މޫސުމަށް އަންނަ ބަދަލުތަކުގެ ސަބަބުން ލިބޭ ގެއްލުންތައް ކުޑަކުރުމަށް ކުރެވިދާނެ ކަންކަން ދެނެގަތުމަށް ރާއްޖޭގެ ކަނޑުތަކުގެ ބޮޑު ދިރާސާއެއް ކުރަން ނިންމައިފިއެވެ.
މި ދިރާސާއަކީ ދިވެހި ސަރުކާރާއި އިނގިރޭސިވިލާތުގެ މެރިން ރިސަރޗް ފައުންޑޭޝަނެއް ކަމަށްވާ "ނެކްޓަން" ގުޅިގެން ކުރިއަށްގެންދާނެ ދިރާސާއެކެވެ. މި ދިރާސާގައި މޫސުމަށް އަންނަ ބަދަލުގެ ސަބަބުން ދިވެހިރާއްޖެއަށް ލިބިދޭ ގެއްލުން ކުޑަކުރާނެ ގޮތްތައް ދެނެގަނެ، ދިރާސާއިން ލިބޭ މަޢުލޫމާތު ސައިންސްވެރިންނާއި ޕޮލިސީ މޭކަރުންނާ ހިއްސާ ކުރުމަށް ވަނީ ހަމަޖެހިފައެވެ.
މި ދިރާސާއާ ގުޅޭގޮތުން ދިވެހި ސަރުކާރާއި ނެކްޓަން ގުޅިގެން ނެރުނު ނޫސްބަޔާނެއްގައި ބުނީ 35 ދުވަހަށް ދެމިގެންދާ މި މިޝަން ފަށަން ހަމަޖެހިފައިވަނީ ސެޕްޓެންބަރު މަހުގެ 4 ވަނަ ދުވަހު ކަމަށެވެ. އަދި މި ދިރާސާ މިޝަންގައި ދުނިޔޭގެ އެކިއެކި ކަންކޮޅުތަކުންނާއި، ދިވެހިރާއްޖެއިން އެކުލަވާލެވިފައިވާ ސައިންސްވެރިންނާއި ތަޖުރިބާކާރުންގެ ޓީމަކުން ކަނޑުގެ އެންމެ މަތީ ފަށަލައިން ފެށިގެން 1000 މީޓަރާއި ހަމައަށް ސާރވޭކުރާނެ ކަމަށާއި މިއީ މިހާ ފުނަށް ދިވެހިރާއްޖޭގައި ހިންގޭ ފުރުތަމަ ސާރވޭ ކަމަށް ވެސް ވަނީ ބުނެފައެވެ.
މި މިޝަންގެ ފުރުތަމަ 30 ޑިސެންޓްތައް ލީޑްކުރުމަށްޓަކައި ދިވެހިރާއްޖެއިން 10 މެރިން ސައިންޓިސްޓުން ވަނީ "މޯލްޑިވިއަން އެކުއަނޯޓުން"ގެ ގޮތުގައި ހޮވާފައެވެ. މި ޑިސެންޓްތައް ނުވަތަ ފީނުންތައް ކުރިއަށްދާނީ ކަނޑުގެ އެންމެ ފުނަށްދެވޭ ޒާތުގެ ސަބްމާރސިބަލްތަކެއް ގައެވެ. ދިވެހިރާއްޖެއިން މި މިޝަންގައި ބައިވެރިވުމަށް ހޮވާލެވޭ އެކުއަނޯޓުން އިއުލާން ކުރާނީ ސެޕްޓެންބަރު މަހުގެ 1 ވަނަ ދުވަހުގައި މާލޭގައި ބާއްވާ ޕްރެސް ކޮންފަރެންސެއް މެދުވެރިކޮށް ކަމަށް ނޫސްބަޔާނުގައި ވަނީ ބުނެފައެވެ.
ދިވެހި ސައިންސްވެރިންނާއި ނެކްޓަން ޓީމުގެ މަސައްކަތަކީ ދިވެހި ކަނޑުތަކުގެ ބޭސްލައިން ހެލްތު ޗެކެއް ކުރިޔަށް ގެންދިޔުމެވެ.
މި ހެލްތު ޗެކާއެކު ދިވެހިރާއްޖޭގެ ކަނޑުގެ 20 އިންސައްތަ ޙިމާޔާތްކުރުމަށް ސަރުކާރުން ކަނޑައަޅަފައިވާ ލަނޑުދަނޑި ޙާސިލްކުރުމަށް ބޭނުންވާ މުހިންމު މަޢުލޫމާތުތައް ލިބިގެންދާނެއެވެ. މިއީ ގާތްގަނޑަކަށް ޖަރުމަންވިލާތުގެ ދެބައިކުޅަ-އެއްބައި ވަރުގެ ސަރަޙައްދެކެވެ.
މި މިޝަނާ ގުޅޭގޮތުން ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ އިބްރާހިމް މުޙައްމަދު ސާލިހު ވިދާޅުވީ ޤައުމުގެ 71 އިންސައްތަ އާމްދަނީ އަންނަނީ ކަނޑުތަކުން ކަމަށްވާއިރު މި ސަރުކާރުން ދަނީ ކަނޑުފަޅުތައް ހިމާޔަތްކޮށް، ދެމެހެއްޓެނިވި ނޫ އިޤްތިޞާދެއް ބިނާ ކުރުމަށް 5 އަހަރުގެ ޕްލޭނެއްގެ ދަށުން މަސައްކަތްކުރަމުން ކަމަށެވެ. އަދި މި ފެށޭ މިޝަންގެ ސަބަބުން ދެމެހެއްޓެނިވި ގޮތަކަށް ރާއްޖޭގެ އިޤްތިޞާދާއި އާމްދަނީ ލިބޭނެ ގޮތްތައް ފުޅާކުރުމާއެކު، ކަނޑުތަކުގެ ވިލުންތެރިކަން އިތުރުކުރުމަށް ބޭނުންވާ މެރިން ޕްރޮޓެކްޓެޑް އޭރިއާޒް ޤާއިމްކުރުމަށް ބޭނުންވާ މަޢުލޫމާތު ލިބިގެންދާނެ ކަމަށް ވެސް ރައީސް ވިދާޅުވިއެވެ.
މިނިސްޓަރ އޮފް ފިޝަރީޒް، މެރިން ރިސޯސަސް އެންޑް އެގްރިކަލްޗަރ ޑރ. ޙުސައިން ރަޝީދު ޙަސަން ވިދާޅުވިގޮތުގައި ދުނިޔެއަށް ދިމާވެފައިވާ މޫސުން ބަދަލުވުމުގެ ކާރިސާއިން އެންމެ ބޮޑަށް ގެއްލުން ލިބޭ ޤައުމުތަކުގެ ތެރޭގައި ދިވެހިރާއްޖެ ހިމެނޭއިރު ކަނޑުތައް ހިމާޔަތް ކުރުމުގެ ފުރަތަމަ ފިޔަވަޅެއްގެ ގޮތުން ކަނޑުދިރުންތައް ހިމާޔަތް ކުރަން ޖެހޭކަމަށެވެ. އެކަން ކުރެވޭނީ ކަނޑުގައިވާ ދިރުންތަކުގެ މައުލޫމާތު އެއްކޮށް ދިރާސާ ކުރެވިގެން ކަމަށާއި މި މިޝަންއާއެކު ފެށިގެންދަނީ ކަނޑުތައް އިތުރަށް ދެނެގަތުމުގެ މަސައްކަތް ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވިއެވެ.
ދިވެހިރާއްޖެއަކީ 99 އިންސައްތަ ކަނޑު އަދި 1 އިންސައްތަ ބިމުން އެކުލެވިފައިވާ ކަނޑުގެ ސަރަޙައްދު ބޮޑު ޤައުމެކެވެ. އެހެންކަމުން ކަނޑުގެ ލޮނުގަނޑު އުފުލުމުގެ ސަބަބުން ދިވެހިރާއްޖެއަށް ލިބޭ ގެއްލުންބޮޑެވެ. ނަމަވެސް، ދިވެހި ކަނޑުތަކާ ގުޅޭގޮތުން އިތުރު މަޢުލޫމާތު ލިބިގެންދާ މިފަދަ ދިރާސާތަކާއެކު، ކަނޑުތައް ޙިމާޔާތްކޮށް މޫސުމީ ވިލުންތެރިކަން އިތުރުކުރުމުގެ މަސައްކަތައް އިތުރު ބާރެއް ލިބިގެންދާނެ ކަމަށް ސަރުކާރުން ބުނެއެވެ.
މި މިޝަން ކުރިއަށްގެންދާ ނެކްޓަންގެ ޕްރިންސިޕަލް ސައިންޓިސްޓް އަދި ޔުނިވާރސިޓީ އޮފް އޮކްސްފޯރޑްގެ ތަޖުރިބާކާރެއް ކަމުގައިވާ ޕްރޮފެސަރ ލޫސީ ވުޑާލް ވިދާޅުވީ މި ދިރާސާއިން ފަރުތަކާއި މަސް އާލާވާ މުހިންމު ތަންތަން ފާހަގަކޮށް ސަރުކާރަށް އެ މައުލޫމާތު ފޯރުކޮށްދެވޭނެ ކަމަށް އުއްމީދު ކުރައްވާ ކަމަށެވެ.
މި މިޝަންއާއެކު ދިވެހިރާއްޖޭގައި އިންސާނުން ގޮވައިގެން ފުންކަނޑަށްދާ އެންމެ ފަހުގެ ސަބްމާރސިބަލް އަދި ރޮބޮޓިކް ސިސްޓަމްތައް ބޭނުންކުރާނެއެވެ. މި މިޝަންގައި ޖުމްލަ 40 ބައިވެރިން ބައިވެރިވާނެއެވެ. އެއީ 16 ދިވެހި ބައިވެރިންނާއި 24 ބައިނަލްއަޤްވާމީ ބައިވެރިންނެވެ.
