތް ކުރާ ޔޫޑެމީއިންވެސް ބައިވެރިވެއެވެ.
މި ކުލާހަކީ މުޅި ދުނިޔެއަށް ބެލިއަސް، އެންމެ އެކަހެރި ކުލާސްރޫމޭ ބުނެވިދާނެ. މިތާ މަތީގަ މިމީހުން މި ދަސްކުރަނީ ހަމަ އެކަނި ހުނަރުތަކެއް ނޫން. އެމީހުންގެ ވަށައިގެން އޮތް ވެއްޓާއި، އެމީހުންގެ އާބާދީއާއި މުޖުތަމަޢާއި، އެ ބިމަކަށް އެމީހުން އުފަންވި ފަސްގަނޑުގެ މަޢުލޫމާތާއި، އެތަނެއް ހިމާޔަތްކޮށް ރައްކާތެރި ކުރަން މަސައްކަތް ކުރާ ތަނާ ބެހޭ އެތައް މަޢުލޫމާތެއްވެސް އެމީހުން އެ ދަނީ ދަސް ކުރަމުން.އެލީސް ރޫނީ؛ ޔޫޑެމީ
2023 ވަނަ އަހަރަކީ އެމޭޒަން ޖަންގަލިން ގަސްކެނޑި މިންވަރު ރެކޯޑް މިންވަރަކަށް ދަށް ކުރެވުނު އަހަރެކެވެ. 2022 ވަނަ އަހަރުގެ އެ މުއްދަތާ އަޅާ ބަލާއިރު، 2023 ވަނަ އަހަރު އެމޭޒަން ޖަންގްލިން ގަސްކެނޑި މިންވަރު، 55 ޕަސެންޓަށް ވުރެ ބޮޑު މިންވަރަކަށް މަދު ކުރެވުނު ކަމަށް ރެކޯޑްތަކުން ދައްކައެވެ. މިއީ މޫސުމީ ނޭދެވޭ ބަދަލުތައް ކުޑަ ކުރުމަށް ދިރިއުޅުމުގެ ވައްޓަފާޅިއަށް ބޮޑު ބަދަލެއް ގެންނަން މަޖުބޫރުވެފައި އޮތް އެމޭޒަން ޖަންގަލި ސަރަޙައްދަށް ލިބުނު ބޮޑު ކުރިއެރުމެކެވެ.
