ރާއްޖޭގައި ކޮލެޖުގެ ގޮތުގައި މެދު ކެނޑުމެއްނެތި ހިންގާތާ 15 އަހަރު ވެފައިވާ ތަޢުލީމުދޭ މަރުކަޒުތަކަށް ޔުނިވާސިޓީގެ ދަރަޖަ ލިބޭ ގޮތަށް ދިވެހިރާއްޖޭގެ މަތީ ތައުލިމާއި ތަމްރީނުގެ ޤާނޫނަށް ހުށަހަޅާފައިވާ އިސްލާހަށް ގިނަ މެންބަރުން ތާއިދުކޮށްފިއެވެ.
ތުލުސްދޫ ދާއިރާގެ މެމްބަރު އިބްރާހިމް ނަސީމް ހުށަހެޅުއްވި މި ބިލުގައި ބުނެފައިވަނީ ކޮލެޖެއް ހިންގާތާ 20 އަހަރުވުމުން ޔުނިވަރސިޓީއަކަށް ބަދަލުވާން އޮންނަ މުއްދަތު 15 އަހަރަށް ކުޑަކުރުމަށެވެ. މި އިސްލާހުގައި އިތުރަށް ބުނެފައި ވަނީ ފަސް ދާއިރާއެއްގެ ތެރެއިން މަދުވެގެން ތިން ދާއިރާއިން ޤައުމީ ސަނަދުތަކުގެ އޮނިގަނޑުގެ ޑިގްރީ ލެވެލް އަދި މާސްޓާސް ލެވެލްގެ ޕްރޮގުރާމުތައް އެކޮލެޖަކުން ނުވަތަ ބޭރުގެ ޔުނިވާސިޓީއަކުން ހިންގަން ޖެހޭނެކަމަށެވެ.
އެ އިސްލާހުގައި ބުނާ ގޮތުން މި ޕްރޮގުރާމުތައް ހިންގާ ކޮލެޖުތަކުގައި ކިޔަވާ 500 ކުދިން ތިބެންޖެހެއެވެ. ނުވަތަ ބައިނަލް އަގުވާމީ ކޮލިޓީ އެޝުއަރެންސް ޖަމާއަތެއްގެ މެމްބަރެއްގެ ގޮތުގައި މަދުވެގެން ހޭދަކޮށްފައިވާ ކޮލެޖަކަށް އެ ކޮލެޖެއް ވާން ޖެހޭނެއެވެ. ރާއްޖެއިން ބޭރުގެ ޔުނިވާސިޓީތަކާއި، ޖަމާއަތްތަކާއި އެކު ބައިނަލްއަގުވާމީ ފެންވަރުގެ ދިރާސާތައް ހިންގުމުގެ ތަޖުރިބާ ލިބުމުގެ އިތުރުން އެކޮލެޖެއްގެ ޕްރޮގްރާމުތަކުގައި ކިޔަވައިދޭ ލެކްޗަރާއިންގެ މަދުވެގެން %10 މުވައްޒިފުންނަކީ ޕީއެޗްޑީ ނުވަތަ ހަޔަ ޕްރޮފެޝަނަލް ޑިޕްލޮމާ ހާސިލްކޮށްފައިވާ ބަޔަކަށް ވާންޖެހޭނެ ކަމަށް ވެސް އެ އިސްލާހުގައި ވަނީ ބުނެފައެވެ.
މި އިސްލާހަށް ބަހުސްކުރައްވަމުން ބާރަށު ދާއިރާގެ މެންބަރު އަހުމަދު އަބްދުﷲ ވިދާޅުވީ ތައުލީމި ސިޔާސަތަށް ގެނެވޭ ބަދަލާއި، މިފަދަ ގާނޫނުތަކުން ފަހިކޮށްދެވޭ މަގުތަކުން ދިވެހިރާއްޖެއަށް، ރާއްޖެއިން ބެރުގެ އެތައް ދަރިވަރުންނެއް އަންނަ ގޮތަށް ބަދަލުވެގެން ދިއުމަކީ ކުރެވިދާނެ ކަމެއް ކަމަށެވެ. ކޮލެޖެއް ގޮތުގައި ހިންގާ ތަނެއް ހިންގާތާ އަހަރުތަކެއް ވެގެންދިޔައީމާ، ނޫނީ 15 އަހަރު ދުވަހު ހިންގާ ބައިނަލްއަގުވާމީ މިންގަނޑުތަކަށް ހިންގާނަމަ ނޫނީ ބައެއް ރިސަރޗް ކުރާ ތަންތަނާއެކު ނޫނީ ދުނިޔޭގެ ފެންވަރުގައި އެ މަސައްކަތް ކޮލެޖްތަކަށް ހިންގާނަމަ ކޮލެޖް ޔުނިވަރސިޓީއަށް ބަދަލުކުރުމަކީ މުހިންމުކަމެއް ކަމަށެވެ.
މިފަދަ އިސްލާހުތަކާއެކު އަދި ކޮލެޖްތައް ޔުނިވަރސިޓީތަކަށް ވެގެންދާއިރު ވިސްނާލަންޖެހޭ ބައެއް ކަންކަންއެ އެބަހުރި. ރާއްޖޭގައި މަދުން ނަމަވެސް، އިސްތިހާރުކޮށްގެން އަދި ޕްލެޓްފޯމްތަކުން ފެނޭ އިސްތިހާރުކޮށް ފިލާވަޅުތައް ހަދައިދީގެން ނެތް ފެންވަރުގައި ކުދިން އެހެން މީހުން ބޭނުންކޮށްގެން އެސައިންމަންޓް ހަދައިގެން ސެޓްފިކެޓް ހޯދާ މަންޒަރު. މިއީ ގާނޫނުން މަނާކޮށްފައި އޮތް ކަމެއް. އަދި އިސްތިހާރުކޮށް ކަންކަންކޮށްދޭ ފަރާތާއި، ކުރުވާ ފަރާތަކީ އެއީ ކުށެއްކަމުގައި ގާނޫނުގައި ކަނޑައެޅިފައިވާ ކަންކަންބާރަށު ދާއިރާގެ މެންބަރު އަހުމަދު އަބްދުﷲ
މެންބަރު މުހައްމަދު އަބްދުﷲ ވަނީ ކޮލެކް ޔުނިވަރސިޓީއަކަށް ބަދަލުވާ މުއްދަތު 15 އަހަރަށް ވެގެންދިއުމަކީ މައްސަލައެއް ނޫން ކަމަށް ވިދާޅުވެފައެވެ.
މި އިސްލާހާއި ގުޅޭގޮތުން ހިންނަވަރު ދާއިރާގެ މެންބަރު ޖީހާން މަހުމޫދު ވިދާޅުވީ މި އިސްލާހުތަކާއި ގުޅޭގޮތުން ފުޅާ ދާއިރާއެއްގައި މަޝްވަރާކުރުމަކީ އެދޭކަމެއް ކަމަށެވެ. އަދި މިހާރު މިހުށަހަޅާފައިވާ އިސްލާހުގެ ތެރޭގައި އެންމެ މުހިންމު އިސްލާހަކީ، ދިވެހިރާއްޖޭގައި ހިންގާ ކޮލެޖެއް ޔުނިވަރސިޓީއަކަށް ބަދަލުވެގެންދާއިރު ނުވަތަ ޔުނިވަރސިޓީ ފެންވަރުގައި އެއްވެސް މަރުކަޒަކުން ތައުލީމް ދޭން، ހުއްދަ ދެވިގެންދާއިރު އެތަނަކީ 20 އަހަރުވަންދެން މެދުނުކެނޑި ރާއްޖޭގައި ތައުލީމް ފޯރުކޮށްދީފައިވާ މަރުކަޒެއްގެ ގޮތުގައި އޮތުމުގެ ބަދަލުގައި، 15 އަހަރުގެ މުއްދަތަކަށް ތައުލީމް ފޯރުކޮށްދީފައިވާ މުއްދަތު ކުޑަކުރުމަށް ހުށަހަޅާފައިވާ އިސްލާހު ކަމަށެވެ.
އެގޮތަށް ހުށަހަޅާކަމުގައިވާނަމަ، 3 ކަމެއް ވާންޖެހޭ. ގާނޫނުގައި މިހާރުވެސް ބަޔާންކޮށްފައިވަނީ އެމްކިއުއޭ، ސަނަދު ލެވެލް 7 ގެ 500 ދަރިވަރުން އެފަދަ މަރުކަޒެއްގައި ކިޔަވަމުންދާން ޖެހެނޭ ކަމަށް. ދެކޭގޮތުގައި މި އަދަދު ބޮޑުވާންޖެހޭ. 1000ށް ވުރެ ގިނަ ދަރިވަރުން އެ މަރުކަޒަކުން އެމްކިއުއޭ ލެވެލް 7 ކިޔަވަމުންދާންޖެހޭކަން މުހިންމު. އަދި އެއާއެކު ބޭރުގެ ގައުމުތަކުގައި ވެސް ޑޮކްޓްރޭޓް ލެވެލްއަށް ކިޔަވާފައިތިބޭ ނުވަތަ ސަނަދު ހާސިލްކޮށްފައިވާ މުވައްޒަފުން ވަކި އަދަދަކަށް ޔުނިވަރސިޓީގައި ތިބުމަކީ ޝަރުތުކުރާ ކަމެއް. ރާއްޖޭގައި އަދި ދުވަސްތަކެއް ނަގާނެ ކުރިއަށް އޮތް 10 ނުވަތަ 15 އަހަރެ ތެރޭގައި ވެސް އަޅުގަނޑަށް ގަބޫލެއް ނުކުރެވޭ، ބައެއް ޔުނިވަރސިޓީތަކުގައި، ބައެއް ކާމިޔާބު ޔނިވަރސިޓީގައި ކިޔަވާފައި ތިބި މުވައްޒަފުން ތިބި އަދަދަށް ވާސިލްވާނެތަނެއްހިންނަވަރު ދާއިރާގެ މެންބަރު ޖީހާން މަހުމޫދު
މެންބަރު ޖީހާން ވިދާޅުވީ މިކަންކަމަށް ރިއާޔަތްކޮށް މި އިސްލާހު ބަލައިގަންނަ ކަމުގައިވާނަމަ، 15 އަހަރުގެ މުއްދަތަށް ތަޖްރިބާގެ ލެވެލް ދަށްކުރާކަމުގައިވާނަމަ ޑޮކްޓަރޭޓް ލެވެލްއަށް ކިޔަވާފައި ތިބި މުވައްޒަފުންގެ އަދަދު 10 އިންސައްތައިން 15 އިންސައްތައަށް އިތުރުވާންޖެހޭނެ ކަމަށް ދެކެވަޑައިގަންނަވާ ކަމަށެވެ.
ބިލާއި ގުޅޭގޮތުން ވާހަކަ ދައްކަވަމުން ކެނދިކުޅުދޫ ދާއިރާގެ މެންބަރު އަހުމަދު އީސާ ވިދާޅުވީ ބިލު އެންމެ ފުރިހަމަ ނޫން ކަމަށާއި، އެހެންނަމަވެސް، މި ކޮންސެޕްޓަކީ ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުން އަލުން ރިއާޔަތްކުރަންޖެހޭ ކޮންސެޕްޓެއްކަމަށް ބަލައި ހަޔަރއެޑިއުކޭޝަންގެ ގާނޫނުގެ ތެރެއަށް ގެންނަންޖެހޭ ކޮންސެޕްޓެއް ކަމަށް ރިއާޔަތްކުރާތީ ބިލު ބަލައިގަނެ ކަމާއި ގުޅުންހުރި ކޮމިޓީއަށް ފޮނުވަން ތާއިދުކުރައްވާ ކަމަށެވެ.
