ބެލްޖިއަމްގެ ހުޅަނގަށް ފިނިމޫސުމުގެ ދުވަސްތަކުން ދުވަހެކެވެ. ގުންތާ ވޭންބްލާ، ގޮނޑުދޮށުގައި އަސް ދުއްވަމުން ގޮސް، ދިޔަވަރު ހިކިފައި އޮތް މޫދަށް ފައިބައިގެން ދިޔައެވެ.
ގަދަ ވަޔާއި ފިނިން ސަލާމަތްވުމަށް ވޭންބްލާ ލައިގެން ހުރި ރީނދޫކުލައިގެ ކޯޓުގެ ސަބަބުން، ރާޅުގަނޑުގެ ތެރެއިން އޭނާގެ ހަރަކާތްތައް ސާފުކޮށް ދުރަށް ފެނެއެވެ. ރާޅުގަނޑު ތެރޭގައި އަސްދުއްވަމުން ދިޔައިރު، އެ އަހުގެ ފައިގައި އައްސާފައި އޮތް ޗޭނުގަނޑު، އަޑިގައި ދެމެމުން ދިޔައެވެ. މޫދު އަޑީގެ ވެލިގަނޑުގައި ޗޭނުގަނޑު ކޭއްތެމުން ދާ ވަގުތު އެ އުފެދޭ ކުދިކުދި ލޮޅުންތަކާއެކު، މަތިމައްޗަށް ޑިނގާތައް ފުމެން ފަށައެވެ. ޑިނގާ ފުންމައިގެން އަރާ ދިމާއަށް ވާ ގޮތަށް، ވޭންބްލާ ވަނީ ދާގަނޑެއްވެސް ޢަމާޒުކޮށްފައެވެ.
ސިފަކޮށްދެވޭތޯ މަސައްކަތް ކުރަމުން މި ދަނީ އައްސޭރިފަށުގެ އަވަށެއް ކަމަށް ވާ އޫސްދަންކެރްކޭގައި، އަސް މަތީ މަސްވެރިކަން ކުރަމުންދާ ގޮތުގެ ވާހަކައެވެ. އޫސްދަންކެރްކޭ އަކީ މިއަދު މުޅި ދުނިޔެއަށް ބެލި ކަމުގައި ވީ ނަމަވެސް، އަސް މަތީގައި ޑިނގާ މަސްވެރިކަން އަދިވެސް ކުރާ ހަމަ އެކަނި މަންޒިލެވެ. އަސް މަތީ ޑިނގާ މަސްވެރިކަމަކީ، ތާރީޚާއި ޘަޤާފަތާ ބެހޭ އދގެ އިދާރާ (ޔުނެސްކޯ)އިން ބަލައިގެންފައި ވާ ތަރިކައެކެވެ. އަސް މަތީ ޑިނގާ މަސްވެރިކަމަކީ އެތައް ޤަރުނެއް ޘަޤާފަތެކެވެ.
މީގެ ކުރިން އިނގިރޭސިވިލާތާއި ފްރާންސްއާއި ބެލްޖިއަމްއާއި ނެދަލެންޑްސް، ދެން ހީވާ ގޮތުން، ޑެންމާކްގައިވެސް އަސް މަތީ ޑިނގާ މަސްވެރިކަން ކުރަމުން ދިޔައީ. އެކަމަކު މިހާރު، އަހަރެމެން މިއީ މުޅިދުނިޔޭގަވެސް މިކަން ކުރާ ހަމައެކަނި ރަށް. އެހެންވީމަ، ތެދެއް، އަހަރެމެން ވަރަށް ފަޚްރުވެރިވޭ މިކަމާ.ގުންތާ ވޭންބްލާ؛ ޑިނގާ މަސްވެރިކަން ކުރާ މީހެއް
ބެލްޖިއަމްގެ އައްސޭރިފަށުގެ ސަރަޙައްދުތަކުގައި ދިރިއުޅޭ މަސްވެރިންނާއި ރަށްވެހިންނަކީ، މޫސުމީ ނޭދެވޭ ބަދަލުތަކުގެ ސަބަބުން އެ ސަރަޙައްދުގެ ކަނޑުތަކަށް ފޯރަމުން ދާ ނޭދެވޭ އަސަރުތައް އެންމެ ގާތުން ދެކެމުން ދާ މީހުންނެވެ.
އެންމެ ބޮޑު ތަފާތަކީ، ކުރިއަށްވުރެ ޑިނގާ ހިފޭ މިންވަރު މަދުވުން. މީގެ ކުރިން އަހަރެމެން ނުދެކޭ ކަހަލަ ދިރުންތައްވެސް އެބަ ފެނޭ. އެއީ، ކަނޑުގެ ލޮނުގަނޑު ހޫނުވަމުން ދާ ވަރަކަށް، އެޓްލާންޓިކް ކަނޑުން އަންނަ އެއްޗެހި. އެއީ، މިދިޔަ އަހަރުތަކުގަ އަހަރެމެންނަށް ފެނުނު ތަފާތެއް.ގުންތާ ވޭންބްލާ؛ ޑިނގާ މަސްވެރިކަން ކުރާ މީހެއް
މިދިޔަ އަހަރުތަކުގައި އިންސާނީ ޢަމަލުތައް ހުރި ގޮތުގެ ސަބަބުން ދުނިޔެ ހޫނުވަމުން ދާ އިރު، އެ ހޫނުގެ 90 ޕަސެންޓް ދަމައިގެންފައި ވަނީ ދުނިޔޭގެ ކަނޑުތަކަށެވެ. ބެލްޖިއަމް އޮންނަ ނޯތު ސީ ސަރަޙައްދަށް ބަލާއިރު، ކަނޑުގެ ލޮނުގަނޑުގެ ފިނިހޫނުމިން، 1991 ވަނަ އަހަރު ފަށައިގެން، ކޮންމެ 10 އަހަރަކުން ވަނީ، 0.3 ޑިގްރީ ސެލްސިއަސްއަށް އުފުލިފައެވެ.
މީގެ ކުރިން، ޑިނގާ މަސްވެރިކަމަށް އެންމެ ރަނގަޅީ ސެޕްޓެމްބަރުން ފެށިގެން ޑިސެމްބަރު ނިމިލަންދެން. އެއީ ހަމަ ގަނޑުފިންޏޭ މިކިޔާ ދުވަސްވަރުގެ ފެށުން. އެކަމަކު މިހާރު، އެންމެ ރަނގަޅަށް ޑިނގާ މަސްވެރިކަން ކުރެވެނީ މޫސުމުގެ ފަހުކޮޅުގަ. އަހަންނަށް ހީވަނީ، މޫސުމީ ނޭދެވޭ ބަދަލާ ކޮންމެވެސް ގުޅުމެއް އެބަ އޮތްހެން. އެއީ، އަހަރެމެންގެ ވަށައިގެން މި އޮތް ކަނޑުގެ ފިނިހޫނުމިން އުފުލިއްޖެވިއްޔާ.ގުންތާ ވޭންބްލާ؛ ޑިނގާ މަސްވެރިކަން ކުރާ މީހެއް
ކަނޑުގެ ލޮނުގަނޑުގެ ފިނިހޫނުމިން އުފުލުމުގެ ނަތީޖާއަކަށް ވަނީ، ޒަމާނުއްސުރެ އަސް މަތީގައި މަސްވެރިކަން ކުރަމުން ދިޔަ އެތައް ބަޔަކަށް އެކަމުގެ ހިތްދަތިކަމާ ކުރިމަތިލާން ޖެހުމެވެ. ޒަމާނުއްސުރެ އެކަން ކުރަމުން އައި ދުވަސްވަރަށްވެސް ބަދަލުތަކެއް އައުމެވެ.
އާދަޔާ ޚިލާފު ގިނައިން މަސް ބޭނުމާއި، ކަނޑުގެ ލޮނުގަނޑު ހޫނުވުމުގެ ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން ނޯތު ސީ ސަރަޙައްދުގެ ޤުދުރަތީ ދިރުންތައް ވަރަށް ބޮޑަށް ހީނަރުވެފައި ވާ ކަމަށް ސައެންސްވެރިންވެސް ވަނީ ފާހަގަ ކޮށްފައެވެ.
