ޗާގޮސް މައްސަލައިގައި އެޓަރނީ ޖެނެރަލްގެ އޮފީހުން މަސައްކަތް ކޮށްފައިވަނީ ދައުލަތުގެ މަސްލަހަތުގައި ކަމަށް ފެނިވަޑައިގަންނަވާ ކަމަށް ކުރީގެ ޕްރޮސިކިއުޓަ ޖެނެރަލް އަހްމަދު މުއިއްޒު ވިދާޅުވެއްޖެއެވެ.
ކުރީގެ ޕްރޮސެކިއުޓަރ ޖެނެރަލް އަހުމަދު މުއިއްޒު ކުރެއްވި ޓުވީޓެއްގައި މިހެން ވިދާޅުވީ، ރާއްޖެ އާއި މޮރިޝަސްގެ ކަނޑުގެ ސަރަހައްދު ފުށުއަރާ މައްސަލައިގައި އޭޖީ އޮފީހުން އެކަމުގެ ތަފްސީލު ހާމަކުރައްވާފައިވަނިކޮށެވެ. މުއިއްޒު ވިދާޅުވީ ފޯޅަވަހީގެ މައްސަލައާއި ގާނޫނު އަސާސީގެ 3 ވަނަ މާއްދާ އާ އެއްވެސް ގުޅުމެއް ނެތް ކަމަށެވެ.
އޭޖީ އޮފީހުން ބުނެފައިވަނީ ޔުނައިޓެޑް ނޭޝަންސް ކޮންވެންޝަން އޮން ދަ ލޯ އޮފް ދަ ސީ (އަންކްލޮސް) އަކީ 10 ޑިސެމްބަރު 1982 ގައި ދިވެހިރާއްޖެއިން ބައިވެރިވެފައިވާ ކޮންވެންޝަނެއް ކަމަށެވެ. އަދި 7 ސެޕްޓެމްބަރު 2000 ގައި ދިވެހިރާއްޖޭން މި މުއާހަދާއަށް އަމަލުކުރަން ފަށާފައިވާ ކަމަށެވެ. ޤާނޫނުއަސާސީގެ 93 ވަނަ މާއްދާގެ (ށ) ގައި ދިވެހި ދައުލަތުން ބައިވެރިވާ، ބައިނަލްއަޤްވާމީ މުޢާހަދާތަކުގެ މައްޗަށް ޢަމަލުކުރުމަށް ރައްޔިތުންނަށް ލާޒިމުވާނީ ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުން ފާސްކުރާ ޤާނޫނާ އެއްގޮތްވާ ގޮތުގެ މަތިންކަމަށް ބަޔާންކޮށްފައިވާ ކަމަށް އޭޖީ އޮފީހުން ބުނެފައިވެއެވެ.
މީގެ އިތުރުން އަންކްލޮސްއަށް ޤާނޫނީ ބާރު ލިބިދީފައިވަނީ، ގާނޫނު ނަންބަރު 96/6 (ދިވެހިރާއްޖޭގެ ކަނޑުގެ ސަރަހައްދުތަކާބެހޭ ޤާނޫނުން) ކަމަށާއި، އެ ޤާނޫނުގެ 7 ވަނަ މާއްދާ އާއި 16 ވަނަ މާއްދާ ބަލާއިރު، ރާއްޖޭގެ ކަނޑުގެ ސަރަހައްދުތަކާ ގުޅޭގޮތުން ބައިނަލްއަޤްވާމީ ޤާނޫނުގެ ދަށުން ލިބިދޭ ހައްގުތައް ލިބިދެވޭނެ ކަމަށް އޭޖީ އޮފީހުން ބުނެފައިވެއެވެ.
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހާއްސަ އިޤްތިސާދީ ސަރަހައްދާއި އެހެން ގައުމެއްގެ ހާއްސަ އިގްތިސާދީ ސަރަހައްދު ފުށުއަރާނަމަ އެ ފުށުއެރުމެއް ހައްލުކުރަންޖެހޭނީ ދެ ގައުމުގެ ދެމެދުގައި ސޮއިކުރެވޭ އެއްބަސްވުމެއްގެ ދަށުންކަމަށް ބަޔާންކޮށްފައިވާ ކަމަށާއި، މޮރިޝަސް އަދި ރާއްޖެއަކީ ވެސް އަންކްލޮސްގައި ސޮއިކޮށްފައިވާ އަންކްލޮސްގެ މެންބަރު ޤައުމުތައްކަމަށްވާއިރު، އެ ދެ ގައުމުގެ ދެމެދުގައި އީއީޒެޑް ފުށުއެރުމުގެ މައްސަލަ ހައްލުކުރަންޖެހޭނީ އަންކްލޮސްގައި ކަނޑައަޅާފައިވާ އުސޫލުތަކާ އެއްގޮތަށް ކަމަށް އޭޖީ އޮފީހުން ވަނީ ބުނެފައެވެ.
އަންކްލޮސްގެ އާޓިކަލް 74 ގައި އީއީޒެޑް ފުށުއެރުމުގެ މައްސަލަ ހައްލުކުރާނީ ދެ ޤައުމުގެ ދެމެދުގައި ބައިނަލްއަޤްވާމީ ޤާނޫނުގެ ހަމަތަކުގެ މަތިން ވެވޭ އެއްބަސްވުމެއްގެ ދަށުންކަމަށް ބަޔާންކޮށްފައިވޭއޭޖީ އޮފީސް
އޭޖީ އޮފީހުން ބުނީ އެއްބަސްވުމަކަށް ނާދެވޭނަމަ އީއީޒެޑް ފުށުއެރުމުގެ މައްސަލަ ހައްލުކުރަންޖެހޭނީ އަންކްލޮސްގެ ޕާޓް 15 ގައި ކަނޑައަޅާފައިވާ އުސޫލުތަކާ އެއްގޮތަށް ކަމަށް ބަޔަންކޮށްފައިވާ ކަމަށެވެ. އަންކްލޮސްގެ 15 ވަނަ ބައިގައި ހިމެނޭ އާޓިކަލް 287 ގެ 1 ގެ (އޭ) އަށް ބަލާއިރު، އިންޓަރނޭޝަނަލް ޓްރައިބިއުނަލް ފޯ ދަ ލޯ އޮފް ދަ ސީ (އިޓްލޮސްގައި) އިން ވެސް މައްސަލައިގައި ގޮތް ނިންމިދާނެކަން ފާހަގަކުރެވޭ ކަމަށެވެ. މީގެ އިތުރުން ދެ ގައުމުގެ ދޭތެރޭގައި އުފެދޭ ކަނޑުގެ ސަރަހައްދުގެ ބައުންޑަރީ ފުށުއެރުމުގެ މައްސަލަތައް އައިސީޖޭ އަދި އިޓްލޮސްއިން ހައްލުކޮށްދީފައިވާ ކަމަށް ވެސް އޭޖީ އޮފީހުން ވަނީ ބުނެފައެވެ.
ނިކަރާގުއާ ވ ކޮލަމްބިއާ (2012 ވަނަ އަހަރުގެ އައިސީޖޭ ނިންމުން) އަކީ އީއީޒެޑް އަދި ކޮންޓިނެންޓަލް ޝެލްފްގެ (200 ނޯޓިކަލް މޭލުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ ސަރަހައްދުގެ) ޑިލިމިޓޭޝަން މެތޮޑޮލޮޖީ ކަނޑައަޅާފައިވާ ލޭންޑް މާކް ނިންމުމެއް ކަމަށް އޭޖީ އޮފީހުން ވަނީ ފާހަގަކޮށްފައެވެ. އެ ނިންމުމުގައި ކަނޑައަޅާފައިވާ ގޮތުންނަމަ މެރިޓައިމް ޑިލިމިޓޭޝަންގެ 3 މަރުޙަލާއެއްވާ ކަމަށާއި، މަރުޙަލާ 1 އަކީ ރިލަވެންޓް ކޯސްޓްގެ މެދުން އިކުއިޑިސްޓަންސް ލައިނެއް ދަމާލުން ކަމަށެވެ. މަރުޙަލާ 2 އަކީ އިކުއިޑިސްޓަންސް ލައިން އެޖަސްޓްކޮށްލަން ނުވަތަ ޝިފްޓްކޮށްލަންޖެހޭފަދަ ރިލަވަންޓް ސަރކަމްސްޓޭންސެއް އޮތްތޯ ބަލައި އެފަދަ ސަރކަމްސްޓޭންސެއް އޮތްނަމަ، އެ ލައިން ޝިފްޓް ކޮށްލުން ނުވަތަ އެޖަސްޓްކޮށްލުން ކަމަށް އޭޖީ އޮފީހުން ބުނެފައިވެއެވެ.
މީގެ އިތުރުން މަރުޙަލާ 3 ގައި ބުނެފައިވަނީ އެޖަސްޓްކުރި ނުވަތަ ޝިޕްޓްކުރި ލައިންގެ ސަބަބުން، ރިލަވަންޓް ކަނޑުގެ ސަރަހައްދާ އަޅާ ބަލާއިރު އެއްވެސް ޑިސްޕްރޮޕޯޝަނަލިޓީއެއް ނުކުމޭތޯ ބެލުން ކަމަށް އޭޖީ އޮފީހުން ބުނެފައިވެއެވެ.
އޭޖީ އޮފީހުން ބުނެފައިވަނީ މި މަރުޙަލާތަކުގެ ތެރެއިން ޑިލިމިޓޭޝަން ފޯމިއުލާއަކީ ރޯމޭނިއާ ވ ޔޫކްރެއިން (2009 ވަނަ އަހަރުގެ އައިސީޖޭ ނިންމުން) ގައިވެސް ބޭނުންކޮށްފައިވާ ފޯމިއުލާ ކަމަށެވެ. އަދި މި މައްސަލަތަކަށް ބަލާއިރު، ޑިލިމިޓޭޝަންގައި ބޭނުންކުރާ ހަމައަކީ "އިކުއިޓަބްލް ސޮލިއުޝަން" އަކަށް އައުން ކަމަށް އޭޖީ އޮފީހުން ވަނީ ބުނެފައެވެ.
ބަންގްލަދޭޝް ވ. މިޔަންމާ (އިޓްލޮސްގެ 2012 ވަނަ އަހަރުގެ ނިންމުން)އަކީ އިޓްލޮސްއިން ނިންމި އެންމެ ފުރަތަމަ މެރިޓައިމް ޑިލިމިޓޭޝަންގެ މައްސަލަ. މި މައްސަލާގައިވެސް ކުރިން މި ދެންނެވި 3 މަރުހަލާ މައްޗަށް އެކުލެވޭ މެރިޓައިމް ޑިލިމިޓޭޝަން ފޯމިއުލާ ބޭނުންކޮށް ބައުންޑަރީ ކަނޑައަޅާފައިވޭއޭޖީ އޮފީސް
އޭޖީ އޮފީހުން ބުނީ ރާއްޖެއާ މޮރިޝަސްއާ ދެމެދު އޮތް ފުށުއަރާ ކަނޑުގެ ސަރަހައްދުގެ މައްސަލަ އަންކޮލޮސްގެ އުސޫލުތަކާ އެއްގޮތަށް ކަނޑައެޅުމަކީ ރާއްޖޭގެ ބައުންޑަރީ ބައިނަލްއަޤްވާމީ ހަމަތަކުގެ މަތިން ކަނޑައެޅިގެން ދިޔުން ކަމަށެވެ. އަންކްލޮސްއަކީ ރާއްޖެއިން ވެސް ސޮއިކޮށްފައިވާ މުއާހަދާއެއްކަމަށްވާއިރު، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޤާނޫނުއަސާސީ އާއި ޤާނޫނާ އެއްގޮތްވާގޮތުގެ މަތިން އެ މުއާހަދާއާ އެއްގޮތަށް ރާއްޖެއިން ވެސް އަމަލުކުރަންޖެހޭ ކަމަށެވެ.
އޭޖީ އޮފީހުގެ މި ވާހަކަތަކާއި ގުޅިގެން ކުރީގެ ޕީޖީ މުއިއްޒު ވިދާޅުވީ އޭޖީ އޮފީހުން މަސައްކަތް ކުރަނީ ދައުލަތުގެ މަސްލަހަތުގައި ކަމަށް ފެނިވަޑައިގަންނަވާ ކަމަށެވެ.