ދުނިޔެއަށް އަންނަމުންދާ އެކި ލޮޅުންތަކުގެ ސަބަބުން ރާއްޖޭގެ ދަނޑުވެރިކަން ފުޅާކުރުމަށް ސަމާލުކަން ދޭންޖެހޭ ކަމަށް ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ އިބްރާހީމް މުޙައްމަދު ޞާލިޙު ވިދާޅުވެއްޖެއެވެ.

ދަނޑުވެރިންގެ ދުވަހާއި، ދުނިޔޭގެ ކާބޯތަކެތީގެ ދުވަސް ފާހަގަކުރުމަށް އާދީއްތަ ދުވަހުގެ ރޭ، ކ ކާށިދޫގައި ހުންނަ ކ. އަތޮޅު މަދަރުސާގައި ބޭއްވި ޖަލްސާގައި ވާހަކަފުޅު ދައްކަވަމުން ރައީސް ވިދާޅުވީ ރާއްޖޭގައި ދަނޑުވެރިކަމުގެ ވަރަށް ރަނގަޅު ދެ ބާޒާރެއް އެބަ އޮތް ކަމަށެވެ. ފުރަތަމަ ބާޒާރަކީ މީހުން ދިރިއުޅޭ ރަށްތައްކަން ފާހަގަކުރައްވާ ރައީސް ވިދާޅުވީ ދެ ވަނަ ބާޒާރަކީ ރާއްޖޭގައި ހިންގާ ރިސޯޓްތަކާއި ގެސްޓް ހައުސްތަކާއި ޓޫރިސްޓުންނަށް ޚިދުމަތްދޭ އެހެން ތަންތަން ކަމަށެވެ.

މި ދެ ބާޒާރަށް ބޭނުންވާ މިންވަރާ ގާތަށްވެސް ރާއްޖޭގައި ތަރުކާރީ އާއި މޭވާއެއް ނުހެއްދޭ ކަމަށާއި ފަލަމަޑިއާއި ފަތްޕިލާވެއްޔާއި ގޮވާމެއް ވެސް ނުހެއްދޭ ކަމަށް ރައީސް ވިދާޅުވިއެވެ. ރާއްޖޭގެ ދަނޑުވެރިކަން ފުޅާކުރުމަށް ސަމާލުކަން ދޭންޖެހޭ އަނެއް ސަބަބަކީ، ދުނިޔެއަށް އަންނަމުންދާ އެކި ލޮޅުންތަކުގެ ސަބަބުން ކަމަށާއި ބައެއް ދުވަސްވަރަށް ޞިއްޙީ ކާރިސާއެއް ކުރިމަތިވެދާނެ ކަމަށް ވެސް އެމަނިކުފާނު ވިދާޅުވިއެވެ. އެހެން ނޫނީ، ޢަސްކަރީ ކުރިމަތިލުމެއް ނުވަތަ ހަނގުރާމައެއް ފެށިދާނެ ކަމަށް ވެސް ވިދާޅުވިއެވެ.

މީގެ ދެ އަހަރު ކުރިން، ދުނިޔޭގެ ފުޑް ސެކިއުރިޓީއަށް އޮތް އެންމެ ބޮޑު ގޮންޖެހުމަކީ، ކޮވިޑް-19ގެ ބަލިމަޑުކަން ކަމަށާއި މިއަދު އޮތް ހުރަހަކީ ޔޫކްރޭންގައި ކުރަމުންދާ ހަނގުރާމަ ކަމަށް ވެސް ވިދާޅުވިއެވެ. މިފަދަ ކޮންމެ ލޮޅުމަކާއެކު، ކާނާގެ ރައްކާތެރިކަމަށް އެތައް ހުރަސްތަކަކާއި ދަތިތަކެއް ކުރިމަތިވާކަން ފާހަގަކުރައްވާ ރައީސް ވިދާޅުވީ މިއީ ސީރިއަސް ގޮތެއްގައި ވިސްނައި ދުރާލައި ފިޔަވަޅު އަޅަންޖެހޭ ކަމެއް ކަމަށެވެ.

ދުނިޔެ ތަރައްޤީވެ، އިމްޕޯޓް އެކްސްޕޯޓް ފުޅާވެ، އަވަސް ވިނަމަވެސް، އެކަށީގެންވާ ވަރަށް ކާޑުގެ ބާވަތްތަކާއި ކާނާ ލިބޭނެ ކަމުގެ ޔަޤީންކަން އެއްވެސް ޤައުމަކަށް މިހާރަކު ނެތްކަން ފާހަގަކުރެއްވިއެވެ.

އަދި ރާއްޖެއަށް އެ ޔަޤީންކަން މާ ބޮޑަށްވެސް ކުޑަ ކަމަށާއި ޙައްލަކީ ދަނޑުވެރިކަން ވަރަށް ބޮޑަށް ފުޅާކުރުން ކަމަށް ރައީސް ވިދާޅުވިއެވެ.

ޚާއްޞަކޮށް ރާއްޖެއަށް ބޭނުންވާ ވަރަށް ރާއްޖޭގައި އުފެއްދޭ ބާވަތްތަކުގެ ދަނޑުވެރިކަން ފުޅާކުރުން ކަމަށާއި އެފަދަ 17 ބާވަތެއް ރާއްޖޭގައި ހައްދަމުން އަންނަ ކަމަށް، މިދިޔަ އަހަރުގެ ދަޑުވެރިންގެ ދުވަހު ވެސް ދެންނެވި ކަމަށް ރައީސް ވިދާޅުވިއެވެ.

އެ ބާވަތްތައް ހައްދާ މިންވަރު އިތުރުކުރުމަށް އެގްރިކަލްޗަރ މިނިސްޓްރީން މިހާރު ޚާއްޞަ މަސައްކަތްތަކެއް ކުރަމުން އަންނަ ކަމަށާއި އަދި އިތުރު ބައެއް ކަންތައް ޕްލޭންކޮށްފައި އެބަހުރިކަން ރައީސް ފާހަގަކުރެއްވިއެވެ. އޭގެ ތެރެއިން އެއް ކަމަކީ، ދަނޑުވެރިކަން ކުރުމަށް ދިގު މުއްދަތަށް އަލަށް ދޫކުރާ ރަށްތަކުގެ 30 އިންސައްތަ ބިމުގައި، 17 ބާވަތުގެ ތަރުކާރީ އާއި މޭވާ ހެއްދުން ކަމަށް ވިދާޅުވިއެވެ.

އަނެއް ކަމަކީ، އެގްރޯނެޓްގެ ފަރާތުން އެއްބަސްވުން ހަދާފައިވާ ދަނޑުވެރިން އުފައްދާ، އެ 17 ބާވަތުގެ ތަރުކާރީއާއި މޭވާ، އެ ކުންފުނިން ގަނެ ބާޒާރަށް ނެރުން ކަމަށާއި އެ މަސައްކަތް މިހާރު ކުރަމުން އަންނަ ކަމަށް ވެސް ވިދާޅުވިއެވެ.

ރައީސް އިތުރަށް ވިދާޅުވީ ދަނޑުވެރިކަމުގެ ވައްޓަފާޅިއަށް ވެސް، ބަދަލުތަކެއް ގެންނަން ޖެހޭ ކަމަށެވެ. އެގޮތުން ގައިން ގަޔަށް ނާރާ ނުރައްކާތެރި ބޮޑެތި ބަލިތައް ރާއްޖޭގައި ފެތުރޭ މިންވަރު ވަރަށް ބޮޑަށް އިތުރުވަމުން އަންނަ ކަމަށާއި ސަބަބަކީ ކާބޯތަކެތީގައި އެކުލެވޭ ކެމިކަލް މާއްދާތައް ކަމަށްވުމަކީ ވެސް އެކަށީގެންވާ ކަމެއް ކަމަށް ވިދާޅުވިއެވެ.

އަދި މިކަމުގެ ހަގީގީ ސަބަބު ހޯދަންޖެހިފައި އޮތްއިރު އެފަދަ ދިރާސާއެއް ރާއްޖޭގައި ހެދިފައި ނެތަސް، އެއީ ޞިއްޙަތަށް އެންމެ ރަނގަޅު ކާނާ ނޫން ކަމަށް މުޅި ދުނިޔެވެސް މިއަދު އެއްބަސްވާ ކަމަށް ވިދާޅުވިއެވެ. ކުރިއަރާފައިވާ ޤައުމުތަކާއި ތަރައްޤީވަމުން އަންނަ ޤައުމުތައް ވެސް މިއަދު އަމާޒު ހިފާފައިވަނީ އޯގަނިކް ފާމިންއަށްކަން ފާހަގަކުރައްވާ ރައީސް ވިދާޅުވީ ކެމިކަލްތައް ދޫކޮށް، ޠަބީޢީ ކާނާއިން ދަނޑުވެރިކަން ކުރުމަކީ މިއަދު އެންމެ ބޮޑަށް އިސްކަން ދޭންވީ ކަންތައް ކަމަށެވެ.