ޤާނޫނު ނަންބަރު 24/2022 ކުނި މެނޭޖުކުރުމުގެ ޤާނޫނަށް އަމަލު ކުރަން ފަށައިފިއެވެ.

މި ޤާނޫނަށް އަމަލު ކުރަން ފަށާފައިވަނީ އާދިއްތަ ދުވަހުއެވެ.

މިއީ ދިވެހިރާއްޖޭގައި ކުނި މެނޭޖުކުރުމުގެ ކަންކަން ދެމެހެއްޓެނިވި ގޮތުގައި ރާވައި ހިންގައި، ކުނިން ކުރާ ނޭދެވޭ އަސަރުތައް ނައްތާލައި ނުވަތަ މަދުކޮށް، ތިމާވެއްޓާއި ޢާންމު ޞިއްޙަތު ރައްކާތެރިކޮށް، ކުނި މެނޭޖުކުރުމުގެ އުސޫލުތަކާއި މިންގަނޑުތަކާއި އިޖުރާއަތްތައް ކަނޑައެޅުމުގެ ޤާނޫނެވެ.

މި ޤާނޫނުގެ މަޤްސަދުތަކަށް ބަލާއިރު، ކުނީގެ ސަބަބުން ތިމާވެށި ތަޣައްޔަރުވުމާއި، ތިމާވެއްޓަށް ލިބޭ ގެއްލުން ކުޑަކުރުމާއި ޢާންމު ޞިއްޙަތަށް ހުރި ނުރައްކާތައް ކުޑަކުރުމަށް ބާރު އެޅުން ހިމެނެއެވެ.

އަދި ކުނި އުފެއްދުން ހުއްޓުވުމަށް ބާރު އެޅުމާއި، އުފައްދާ މިންވަރު މަދުކުރުމާއި، އަލުން ބޭނުންކުރުމާއި، ރީސައިކަލްކުރުމާއި، ކުނިން ބޭނުންތެރި މާއްދާތައް އިޢާދަކުރުމަށް ބާރު އެޅުންވެސް މި ޤާނޫނުގެ މަޤްސަދުތަކުގެ ތެރޭގައި ހިމެނެއެވެ.

އޭގެ އިތުރުން، ކުނި މެނޭޖުކުރުމުގެ ޚިދުމަތް ދިނުމުގައި ރައްޔިތުންގެ ބައިވެރިވުން އިތުރުކުރުމާއި، ކުނި މެނޭޖުކުރުމުގެ ހުރިހާ މަރުޙަލާއެއްގައި ކުނި އުފައްދާ ފަރާތް ޒިންމާކުރުވުންވެސް މި ޤާނޫނުގެ މަޤްސަދުތަކގެ ތެރޭގައި ހިމެނިފައިވެއެވެ.

މި ޤާނޫނުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ގޮތުގައި ކުނި މެނޭޖުކުރުމުގެ މަސްއޫލިއްޔަތަކީ، ދައުލަތް ހިންގުމުގެ މަސްއޫލިއްޔަތު އެކި ފަންތިތަކުގައި ޙަވާލުކުރެވިފައިވާ އިދާރާތަކާއި، އެކިއެކި ޞިނާޢަތްތަކާއި، ވިޔަފާރިތަކާއި، އަދި މުޅި މުޖުތަމަޢުއާއި ވަކިވަކި ފަރުދުން ޙިއްޞާވާންޖެހޭ ކަމެކެވެ.

އޭގެ އިތުރުން، ތިމާވެއްޓަށް ނުރައްކަލެއް ކުރިމަތިވެ، އިޢާދަ ނުކުރެވޭނެފަދަ ގެއްލުމެއް ލިބިދާނެކަމުގެ ބިރު އޮންނަ ޙާލަތެއްގައި، އެކަން ޢިލްމީގޮތުން ފުރިހަމައަށް ސާބިތުކުރެވިފައި ނެތުމަކީ، ތިމާވެއްޓަށް ލިބިދާނެ ގެއްލުމަކުން ރައްކާތެރިވުމަށްޓަކައި ފިޔަވަޅު އެޅުން ފަސްކުރަންޖެހޭ ސަބަބެއް ނޫންކަންވެސް މި ޤާނޫނުގައި ވަނީ ބަޔާންކޮށްފައެވެ.

ކުނި މެނޭޖުކުރަންވާނީ ސަރުކާރުން ކަނޑައަޅާ ސިޔާސަތުތަކާ އެއްގޮތްވާ ގޮތުގެމަތިންކަން ފާހަގަކޮށް މި ޤާނޫނުގައި ބުނެފައިވަނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގައި ކުނި މެނޭޖުކުރުމުގެ ސިޔާސަތުތައް ކަނޑައަޅާނީ އެންވަޔަރމަންޓް މިނިސްޓަރު ކަމަށެވެ.

މިނިސްޓްރީން ކުރަން ޖެހޭ ކަންކަންވެސް މި ޤާނޫނުގައި ވަނީ ބަޔާންކޮށްފައެވެ. އެގޮތުން ދިވެހިރާއްޖޭގައި ދެމެހެއްޓެނިވި ގޮތެއްގައި ކުނި މެނޭޖުކުރުމާބެހޭ ޤައުމީ ސިޔާސަތެއް ކަނޑައަޅައި ހިންގުމާއި، ކުނި މެނޭޖުކުރުމުގެ ސިޔާސަތު ކަނޑައެޅުމުގައި، ކަމާބެހޭ މިނިސްޓްރީތަކާއި، ލޯކަލް ކައުންސިލްތަކާއި، ދައުލަތުގެ ކަމާބެހޭ މުއައްސަސާތަކާއި، މަދަނީ ޖަމްޢިއްޔާތަކާއި ޢާންމު ރައްޔިތުންގެ މަޝްވަރާ ހޯދުން ހިމެނެއެވެ.

މި ޤާނޫނުގައި ބުނެފައިވާ ގޮތުގައި، ކަނޑު ދަތުރުފަތުރުކުރާ އުޅަނދުފަހަރުގައި އުފައްދާ ކުނި މެނޭޖުކުރުމަކީ އެ އުޅަނދެއްގެ ވެރިފަރާތް ނުވަތަ އެ އުޅަނދަކާ ޙަވާލުވެ ހުންނަ ފަރާތުގެ ޒިންމާއެކެވެ.

އޭގެ އިތުރުން، ފަޅުރަށްރަށާއި ފިނޮޅުފަދަ ތަންތަނުގެ ކުނި މެނޭޖުކުރުމަކީ އެ ތަންތަން ވަރުވާއަށް ނުވަތަ އެނޫންވެސް ގޮތަކަށް ބެލެހެއްޓުމަށް ޙަވާލުކުރެވިފައިވާ ފަރާތުގެ ޒިންމާއެއްކަމަށްވެސް މި ޤާނޫނުގައި ބުނެއެވެ.

އެހެންނަމަވެސް، އެގޮތަށް ކުނި މެނޭޖުކުރުމުގައި ޢަމަލުކުރާނެ އުސޫލުތައް ބަޔާންކުރާ ގަވާއިދެއް މި ޤާނޫނަށް ޢަމަލުކުރަން ފަށާތާ 6 މަސްދުވަހުގެ ތެރޭގައި މިނިސްޓްރީން އެކުލަވާލަން ޖެހެއެވެ.

އޭގެ އިތުރުން، މި ޤާނޫނަށް ޢަމަލުކުރަން ފަށާ ތާރީޚުން ފެށިގެން 1 އަހަރުދުވަހުގެ ތެރޭގައި، ކުނި މެނޭޖުކުރުމާބެހޭ ޤައުމީ މާސްޓަރ ޕްލޭނެއް މިނިސްޓްރީން އެކުލަވާލައި ދިވެހިސަރުކާރުގެ ގެޒެޓުގައި ޝާއިޢުކޮށް، މިނިސްޓްރީގެ ވެބްސައިޓުގައި ޢާންމުކުރަންވާނެކަމަށްވެސް ވަނީ ބަޔާންކޮށްފައެވެ.