ވަރަށް ގިނަ ބަޔަކު އެކިއެކި ތަންތަނުގައި ދައްކަމުން އަންނަ ވާހަކައަކީ އެއްކުށަކަށް ދެ އަދަބު ނުދެވޭނެ ވާހަކަ އާއި ދައުލަތުގެ ކަމާއި ގުޅުން ހުރި އިދާރާތަކުން އެއްކުށަކަށް ދެ އަދަބު ދެމުން އަންނަ ވާހަކައެވެ.

އަދަބަކީ އިސްލާމީ ޝަރީއަތުގައި ނުވަތަ ގާނޫނެއްގައި ކުރުމަށް އަމުރުވެވިގެންވާ ކަމެއް ނުކޮށް ދޫކޮށްލުމުން ނުވަތަ ނުކުރުމަށް އަމުރުވެވިފައިވާ ކަމެއް ކުރުމުން އެކަމުގެ ކުޑަބޮޑުމިނަށް ބެލުމަށްފަހު އެމީހަކު އިސްލާހުވުމަށް ނުވަތަ އެފަދަ ކަމެއް ތަކުރާރުކުރުމުގެ ދޮރު ބަންދުކުރުމުގެ މަގުސަދުގައި ދެވޭ އެއްޗެކެވެ.

މިގޮތަށް މީހަކަށް އަދަބެއް ދިނުމުން، މުޖުތަމައުގައި ދިރިއުޅޭ އެހެން މީހުންވެސް އެކަމުން އިބުރަތް ހާސިލުކުރުމަށް ދެވޭ އެއްޗެއް ގޮތުގައި އަދަބު ވެގެން ދެއެވެ. އަދަބުގެ ތަފާތު ވައްތަރުތައް ހުރެއެވެ. ދިވެހިރާއްޖޭގައި ދެވޭ އަދަބުތައް ގާނޫނުލްއުގޫބާތުގައި ވަރަށް ސާފުކޮށް ލިޔެފައިވެއެވެ. އެގޮތުން އެގާނޫނުގެ 1005 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) ގައި ބަޔާންވެގެންވާ އަދަބުތަކުގެ ތާވަލެއް ތިރީގައި ހިމަނާލާނަމެވެ. މިއިން ކޮންމެ އަދަބެއް ދިނުމުގެ އިޚުތިޔާރުވެސް ފަނޑިޔާރަށް ލިބިފައިވެއެވެ.

އެއްކުށަކަށް ދެ އަދަބު ނުދެވޭނެކަމަށް ބަޔާންވެގެންވާ އެއްވެސް ގާނޫނެއް މިރާއްޖޭގައި ނެތްކަން ފާހަގަކުރަމެވެ. އެހެންނަމަވެސް އެކަމާއި ގުޅިގެން މީހުންގެ ހިތްތަކުގައި ސުވާލު އުފެދިފައިވަނީ ދިވެހި ޖުމްހޫރިއްޔާގެ ގާނޫނުއަސާސީގެ 60 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) ގައި ޖިނާއީ ކުށެއްގެ ދައުވާ މީހެއްގެ މައްޗަށް ސާބިތުނުވާކަމަށް ކޯޓަކުން ހުކުމްކޮށްފިނަމަ، ދެވަނަ ފަހަރަށް ހަމަ އެކުށުގެ ނުވަތަ އެކުށުގެ އަމަލުން ފުރިހަމަވާ އެހެން ކުށެއްގެ ދައުވާ އެ މީހެއްގެ މައްޗަށް ނުއުފުލޭނެކަމަށާއި، ޖިނާއީ ކުށެއްގެ ދައުވާ މީހެއްގެ މައްޗަށް ސާބިތުވެއްޖެނަމަ، ދެވަނަ ފަހަރަށް ހަމަ އެ ކުށުގެ ނުވަތަ އެ ކުށުގެ އަމަލުން ފުރިހަމަވާ އެހެން ކުށެއްގެ ދައުވާ އެ މީހެއްގެ މައްޗަށް ނުފުލޭނެކަމަށް އޮވެފައި،

މި މާއްދާގެ އަރިމަތީ ސުރުޚީގައި ''އެއްކުށަކަށް ދެ ފަހަރަށް އަދަބު ދިނުން'' މިހެން އޮތުމުންނެވެ. މިއީ އެއްކުށަކަށް ދެ އަދަބު ނުދެވޭނެ ސަބަބެއް ނޫނެވެ. އެއްކުށަކަށް ދެ އަދަބު ދިނުމާއި އެއްކުށަކަށް ދެ ފަހަރަށް އަދަބު ދިނުމަކީ މުޅިން ތަފާތު ދެ ކަމެކެވެ. އެހެންކަމުން މި ރާއްޖޭގައި އެއްކުށައް ދެ އަދަބު ދިނުން ގާނޫނު މަނާނުކުރެއެވެ. ކުރީގެ ރައީސް ޔާމީނުގެ މައްޗަށް ކުރި ދައުވާގައިވެސް ޖަލު ހުކުމަކާއިއެކު ޖޫރިމަނާއެއް އައިސްފައިވެއެވެ. އަދި މަސްތުވާތަކެއްޗާއި ބެހޭ ގާނޫނުގައިވެސް މަސްތުވާތަކެތި ޓްރެފިކުކުރާ މީހުންނާއި ޕެޑެލްކުރާ މީހުންނަށް ޖަލު ހުކުމާއިއެކު ޖޫރިމަނާގެ އަދަބުތައް ގާނޫނުގައި ލިޔެފައިވާކަން ފާހަގަކުރަމެވެ.

އަދިވެސް އެހެން ގާނޫނުތަކުގައި އެގޮތަށް އަދަބު ދެވޭނެކަމަށް ވަރަށް ސާފުކޮށް ބަޔާންކޮށްފައިވެއެވެ. ދިވެހިންގެ ތެރެއިން ގިނަބަޔަކަށް އެކަން ގޯސްކޮށް މާނަކުރެވޭކަމަށް ގަބޫލުކުރެވެނީ މަތީގައި ބަޔާންވެގެންވާ އަރިމަތީ ސުރުޚީގައި އެހެން އޮތުމުން އެކަމުގައި އަރާފައިވާ އޮޅުމެއްގެ ތެރެއިން ކަމަށް ދެކެމެވެ. ކޮންމެ ގޮތެއްގައި ނަމަވެސް ގާނޫނުއަސާސީގެ އަރިމަތީ ސުރުޚީތަކަކީ ގާނޫނުގެ ބައެއް ނޫނެވެ. އެކަން ގާނޫނުއަސާސީގެ 273 ވަނަ މާއްދާއިންވެސް ޔަގީންކޮށްދެއެވެ. އެމާއްދާގައި ބަޔާންވެގެންވެއެވެ. މި ގާނޫނުއަސާސީގައި ހިމަނާފައިވާ އެއްވެސް ސުރުޚީއަކީ އަދި އަރިމަތީ ސުރުޚީއަކީ އަދި ފިހުރިސްތަކީ ގާނޫނުއަސާސީގެ ބައެއް ނޫނެވެ. މިގޮތަށް ހިމަނާފައިވަނީ ހަވާލާދިނުމަށް ފަސޭހަކަށެވެ. ދިވެހިރާއްޖޭގައި އެއްކުށަކަށް ދެ އަދަބު ދިނުމަކީ ގާނޫނީ ރޫހުގެ ތެރެއިން ކުރެވޭނެކަމެކެވެ. އަދި އިސްލާމީ ޝަރީއަތުގައި ވެސް މަނާވެފައިވާ ކަމެއް ނޫނެވެ.