ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ މެންބަރުންނާއި ވަޒީރުންނާއި ކުންފުނިތަކުގެ ވެރިން މަގާމާ ހަވާލުވާއިރު، އެ ބޭފުޅުންގެ މިލްކިއްޔާތުގައި ހުންނަ މުދަލާއި ފައިސާއާ ގުޅޭ ތަފުސީލު ހާމަކުރުން ލާޒިމުކުރުމަށް، ހުށަހަޅައިފި އެވެ.

މި އިސްލާހު ހުށަހެޅުއްވީ ގަލޮޅު އުތުރު ދާއިރާގެ އެމްޑީޕީ މެންބަރު މުހައްމަދު އިބްރާހީމް (ކުޑޫ) އެވެ. މެންބަރު ހުށަހެޅުއްވި އިސްލާހުގައި ބުނެފައިވަނީ ދައުލަތުގެ މަގާމުތައް ފުރަމުންދާ މީހުންނާއި، ސަރުކާރުގެ ކުންފުނިތަކުގެ އިސް މަގާމުތަކުގައި މަސައްކަތްކުރާ މީހުންގެ ނަމުގައި ހުންނަ މުދަލާއި ވިޔަފާރިއާއި މާލީ މަސްލަހަތުތަކުގެ ބަޔާން ހާމަކުރުމަށް މިހާރު އޮތް އުސޫލުތައް އިތުރަށް ހަރުދަނާކޮށް، ހާމަކަމާއި ޖަވާބުދާރީވުން ކުރިއެރުވުމަށްޓަކައި، ބަދަލުތަކެއް ގެންނަންޖެހިއްޖެކަމަށް ފެންނަ ކަމަށެވެ.

ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ މެންބަރުންގެ މުދަލާއި ފައިސާގެ ބަޔާން ހާމަކުރުން ލާޒިމުކޮށްފައިވަނީ ޤާނޫނުއަސާސީގެ 76 ވަނަ މާއްދާގައެވެ. މުދަލާއި ފައިސާގެ ބަޔާން ނުވަތަ މާލީ ބަޔާން ހުށަހެޅުމާގުޅޭ އުސޫލުތައް ބަޔާންކޮށްފައިވަނީ، ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ގަވާއިދުގެ 74، 75، 76، އަދި 77 ވަނަ މާއްދާގައެވެ

މިގޮތުން، ކޮންމެ އަހަރަކު ވެސް މާލީ ބަޔާން އަމީން ޢާންމަށް ހުށަހެޅުން މެންބަރުންނަށް ލާޒިމެވެ. އެންމެ ފުރަތަމަ ބަޔާން ހުށަހަޅަންޖެހެނީ، މެންބަރުން އިންތިޚާބުވެ، ހުވައިކުރުމަށްފަހު 1 އަހަރު ފާއިތުވުމުންނެވެ. މިއީ، މުޅިއަކުން ރަނގަޅު ގޮތެއްކަމަށް ނުފެނެއެވެ. އެއީ، މެންބަރުން ދައުރު ފަށާއިރު އެމީހުންގެ އަތުގައި ހުރީ ކޮން އެއްޗެއްކަން އަދި އެމީހުންގެ މަސްލަހަތު އޮންނަ ވިޔަފާރިތަކަކީ ކޮބައިކަން ރައްޔިތުންނަށް ހާމަ ކުރަންވާނެއެވެ.

ވަޒީރުންގެ މަޖިލީހުގެ މެންބަރުންގެ މުދަލާއި ފައިސާގެ ބަޔާން ހާމަކުރުން ލާޒިމުކޮށްފައިވަނީ ޤާނޫނުއަސާސީގެ 138 ވަނަ މާއްދާގައެވެ. މިގޮތުން، ވަޒީރުންގެ މަޖިލީހުގެ ކޮންމެ މެންބަރަކުމެ، ކޮންމެ އަހަރަކު އެއްފަހަރު   އެ މެންބަރެއްގެ މިލްކިއްޔާތުގައިވާ މުދަލާއި ފައިސާގެ ހިސާބުތަކާއި، ވިޔަފާރީގެ މަޞްލަޙަތުތަކާއި އަރަންޏާއި ދަރަނި ހާމަކޮށް ތައްޔާރުކުރާ ބަޔާނެއް އޮޑިޓަރ ޖެނެރަލަށް ހުށަހެޅުން ލާޒިމެވެ. ވަޒީރުން މުދަލާއި ފައިސާގެ ބަޔާން ހުށަހަޅަންޖެހޭ ވަކި މުއްދަތެއް ނުވަތަ ވަކި ތާރީޙެއް ކަނޑައަޅައިފައިނުވެއެވެ. އަދި ވަޒީރުކަމުގެ ދައުރު ފެށުމާއެކު ވަކި މުއްދަތެއްގެ ތެރޭގައި ބަޔާން ހާމަކުރުން ލާޒިމެއް ނޫނެވެ.

މިއީ، މުޅިއެކުން ރަނގަޅު ގޮތެއްކަމަކަށް ނުފެނެއެވެ. އެއީ، ވަޒީރުން މަޤާމުގެ ދައުރު ފަށާއިރު އެމިހުންގެ މިލްކިއްޔާތުގައި ހުރީ ކޮން އެއްޗެއްކަން އަދި އެމީހުންގެ މަސްލަހަތު އޮންނަ ވިޔަފާރިތަކަކީ ކޮބައިކަން ހާމަކުރަންވާނެއެވެ.

މިއީ، ޤާނޫނުއަސާސީން އުފައްދާފައިވާ މުސްތަޤިއްލު ކޮމިޝަންތަކުގެ މެންބަރުންނާއި، މުސްތަޤިއްލު މަޤާމުތަކަށް ޢައްޔަންކޮށްފައި ތިބޭ މީހުންނާއި، ސަރުކާރުގެ ވުޒާރާއެއްގެ ބައެއްގެ ގޮތުގައި ނުހިމެނޭގޮތަށް ޤާނޫނަކުން އުފައްދާފައިވާ އިދާރާ ތަކާއި، އޮފީސްތަކާއި އެޖެންސީތަކުގެ އިސް މަޤާމުތައް އަދާކުރާ މީހުންނާއި، ޤާނޫނަކުން އުފައްދާފައިވާ އެކިއެކި މަޤާމުތައް ފުރާ މީހުންގެ މުދަލާއި ފައިސާގެ ބަޔާން ހާމަކުރުމުގެ ހަރުދަނާ އުސޫލެއް އެކަށައަޅާފައިނުވާތީ، އެ ފަރާތްތަކާއި އަދި އެނޫންވެސް އެފަދަ މަޤާމުތައް ފުރަމުންދާ އެންމެހައި މީހުންގެ މުދަލާއި ފައިސާގެ ބަޔާން ގަވާއިދުން ހުށަހެޅުމަށާއި ހާމަކުރުމަށް ބާރުއަޅައި ލާޒިމުކުރުމުގެ ގޮތުން ހަރުދަނާ އުސޫލެއް އެކަށައެޅުމަށްޓަކައި، މި މުއައްސަސާތަކާއި އިދާރާތަކާއި މަޤާމުތަކަކީ، ޤާނޫނުއަސާސީން ނުވަތަ ޤާނޫނުތަކުން އުފައްދާފައިވާ ތަންތަނާއި މަޤާމުތައް ކަމަށްވީއިރު، އެކަމާގުޅޭ އުސޫލުތަށް ހުރީ ޤާނޫނުއަސާސީއާއި ތަފާތު އެކިއެކި ޤާނޫނުތަކުގައި ކަމަށްވާތީ، ޤާނޫނުއަސާސީގެ އެކިއެކި މާއްދާތަކަށް ނުވަތަ ތަފާތު ގިނަ ޤާނޫނުތަކަކަށް އިޞްލާޙު ގެނައުމުގެ ބަދަލުގައި، އެއް ޤާނޫނެއްގައި މިކަން ބަޔާންކުރުމުގެ ގޮތުން ހުށަހަޅާ އިޞްލާޙެކެވެ.

މިފަރާތްތަކުގެ މުދަލާއި ފައިސާގެ ބަޔާން އެ ފަރާތެއް މަޤާމާ ޙަވާލުވި ތާރީޚުން ފެށިގެން 1 (އެކެއް) އަހަރުދުވަސް ތެރޭގައި ހުށަހެޅުމަށް އެންގުމާއި އެ ބަޔާން ބަލައިގަތުމުގެ އިތުރުން، އެ ބަޔާންތައް ޢާންމުކޮށް ޝާއިޢުކުރުރުމުގެ ބާރު އޮޑިޓަރ ޖެނެރަލަށް ލިބިގެންވެއެވެ. އަދި 1 (އެކެއް) އަހަރު ދުވަހުގެ މުއްދަތު ގުނުމުގައި ބަލާނީ، އެ ފަރާތެއް މަޤާމާ ޙަވާލުވި ތާރީޚުން ފެށިގެން 1 (އެކެއް) އަހަރުދުވަސް ހަމަވާ ތާރީޚަށެވެ.

މީގެ އިތުރުން އިންސްޓިޓިއުޓް އޮފް ޗާޓަރޑް އެކައުންޓެންޓްސް އޮފް ދަ މޯލްޑިވްސްއިން އޮޑިޓް ލައިސަންސް ދޫކޮށްފައިވާ ލައިސަންސްޑް އޮޑިޓަރަކު ވެރިފައި ކޮށްފައިވާ ފާއިތުވި އަހަރުގެ ބަޔާނެއް، މި އަކުރުގައި ބަޔާންކުރާ 1 (އެކެއް) އަހަރު ދުވަހުގެ މުއްދަތު ގުނާ ނިމޭ ތާރީޚުން ފެށިގެން 90 (ނުވަދިހަ) ދުވަހުގެ ތެރޭގައި ހުށަހެޅުމަށް އެންގޭނެއެވެ.

މި މާއްދާގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ މަޤާމުތައް އަދާކުރާ މީހުން އެ މަޤާމުތަކުގެ މަސްއޫލިއްޔަތާ ހަވާލުވާއިރު، އެ މީހެއްގެ މިލްކިއްޔާތުގައިވާ މުދަލާއި، ފައިސާއާއި، ވިޔަފާރީގެ މަޞްލަޙަތުތަކާއި، އަރަންޏާއި ދަރަނި ހާމަކުރުމުގެ ގޮތުން، މަޤާމުގެ ހުވާކުރި ދުވަހުގެ ޙާލަތު އަންގައިދޭ ބަޔާނެއް، އެ މީހަކު އެ މަޤާމާ ހަވާލުވާ ތާރީޚުން ފެށިގެން 30 (ތިރީސް) ދުވަހުގެ ތެރޭގައި ހުށަހެޅުމަށް އެންގުން؛ އަދި މި މާއްދާގެ (1) ވަނަ ނަންބަރާއި (3) ވަނަ ނަންބަރުގެ ދަށުން އަންގާ އެންގުމާ ހިލާފުވާ ފަރާތްތައް، 5000 (ފަސްހާސް) ރުފިޔާއިން ޖޫރިމަނާކުރެވޭނެއެވެ.

ސަރުކާރުގެ ކުންފުނިތަކާއި އަދި ސަރުކާރު ބައިވެރިވާ ކުންފުނިތަކާއި، ވިޔަފާރި އުސޫލުން ހިންގާ ސަރުކާރުގެ ތަންތަން ހިންގުމުގެ އެންމެ އިސް މަޤާމުތަކުގައި ތިބޭ މީހުންގެ ތެރެއިން ޗެއަރމަން، ޗީފް އޮޕަރޭޓިންގ އޮފިސަރ، މެނޭޖިންގ ޑިރެކްޓަރ، އަދި، ޑެޕިއުޓީ މެނޭޖިންގ ޑިރެކްޓަރގެ މަޤާމާ ހަވާލުވާ ފަރާތްތަކުން މުދަލާއި ފައިސާގެ ބަޔާން ހުށަހެޅުމަށް އެންގުމާއި އެ ބަޔާން ބަލައިގަނެވޭނެއެވެ.

އެގޮތުން ވަކި ކަންކަން ކުރުމަށް އެންގުމުގެ ބާރު ޕްރައިވަޓައިޒޭޝަން އެންޑް ކޯޕަރަޓައިޒޭޝަން ބޯޑަށް ލިބިގެންވެއެވެ.

އޭގެ ތެރޭގައި މި މަޤާމުތައް އަދާކުރާ ފަރާތްތަކުން، އިންސްޓިޓިއުޓް އޮފް ޗާޓަރޑް އެކައުންޓެންޓްސް އޮފް ދަ މޯލްޑިވްސްއިން އޮޑިޓް ލައިސަންސް ދޫކޮށްފައިވާ ލައިސަންސްޑް އޮޑިޓަރަކު ވެރިފައިކޮށްފައިވާ، މުދަލާއި ފައިސާގެ ބަޔާނެއް ކޮންމެ އަހަރަކު އެއްފަހަރު ހުށަހެޅުމަށް އެންގޭނެއެވެ. އަދި އެގޮތުން އަހަރު ގުނުމުގައި ބަލާނީ، އެ ފަރާތެއް މަޤާމާ ޙަވާލުވި ތާރީޚުން ފެށިގެން 1 (އެކެއް) އަހަރުދުވަސް ހަމަވާ ތާރީޚަށެވެ.

މި އަކުރުގެ (1) ވަނަ ނަންބަރުގެ ދަށުން ހުށަހަޅާ މުދަލާއި ފައިސާގެ ބަޔާން، އެ ނަންބަރުގައި ބަޔާންކުރާ އެއް އަހަރު ދުވަހުގެ މުއްދަތު ގުނާ ނިމޭ ތާރީޚުން ފެށިގެން 90 (ނުވަދިހަ) ދުވަހުގެ ތެރޭގައި ހުށަހެޅުމަށް އެންގޭނެއެވެ.

މި އަކުރުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ މަޤާމުތައް އަދާކުރާ ފަރާތްތަކުން، އެ މަޤާމުތަކުގެ މަސްއޫލިއްޔަތާ ހަވާލުވާއިރު، އެ ފަރާތެއްގެ މިލްކިއްޔާތުގައިވާ މުދަލާއި، ފައިސާއާއި، ވިޔަފާރީގެ މަސްލަޙަތުތަކާއި، އަރަންޏާއި ދަރަނި ހާމަކުރުމުގެ ގޮތުން، މަޤާމާ ހަވާލުވާ ދުވަހުގެ ޙާލަތު އަންގައިދޭ ބަޔާނެއް، އެ ފަރާތެއް އެ މަޤާމާ ހަވާލުވާ ތާރީޚުން ފެށިގެން 30 (ތިރީސް) ދުވަހުގެ ތެރޭގައި ހުށަހެޅުމަށް އެންގޭނެއެވެ.

މި އެންގުމާ ޚިލާފުވާ ފަރާތްތައް، 5000 (ފަސްހާސް) ރުފިޔާއިން ޖޫރިމަނާކުރެވޭ ގޮތަށް ވަނީ ހުށަހަޅުއްވާފައެވެ.