ކ. މާލެ
|
30 ޖެނުއަރީ 2023 | ހޯމަ 19:18
ކޮވިޑް-19އާއެކު 3 އަހަރު: އަދިވެސް ޞިއްޙީ އާންމު ނުރައްކަލުގެ ދަރަޖައިގައި
ކޮވިޑް-19އާއެކު 3 އަހަރު
ކޮވިޑް-19އާއެކު 3 އަހަރު: އަދިވެސް ޞިއްޙީ އާންމު ނުރައްކަލުގެ ދަރަޖައިގައި!
ޗައިނާއިން މިކަން ގެނައީ 2019 ވަނަ އަހަރުގެ ޑިސެމްބަރު މަހުގެ 31 ވަނަ ދުވަހު
އަލަށް ފެތުރެމުން ދިޔަ ވައިރަހުގެ ޖެނެޓިކް ސީކުއަންސް މައުލޫމާތު، ޗައިނާގެ ސައެންސްވެރިންނަށް އެއްކުރެވުނީ ވިދިގެން އައި 2 ހަފުތާއެއްހާ ދުވަހުގެ ތެރޭގައި

ކޮރޯނާވައިރަހުގެ އާ ވައްތަރެއްގެ ރޯގާއެއް އުފެއްދި، އެ ރޯގާގެ ކޭސްތައް، ޗައިނާއިން އެންމެ ފުރަތަމަ ރިޕޯޓް ކުރަން ފެށީ 2019 ވަނަ އަހަރުގެ ޑިސެމްބަރު މަހުގެ ފަހުކޮޅުގައެވެ. ދުނިޔޭގެ ސިއްހަތު ޖަމިއްޔާ (ޑަބްލިއުއެޗްއޯ)ގެ ސަމާލުކަމަށް، ޗައިނާއިން މިކަން ގެނައީ 2019 ވަނަ އަހަރުގެ ޑިސެމްބަރު މަހުގެ 31 ވަނަ ދުވަހުއެވެ. އޭރު މި ބައްޔަކީ ނިއުމޯނިއާގެ އާ ސްޓްރެއިން އެއް ނުވަތަ ބާވަތެއް ކަމަށް ސިފަކުރިއެވެ. ފެންނަމުން ދިޔަ އާ ބައްޔަށް، އޭރު އަދި ނަމެއް ނުދެއެވެ.

އަލަށް ފެތުރެމުން ދިޔަ ވައިރަހުގެ ޖެނެޓިކް ސީކުއަންސް މައުލޫމާތު، ޗައިނާގެ ސައެންސްވެރިންނަށް އެއްކުރެވުނީ ވިދިގެން އައި 2 ހަފުތާއެއްހާ ދުވަހުގެ ތެރޭގައެވެ. 3 ހަފުތާއެއްހާ ދުވަހުގެ ތެރޭގައި ފުރަތަމަ ޓެސްޓު ކިޓްތައް އުފެއްދިއެވެ. އަދި ޑަބްލިއުއެޗްއޯއާ ހިއްސާ ކުރިއެވެ. ވައިރަހުގެ ފުރަތަމަ ކޭސްތައް ޑަބްލިއުއެޗްއޯއަށް ރިޕޯޓްކުރިތާ އެންމެ 11 މަސް ދުވަހުގެ ތެރޭގައި، އެތައް ސަތޭކަ ހާސް ބަޔަކަށް ވެކްސިން ދޭން ފަށައިފިއެވެ. ފަންނީ އަދި ސައެންސްގެ ތާރީހު މުގުރަމުންނެވެ.

އެހާތަނާ ޖެހުނުއިރު ބައްޔަށާއި، ބަލި ޖައްސަވާ ވައިރަހަށް ނަންވެސް ދީފިއެވެ. ސިވިއާ އެކިއުޓް ރެސްޕިރޭޓަރީ ސިންޑްރޯމް ކޮރޯނާވައިރަސް 2 (ސާސްކޮވް-2) ގެ ނަން ދީފައި ވައިރަހުން ޖައްސާ، ކޮރޯނާވައިރަސް ޑިޒީޒް (ކޮވިޑް-19) އާ ބެހޭ މައުލޫމާތު ބަލާ، ހޯދާ، ދެނެގަންނަމުންދިޔައީ ދުނިޔޭގެ ސައެންސްގެ ތާރީހު ނުދެކޭ ފަދަ ހަލުވި ދުވެއްޔެއްގައި ކަން ކޮންމެ މީހަކުވެސް ގަބޫލު ކުރާނެއެވެ. ކޮވިޑް-19ގެ ބަލިމަޑުކަމަކީ ބައިނަލްއަޤުވާމީ ފެންވަރުގައި ޤައުމުތަކުން ކަންބޮޑުވާން ޖެހޭ ދަރަޖަ ނުވަތަ "ޕަބްލިކް ހެލްތު އިމަރޖެންސީ"އެއް ކަމަށް ޑަބްލިއުއެޗްއޯއިން ކަނޑައެޅީ 2020 ވަނަ އަހަރުގެ ޖެނުއަރީ މަސް ނިމެންދަނިކޮށެވެ.

އޭގެ ފަހުން 3 އަހަރު ފާއިތުވެ ދިޔައިރުވެސް ދުނިޔެއިން ކޮވިޑް-19 ފިލާ ނުދެއެވެ. ބަލީގެ ވަރުގަދަ ރާޅުތައް ދޭތެރެ ދޭތެރެއިން ބިންދަމުން ދާއިރު، އެ ބަލި އޮބުނީއޭ ހިތަށް އަރާ ފަހަރުވެސް އާދެއެވެ. ނަމަވެސް، އެ ގޮތުގައި މާ ގިނަ ދުވަހެއް ނުވެ، ދުނިޔޭގެ ކޮންމެވެސް ހިސާބަކަށް އަނެއްކާވެސް ރާޅެއް ބިންދާލައެވެ. އެފަދަ ގޮތަކަށް ދުވަސްތައް ފާއިތުވަމުން ދަނިކޮށް، ޖެނުއަރީ 30 ވަނަ ދުވަހު ޑަބްލިއުއެޗްއޯއިން އަނެއްކާވެސް މި ވަނީ އެ އިދާރާގެ ރަޢުޔު އިއްވާފައެވެ. ކޮވިޑް-19 އަދިވެސް އޮތީ ބައިނަލްއަޤުވާމީ ފެންވަރުގައި ކަންބޮޑުވާން ޖެހޭ، އާންމު ސިއްހަތުގެ ކުއްލި ނުރައްކަލުގެ ދަރަޖާގައި ކަމަށް ޑަބްލިއުއެޗްއޯއިން ބުނެއެވެ. މި ދަރަޖައަކީ ބަލިމަޑުކަމަކާ ގުޅިގެން ޑަބްލިއުއެޗްއޯއިން އިއުލާން ކުރާ އެންމެ މަތީ ގިންތީގެ އެލަރޓް ދަރަޖައެކެވެ.  

ޑަބްލިއުއެޗްއޯއިން އާންމު ކުރި ބަޔާނެއްގައި ބުނެފައި ވަނީ، ބަދަލުވުމުގެ މަރުހަލާއާ ހިސާބަށް ބަލިމަޑުކަން ގޮސްފައިވުން ގާތް ކަމަށާ، ބަލިމަޑުކަމުގެ ސަބަބުން ނުކުމެދާނެ ނޭދެވޭ ނަތީޖާތަކަކުން ސަލާމަތްވުމަށްޓަކާ ފަރުވާތެރިކަމާއެކު މިކަމާ ކުރިމަތިލުން އަދިވެސް ކުރިއަށް ގެންދަންޖެހޭ ކަމަށެވެ.

" ކޮމިޓީއިން އަހަރެންނަށް ލަފާ ދީފަ ވަނީ ކޮވިޑް-19 އަދިވެސް އޮތީ ބައިނަލްއަޤުވާމީ ސިއްހީ ކުއްލި ނުރައްކަލުގެ ދަރަޖައިގަ ކަމަށް. އަހަރެންވެސް އެކަމާ އެއްބަސް. މިހާރު އަހަރަމެން ވަދެގެން މި ދަނީ މި ބަލިމަޑުކަމުގެ 4 ވަނަ އަހަރުގެ ތެރެއަށް. ޝައްކެއްވެސް ނެތް، އަހަރަމެންގެ އަދުގެ ހާލަތު، ކުރިއާ އަޅާ ބަލާއިރު ކިތަންމެ ހާވެސް ރަނގަޅު. މީގެ އަހަރެއްހާ ދުވަސް ކުރިން، އޮމިކްރޯން ރާޅު، އޭގެ އެންމެ ގަދަ ބާރުގައި ބިންދަމުން ދުވަސްވަރާ އަޅާ ބަލާއިރު ކިތަންމެހާވެސް ރަނގަޅު
ޑރ ޓެޑްރޯޒް އެޑަނޮމް ގެބްރިޔޭސޫސް؛ ޑަބްލިއުއެޗްއޯގެ ޑައިރެކްޓަރ ޖެނެރަލް

ކޮވިޑް-19އަކީ މުޅި ދުނިޔެއަށް ފެތުރިފައި އޮތް ކުއްލި ނުރައްކަލެއް ކަމަށް ޑަބްލިއުއެޗްއޯއިން ކަނޑައެޅިތާ 3 އަހަރު ފާއިތުވެ ގޮސްފައި ވާ އިރު، ދުނިޔޭގެ އެކި ކަންކޮޅުތަކުން މި ބަލީގައި މަރުވި މީހުންގެ ޢަދަދު، 6.8 މިލިއަނަށް އަރައެވެ. ވައިރަހުގެ ވަކި ހިއްޕާނުލާ ހަމަ އެންމެ ޤައުމެއްވެސް ނެތެވެ. އިޤްތިޞާދުތައް އެފުށް މިފުށަށް ޖަހާ، ޤައުމުތައް އިނދަޖައްސާ، މުޅި ދުނިޔެ ހުއްޓުމަކަށް ގެނައެވެ.  

އަދުގެ ހާލަތަށް ބަލާއިރުވެސް ބަލީގެ ކޭސް ނަމްބަރުތަކާއި ބަލީގައި މަރުވާ މީހުންގެ ޢަދަދުތަކުން އެދެވޭ މެސެޖެއް ލިބޭ ގޮތެއް ނުވެއެވެ.

އެކަމަކު، ޑިސެމްބަރުން ފަށައިގެން ހަފުތާއެއްގެ މައްޗަށް ރިޕޯޓް ކުރާ މަރުގެ ކޭސްތައް ދަނީ އިތުރުވަމުން. މިދިޔަ 8 ހަފުތާއެއްހާ ދުވަހަށް ބަލާއިރު ކޮވިޑް-19 ޖެހިގެން މަރުވި މީހުންގެ ޢަދަދު 170000 އަށް ވުރެ މައްޗަށް އަރާ. އެއީ އަދި ރިޕޯޓް ކޮށްފަ ހުރި ކޭސް ނަމްބަރުތައް. އަހަރަމެންނަށް އެނގޭ، ޙަޤީޤީ ނަމްބަރުތައް އުޅޭނީ މިއަށްވުރެ އަދި މާ މަތީގަކަން
ޑރ ޓެޑްރޯޒް އެޑަނޮމް ގެބްރިޔޭސޫސް؛ ޑަބްލިއުއެޗްއޯގެ ޑައިރެކްޓަރ ޖެނެރަލް

ކަން މިހެން އޮތް ނަމަވެސް، 2020 ވަނަ އަހަރާ އަޅާ ބަލާއިރު އާންމު ހާލަތު ވަނީ ރަނގަޅުވެފައެވެ. ވެކްސިންއާއި ފަރުވާގެ އެހީގައި ކޮންމެވެސް ވަރެއްގެ އެދެވޭ ބަދަލުތަކެއް އާންމު ދިރިއުޅުމަށް ވަނީ ފޯރަން ފާށަފައެވެ. ބައިނަލްއަޤުވާމީ ފެންވަރެއްގައި މިކަންކަން ފުރިހަމަ ކުރެވެމުން ދާ ކަމުގައި ވަނީ ނަމަ، މި އަހަރު ނިމޭއިރު، ކޮވިޑް ބަލިމަޑުކަން، ކުއްލި ނުރައްކަލުގެ ދަރަޖައިން އެހެން ގިންތިއަކަށް ބަދަލު ކުރެވިދާނެ ކަމުގެ ޢުއްމީދު އެބަ އޮތް ކަމަށް، ޑަބްލިއުއެޗްއޯގެ ޑައިރެކްޓަރ ޖެނެރަލް، ޑރ ޓެޑްރޯޒް އެޑަނޮމް ގެބްރިޔޭސޫސް ވަނީ ފާހަގަ ކުރައްވާފައެވެ.

މި ހުރިހާ ކަމެއް މި ގޮތަށް ހުރި އިރު، ސާސްކޮވް-2ގެ އަސްލު ފެށުމަކީ ކޮބައިތޯ ކުރެވޭ ސުވާލަށް، އަދިވެސް ފުރިހަމަ ޖަވާބެއް ލިބޭ ގޮތް އޮތީ ނުވެފައެވެ. ޗައިނާއިން ވަކާލާތު ކުރަމުން ދަނީ، މި ވައިރަހުގެ އަސްލަކީ ޗައިނާ ނޫންކަން ސާބިތު ކޮށްދިނުމަށެވެ. އަދި ބައިނަލްއަޤުވާމީ ފެންވަރުގައި އެ ޤައުމަށް އަމާޒު ކުރާ ސިލްސިލާ އިލްޒާމުތަކަށް، އެ ޤައުމުން ދަނީ ސާބިތު ކަމާއެކު އިންކާރުވެސް ކުރަމުންނެވެ.

- ކޮމެންޓް