މަސައްކަތެއް ނުކޮށް ބޭކާރުގޮތުގައި ވަގުތު ނަގައިލާ މީހުންނަކީ، މުޖްތަމަޢަށް ކުރިމަތިވެފައިވާ ބަލިމަޑުކަމެއް ކަމަށް ހުކުރު ޚުތުބާގައި ބުނެފިއެވެ.
"އިސްލާމްދީނުމުގައި މަސައްކަތުގެ މަގާމު" މި މައުޟޫއަށް ރާއްޖޭގެ އެކިކަންކޮޅުތަކަށް އިއްވި ހުކުރު ޚުތުބާގައި ބުނީ އިސްލާމް ދީނަކީ އަމަލާއި މަސައްކަތުގެ ދީން ކަމަށާއި، އުފެއްދުންތެރިކަމަށް ގޮވާލައި، އެކަމަށް ހިތްވަރުދޭ ދީން ކަމަށެވެ. މުއުމިނު އަޅާއަކީ، މާތް ﷲ އަމުރު ކުރެއްވި ފަދައިން ދުނިޔެއާއި އާޚިރަތް އާރާސްތުކުރުމަށް ތެދުވެ، ގަދައަޅައި މަސައްކަތް ކުރާ މީހާ ކަމަށް ޚުތުބާގައި ބުނެފައިވެއެވެ.
ޚުތުބާގައި ބުނީ ރިޒުގަކީ ޤިޔާމަތާ ޖެހެންދެން އެންމެން ދިރިއުޅުމަށް ފުދިގެންވާ ތަނަވަސްކަމެއް ކަމަށާއި، ބާއްޖަވެރި ހަޔާތެއް ހޭދަކުރުމަށާއި، ތަރައްގީގެ މަސައްކަތްތައް ހިންގުމަށް ބޭނުންވާ ހުރިހާ އެއްޗެއް އެ ބިމުގައި ލައްވާފައިވާ ކަމަށެވެ. އިންސާނާގެ މައްޗަށް އޮތީ، މި ތަކެތިން ފައިދާ ލިބިގަތުމަށް އޭގެ ކަންކޮޅުތަކުގައި ހިނގައި، މަސައްކަތް ކުރުން ކަމަށާއި، އެ ބިމުގެ ފަރުބަދަތަކާއި، ތިރިބިންތަކުގެ މަތީގައްޔާއި، ކަނޑާއި، އެއްގަމާއި، ޖައްވުގައި މިންވަރު ކުރައްވާފައިވާ ރިޒުގު ހޯދުމަށް މަސައްކަތް ކުރުން ކަމަށް ޚުތުބާގައި ބުނެފައިވެއެވެ. ޚުތުބާގައި ބުނީ މަސައްކަތަކީ، އެއާ ދުރަށް ގޮސްގެން ފުދުންތެރިކަން ހާސިލުކުރެވެން ނެތް ޒަރޫރަތެއް ކަމަށާއި، މަސައްކަތް ނެތިއްޖެ ނަމަ ދުނިޔޭގެ ހަޔާތް ހުއްޓި، ބިމަށް ގެއްލުމާއި ހަލާކު އަތުވެދާނެ ކަމަށެވެ.
އަޅުގަނޑުމެން އެތާނގެ މަތީގައި މި ދިރިއުޅޭ ބިން މާތް ﷲ މި ވަނީ އިންސާނާއަށް ޓަކައި ކިޔަމަން ކުރައްވައިފައެވެ. އޭގެ މަތީގައި އަމާންކަމާއި އަރާމާއި ހިތްހަމަޖެހުމާއެކު އިންސާނާ ދިރިއުޅުމަށް ޓަކައެވެ. މާތް ﷲ އެ ބިމުގައި ވަނީ ޙަޔާތަށް ބޭނުންވާ ހުރިހާ ސަބަބުތަކެއް ތަނަވަސްކޮށްދެއްވައިފައެވެ. މީސްތަކުން އެ ބިމުގެ ފަސްގަނޑުތެރޭގައި އޮށްތައް އިންދުމުން ދަހިވެއްޗެއް ނުވެއެވެ. އޭގެ މަތީގައި އިމާރާތްތަކާއި، ކާރުޚާނާތަކާއި، ފިހާރަތައް ބިނާކުރުމުން ހަށިފޮޅާލައި، އެ ތަންތަން ވައްޓައެއް ނުލައެވެ. އަޅުގަނޑުމެންގެ ދިރިއުޅުމަށް ކަންޒުތަކާއި، ބާރުތަކާއި، ހަކަތަތަކާއި، މުއްސަނދިކަން އޭގެ ބަނޑުތެރޭގައި އޭގައި ރައްކާކޮށްދެއްވާފައިވެއެވެ.ޚުތުބާ
ޚުތުބާގައި ބުނީ އިންސާނާގެ ހަޔާތް ބާއްޖަވެރިކަމުގެ މަސްދަރަކީ މަސައްކަތް ކަމަށާއި، އިންސާނާ އޭނާގެ ނަފްސަށާއި އެހެން މީހުންނަށް ފައިދާ ކޮށްދެނީ މަސައްކަތުން ކަމަށެވެ. ކަންނެތްކަމާއި، ބޭކާރުގޮތުގައި ވަގުތު ނަގައިލުމުން ސަލާމަތް ވެވޭނީ މަސައްކަތުންކަން ފާހަގަކޮށް ޚުތުބާގައި ބުނީ އަމިއްލަ އަތުން މަސައްކަތް ކޮށްގެން ދިރިއުޅޭނަމަ ސަލާމްޖެހުމުގެ ނިކަމެތިކަމުންނާއި، އެހެން މީހުންގެ ފައިދަށަށް ވެއްޓުމުގެ އިހާނެތިކަމުން ސަލާމަތް ވެވޭނެ ކަމަށެވެ. ކަރާމަތާއި، ޝަރަފާއި، ޢިއްޒަތާއި، އިއްފަތުގެ މާނަ އޭރުން އޭނާއަށް އިޙްސާސް ވާނެ ކަމަށް ޚުތުބާގައި ބުނެފައިވެއެވެ. އަދި ޚުތުބާގައި ބުނީ މަސައްކަތް ކުރުމުގެ ކުޅަދާނަކަން ލިބި، މަސައްކަތެއް ނެތި ހުންނަ މީހަކީ އެންމެ ގާތް މީހާއަށް ވެސް ޖެހިފައިވާ ބުރައަކަށް މެނުވީ ނުވާނެ ކަމަށެވެ.
އުފެއްދުންތެރި މަސައްކަތްތެރި މީހަކީ، މާތް ﷲ ގެ ޙަޟްރަތުގައި ލޮބުވެތި މީހެކެވެ. އަދި މީސްތަކުންގެ ގާތުގައި ރުހުން ލިބިގެންވާ މީހެކެވެ. ރަސޫލުﷲ ގެ ޙަދީޘް ކުރައްވާފައި ވެއެވެ. މާނައީ: "ހަމަކަށަވަރުން ރަނގަޅަށް މަސައްކަތް ދަންނަ މުއުމިނު މަސައްކަތްތެރިޔާ ދެކެ ލޯބިވެވޮޑިގަންނަވައެވެ." އެހެނީ، އެ މީހަކީ އޭނާގެ ޝަރަފު ރައްކައުތެރިކޮށް ދަމަހައްޓާ ކަރާމަތް ޙިމާޔަތް ކުރާ މީހެކެވެ. އޭނާގެ ބޭނުންތަކައިގެން އަޅުންގެ ގާތަކަށް އޭނާއެއް ނުދާނެއެވެ.ޚުތުބާ
ޚުތުބާގައި ބުނީ އަމަލަކީ އަޅުކަމެއްގެ އިތުރުން ޝަރަފެއް ކަމަށެވެ. މަސައްކަތެއް ނުކޮށް އުޅޭ މީހަކީ، ގައުމުގެ ހަށިގަނޑުގައި ހިމެނޭ ވާގިނެތް ގުނަވަނެއް ކަމަށް ޚުތުބާގައި ބުނެފައިވެއެވެ. އެއީ އެއިން އެއްވެސް ފައިދާއެއް ލާބައެއް ނެތް ބޮޑު ބުރައެއް ކަމަށާއި، މުޖުތަމައުގެ ތަރައްގީއަށް ހުރަސްއަޅާ މީހެއް ކަމަށެވެ. ޚުތުބާގައި ބުނީ މުޖުތަމައުގެ ހިއްމަތް ކަމީނާ ކުރާ މީހެއް ކަމަށާއި، އޭނާއަކީ އޭނާގެ ގައުމަށް އެއްވެސް ކަމެއް ހަދިޔާކުރާ މީހެއް ނޫން ކަމަށެވެ.
ދުނިޔޭގައި ކުރިއަރާފައިވާ ގައުމުތަކަށް އިޝާރާތްކޮށް ޚުތުބާގައި ބުނީ ގައުމުތައް ކުރިއެރުމުގެ ސިއްރަކީ އިލްމާއި މެދުކެނޑުމެއް ނެތް އަމަލާއި އުފެއްދުންތެރިކަން ކަމަށެވެ. އެގޮތުން ދެވަނަ ބޮޑު ހަނގުރާމައިގައި މުޅިން ހަލާކުވެގެން ގޮސްފައިވާ ދެ ގައުމު ކަމުގައިވާ ޖަރުމަނާއި، ޖަޕާނު، އިޤުތިޞާދީ ބިޔަ ދެ މާރިދުންގެ ގޮތުގައި މިއަދު ތެދުވެފައިވާ ކަމަށެވެ. އަދި މި ދެ ގައުމުގައި އުފައްދާ ތަކެއްޗާއި މުދާތައް މިއަދު މުޅި ދުނިޔޭގެ ބާޒާރުތަކުގައި ފެތުރިފައިވާ ކަމަށާއ، އެ ދެ ގައުމުގެ ސުމަކުން ފެށި އިޤުތިޞާދު ވަރަށް މައްޗަށް އުފުލިފައިވާ ކަމަށް ޚުތުބާގައި ބުނެފައިވެއެވެ.
މީގެ އިތުރުން ޚުތުބާގައި ބުނީ ބޭކާރުގޮތުގައި ވަގުތު ނަގައިލާ މީހުންނަކީ، މުޖްތަމަޢަށް ކުރިމަތިވެފައިވާ ބަލިމަޑުކަމެއް ކަމަށެވެ. ބައެއް މީހުންނަކީ އެއްވެސް މަސައްކަތެއް ނުކޮށް ކެފޭތަކުގައްޔާއި، މީސްމީޑިޔާގައި، މަޖާ ކުރުމުގައި ވަގުތު ނަގައިލާ ބަޔެއް ކަމަށް ޚުތުބާގައި ބުނެފައިވެއެވެ. މަސައްކަތުގެ މައިދާނުން ބޭރުވެފައިވާ މީހަކީ ސަލާމްޖެހުމުގެ ބިންގަރާސްތެރެއަށް ވަދެފައިވާ މީހެއް ކަމަށާއި، މީސްތަކުންގެ ހަމްދަރުދީގައި ދިރިއުޅޭ ބިކަ އިންސާނެއް ކަމަށެވެ. ގައިބާރު ހުރި މީހުން މަސައްކަތެއް ނުކޮށް އުޅުމަކީ، ރަސޫލު ﷲ ގެ ލޯބިވެވަޑައިގެންނެވި ކަމެއް ނޫންކަން ޚުތުބާގައި ފާހަގަކޮށްފައިވެއެވެ.
ޚުތުބާގައި ބުނީ މަސައްކަތެއް ނުކޮށް ސަލާމްޖެހުމުގެ ސަބަބުން މޫނުގައި ކަޅު ފާހަގަތަކެއް ލެވިގެން އައުމަށްވުރެ މަސައްކަތް ކޮށްގެން އުޅުން މާ ރަނގަޅު ކަމަށާއި، އިސްލާމް ދީނުގައި ތިން ހާލަތެއްގައި މެނުވީ ސަލާމްޖެހުން ހުއްދަވެގެން ނުވާ ކަމަށެވެ. އެއީ ފަގީރުކަމުން ގޮސް ހާލުގައި ޖެހިފައިވާ މީހާއާއި ބޯނުހިކޭވަރުގެ ދަރަންޏެއް ބޮލުގައި އެޅިފައިވާ މީހާއާއި، އަދާ ނުކުރެވޭވަރުގެ މަރުގެ ދިޔައެއް ބޮލުގައި އެޅިފައިވާ މީހާ ކަމަށް ޚުތުބާގައި ބުނެފައިވެއެވެ. ނަމަވެސް ޚުތުބާގައި ބުނީ މިއަދު ސަލާމްޖެހުމުގެ ފަންނު ވަނީ، ވަރަށް ބޮޑަށް ފެތުރިފައިވާ ކަމަށާއި، ސަލާމްޖެހުމުގެ ހުނަރުތައް ވަނީ، އީޖާދު ކޮށްފައި ކަމަށެވެ.
އެގޮތުން ބައެއް މީހުން ބޭސް ސިޓީ ހިފައިގެންނާއި، އަނެއް ބަޔަކު ރަށަށް ދާންވެގެން ފެރީ ފީ ހޯދުމަށާއި، އަނެއް ބަޔަކު ބަލި ކުއްޖަކު ހުންނާތީއޭ ކިޔާފައި އެ ކުއްޖާއަށް ފަރުވާކުރާށޭ ކިޔައިގެން ވެސް ސަލާން ޖަހާ ކަމަށް ޚުތުބާގައި ބުނެފައިވެއެވެ. އަދި މަގުމަތީގައްޔާއި ގޭގެއަށް ގޮސްގެންނާއި، ބޭންކުތަކުގެ ކައިރީގައްޔާއި ކެފޭ ރެސްޓޯރެންޓުތަކުގެ ކައިރީގައި ތިބެގެންނާއި، މީސްމީޑިޔާ މެދުވެރިކޮށް ސަލާމްޖަހަމުން އަންނަ ކަމަށެވެ.
ދިވެހި ގައުމަށް މަސައްކަތް ކުރާނެ މީހުންނަށް ބޭނުންވެފައިވާކަން ފާހަގަކޮށް ޚުތުބާގައި ބުނީ އެތައް ހާސް ބިދޭސީންނަށް ރާއްޖެއިން މަސައްކަތް ލިބޭއިރު، ދިވެހީންނަށް ނުލިބެންވީ އެއްވެސް ސަބަބެއް ނެތް ކަމަށެވެ. ޚުތުބާގައި ބުނީ ގައުމު ތަރައްގީ ކުރެވޭނީ ގައުމުގެ ދަރީންގެ މަސައްކަތުން ކަމަށެވެ. ނަމަވެސް މިއަދު ފެންނަ މަންޒަރުން އަޅުގަނޑުމެންނަކީ މަސައްކަތް ނުކުރާ ކަންނެތްބައެއްކަން ބުނެދޭ ކަމަށް ޚުތުބާގައި ބުނެފައިވެއެވެ.
