މޫސުމީ ގަދަވިއްސާރައިގެ ސަބަބުން ހިނގި އެކި ހާދިޘާތަކުގައި ބޮޑެތި ތަކުލީފުތަކެއް އުފުލަމުންދާ ޕާކިސްތާނުގެ ސިންދު ޕްރޮވިންސްގައި ޤާއިމުކޮށްފައިވާ މެޑިކަލް ކޭމްޕަކުން ދުވާލެއްގެ މައްޗަށް ޚިދުމަތް ހޯދާ މީހުންގެ އަދަދު، އެތައް ސަތޭކައަކަށް އަރާ ކަމަށް އެ ކޭމްޕުގައި ބަލި މީހުން ބެލުމުގެ މަސައްކަތުގައި ހަރާކާތްތެރިވާ ޑޮކްޓަރަކު ހާމަ ކުރައްވައިފިއެވެ.

ޑްރޯން މެދުވެރިކޮށް ނަގާފައިވާ މަންޒަރުތަކުން ފެންނަ ގޮތުން، ސިންދު ޕްރޮވިންސްގެ ޖޯހީ އަވަށުގެ ބޮޑު ސަރަހައްދެއް އަދިވެސް އޮތީ ފެނު އަޑީގައެވެ. ގެތަކާއި ދަނޑުބިންތައް ސުންނާފަތި ވެފައި ވާ އިރު، އެހެން ސަރަހައްދަކަށް ދެވެން އޮތް މަގުތަކާވެސް ވަނީ ގުޅުން ކެނޑިފައެވެ.

ސިއްހީ ފަރުވާ ދެމުން ދަނީ ކައިވެނި ހަފުލާތައް ބާއްވަމުން ދިޔަ ހުސް ޖާގައެއްގައި، ކުލިނިކު ހަދައިގެންނެވެ. އެކަން ކުރީވެސް އެ ސަރަހައްދުގެ ޑޮކްޓަރުންގެ މަސައްކަތުންނެވެ. ބޭރަށް ހިންގުމާއި، މެލޭރިއާ، ގަދައަށް ހުން އައުމުގެ އިތުރުން ހަމުގެ މައްސަލަތަކައިގެން އަންނަ މީހުންނަށް ފަރުވާ ދެމުން ދަނީ ހިލޭ ސާބަހަށެވެ. އެ ކޭމްޕުގައި 6 ޑޮކްޓަރަކު މަސައްކަތް ކުރައްވާއިރު، ދުވާލެއްގެ މައްޗަށް 700 އާއި 800 އާ ދެމެދު އަދަދަކަށް ބަލި މީހުންނަށް ޚިދުމަތް ފޯރުކޮށްދެއްވައެވެ.

ގިނަ ޢަދަދެއްގެ ބަޔަކު ވަގުތީ ހިޔާތަކުގައި ދިރިއުޅެމުން ދާއިރު، އެމީހުންގެ އެންމެ ބޮޑު ކަންބޮޑުވުމަކީ އެކަށީގެންވާ ގޮތެއްގައި ކާބޯތަކެތި ނުލިބުމުގެ ކަންބޮޑުވުމެވެ.

ތާރީޚު ނުދެކޭ ފަދަ މޫސުމީ ގަދަ ވިއްސާރައިގެ އިތުރުން، އުތުރުގެ ފަރުބަދަމަތީ ސަރަހައްދުގެ ގަނޑުފެނުގެ ކޯރުތައް ނުވަތަ ގްލޭޝިއަރތައް ވިރުމުގެ ސަބަބުން ޕާކިސްތާނުގައި ހިނގި ފެންބޮޑުވުމުގެ ހިތާމަވެރި ކާރިޘާގައި މަރުވި މީހުންގެ 1200 އަށް ވުރެ މައްޗަށް ވަނީ އަރާފައެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި 441 ކުޑަކުދިންވެސް ހިމެނެއެވެ. 

ފާއިތުވީ ދުވަސްތަކަކީ ޕާކިސްތާނަށް ރެކޯޑް މިންވަރަކަށް ވިއްސާރަ ކުރި ދުވަސްވަރެކެވެ. ސިންދު ޕްރޮވިންސަކީ ވިއްސާރައިގެ އަސަރު އެންމެ ބޮޑަށް ކުރި ސަރަހައްދެވެ.

ޕާކިސްތާނަށް މިއަދު ކުރިމަތިލާންޖެހިފައިވާ ކާރިޘާގެ އަސްލަކީ މޫސުމީ ނޭދެވޭ ބަދަލުތައް ކަމަށް ގިނަ ބަޔަކު އިއްތިފާޤުވާ އިރު، ޕާކިސްތާނަކީ މޫސުމީ ނޭދެވޭ ބަދަލުތަކަށް މަގު ފަހި ކުރާ އެންމެ މައިގަނޑު އެއް މަސްދަރު ކަމަށް ވާ، ޖައްވު ހޫނު ކުރާ ވިހަ ގޭސް ބޭރު ކުރާ ޤައުމުތަކުގެ ލިސްޓުގައި މާ ބޮޑު ހިއްސާއެއް އޮންނަ ޤައުމެއް ނޫން ކަން، އެ ޤައުމުގެ ކަމާ ބެހޭ ފަރާތްތަކުން ފާހަގަ ކުރައްވައެވެ. ނަމަވެސް، މިއަދު ޕާކިސްތާނަކީ މޫސުމީ ނޭދެވޭ ބަދަލުތަކުގެ ޙަޤީޤީ ތަކުލީފު ތަސްވީރު ކޮށްދޭ "ގްރައުންޑް ޒީރޯ" ކަމަށް ޕާކިސްތާނުން ދަނީ ސިފަ ކުރަމުންނެވެ.

މި ފެށުނު ސެޕްޓެމްބަރ މަހަކީ ޕާކިސްތާނަށް އަދިވެސް ގަދައަށް ވިއްސާރަކޮށް، ފެންބޮޑުވުމުގެ ހާދިޘާތަކާ ކުރިމަތިލާން ޖެހޭނެ ދުވަސްތަކެއް ކަމަށް، މޫސުމާ ބެހޭ އޮފިޝަލުން ވަނީ ލަފާ ކުރައްވާފައެވެ. ޕާކިސްތާނުގެ ދެކުނުގެ ސަރަހައްދުތައް މިހާރު ހުށިޔާރު ވެ އޮތީ އިންޑަސް ކޯރުގެ ފެންގަނޑު ފުރި، ބަންޑުންވެގެން ހިނގައިދާނެ ވަގުތަކަށެވެ.

މޫސުމީ ނޭދެވޭ ބަދަލުތަކާއެކު، ތަރައްޤީ ވަމުން އަންނަ ނާޒުކު ޤައުމުތަކަށް ކުރިމަތިލާން ޖެހޭ ކާރިޘާތަކަށް އެކަށީގެންވާ ބަދަލު ދިނުމުގެ ބައިނަލްއަގުވާމީ ފެންވަރުގެ ނިޒާމަކަށް ދުނިޔެ ބޭނުން ވެފައި އޮންނަތާ ކިތަންމެ ދުވަހެއް ވެފައި ވާ ކަމަށާ، އަދި މިފަދަ ކާރިޘާތަކަށް މަގުފަހި ކުރުމުގެ ތާރީޚެއް އޮތް، ސިނާއީ ގޮތުން ކުރިއަރާފައި ވާ ޤައުމުތަކުން އެ ކަމުގެ ޒިންމާ އުފުލަން ޖެހިފައި އޮންނަތާވެސް ކިތަންމެ ދުވަހެއް ވެފައި ވާ ކަމަށް ޕާކިސްތާނުން އދއަށް ކަނޑައަޅާފައި ހުންނަވާ ދާއިމީ މަންދޫބު، މުނީރު އަކްރަމް ވަނީ ވިދާޅުވެފައެވެ.

ދުނިޔޭގެ އެކި ހިސާބުތަކަށް މިއަދު ކުރިމަތިލާން ޖެހިފައި ވާ މޫސުމީ ނޭދެވޭ ބަދަލުތަކުގެ އެންމެ ބޮޑު އެއް އަސްލަކީ ޖައްވު ހޫނު ކުރާ ވިހަ ގޭހެއް ކަމަށް ވާ ކާބަންޑައިއޮކްސައިޑް ބޭރު ކުރާ މިންވަރު އިތުރުވުން ކަމަށް، ދާއިރާގެ ތަޖުރިބާކާރުން އިންޒާރު ދެމުން ދާތާ އަހަރުތަކެއް ވަނީ ފާއިތުވެފައެވެ. ޖައްވު ހޫނު ކުރާ ވިހަ ގޭސް ބޭރު ކުރުމުގެ ބޮޑު ހިއްސާއެއް އޮންނަނީ ކުރިއަރާފައި ވާ ޤައުމުތަކުގައި ކަމަށް ވީ ނަމަވެސް، މޫސުމީ ނޭދެވޭ ބަދަލުތަކުގެ ސަބަބުން ދިރިއުޅުން އުފުށް މިފުށަށް ޖެހި، އުމުރު ދުވަހުގެ މަސައްކަތް ފެނަށް ޣަރަޤުވެދާ މަންޒަރު ބަލަން މަޖުބޫރުވެފައި ވާ އެންމެ ގިނަ ބަޔަކު ދިރިއުޅެނީ މާލީ ތަނަވަސްކަމުގެ ގޮތުން މާ މުއްސަނދި ނޫން ގައުމުތަކުގެ ރަށްވެހިންނަށެވެ.

1959 ވަނަ އަހަރުން ފެށިގެން ބަލާ ކަމުގައި ވާ ނަމަ، ކާބަންޑައިއޮކްސައިޑް ބޭރު ކުރި ނިސްބަތުން ޕާކިސްތާން ހިއްސާ ކުރަނީ އެންމެ 0.4 ޕަސެންޓްއެވެ. އެމެރިކާއިން 21.5 ޕަސެންޓް، ޗައިނާއިން 16.5 ޕަސެންޓް އަދި ވިލާތުގެ އިއްތިހާދުން 15 ޕަސެންޓްއެވެ. ނަމަވެސް، މިއަދު ޕާކިސްތާނަށް އުފުލަން ޖެހިފައިވާ ތަކުލީފަކީ އެ ނިސްބަތާ އަޅާ ވަޒަން ކުރެވޭ ވަރަށް ވުރެ ބޮޑު ތަކުލީފެކެވެ.

މޫސުމީ ގަދަ ވިއްސާރައިގެ ސަބަބުން ޕާކިސްތާނުގެ 3 ބައިކުޅަ 1 ބައި ސަރަހައްދު މިހާރު އޮތީ ފެނު އަޑީގައެވެ. ޕާކިސްތާނުގެ އާންމު ސިއްހީ ހާލަތުވެސް މިވަގުތު އިންތިހާއަށް ގޯހެވެ.