ތުރުކީގެ ރައީސް ރަޖަބް ތައްޔިބް އުރުދުޣާންގެ އެންމެ ބޮޑު ސިޔާސީ ވާދަވެރިޔާ، އިސްތަންބޫލްގެ މޭޔަރު އެކްރާމް އިމާމުގްލޫގެ މައްޗަށް ކޮރަޕްޝަންގެ ދަޢުވާ އުފުލައި ރަސްމީކޮށް ހައްޔަރު ކޮށްފި އެވެ.

އިސްތަންބޫލްގެ މޭޔަރު އިމާމުގްލޫ އަކީ, އާދީއްތަ ދުވަހު ބާއްވަން އޮތް ރިޕަބްލިކަން ޕީޕަލްސް ޕާޓީ (ސީއެޗްޕީ) ގެ 2028 ގެ ރިޔާސީ ކެންޑިޑޭޓަކަށް ހޮވުމަށް ހަމަޖެހިފައިވާ ފަރާތެވެ. އަދި އޭނާ ހައްޔަރު ކޮށްފައި ވަނީ ރިޔާސީ ޓިކެޓު ހަވާލު ކުރަން ކުޑަ ވަގުތު ކޮޅަކަށް ވެފައި ވަނިކޮށެވެ.

އިމާމުގްލޫ ވަނީ އޭނާގެ މައްޗަށް ކުރާ ތުހުމަތުތައް ދޮގުކޮށް، އެއީ ސިޔާސީ މަގުސަދެއް އޮވެގެން ކުރެވޭ ތުހުމަތުތަކެއް ކަމަށް ބުނެފައި އެވެ. އޭނާ ބަންދަށް ގެންދިޔުމުގެ ކުރިން އެކްސްގައި ލިޔުއްވާފައި ވަނީ، "އަޅުގަނޑު ދުވަހަކު ވެސް ބޯނުލަނބާނެ" ކަމަށެވެ.

އިމާމުގްލޫ ހައްޔަރުކުރުމާ ގުޅިގެން ފާއިތުވި 10 އަހަރުގެ ތެރޭގައި ތުރުކީގައި ނުފެންނަ ވަރުގެ އެންމެ ބޮޑެތި މުޒާހަރާތަތައް ވަނީ ފެނިފަ އެވެ. އަދި ތުރުކީގައި ވަނީ ހަމަނުޖެހުންތައް އުފެދި، ޤައުމު ހަލަބޮލިވެފައި އެވެ.

އުރުދުޣާން ވަނީ އެ މުޒާހަރާތައް ކުށްވެރިކޮށް، "އަމާންކަން ނަގާލައި އަދި ރައްޔިތުންގެ މެދުގައި ބައިބައިވުން އުފެއްދުމަށް" ސީއެޗްޕީން މަސައްކަތް ކުރަމުންދާ ކަމަށް ތުހުމަތު ކުރައްވާފައި އެވެ.

އިމާމުގްލޫ އަކީ އެ ޤައުމުގެ އެހެން ސިޔާސީ ފަރާތްތަކާއި، ނޫސްވެރިންނާއި ވިޔަފާރިވެރިން ހިމެނޭ ގޮތަށް، ބުދަ ދުވަހު ހިންގުނު ތަޙުޤީޤެއްގެ ދަށުން ހައްޔަރު ކުރެވުނު މީހުންގެ ތެރެއިން މީހެކެވެ.

މިކަމާ ގުޅިގެން ތުރުކީގައި ވަނީ ފަސް ރެއަށް ވިދި ވިދިގެން މުޒާހަރާތައް ކޮށްފަ އެވެ. އާދީއްތަ ދުވަހު އޭނާ ރަސްމީކޮށް ހައްޔަރު ކުރެވި، ކުށުގެ ޖަމާޢަތެއް އުފައްދައި ހިންގުމާއި، ރިޝްވަތު ހިފުމާއި، މަޖުބޫރު ކުރުވުމާއި، ޤާނޫނާ ޚިލާފަށް އަމިއްލަ މަޢުލޫމާތު ރެކޯޑު ކުރުމާއި، ބިޑު ހެދުމުގެ ދަޢުވާ ވަނީ އުފުލައިފަ އެވެ.

ޝަރީއަތް ނިމެންދެން އޭނާ ބަންދުގައި ބެހެއްޓުމަށް ކޯޓުން ވަނީ އަމުރު ކޮށްފައިވެ އެވެ. މީޑިއާ ތަކުން ރިޕޯޓު ކޮށްފައިވާ ގޮތުގައި، އޭނާ ގެންދެވިފައި ވަނީ ސިލިވްރީގެ ޖަލަކަށެވެ.

ތުރުކީގެ ދާޚިލީ ވުޒާރާ އިން ނެރުނު ބަޔާނެއްގައި ބުނެފައި ވަނީ، އިމާމުގްލޫ މޭޔަރުކަމުގެ މަޤާމުން އެއް ފަރާތް ކުރެވިފައިވާ ކަމަށެވެ.

ބައެއް މީޑިއާ ތަކުގައި، އިމާމުގްލޫ ހައްޔަރު ކުރުން ސިފަ ކޮށްފައި ވަނީ، ޑިމޮކްރަސީގެ ކަޅު ލަކުނެއްގެ ގޮތުގައި އެވެ އަދި އޭނާ ހައްޔަރު ކުރުމަށް ފާޑުކިޔައި، ޝަރުޢީ އިޖުރާއަތުތައް ނުހިންގޭ ކަމަށް ބުނެފައިވެ އެވެ.

އާދީއްތަ ދުވަހުގެ ލަސް ވަގުތެއްގައި އޭނާގެ ވަކީލުން މެދުވެރިކޮށް އެކްސްގައި ޙިއްސާ ކުރި މެސެޖެއްގައި، އިހުތިޖާޖު ކުރާ މީހުންނަށް ސަލާމް ފޮނުވައި، ވޯޓު ދިން މީހުން އުރުދުޣާންއާ މެދު "ފުދުނީ" ކަމަށް އިމާމުގްލޫ ބުނެފައިވެ އެވެ.

އެއްވުންތައް މަނާ ކޮށްފައި އޮތް ނަމަވެސް، އިހުތިޖާޖުތައް ފަސް ދުވަހުގެ މުއްދަތަކަށް ކުރިއަށް ގެންދިޔަ އެވެ އިސްތަންބޫލްގެ ސިޓީ ހޯލް ކައިރީގައި ބަޔަކު އެއްވެ، ފުލުހުންގެ ކުރިމަތީގައި ތުރުކީ ދިދަ ނަގައި އަޑު ގަދަކޮށް، ހަޅުތާލު ކުރަމުންދާ މަންޒަރު ފެނިފައިވެ އެވެ.

މުޒާހަރާ ކުރާ ބައެއް މީހުންނަށް ފުލުހުން ވޯޓަރ ކެނަން ޖަހައި، ސްޕްރޭ ބޭނުން ކުރި މަންޒަރު ވެސް ފެނިފައިވެ އެވެ. އިމަމޯގުލު އަކީ ސީ.އެޗް.ޕީގެ ރިޔާސީ ކެންޑިޑޭޓު ހޮވުމުގައި ވާދަކުރި ހަމައެކަނި ފަރާތެވެ.

އިމާމުގްލޫ ހައްޔަރު ކުރުމުން އޭނާ ރިޔާސީ ކެންޑިޑޭޓު ކަމަށް އަދި ރައީސް ކަމަށް އިންތިޚާބު ވުމަށް ހުރަހެއް ނޭޅޭނެ ކަމަށް ރިޕޯޓުތައް ބުނެ އެވެ. ނަމަވެސް އޭނާއާ ދެކޮޅަށް ކުރެވިފައިވާ ދައުވާ ތަކުން އޭނާ ކުށްވެރިވެއްޖެ ނަމަ، އިންތިޚާބުގައި އޭނާ އަށް ވާދައެއް ނުކުރެވޭނެ އެވެ.

އިމާމުގްލޫގެ ސީއެޗްޕީ ޕާޓީން ބުނި ގޮތުގައި އާދީއްތަ ދުވަހު ގާތް ގަނޑަކަށް 15 މިލިއަން މީހުން ވޯޓުލާފައިވެ އެވެ. ސީއެޗްޕީން ބުނި ގޮތުގައި 1.6 މިލިއަން ވޯޓަކީ އެ ޕާޓީގެ މެންބަރުން ދިން ވޯޓެވެ. އަދި ބާކީ ވޯޓުތައް ލީ، އިމާމުގްލޫ އަށް އެއްބާރުލުން ދިނުމުގެ ގޮތުން އެހެން ވޯޓު ފޮށިތަކަށް ޕާޓީގެ މެންބަރުން ނޫން ފަރާތްތަކުންނެވެ.

މި އަދަދުތަކުގެ ޞައްޙަކަން ބީބީސީ އަށް ވަކިން ކަށަވަރު ކުރެވިފައި ނުވާ ކަމަށް ބުނެފައިވެ އެވެ. ގިނަ އަހަރުތަކެއް ވަންދެން ބޮޑު ވަޒީރުކަން އަދި ރައީސްގެ މަޤާމުގައި ހުންނެވި އުރުދުޣާންގެ އެންމެ ވަރު ގަދަ ވާދަވެރިޔެއްގެ ގޮތުގައި ފާހަގަ ކުރެވެނީ ޖަލުގައި ހުރި އިމާމުގްލޫ އެވެ.

ނަމަވެސް، ޤާނޫނު އަސާސީ އިސްލާހު ނުކުރާހާ ހިނދަކު، މުއްދަތުގެ ސަބަބުން އުރުދުޣާން އަށް 2028 ގައި އިންތިޚާބުގައި ވާދަ ނުކުރެވޭނެ އެވެ. ނަމަވެސް، މީޑިއާ ތަކުގައި ބުނެފައިވާ ގޮތުން އުރުދުޣާން ނިސްބަތްވާ ޕާޓީން ޤާނޫނު އަސާސީ އިސްލާހު ކުރުމަކީ ވެސް އެކަށީގެންވާ ކަމެކެވެ.

މި ހައްޔަރު ކުރުންތަކަކީ ސިޔާސީ ބޭނުމަކަށް ކުރެވޭ ކަމެއް ކަމަށް އިދިކޮޅު ފަރާތްތަކުން ބުނެ އެވެ. އަދި މި ހައްޔަރު ކުރުންތަކާއި، އުރުދުޣާންއާ ގުޅުވައި ވާހަކަ ދައްކާ ފަރާތްތަކަށް މިނިސްޓްރީ އޮފް ޖަސްޓިސް އިން ފާޑުކިޔާފައިވެ އެވެ.

އާދީއްތަ ދުވަހު، ގްލޯބަލް ގަވަރމަންޓް އެފެއާޒް ޑިޕާޓްމަންޓުން ބުނެފައި ވަނީ، ތުރުކީގެ ސިޔާސީ ފަރާތްތަކާއި، ނޫސްވެރިންގެ އެކައުންޓްތައް ހިމެނޭ ގޮތަށް 700 އަށްވުރެ ގިނަ އެކައުންޓް ބްލޮކް ކުރުމަށް ތުރުކީގެ މުވާސަލާތީ ރެގިއުލޭޓަރުން ނެރުނު "ގިނަ ކޯޓު އަމުރުތަކަކާ" ދެކޮޅު ހަދާ ކަމަށެވެ.

އެކްސް އިން ބުނެފައި ވަނީ އެއީ ހަމައެކަނި ޤާނޫނާ ޚިލާފު ކަމެއް ނޫން ކަމަށާއި، އެއީ ޤައުމުގެ ޚަބަރާއި ސިޔާސީ ވާހަކަތައް ދެއްކުމާއި، ޚިޔާލުފާޅު ކުރުމުން މިލިއަނެއްހާ މީހުން މަހުރޫމު ކުރުން ކަމަށެވެ.

އިސްތަންބޫލް ޔުނިވަރސިޓީން ބުނެފައި ވަނީ އިމާމުގްލޫގެ ޑިގްރީ ބާތިލު ކުރި ކަމަށާއި، އެއީ އޭގައި ހުރި ނުބައި ކަންތައްތަކުގެ ސަބަބުން ކަމަށެވެ. މިކަން ދެމެހެއްޓިއްޖެ ނަމަ، އޭނާ އަށް ރައީސް ކަމަށް ކުރިމަތިލެވޭނެ ކަމާމެދު ސުވާލު އުފެދޭނެ އެވެ.

ސަބަބަކީ ތުރުކީގެ ޤާނޫނު އަސާސީގައި ބުނެފައިވާ ގޮތުން، ރައީސް ކަމުގެ މަޤާމު ފުރުމަށް މަތީ ތަޢުލީމު ފުރިހަމަ ކޮށްފައި ވާން ޖެހެ އެވެ.

އިމާމުގްލޫގެ ވަކީލުން ބުނެފައި ވަނީ، ޑިގްރީ ބާތިލު ކުރުމުގެ މައްސަލަ ކޮންސްޓިޓިއުޝަނަލް ކޯޓަށާއި، ޔޫރަޕިއަން ކޯޓް އޮފް ހިއުމަން ރައިޓްސް ގައި އިސްތިއުނާފު ކުރާނެ ކަމަށެވެ. އިމާމުގްލޫ އަކީ ކެންޑިޑޭޓެއްގެ ޝަރުތު ފުރިހަމަވާ މީހެއްތޯ ނިންމާނީ ސުޕްރީމް އިލެކްޝަން ކައުންސިލުން ކަމަށް ވެސް ބުނެފައިވެ އެވެ.

މި އިހްތިޖާޖުތައް ފެށުނީއްސުރެ 700 އަށްވުރެ ގިނަ މީހުން ހައްޔަރު ކުރެވިފައިވާ ކަމަށް ތުރުކީގެ އިދާރާ ތަކުން ބުނެ އެވެ.

ހޮނިހިރު ދުވަހު މޭޔަރުގެ އޮފީސް ކައިރީގައި ހުރެ، ކަޅު ހެދުމެއް ލައިގެން މޫނު ނިވާކޮށްގެން ހުރި އަންހެނަކު ބީބީސީ އަށް ބުނީ، އޭނާ މުޒާހަރާ ކުރަނީ ސިޔާސީ ސަބަބަކަށްޓަކައި، ނުވަތަ އިދިކޮޅު ފަރާތްތަކަށް ތާއީދު ކުރާތީ ނޫން ކަމަށެވެ. އަދި އޭނާ މުޒާހަރާ ކުރަނީ ދިމިޤްރާތީ ނިޒާމް ހިމާޔަތް ކުރުމަށް ކަމަށް ވެސް ބުނެފައިވެ އެވެ.

އެހެން އަންހެނަކު، އޭނާގެ 11 އަހަރުގެ ދަރިފުޅު މުޒާހަރާ އަށް ގެނެސްފައިވާ އިރު، ދަރިފުޅުގެ މުސްތަގުބަލާ މެދު ކަންބޮޑުވާތީ އޭނާ ބޭނުން ވަނީ އޭނާގެ ދަރިފުޅު މިކަމުގައި ބައިވެރިކުރަން ކަމަށް ބުނެފައިވެ އެވެ.

އޭނާާ ބުނީ ދުވަހަކުން ދުވަހަށް، ތުރުކީގައި ދިރިއެޅެން އުނދަގޫ ވަމުން އަންނަ ކަމަށެވެ. އަމިއްލަ ދިރިއުޅުމަށް އެއްވެސް ބާރެއް ނުފޯރުވޭ ކަމަށާއި، ރައްޔިތުން ބޭނުންވާ މީހުން އިންތިޚާބު ނުވާ ކަމަށް ވެސް އޭނާ ބުންޏެވެ. އަދި ތުރުކީގައި މިހާރު އެއްވެސް އިންސާފެއް ނެތް ކަމަށް އޭނާ ބުނެފައި އެވެ.