ކޯޑި އޭ ބުނުމުން އެއީ ކޯއްޗެއް ކަން ބައެއް މީހުންނަން ނޭގިދާނެއެވެ. އަޟްހާ އީދު ދުވަސް ފާހަގަކުރުމުގެ ގޮތުން ބައެއް ރަށްތަކުގައި ކުރިއަށް ގެންދާ ސަގާފީ ކުޅިވަރުތަކުގެ ތެރެއިން "ކޯޑި ކުޅިވަރު" އަކީ އެންމެ ހާއްސަ ކުޅިވަރެއެވެ. ހައްދުންމަތީގެ ގިނަ ރަށްތަކުގައި އަޝްހާ އީދު ހާއްސަ ވަނީ ކޯޑި ކުޅިވަރާ އެކުގައެވެ.
ކޯޑިއަކީ އަޝްހާ އީދުގެ ތިން ވަނަ ދުވަހުގައި ފިރިހެންވެރިން ތައްޔާރުކުރާ އެއްޗަކެއެވެ. ރުކުގެ ފަންބޭނުންކޮށްގެން، ތައްޔާރުކުރާ ކޯޑިގައި ފަނުން ދޫނި ފަދަ ތަކަތި އެލުވާފައި ހުރެއެވެ. ބައެއް ރަށްތަކުގައި މިހާރު މިކަން ކުރަނީ އެކި ވައްތަރު ވައްތަރުގެ ރީތި ކަރުދާހުން އެއްޗެހި ހަދައިގެންނެވެ. އެހެންނަވެސް ގަމުގެ ކޯޑި އަދިވެސް ތައްޔާރުކުރަނީ އިހުޒަމާނުގައި އެކަން ކުރާ ގޮތަށެވެ.
ކޯޑި ހެދުމަށްފަހު ގަމު މަތިމަރަދޫ އަވަށު ފިރިހެންވެރިން ކޯޑި ހިފައިގެން ނުކުންނަނީ ބެރަށް ފައި ހަމަކުރަމުންނެވެ. ކޯޑި ޖަހަން ފިރިހެން ވެރިން ރަށުގެ މަގުތަކުގައި ހިނގާއިރު، ކޯޑި ކުޅިވަރަށް ހާއްސަކޮށްފައިވާ އިހުގެ ކޯޑި ލަވަތައް ކިޔައެވެ. ބޮޑުބެރާއިއެކު ކޯޑި ހިފައިގެން ހިނގާއިރު ބައެއް ފިރިހެންވެރިން ބެރަށް ފައި ހަމަކުރުއެވެ. ކޯޑި ނެރެ ދައްކާލުމަށް ފަހު މަތިމަރަދޫ އަވަށުގައި ކޯޑި އެއަވަށުގެ އަންހެންވެރިންގެ ބޮލުގައި ޖަހައެވެ. "ކޯޑިއޯ" އޭ ކިޔާފައެވެ. އެއީ ޒަމާނުންސުރެ މިކަން ކުރާ ގޮތެއެވެ.
ކޯޑި ނެރެ ރަށުގެ ބައެއް މަގުތަކުގައި ކޯޑި ހިފައިގެން ހިނގުމަށް ފަހު، ފިރިހެން ވެރިން ބިލައްދަފި ނަގެއެވެ. އެއަށްފަހު ރަށުގެ ކުދި ބޮޑު އެންމެން ކުރިމަތީގައި ކޯޑި ރުކެއްގައި އެލުވައެވެ. ދެން އޮންނާނީ ރަށުގެ އަންހެންވެރިން އެ ކޯޑި ކަނޑާނެ ފިރިހެނެއް ހޯދުމެވެ. އަންހެވެރިން ކޮންމެ ގޮތެއް ހަދާފައި ވެސް ކޯޑި ކަނޑާނެ މީހެއް ހޯދާނެއެވެ. ކޯޑި ކަނޑާލުމުން ފިރިހެންވެރިން ކޯޑި ޝަރީއަތް ކުރިއަށް ގެންދާނެއެވެ. ކޯޑި ކެނޑި މީހެއް ހޯދުމަށެވެ. ޝަރީއަތުން ކޯޑި ކެނޑި މީހާއަށް އަދަބެއްގެ ގޮތުން އެނާގެ ގައިގައި އަޅިދެލިން ކުރެހުމަށްފަހު ރަށުގެ މަގުތަކުގައި ގަން ހިންގުމަށް ހުކުމް ކުރާނެއެވެ.
