ޚިދުމަތް ލިބިގަންނަ ފަަރާތްތަކުގެ ހައްގު ހިމާޔަތް ކުރުން ހިމެނޭ ގޮތަށް ރާއްޖޭގައި އެކުލަވާލާ ފުރަތަމަ ގާނޫނުގެ ބިލު ދިރާސާ ކުރުމަށްފަހު ތަޅުމަށް ހުށަހަޅައިފިއެވެ.
އެންވަޔަރަންމަންޓް އެންޑް ކްލައިމެޓް ޗޭންޖް ކޮމިޓީން ބިލު ދިރާސާ ކޮށް ނިންމި ގޮތުގެ ރިޕޯޓު އިއްވަމުން ކޮމިޓީގެ މުގައްރިރު އަދި ހޯރަފުށި ދާއިރާގެ މެމްބަރު އަހުމަދު ސަލީމް ވިދާޅުވީ، ކޮމިޓީއަށް ހުށަހެޅުނު ބިލް ދިރާސާ ކުރުމަށްފަހު ބިލަށް ބޮޑެތި އިސްލާހުތަކެއް ގެނެސްފައިވާ ކަމަށެވެ. އަދި ތިން ފަހަރެއްގެ މަތިން ކަމާ ގުޅޭ ފަރާތްތަކަށް ބިލަށް ކޮމެންޓް ކުރަން ފުރުސަތު ދެއްވި ކަމަށެވެ. ސަލީމް ވިދާޅުވީ، ބިލަކީ މުހިއްމު ބިލަކަށްވާތީ، ބިލަށް ގެނައި އިސްލާހުތައް ބައްޓަން ކުރުމުގައި ކައުންސިލްގެ ޒިންމާތަކާއި ބާރުތައް ހިމަނާފައިވާނެ ކަމަށެވެ. އެގޮތުން ހަކަތައިގެ ދާއިރާ ރެގިއުލޭޓް ކުރުމަށް ރަށު ފެންވަރާއި ސިޓީ ފެންވަރުގައި ހިންގާ ޕްރޮޖެކްްޓަތަކަށް ލައިސެންސް ދިނުން ޔޫޓިލިޓީ އޮތޯރިޓީގެ ދަށުން އެކުލަވާލާ އުސޫލެއްގެ ދަށުން ކަންސިލްތަކަށް އެ ބާރުތައް ދިނުމަށް ހިމަނާފައިވާނެ ކަމަށެވެ.
ޚިދުމަތް ލިބިގަންނަ ފަަރާތްތަކުގެ ހައްގު ހިމާޔަތް ކުރުމަށް ގާނޫނެއްގައި ލިޔެވިގެން އަންނަ ފުރތަމަ ފަހަރު ކަމުގައި ސަލީމް ފާހަގަކުރެއްވިއެވެ. ޚިދުމަތުގެ ފެންވަރު ރަނގަޅު ކުރުމުގެ ގޮތުންނާއި އެހެނިހެން ގޮތްގޮތުންވެސް ކަރަންޓު ކަނޑާލަން ޖެހޭ ހާލަތުގައި ރައްޔިތުންނަށް ދުރާލާ އެކަން އަންގަން ޖެހޭނެ ކަމަށްވެސް ވިދާޅުވިއެވެ. މިކަމުގެ ސަބަބުން ކުއްލި ކުއްލިއަށް ކަރަންޓު ކެނޑުމުން ލިބޭ ގެއްލުން ކުޑަކުރެވިގެންދާނެ ކަމަށާއި މިހާރު ވަރަށް ކުރު ނޯޓިސްއެއްގައި ނުވަތަ ކުއްލިއަކަށް ކަރަންޓު ކަނޑާލުމުން ރައްޔިތުންނަށް އެކަމުން ގެއްލުންތައް ލިބިގެންދާ ކަން ފާހަގަކުރެއްވިއެވެ. އަދި ކުއްލިއަކަށް ކަރަންޓު ކަނޑައިގެން ހިނގައިދާނެ ހާލަތަކަށް ތައްޔާރު ވުން ލާޒިމް ކަމަަށް ބިލުގައި މިހާރު ހިމަނާފައިވާނެ ކަމަށްވެސް ވިދާޅުވިއެވެ.
ބިލުގެ މަގުސަދަށް ބަދަލު ގެނެސްފައިވާކަން ފާހަގަކުރައްވަމުން މެމްބަރު ސަލީމް ވިދާޅުވީ، ދައުލަތުގެ އިދާރާތަކުގެ ޒިންމާތަކާއި ބާރުތަކާއި، ހަކަތައިގެ ޚިދުމަތް ގާއިމް ކުރުމާއި ހިންގުމުގެ ތެރެއިން ތިމާވެށްޓާއި އާއްމު ސިއްހަތަށް ލިބޭ ގެއްލުންތައްވެސް ހިމަނާފައިވާނެ ކަމަށެވެ. ރާއްޖެ ނެޓް ޒީރޯގެ ގައުމަކަށް ހެދުމަށް ކަމާ ބެހޭ ގާނޫނުތަކާއި ގަަވާއިދުތަކުގައި ކަނޑައަޅާފައިވާ ލަނޑުދަޑިތައް ހާސިލްކުރުމަށް އިއާދަކުރަނިވި ހަކަތައަށް ރާއްޖޭގެ ހަކަތައިގެ ދާއިރާ ބަދަލު ކުރުމަށް އެކުލަވާލަންޖެހެ ޕްލޭން އެކުލަވާލުންވެސް މަގުސަދު ތަކުގެ ތެރޭގައި ހިމަނާފައިވާނެ ކަމަށް ވިދާޅުވިއެވެ.
2030ވަނަ އަހަރުގައި ނެޓް ޒީރޯއަށް އަމާޒު ހިފާފައިވާއިރު އިއާދަކުރަނިވި ހަކަތަ އިތުރުކުރުމަށް ވަސީލަތްތައް ދެނެގަނެ، އެކަމަށް ބާރު އެޅުމުގެ ގޮތުން ބިލު ގާނޫނަކަށް ވެގެން އަންނައިރު، ރާއްޖޭގެ ސަރަހައްދުގައި ހިމެނޭ އިއާދަކުރަނިވި ހަކަތައިގެ ހުރިހާ ވަސީލަތްތަކުގެ ސަރވޭއެއް ހެދުމުގެ މަސައްކަތް މިނިސްޓްރީން ފަށަން ޖެހޭ ކަމަށް އިސްލާހުގައިވެއެވެ. ގާނޫނަށް އަމަލުކުރަން ފަށާތާ 24 މަސްދުވަހުގެ ތެރޭގައި ރާއްޖޭގެ ސަރަހައްދުގައި ހިމެނޭ ހުރިހާ އިއާދަކުރަނިވި ހަކަތައިގެ ވަސީލަތްތަކުގެ އިންވެންޓްރީއެއް އެކުލަވާލައި ވަސީލަތްތަކުގެ ޗާޓެއް ހަދައި އާއްމުކުރަން ލާޒިމް ކޮށްފައިވާއިރު، އަހަރަކު އެއްފަހަރު ޗާޓް މުރާޖާ ކުރަން ޖެހެއެވެ.
އަމިއްލަ ފަރާތްތަކުން އިއާދަކުރަނިވި ހަކަދަ އުފައްދާ ބޭނުންކޮށް އެ ޚިދުމަތް ބޭނުންވާ ފަރާތްތަކަށް ވިއްކޭނެ ފަސޭހަ ނިޒާމެއް އެކުލަވާލަން ޖެހޭނެ ކަމަށާއި، ކަރަންޓުގެ ޚިދުމަތް ފޯރުކޮށްދޭ ފަރާތުން އެރަށެއްގެ ކަރަންޓް ވިއުގަ ތަންދޭ އެންމެ މަތީ މިންވަރަކަށް އިއާދަކުރަނިވި ހަކަތަ ދެވޭނެ އިންތިޒާމު ހަމަ ޖައްސަން ޖެހެއެވެ. ހަކަތަ ބޭނުން ކުރެވޭނެ މިންވަރާއި، އެންމެ ބޮޑަށް ހަކަތަ ފޯރުކޮށްދެވޭނެ މިންވަރު ކޮންމެ ހަމަހަކުން އަޕްޑޭޓް ކޮށް، އެކަން އާއްމުކޮށް އިއުލާން ކުރަން ޖެހެއެވެ.
ތައްރައްގީގެ މަޝްރޫއުތަކުގައި އިއާދަކުރަނިވި ހަކަތައިގެ ނިޒާމް ފަސޭހައިން ގާއިމް ކުރެވޭނެ ކަންކަމަށް އިސްކަން ދިނުމަށްވެސް ބިލުގައި ވަނީ ހިމަނާފައެވެ. ހަކަތައިގެ ވަސީލަތްތައް ބޭނުންކުރާއިރު، އެއްކަމަކަށް އެއްބާވަތަށްވުރެ ގިނަ ބާވަތެއް ބޭނުން ކުރެވެން އޮންނަ ހާލަތުގައި އިސްކަންދޭން ވާނީ ތިމާވެއްޓާއި އެންމެ ރަހުމަތްތެރި ބާވަތަށްކަން ފުރަތަމަ ފަހަރަށް ގާނޫނެއްގައި ލިޔެވިގެން އަންނަ ފުރަތަމަ ފަހަރުކަމަށް މެމްބަރު ސަލީމް ވިދާޅުވިއެވެ.
ސަލީމް ވިދާޅުވީ، ބިލް ހުށަހެޅުނުއިރު ޕެޓްރޯލިއަމްއާއި ޕެޓްރޯލިއަމްގެ ބާވަތްތައް ހިމަނާފައި ނެތް ކަމަށާއި، މުޅިން އައު ޗެޕްޓަރެއް މިހާރު ހިމަނާފައިވާނެ ކަމަށެވެ. ކަރަންޓުގެ ޚިދުމަތް ދިނުމުގައި ނިކަމެތިންނަށް ލުއި ގޮތްތައް ހިމަނަން ޖެހޭ ކަމަަށް ބިލުގައި މުޅިން އައު މާއްދާއެއް ހިމަނާފައިވާނެ ކަމަށްވެސް ވިދާޅުވިއެެވެ.
ހުއްދަ ދީފައި އޮންނަ ފަރާތަކުން ކަރަންޓު ވިއްކަން ވާނީ ހުއްދަ ދީފައިވާ އަގަށް ކަމަށް އޮންނަ އޮތުމަށް ބަދަލު ގެނެސްފައިވާނެ ކަމަށާއި، މިއީ އަގު ހެޔޮކޮށް ކަރަންޓު ފޯރުކޮށްދެވޭނެ ފުރުސަތު ފަހި ކޮށްދިނުމަށް ހިމަނާފައިވާ މާއްދާއެއް ކަމަށް ވިދާޅުވިއެވެ. އެންމެ މަތީ އަގަށްވުރެ ހެޔޮ އަގެއްގައި ކައުންސިލާއި ޚިދުމަތް ފޯރުކޮށްދޭ ފަރާތުގެ މަޝްވަރާގެ މަތިން ފޯރުކޮށްދެވޭނެ ކަމަށް ބަޔާން ކޮށްފައިވާނެ ކަމަށާއި، އެގޮތުން އަންނަ ފަރަގު ސަރުކާރުގެ އަހަރީ ބަޖެޓުން ހަަމަ ނުޖެއްސޭނެ ކަމަށްވެސް ބިލުގައި ސާފުކޮށް ބަޔާން ކޮށްފައިވެއެވެ. ކައުންސިލްތަކުން މަސައްކަތް ކޮށްގެން އާމްދަނީ އިތުރުކޮށްގެން ރައްޔިތުންނަށް ކަރަންޓުގެ އަގު ހެޔޮ ކޮށްދެވިދާނެކަމަށް މެމްބަރު ސަލީމް ވިދާޅުވިއެވެ.
ޖޫރިމަނާގެ އަދަދުތައް މިހާރު ކުޑަކުރެވިފައި ކަމަށްވެސް ވިދާޅުވިއެވެ.
