އުމުރުން މިހާރު 85 އަހަރު ފުރިފައިވާ ޖިނީޗީ އަބޭ ބަލަހައްޓައިގެން ހުރީ، 2011 ވަނަ އަހަރަށްފަހު ފުރަތަމަ ފަހަރަށް، އޭނާގެ ހަނޑޫ ދަނޑުތަކުން ފައިދާ ލިބިދޭ މަންޒަރަށެވެ. 2011 ވަނަ އަހަރު ޖަޕާނަށް ކުރިމަތިވި ބިންހެލުމުގެ ކާރިސާގައި ފުކުޝީމާ ނިއުކްލިއަރ ޕްލާންޓުން ބޭރުވި ރޭޑިއޭޝަންގެ އަސަރުތައް މުޅިން ފިލައި ނުދިއުމުގެ ސަބަބުން، އެންމެ ބޮޑު ދައްޗެއް އުފަލަމުން އެކަކީވެސް އަބޭއެވެ.

އަބޭގެ ދަނޑުބިންތަކުގައި ހައްދާ ހަނޑުލަކީ މިހާރު ކެއުމުގައި ބޭނުންކުރަން ރައްކާތެރި އުފެއްދުމެއް ނޫނެވެ. ދަނޑުބިންތައް އޮތް ސަރަހައްދަށްވެސް ރޭޑިއޭޝަންގެ އަސަރުކުރުމުގެ ސަބަބުން ސިއްހީ ކަންބޮޑުވުންތަކެއް ހުރީތީއެވެ.

ކަން މިހެން އޮތް ނަމަވެސް، އަބޭ އަތުން ދެމެހެއްޓެނިވި ގޮތެއްގައި ހަނޑޫ ގަންނާނެ ބައިވެރިއަކު މިހާރުވެއްޖެއެވެ. އެއްވެސް ހާލެއްގައި، އެއީ ކެއުމުގައި ބޭނުންކުރަން ހަނޑޫ ގަންނަ ބައިވެރިއެއް ނޫނެވެ. އޭނާގެ އަމާޒަކީ، ޖައްވު ހޫނުކުރާ ވިހަ ގޭހެއް ކަމަށްވާ، ކާބަންގެ އަސަރު އިންތިހާއަށް ދަށް މިންވަރަކަށް އެކުލެވޭ ޕްލާސްޓިކަށް، އެ ހަނޑޫ ބަދަލުކުރުމެވެ.

އަބޭ ނިސްބަތްވާ ނަމީ އަވަށަކީ، 2011 ވަނަ އަހަރުގެ ކާރިސާއިން އަރައިގަތުމަށް އަދިވެސް މަސައްކަތްކުރަމުން ދާ އަވަށެކެވެ. 2011 ވަނަ އަހަރުގެ ބާރުގަދަ ބިންހެލުމާ ގުޅިގެން އުފެދުނު ސުނާމީގައި ފުކުޝީމާ ޑައިޗީ ނިއުކްލިއަރ ޕްލާންޓަށް ބޮޑެތި ގެއްލުންތަކެއް ލިބުނެވެ.

ނަމީގެ ބައެއް ސަރަޙައްދުތައް އޮންނަނީ ނިއުކްލިއަރ ޕްލާންޓާ އެންމެ 2.5 މޭލެއްހާ ދުރުމިނުގައެވެ. އަވަށުގެ ބިމުގެ ސަތަހައިގެ 80 ޕަސެންޓަކީ، އަދިވެސް މީހުން ވަނުން މަނާ ސަރަހައްދެކެވެ.

2011 ވަނަ އަހަރުގެ ކާރިސާގެ ކުރިން ނަމީގެ އާބާދީގައި 21000 އެއްހާ މީހުން ތިބިނަމަވެސް، މިހާރު އެ އަވަށުގައި އުޅޭ މީހުންގެ އަދަދު 2000ށް ވެސް ނާރައެވެ.

ކަން މިހެން އޮތްނަމަވެސް، 2022 ވަނަ އަހަރުގެ ނޮވެމްބަރު މަހަކީ، މިކަން ބަދަލުވާން ފެށި ދުވަސްވަރެވެ. ޖަޕާނުގެ ވެރިރަށް ޓޯކިޔޯގައި މަރުކަޒު ކޮށްގެން ހިންގާ ބަޔޯމާސް ރެޒިން ކުންފުނިން، ނަމީގައި ކާރުޚާނާއެއް ހުޅުވިއެވެ.

މި ކާރުޚާނާގައި ކުރިއަށްދަނީ ހަނޑޫފުއްތަކާއި، ކުދި މިނާ ފުއްތަކެއް ވަރުގެ ޕްލާސްޓިކް އެއްކުރުމުގެ މަސައްކަތެވެ. ހަނޑުލާއި ޕްލާސްޓީކް ފުއްތަކަށް ހޫނުކުރުމަށްފަހު، ފިނިވެގެން ނުކުންނަނީ ހިމަ، ޕްލާސްޓިކް ހޮޅިތަކެއްގެ ގޮތުގައެވެ. އެއަށްފަހު، ޕްލާސްޓިކް ޕެލެޓްތަކަށް އެ ހޮޅިތައް ބައިބައިކޮށްލައެވެ.

މި ޕެލެޓްތަކުގެ 50 ޕަސެންޓް ނޫނީ 70 ޕަސެންޓް ހިއްސާކުރަނީ ހަނޑުލެވެ. މި ޕެލެޓްތަކަކީ، ޕްލާސްޓިކުން އެކި ކަހަލަ އެއްޗިހި އުފައްދާ ކުންފުނިތަކުން، ޕްލާސްޓިކުގެ މަސްދަރުގެ ގޮތުގައި ބޭނުންކުރާ ޕެލެޓްތަކެވެ.

މި ހުރިހާ ކަމެއް ހިނގަނީ، ބަޔޯމާސް ރެޒިންގެ ރައީސް، ޓަކެމިޓްސޫ އިމާޒޫގެ ބެލުމުގެދަށުންނެވެ.

މި ކާރުޚާނާގައި އުފައްދާ ޕްލާސްޓިކް ޕެލެޓްތަކުން އުފައްދާ ސާމާނަކީ ކާބަންގެ މިންވަރު ދަށް، ޕްލާސްޓިކްގެ އުފެއްދުންތަކެކެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި ކެއިންބުއިމަށް ބޭނުންކުރާ އުލާއި ސަމުސާފަދަ ތަކެތީގެ އިތުރުން، ޓޭކްއަވޭފަދަ ތަންތަނުގައި ބޭނުންކުރާ ކަހަލަ ތަށިތައްވެސް ހިމެނެއެވެ. މި ތަކެއްޗަކީ ޖަޕާނުގެ ބޮޑެތި ކުންފުނިތަކުންވެސް ބޭނުންކުރާ ތަކެއްޗެވެ.

ޖަޕާނުގެ އެކި ހިސާބުތަކުގައި ހިންގާ ބޮޑެތި ރެސްޓޯރަންޓްތަކުގައިވެސް މިހާރު މި ސާމާނު ބޭނުންކުރާއިރު، ޖަޕާނުގެ ބޮޑެތި އެއަރޕޯޓްތަކުގައި، ސުވެނިއަރ ގޮތުގައި މި ތަކެތި ވިއްކައެވެ.

ޕްލާސްޓިކަކީ ފަސޭހައިން ނެތިދާ އެއްޗަކަށް ނުވިނަމަވެސް، ހަނޑޫ ބޭނުންކުރުމުގެ ސަބަބުން، ޕެޓްރޯލިއަމްގެ އުފެއްދުންތަކުގެ އަދަދު މަދުކުރެވެއެވެ. ނަމީގައި ހަނޑޫ ހައްދާ މިންވަރު އިތުރުކުރުމުގެ ސަބަބުން، ވައިގެ ތެރޭގައި ކާބަންޑައިއޮކްސައިޑް (ސީއޯޓޫ) އެކުލެވޭ ޖުމުލަ މިންވަރުވެސް ދަށްކުރެވެއެވެ.

ދާއިރާގެ ތަޖުރިބާކާރުން ވިދާޅުވާގޮތުގައި، ނަމީގައި ހައްދާ ހަނޑުލުގައި ނުރައްކާ މިންވަރަކަށް ރޭޑިއޯއެކްޓިވް މާއްދާގެ އަސަރެއް ނެތެވެ. މާނައަކީ، ނަމީއިން މި ނެރޭ އާދަޔާ ޚިލާފު ޕްލާސްޓިކުގައިވެސް މައްސަލައެއް ނެތުމެވެ.

ހަނޑޫ ދަނޑުބިންތަކަށް އާރޯކަން ލިބުމަކީ ނަމީއަށް މިއަދު އިންތިހާއަށް ބޭނުން ޖެހިފައިވާ ކަމެކެވެ.

2017 ވަނަ އަހަރަށްފަހު، 8 ކުންފުންޏަކުން ދަނީ ނަމީގައި ހަރަކާތްތެރިވަމުންނެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި ކޮންކްރީޓް އުފައްދާ ޕްލާންޓެއްގެ އިތުރުން، އަކުއާކަލްޗަރ ކުންފުންޏަކާއި، އީވީ ބެޓެރި އަލުން ބޭނުންކުރުމާ ގުޅޭ މަސައްކަތްކުރާ ކުންފުންޏެއްވެސް ހިމެނެއެވެ. ނަތީޖާއެއްގެގޮތުން 200އެއްހާ ވަޒީފާވެސް އެ ސަރަހައްދުގައި ވަނީ އުފެދިފައެވެ.

ދިރާސާކުރުމާބެހޭ އިތުރު މުއައްސަސާތަކެއް ނަމީއަށް ގެންދިއުމުގެ މަޝްވަރާތައްވެސް ދަނީ ކުރަމުންނެވެ.

ބަޔޯމާސް ރެޒިން ކުންފުނީގެ 10 މުވައްޒަފަކު މިހާރުވެސް ދިރިއުޅެމުން ދަނީ ނަމީގައި ކަމަށް ވާއިރު، އަމާޒު ހުރީ އެ އަދަދު އިތުރުކުރުމަށެވެ.

ބަޔޯމާސް ރެޒިން ހަނޑޫ ބޭނުންކޮށްގެން އުފައްދާ ޕްލާސްޓިކް ތައްޔާރުކުރުމަށް ނަމީއިން ގެންދަނީ 55 ޓަނުގެ ހަނޑޫ ކަމަށްވާއިރު، އެކުންފުންޏަށް ބޭނުންވާ 1700 ޓަނުގެ ބާކީ ބައި ހަމަކުރަނީ ފުކުޝީމާގެ އެހެން ސަރަހައްދުތަކުންނެވެ. ނަމަވެސް ކުރިއަށް އޮތް އަހަރަކީ، އަބޭ އަތުން ހަނޑޫ ގަންނަ މިންވަރު ބަޔޯމާސް ރެޒިންއިން އިތުރުކުރާނެ އަހަރެއްކަމަށް މައުލޫމާތު ލިބެއެވެ.