ހއ. ތަކަންދޫއަކީ ދިވެހި ރާއްޖޭގެ ތާރީޙާ ގުޅިފައިވާ ރަށެކެވެ. އެރަށް ހާއްސަ ވަނީ ދިވެހިންގެ މިނިވަންކަމާއި ގުޅިފައިވާ ރަށަކަށް ވުމުންނެވެ. ތާރީހީ އެތައް ކަމެއް ތަކަންދޫގައި ހިނގާފައިވާއިރު، އެރަށުގައި އުތީމް އަލިތަކުރުފާނު އިންދެވި ކަމަށް ބުނާ އާސާރީ ކާނި ގަސް މިއަދު ފެންނާކަށް ނެތެވެ. ބަޔަކު މީހުން އެގަހުގައި އަލިފާން ރޯކޮށްލުމުން، ގަސް ވައްޓާލަން ކައުންސިލަށް މަޖުބޫރުވިއެވެ. މީހެ 400 އަހަރު ކުރިން އަލިތަކުރުފާނު އެ ގަސް އިންދެވިކަން ތާރީހް ހެކިވެއެވެ. ރޯކޮށްލި ކާނި ގަހަކީ، އަލިތަކުރުފާން ޒިޔާރަތުގެ ހުޅަނގު އަތިމަތީގައި ހުރި ގަހެކެވެ. މިއަދު މިކަން އިނގެނީ ކިތަށް ދިވެހިންނަށްތޯއެވެ. މިފަދަ ތާރީހީ ގަހެއްގެ ހުޅު ޖަހާއިރު، އެ ގަސް ތާރީހާ ގުޅިފައިވަނީ ކިހާ ވަރަކަށްތޯ ހުޅު ޖެހި މީހުންނަން ވެސް ނޭނގެނީ ތޯއެވެ.

ކޮންމެއަކަސް ހ.އ އޮތޮޅަށް ކުރި ދަތުރެއްގެ ތެރޭގައި އަލިތަކުރުފާނުގެ ޒިޔާރަތް ކުޑަ ވަގުތުކޮޅަކަށް ނަމަވެސް ބަލާލުމުގެ ފުރުޞަތު އަޅުގަނޑަށް ލިބުނެވެ. އޭރު އަލިތަކުރުފާނުގެ ޒިޔާރަތާއި ޖެހިގެން ދިގުކޮށް ހެދި ހިކިފަ އެ ކާނި ގަސް ހުރެއެވެ. އެރަށުގެ ދުވަސްވީ މީހެއް ކައިރީގައި އެގަހުގެ ވާހަކަ އަހާލުމުން، ވެސް ފަށަނީ އަލިތަކުރުފާންގެ ވާހަކައިންނެވެ. އެހެންކަމުން ތާރީހުގެ ތެރެއަށް ޖެހިލާނަމެވެ.

އަލިތަކުރުފާނާއި ތަކަންދޫ އާއި އޮތީ ކޮން ގުޅުމެއް!

ތަކަންދޫގައި ހުންނަ ޒިޔާރަތުގައި އަލިތަކުރުފާގެ ހަށިކޮޅު ވަނީ ފަސްދާނު ލެވިފައެވެ. އެ ޒިޔާރަތަކީ ޕޯޗްގީޒުން ޝަހީދުކުރި އުތީމު އަލިތަކުރުފާނުގެ ޒިޔާރަތެވެ. ޝަހީދުވި ޢަލިތަކުރުފާނަކީ އުތީމް ހުސެއިން ޙަތީބު ތަކުރުފާނުގެ ދޮށީދަރިކަލުންނެވެ. މައިކަނބަލަކީ މާރަންދޫ ކަމަނާއެވެ. މި ތަކުރުފާނުގެ ހަޔާތްޕުޅު ވޭތުކުރެއްވީ މީލާދީން 16 ވަނަ ގަރުނު ފެށުނުކޮޅުގެ އަހަރުތަކުގެ ތެރޭގައެވެ. އަލިތަކުރުފާނު ޝަޙީދު ކުރީ ޕޯޗްގީޒުން އަތްދަށުން ދިވެހި ރާއްޖެ ސަލާމްތްކުރުމަށް ކުރެވުނު ހަނގުރާމައިގައި މުހައްމަދު ތަކުރުފާނާއެކު އެ މަސައްކަތުގައި އުޅުއްވުމުގެ ތެރޭގައި ތަކަންދޫގައި ހުންނަވަނިކޮށް ފޯޗުގީޒުން ގެންގުޅުނު ދެކުނު އިންޑިޔާގެ (މަލާބާރި)  ހޮޅީންނެވެ.

ހޮޅީން އަލިތަކުރުފާނު ޝަހީދު ކޮށްލުމަށް ފަހު އިސްތަށިފުޅު ހަށިކޮޅާ ވަކިކޮށްލިއެވެ. ނުވަތަ ބޯ ބުރިކޮށްލިއެވެ. އެތަކުރުފާނުގެ އިސްތަށިފުޅު ފަހުން މާލެ ގެނައެވެ. ތާރީޙީ ފޮތްތަކުގައިވާ ގޮތުން އަލިތަކުރުފާނުގެ އިސްތަށިފުޅު މާލެ ގެނައީ އޭރު މާލޭގައި ހުންނަ ހޮޅީންގެ ވެރިޔާއަށް ވެދުން ކުރުމަށެވެ. އެހެނަމަވެސް މާލޭގެ ބަޔަކު އެ އިސްތަށިފުޅު ސިއްރިއްޔާތުގައި ނެގިއެވެ. ނައިގެން ގެންގޮސް މާލެ އަތޮޅު ފުނަދޫގައި ފަސްދާނުލީއެވެ. އަލިތަކުރުފާނުގެ ހަށިކޮޅު ތަކަންދޫގައި ފަސްދާނުލައިފައިވާއިރު އެ ތަކުރުފާނުގެ އިސްތަށިފުޅު ވަނީ ކ. ފުނަދޫގައެވެ. އެހެން ނަމަވެސް ހިތާމައަކީ އަލިތަކުރުފާނަކީ އެ ހަނގަރުރާމައިގައި ޝަހީދުވި ފުތަރަމަ ބަތަލް ކަންވެސް ތަކަންދޫގެ ގިނަ މީހުންނަން ނޭނގޭކަމެވެ. ތަކަންދޫގައި ޒިޔާރަތް ހުރި އިރު، އެކަން ހިނގީ މީލާދީން 1572 ވަނަ އަހަރުގައިކަން އިނގެނީ އެރަށުގެ ދުވަސްވީ މީހުންނަށެވެ. ޒުވާން ކުދިންނަށް އެކަންކަމެއް ނޭނގެއޭ ބުންޏަސް ދޮގަކަށް ނުވާނެވެ.

ކާނި ގަހުގައި ރޯކޮށްލީ ކީއްވެގެން!

ކާނި ގަހުގައި ބަޔަކު ރޯކޮށްލިކަމަށް ތަކަންދޫ ކައުންސިލުން ވެސް ތުހުމަތުކުރެއެވެ. ރަށުގެ ތެރޭގައި އެކި ގޮތްގޮތަށް އެވާހަކަ ދެކެވެއެވެ. ކާނި ގަހުގައި ރޯކޮށްލުމަކީ އެރަށުގެ ބައެއް މީހުން ދެކޭ ގޮތުގައި ސިޔާސީ ކަމެކެވެ. އެއީ ކާނިގަސް ހުންނަނީ އެރަށުގެ އެމްޑީޕީއަށް ތާއިދުކުރާ މީހުން ހަރުގެއެއްގެ ގޮތުގައި ބޭނުންކުރާ ރައްޔިތުންގެ ހޮޅުއަށި ކައިރީގައެވެ. އެ ގަހުގައި އެމްޑީޕީގެ ދިދަ ދަނޑިއެއް ހުރެއެވެ. އަދި ތަންކޮޅެއް ހުރިން އެމްޑީޕީގެ ދިދަ ވެސް ނަގާފައި ހުއްޓެއެވެ. މިކަންކަމަށް ބަލާފައި އެރަށުގެ ބައެއް މީހުންގެ ދެކެނީ ކާނިގަހުގައި ރޯކޮށްލި ބަޔަކު ރޯކޮށްލީ، އެގަސް ނައްތާލުމުގެ ބޭނުމުގައި އެއް ނޫނެވެ. އެއީ ސިޔާސީ ގޮތުން، އެމްޑީޕީ ހަރުގެ ރޯކޮށްލުމަށް ބަޔަކު މީހުން ކުރި ކަމެއް ކަމަށް އެރަށުގެ ބައެއް މީހުން ބުންޏެއެވެ.

"ކާނި ގަސް ބަޔަކު ރޯކޮށްލައިގެން އެކަމުން އެބަޔަކަށް ކުރާނީ ކޮން ފައިދާއެއްތަ، އެއްވެސް ފައިދާއެއް ނުކުރާނެ، އެއީ ކާނިގަސް ކައިރީގައި ހުންނަ އެމްޑީޕީ ހަރުގެ ރޯކޮށްލަން ދިން އެޓޭކެއް، އެކަން ދެން އެގޮތަށް ނުވީ" ރާއްޖެއެމްވީއަށް މައުލޫމާތު ދިން ތަކަންދޫ މީހަކު ބުންޏެއެވެ.

ކޮންމެއަކަސް ކާނިގަސް ރޯކޮށްލި މައްސަލަ ކައުންސިލުން މިހާރު ވަނީ ފުލުހަށް ވެސް ހުށައަޅާފައެވެ. އަދި އެކަން ބަލަމުން އަންނަ ކަމަށް ވެސް ކައުންސިލުން ބުންޏެއެވެ.

ގަސް ވައްޓާލަން ކައުންސިލަށް މަޖުބޫރުވީ!

ތަކަންދޫ ކައުންސިލްގެ ރައީސް އަހުމަދު ނިޔާޒު ވިދާޅުވީ ކާނިގަހުގެ އެތެރޭގައި އަލިފާން ވަރަށް ގަދައަށް ހިފާފައިވާ ކަމަށެވެ. އަދި ރައްޔިތުންނާއި ފުލުހުންގެ އެހީތެރިކަމާއި އެކު ކާނިގަހުގައި ރޯވެފައިވާ އަލިފާންގަނޑު ހޮނިހިރު ދުވަހުގެ ރޭ ނިންވާލެވުނު ނަމަވެސް، ދިގުކޮށް، ހިކިފައި ހުރި އެ ގަސް ބެހެއްޓުމަކީ ސަލާމަތީ ގޮތުން އެންމެ ރަނގަޅު ގޮތް ކަމަށް ކައުންސިލަށް ގަބޫލުނުކުރެވޭތީ، ފުލުހުންގެ މަޝްވަރާގެ މަތިން ގަސް ކަނޑާލަން ނިންމީ ކަމަށް އަހުމަދު ނިޔާޒު ވިދާޅުވިއެވެ.

"އަލިފާން ރޯވުމުގެ ސަބަބުން، އެ ގަހުގެ އެތެރޭގައި ވަނީ އަލިފާން ހިފާފަ. އަދި ގަހުގެ ބުޑުގައި ވަރަށް ގަދައަށް އަލިފާން ހިފައި އަނދާފައި ހުރުމުން، އެގަސް ބަހައްޓައިފި ނަމަ ވެއްޓި މީހަކަށް ގެއްލުމެއް ވެދާނެތީ ގަސް ވައްޓާލަން ނިންމީ،" ރާއްޖެއެމްވީއަށް މައުލޫމާތު ދެމުން ތަކަންދޫ ކައުންސިލްގެ ރައީސް ވިދާޅުވިއެވެ.

ތާރީޙީ އެތައް ކަމެއް ތަކަންދޫގައި ހިނގާފާއިވާއިރު، އެރަށުގައި އުތީމް އަލިތަކުރުފާނު އިންދެވިކަމަށް ބުނާ އާސާރީ ކާނި ގަސް ބިމައްޗަށް ވައްޓާލަން މަޖުބޫރު ކުރުވުމަކީ ހިތާމަވެރި ކަމެކެވެ. އެ ތަންތަން ހިމާޔަތްކޮށް ބެލެހެއްޓުމުގެ ޒިންމާ ކޮންމެވެސް ބައެއްގެ ކޮޑުގައި ވެސް ވަނީ އެޅިފައެވެ.