ފަލަސްޠީނު މިނިވަން ކުރުމުގެ ވާހަކައަކީ އިއްޔެއަކު މިއަދު ދައްކަން ފެށި ވާހަކައެއް ނޫނެވެ. ޔަހޫދީންގެ ނިރުބަވެރި އިސްތިޢުމާރީ އަޅުވެތިކަމުގެ ވަކިތަކުން ފަލަސްޠީނުގެ ބިންތަކާއި، އެ ބިމުގެ ޙަޤީޤީ ވަޒަންވެރިން މިނިވަން ކުރުމުގެ ވާހަކަދައްކާތާ މިހާރު ޤަރުނަކާ ގާތް ވަނީއެވެ. ދެއްކެނީ ހައްތަހާވެސް ވާހަކައެވެ. ޢަމަލީ ގޮތުން ކަމެއް ކުރެވޭތަނެއް ނުފެނެއެވެ. އެގޮތުގައި ދުވަސްތައް ފާއިތުވަމުން ގޮސް، އޮކްޓޯބަރ 7 ވަނަ ދުވަހަކީ މި ފަހުގެ ތާރީޚުގައި ދުނިޔެ ދެކެފައި ނުވާ ފަދަ ލާއިންސާނީ ޤަތުލުޢާންމެއް، ޔަހޫދީން ހިންގަން ފެށި ދުވަހެވެ. ނަސްލު ދޮވެލުމަށް ޣައްޒާގައި ޤަތުލުޢާންމު ހިންގަން ފެށީ، ފަލަސްޠީނުގައި އުފެދުނު ދާޚިލީ ހަމަނުޖެހުންތަކެއްގެ ތެރެއިން، މީގެ އަހަރުތަކެއް ކުރިން ޣައްޒާގެ ކޮންޓްރޯލް ނެގި ޙަމާސް ޖަމާޢަތުގެ ވަސް، މި ބިންމަތިން ފޮހެލާނެ ކަމަށް ބުނަމުންނެވެ.
އިޒްރޭލުގެ ޢުދުވާންތައް ދެމަހަށް ވުރެ ދިގުލައި ގޮސް، 3 ވަނަ މަހަކަށް އެޅުމާ ދިމާއަށް މިޞްރާބު ޖަހާފައި ވާ އިރު، އިޒްރޭލުގެ ޖަރީމާތައް ހުއްޓުވުމަށް ފަލަސްޠީނުގެ މައި ސަރުކާރު ނުވަތަ ޕަލަސްޓީނިއަން އޮތޯރިޓީ (ޕީއޭ) އިންވެސް މާ ބޮޑު މަސައްކަތެއް ކުރާތީ ފެނެއެކޭ ނުދެންނެވޭނެއެވެ. ކަން މިހެން އޮތް އިރު، އިޒްރޭލުގެ ޤަތުލުޢާންމު ހުއްޓުމަކަށް އައުމުން، ފަލަސްޠީނުގެ ރައްޔިތުންނަށް މިނިވަންކަން ހޯދައިދިނުމުގެ ނަމުގައި ގެންގުޅޭ ސިޔާސަތުތައް ފެއިލްވެފައިވާ މައްސަލައަށް، ޙަމާސް ޖަމާޢަތްވެސް ހިމެނޭހެން، ފަލަސްޠީނުގެ ސިޔާސީ ހުރިހާ ފެކްޝަނަކުން ސީރިއަސް ކަމާއެކު ވިސްނަން ޖެހޭ ކަމަށް ޕީއޭގެ އިސް އޮފިޝަލެއް ވަނީ ވިދާޅުވެފައެވެ.
މިފަދަ މޭރުމަކުން ވާހަކަދައްކަވާފައި ވަނީ، ފަލަސްޠީނުގެ ރައީސް މަޙްމޫދު ޢައްބާސްގެ ޕަލަސްޓީނިއަން ލިބަރޭޝަން އޯގަނައިޒޭޝަން (ޕީއެލްއޯ)ގެ ސެކްރެޓަރީ ޖެނެރަލް، ޙުސައިން އަލް-ޝައިޚް، ހުޅަނގު އައްސޭރީގައި ހުންނަވައިގެން ދެއްވި ބަސްދީގަތުމެއްގައެވެ. ބައެއް މީހުން ޤަބޫލު ކުރާ ގޮތުގައި ޝައިޚްއަކީ ޢައްބާސްއަށް ފަހު ފަލަސްޠީނުގެ ވެރިކަމަށް ދެން ވަޑައިގަންނަވާނެ ސިޔާސީ ޝަޚްސެވެ. ޝައިޚްގެ މި ވާހަކަތަކަކީ، ޙަމާސްގެ އުސޫލުތަކާއި ސިޔާސަތުތަކާ ބެހޭ ގޮތުން، އޮކްޓޯބަރ 7 ވަނަ ދުވަހަށް ފަހު ޕީއެލްއޯގެ ލީޑަރަކު ފާޅުގައި ވިދާޅުވި ފުރަތަމަ ވާހަކަތަކެވެ.
އޮކްޓޯބަރ 7 ވަނަ ދުވަހު ޙަމާސް ޖަމާޢަތުން ވަނީ އިޒްރޭލު ސިއްސުވާލި ޙަމަލާތަކެއް ދީފައެވެ. އެ ޙަމަލާތަކުގައި އިޒްރޭލުން 1200 އެއްހާ މީހުންގެ ފުރާނަ ގެއްލިދިޔަ ކަމަށް ރިޕޯޓް ކޮށްފައިވެއެވެ. ނަމަވެސް، ދުނިޔޭގެ ޖާސޫސީ ބާރުތަކުގެ ލިސްޓަށް ބަލާއިރު އެންމެ ބޮންތީގައި އޮތް އިޒްރޭލަށް ނޭނގި، ޣައްޒާގެ ބިންގަރާސްތަކުގައި އޮޕަރޭޓް ކުރާ ކަމަށް ބުނާ ޖަމާޢަތަކަށް ޙަމަލާއެއް ދެވިދާނެތޯ ސުވާލު އުފައްދަން ޖެހެއެވެ. ފަހަރުގައި، އެ ޙަމަލާއަކީ ޣައްޒާ ހަފުސް ކުރުމަށް އިޒްރޭލުން ދެއްކި އުޒުރަކަށްވުންވެސް ގާތެވެ. އެ ޙަމަލާގެ ރައްދުގައި ކަމަށް އިޒްރޭލުން ޤަތުލުޢާންމު ހިންގަން ފެށިފަހުން ޣައްޒާއިން މަރުވި މީހުންގެ ޢަދަދު 20000 އަށް ވުރެ މައްޗަށް ވަނީ އަރާފައެވެ. ބައިލައްކައަށްވުރެ ގިނަ މީހުން ޒަޚަމްވެފައި ވާ އިރު، 2.3 މިލިއަން މީހުންގެ އާބާދީއެއް ދިރިއުޅެމުންދާ ޣައްޒާގެ 90 ޕަސެންޓް މީހުންނަކީ މިއަދު ގެދޮރު ގެއްލިފައި ވާ ރެފިއުޖީންނެވެ.
އޮކްޓޯބަރ 7 ގެ ފަހުން އަހަރެމެން ބޭނުންވަނީ، ފަލަސްޠީނުގެ ހުރިހާ ރައްޔިތުންގެ ބައިވެރިވުމާއެކު ޤައުމީ ފެންވަރުގެ އެސެސްމަންޓެއް ހަދަން. (ނޫސްވެރިޔާ: ޣައްޒާގައި ހިނގި ކާރިސާގެ ޒިންމާ އުފުލަންވީ ހަމާސްތޯ) މިދަންނަވަނީ އެހެންނެއް ނޫން. ނަކްބާގެ ޒިންމާ އުފުލަން ޖެހޭނީ އިޒްރޭލުން. ޤައުމީ މަޝްވަރާ ވާން ވާނީ، ކެރިގެން ފުރިހަމަ އަދި ޒިންމާދާރު ކަމާ އެކީ ކުރިއަށް ގެންދާ ޤައުމީ މަޝްވަރާއަކަށް. ތެދުވެރިކަމާއި، ޒިންމާދާރުކަމާއި، ފަސްޖެހުމެއް ނެތި ކުރިމަތިލާންވީ. ފާޑުކިޔޭ ހިސާބަށްވުރެ މަތީގަ އެއްވެސް މީހަކަށް ނުހުރެވޭނެ. ޖަވާބުދާރީ ވެވެން ޖެހޭނެ. ފަލަސްޠީނުގެ މައްސަލައާއި ފަލަސްޠީނުގެ ރައްޔިތުންގެ މުސްތަގުބަލުގެ ވާހަކަ ދައްކާއިރު އެއްވެސް ފަޚުރުވެރިކަމެއް ނެތް. މި ލޭ އަކީ އަހަރެމެންގެ ދަރިންގެ ލޭ. އެއްވެސް މީހަކު ފުރިހަމައަކަށް ޖަވާބުދާރީއެއް ނުވޭ. އަހަރެމެންގެ މި މަޝްރޫޢަކީ، އަހަރަމެންގެ ޤައުމުގައި މި އޮތް ހިސޯރުކުރުން ނިމުމަކަށް ގެނައުމާއި، ބައިނަލްއަޤްވާމީ ޤާނޫނުތަކާ އެއްގޮތަށް އަހަރެމެންގެ މިނިވަން ދައުލަތް ޤާއިމުކުރުމުގެ މަޤްޞަދުގައި ހިންގާ ފަލަސްޠީނުގެ ޤައުމީ މަޝްރޫޢެއް.ޙުސައިން އަލް-ޝައިޚް؛ ޕީއެލްއޯގެ ސެކްރެޓަރީ ޖެނެރަލް
ޝައިޚް އިތުރަށް ވިދާޅުވި ގޮތުގައި އޮސްލޯ ސުލްޙައިގެ އެއްބަސްވުމުން ކޮށައިދޭ ސިޔާސީ ރާސްތާ އޮތް ގޮތުން، ފަލަސްޠީނުގެ ރައްޔިތުން ފަސްޖައްސުވާއެވެ. އަދި މި ވަގުތު ކަން ހިނގަމުން ދާ ގޮތަށް ބަލާއިރު، އޮސްލޯ ސުލްޙައިގެ އެއްބަސްވުމުން، ފަލަސްޠީނު ރައްޔިތުންގެ އަމާޒުތަކާއި މަޤްޞަދުތައް ހާސިލުކޮށް ދޭނެ ކަމަށް ޤަބޫލު ނުކުރައްވާ ކަމަށްވެސް ޝައިޚް ވަނީ ވިދާޅުވެފައެވެ. 1967 ވަނަ އަހަރުގެ ކުރީގެ ބޯޑަރުތަކާއެކު ފަލަސްޠީނުގެ ދަޢުލަތް އުފެދިގެން ދިއުމަކީ ފަލަސްޠީނު ރައްޔިތުން ކުރަމުންދާ އުންމީދެކެވެ.
ޝައިޚްއާއި ޢައްބާސް ވަނީ ރާމައްލާއަށް ވަޑައިގެންނެވި އެމެރިކާގެ ވައިޓްހައުސްގެ އިސް އޮފިޝަލެއް ކަމަށް ވާ ޖޭކް ސަލިވާންއާ މިދިޔަ ހުކުރު ދުވަހު ބައްދަލު ކުރައްވާފައެވެ. ހުޅަނގު އައްސޭރި، ޣައްޒާ އަދި އިރުމަތީ ޤުދުސް ހިމެނޭ ގޮތަށް ފުރިހަމަ ޙައްލެއް ހޯދުމަށް އިސްރާއީލަށް ވިސްނައިދިނުމަށްޓަކައި ބައިނަލްއަޤުވާމީ މުޖުތަމަޢުން އައު މަސައްކަތެއް ކުރަން ޖެހޭ ކަމަށް ފަލަސްޠީނުގެ އޮފިޝަލުން، ސަލިވާންއަށް ދެންނެވި ކަމަށް ޝައިޚް ވަނީ ހާމަ ކުރައްވާފައެވެ.
ޣައްޒާއަކީ ފަލަސްޠީނުގެ ބައެއް. ފަލަސްޠީނުގެ 2.3 މިލިއަން މީހުން އެތާ އުޅޭއިރު އެމީހުންނަކީ ފަލަސްޠީނުގެ ރައްޔިތުންގެ ބައެއް. އެއީ ފަލަސްޠީނު ލިބަރޭޝަން އޮގަނައިޒޭޝަން (ޕީއެލްއޯ) ގެ މަސްއޫލިއްޔަތެއް. އެއީ ޕީއޭގެވެސް މަސްއޫލިއްޔަތެއް. އެހެންކަމުން، ފަސްޖެހުމެއްނެތި، މި ދަންނަވަނީ، ޣައްޒާގެ ކޮންޓްރޯލް ނެގުމަކީ ޕީއެލްއޯގެ ޙައްޤެއް. އަދި ޕީއޭގެވެސް ޙައްޤެއް. އަހަރެމެން މި ދަނީ މޮޒަމްބީކަށްތަ؟ ސުންނާފަތިވެފަ އޮތަސް، މި ދަނީ އަމިއްލަ ޤައުމުގެ ބަޔަކަށް. އަމިއްލަ ބައެއްގެ ގާތަށް. އެއީ އަހަރެންގެ ޒިންމާއެއް. އެކަމަކު އެއީ ސަރަޙައްދީ ގޮތުންނާއި ބައިނަލްއަޤްވާމީ ގޮތުން ތާއީދުކުރާ ފުރިހަމަ ސިޔާސީ ތަޞައްވުރެއްގެ އިމުގެ ތެރޭގައި އޮންނަންޖެހޭނެ ކަމެއް. ޣައްޒާ އާރާސްތު ކުރުމުގެ މަސައްކަތް 10 އަހަރަށް، ނުވަތަ އެއަށް ވުރެވެސް ދިގުލައި ހިނގައިދާނެ. ބައިނަލްއަޤުވާމީ ފެންވަރުގަ ހަދާފައިވާ އެސެސްމަންޓްތަކަށް ބަލާއިރު ޣައްޒާގެ 60 ޕަސެންޓް އޮތީ ސުންނާފަތިކޮށް ހަފުސްކޮށްލާފަ.ޙުސައިން އަލް-ޝައިޚް؛ ޕީއެލްއޯގެ ސެކްރެޓަރީ ޖެނެރަލް
ފަލަސްޠީނު ރައްޔިތުންގެ ޝަރުޢީ މަންދޫބަކީ ޙަޤީޤަތުގައިވެސް ޕީއޭ ކަމަށާ، ޣައްޒާގައި މިހާރު ކުރަމުންދާ ހަނގުރާމަ ނިމުމާއެކު އެ ރަށުގެ ކޮންޓްރޯލް ނެގުމަށްވެސް ޕީއޭ އޮތީ ތައްޔާރަށް ކަމަށް ޝައިޚް ވަނީ ވިދާޅުވެފައެވެ.
އޮސްލޯ އެކޯޑްސްއިން ޣައްޒާ މިނިވަން ނުކުރޭތަ؟ އެކަމަކު 2007 ވަނަ އަހަރު ބައެއް މީހުން (ހަމާސް) ޕީއޭއާ ދެކޮޅަށް ބަޣާވާތެއް ހިންގީ. ޤާނޫނު ހަދާ މަޖިލީހުގެ އިންތިޚާބު ކާމިޔާބުކޮށް، ޕާލަމެންޓްގެ އަޣުލަބިއްޔަތު ލިބުނީމަ، އެމީހުން އިސްކޮށް ތިބެގެން ބަޣާވާތެއް ކުރީ. ޣައްޒާ އަނބުރާ ގެނެސް ޣައްޒާ މިނިވަންކުރީ ކާކު؟ ވަގުތީ ސިޔާސީ ޙައްލެއްގެ ގޮތުގައި އެއަށް އޮސްލޯ އެކޯޑްސްއޭ ކިޔެއް ކަމަކު، ޙަޤީޤަތުގަ އެކަމުގެ ފަހަތުގައި އޮތީ އެތައް އަހަރެއް ވަންދެން ފަލަސްޠީނުގެ ރައްޔިތުން، އިސްތިޢުމާރީންނާ މެދު ގެންގުޅުނު ދެކޮޅުވެރިކަން.ޙުސައިން އަލް-ޝައިޚް؛ ޕީއެލްއޯގެ ސެކްރެޓަރީ ޖެނެރަލް
ނަމަވެސް، ފަލަސްޠީނުގެ ރައްޔިތުންގެ ތެރޭގައި ޕީއޭގެ މަޤުބޫލުކަން މިހާރު ގެއްލިފައި ވާ ކަމަށް ޝައިޚް ވިދާޅުވިއެވެ. އަދި ޕީއޭ ވަނީ ކޮރަޕްޓްވެ، ޑިމޮކްރަސީގެ އުސޫލުތަކުން ބޭރުވެ، ޢާންމުންނާ ގުޅުން ކެނޑިފައި ކަމަށް ފަލަސްޠީނުގެ ގިނަ ބަޔަކު ޤަބޫލު ކުރާ އިރު، ޕީއޭގެ ޒިންމާތައްވެސް އަލުން މުރާޖާ ކުރަން ޖެހިފައި ވާ ކަން ޝައިޚް ވަނީ ފާހަގަ ކުރައްވާފައެވެ.
ޕީއޭ ބަލިކަށި ވެފައި ވަނީ އިޒްރޭލު އަސްކަރިއްޔާގެ ރެއިޑްތަކާއި، ޔަހޫދީން އާބާދު ކުރުމަށް ހިންގާ ޣައިރު ޤާނޫނީ ޢަމަލުތަކުގެ ސަބަބުން ކަމަށްވެސް ޝައިޚް ވަނީ ވިދާޅުވެފައެވެ.
ޢައްބާސް ވަނީ މިދިޔަ އަހަރު ޝައިޚް ޕްރޮމޯޓް ކުރައްވާފައެވެ. އެ ކުރިއެރުމާއެކު ޝައިޚްއަކީ މިއަދު ޕީއެލްއޯގައި 2 ވަނައަށް އެންމެ ބާރުގަދަ ސިޔާސީ ޝަޚްސެވެ. ޕީއެލްއޯއަކީ ފަލަސްޠީނުގެ ސިޔާސީ ފެކްޝަންތައް އެއްތަން ކުރާ ކުޑައެކެވެ. އެ ކުޑަ ދަށުގައި ޙަމާސް ޖަމާޢަތެއް ނުހިމެނެއެވެ.
