ރާއްޖޭގައި ކުނި މެނޭޖްކުރުމުގެ ފުރިހަމަ ނިޒާމެއް ޤާއިމްކުރުމަށް ސަރުކާރުން ފަށާފައިވާ މަސައްކަތުގެ ތެރެއިން ވިލިމާލޭގައި ޤާއިމްކުރާ ވޭސްޓް ކަލެކްޝަން ސެންޓަރު ޤާއިމްކުރުމަށް ބިން ހަމަޖެއްސުމުގައި މާލެ ސިޓީ ކައުންސިލުގެ އެއްބާރުލުން ނުލިބިގެން މަސައްކަތް ލަސްވަމުންދާކަން ހާމަވެއްޖެއެވެ.
މިކަމުގައި ސިޓީ ކައުންސިލް އާއި އެންވަޔަރަންމަންޓް މިނިސްޓްރީ އާއި ދެމެދު ހިނގާފައިވާ މުއާމަލާތްތަކުގެ ލިޔުންތައް ވަނީ "ރާއްޖެއެމްވީ"އަށް ލިބިފައެވެ. 9 ފަހަރެއްގެ މަތިން މުއާމަލާތްތައް ކޮށްފައިވާއިރު ވިލިމާލެއިން ބިން ހޯދުމަށް 2021 ވަނަ އަހަރުން ފެށިގެން ކުރިޔަށް ގެންގޮސްފައިވާ މުއާމަލާތްތައް މިއަހަރުގެ ޖުލައި މަހާ ހަމައަށް އައިއިރުވެސް ވަނީ ކުރިޔަށް ގެންގޮސްފައެވެ. އެންމެފަހުން ކޮށްފައިވާ މުއާމަލާތަކީ ބިން ރަޖިސްޓްރީ ކުރުމަށް ކޮށްފައިވާ މުއާމަލާތެވެ.
ވޭސްޓް ޓްރާންސްފަރ ސްޓޭޝަން ޤާއިމްކުރުމަށް ހަމަޖެހިފައި ވަނީ މިހާރު ވިލިމާލޭގައި ކުނި މެނޭޖްކުރުމުގެ އެމަސައްކަތް ކުރިއަށްދާ ވޭސްޓް ޔާޑުގައެވެ. ވިލިމާލޭ ވޭސްޓް ޔާޑަކީ 2015 ވަނަ އަހަރު ލާމަރުކަޒީ ޤާނޫނަށް ގެނައި އިސްލާހާއި އެކު އެންވަޔަރަމަންޓް މިނިސްޓްރީގެ ދަށަށް ބަދަލުކުރެވިފައިވާ ބިމެއްކަމަށް ބެލެވުނުނަމަވެސް، ބިމުގެ ވެރި ފަރާތް ބަދަލުކުރިކަމުގެ އެއްވެސް ލިޔެކިޔުމެއް ނެތްކަމަށް މިކަމާއި ގުޅިގެން ބަދަލުކުރެވިފައިވާ ސިޓީތަކުން އެނގެން އޮވެއެވެ. އެއީ ކޮން ފަރާތެއްގެ ބިމެއްކަން އެނގެން ނެތްނަމަވެސް، އެއީ މިހާރުވެސް ވެމްކޯއިން ކުނި މެނޭޖްކުރުމުގެ މަސައްކަތްތައް ކުރަމުންދާ ސަރަހައްދެވެ. ބިމުގެ ވެރި ފަރާތް އެނގޭނެ ލިޔެލިޔުމެއް ނެތުމުން އެންވަޔަރަމަންޓް މިނިސްޓްރީ އިން ވަނީ އެ މަޝްރޫޢުގެ މުއްދަތަށް އެ ބިން މިނިސްޓްރީގެ ދަށަށް ބަދަލުކޮށްދޭންވެސް ސިޓީ ކައުންސިލުގައި އެދިފައެވެ. ބިމުގެ ވެރި ފަރާތް އެނގޭނެ ލިޔުމެއް ހޯދަން ސިޓީ ކައުންސިލުން އަންގާފައިވާއިރު، އެ ބިމުގެ ވެރި ފަރާތަކީ ކޮން ފަރާތެއްކަން އެނގެން ނެތްކަމަށް ސިޓީ ކައުންސިލުން ފޮނުވާފައިވާ ސިޓީ އިން އެނގެއެވެ.
މިކަމާއި ގުޅޭގޮތުން އެންވަޔަރަމަންޓް މިނިސްޓްރީގެ އޮފިޝަލަކު ވިދާޅުވީ މި މަޝްރޫޢު ކުރިއަށް ގެންދިއުމަށްޓަކައި ވިލިމާލޭގައި ޤާއިމްކުރާ ވޭސްޓް ޓްރާންސްފަރ ސްޓޭޝަން ޤާއިމް ނުކުރެވިގެން މަސައްކަތް ވަރަށް ބޮޑަށް ލަސްވަމުންދާކަމަށެވެ. އަދި ވޭސްޓް ޓްރާންސްފަރ ސެންޓަރުގެ ޑީޓެއިލް ޑިޒައިން ކުރަހާ ނިމިފައިވާތާ އެތައް ދުވަހެއްވެފައިވާއިރުވެސް، ސިޓީ ކައުންސިލުން ދޭންޖެހޭ އެއްބާރުލުން ނުލިބިގެން އެކަން ކުރިއަށްދާ ގޮތް ނުވެފައިވާކަމަށް އޮފިޝަލު ވިދާޅުވިއެވެ. އެންވަޔަރަމަންޓް މިނިސްޓްރީގެ އޮފިޝަލް ވިދާޅުވީ މިކަމުގައި އޮތް އެންމެ ބޮޑު ދައްޗަކީ ސިޓީ ކައުންސިލުން ލިބެެންޖެހޭ ހުއްދަތައް ނުލިބުންކަމަށެވެ. އެގޮތުން މާލޭ ސިޓީގައި އިމާރާތެއް ކުރާނަމަ ކުރެހުން ފާސްކޮށް އިމާރާތްކުރުމުގެ ހުއްދަ ދޭ ފަރާތަކީ ސިޓީ ކައުންސިލަށްވާއިރު، ވިލިމާލޭގައި ޤާއިމްކުރާ ޓްރާންސްފަރ ސްޓޭޝަންގެ ކުރެހުން ކައުންސިލުން ފާސްކޮށްފައި ނުވާކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވިއެވެ.
ކުނި މެނޭޖްކުރުމަށް ފުރިހަމަ ނިޒާމެއް ޤާއިމްކުރުމުގެ މަސައްކަތަކީ ދިވެހި ސަރުކާރާއި އޭޝިޔަން ޑިވެލޮޕްމަންޓް ބޭންކު، އޭޭޑީބީ، ޖަޕާން ފަންޑް ފޯ ޕްރޮސްޕަރަސް އެންޑް ރެޒިލިއެންޓް އޭޝިޔާ އެންޑް ދަ ޕެސިފިކް، ޖޭއެފްޕީއާރު ގުޅިގެން ހިންގާ މަޝްރޫޢެކެވެ. ކުނި މެނޭޖްކުރުމަށް ހިންގާ މި މަޝްރޫޢުގެ ދަށުން މާލެ، ހުޅުމާލެ އަދި ވިލިމާލޭގައި ވޭސްޓް ޓްރާންސްފަރ ސްޓޭޝަންތައް ޤާއިމްކުރުމަށް ވަނީ ނިންމާފައެވެ. ވޭސްޓް ޓްރާންސްފަރ ސްޓޭޝަންތަކަކީ އެ ސަރަހައްދަކަށް ޖަމާވާ ކުނި ވަކިކޮށް ކޮންޓެއިނަރުތަކުގައި ތިލަފުށްޓަށް ފޮނުވާ ސްޓޭޝަންތަކެވެ.
ވޭސްޓް ޓްރާންސްފަރ ސެންޓަރުތަކާއެކު ޤާއިމްކުރެވިގެންދާ ވޭސްޓް ޓު އެނަރޖީ ނުވަތަ ކުނިން ހަކަަތަ އުފެއްދުމުގެ މަޝްރޫޢަކީ ރާއްޖޭގައި ޒަމާނުއްސުރެ ބޮޑުވެފައިވާ ކުނީގެ މައްސަލައަށް ހައްލެއް ހޯއްދަވައިދެއްވުމުގެ ގޮތުން ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ އިބްރާހިމް މުހައްމަދު ސާލިހުގެ ސަރުކާރުން ކުރިއަށްގެންދާ މުހިއްމު މަޝްރޫޢެކެވެ. މި މަޝްރޫޢު ނިމިގެންދާއިރު ރަށްރަށުންނާއި މާލެ ސަރަހައްދުގައި ޤާއިމްކުރާ ވޭސްޓް ޓްރާންސްފަރ ސްޓޭޝަންތަކުން ތިލަފުށްޓަށް ކުނި ގެންދާނީ މޫދަށާއި ކަނޑަށް ކުނި ނޭޅޭނެހެން ކުނީގެ ބާވަތްތައް ވަކިކުރެވި ކޮންޓެއިނަރތަކުގައި ބަންދުކޮށްގެންނެވެ.
