ހުކުރު ދުވާއި، އެ ރޭ ހުއްޓުމެއް ނެތި މާލެއަށް ވާރޭވެހި ހެދުނު ބޮޑު ފެންގަނޑުގެ ސަބަބުން ގިނަ އަދަދެއްގެ ގެތަކަށާއި ފިހާރަތަކަށް ފެން ވަދެ ވަނީ ބޮޑެތި ގެއްލުންތަކެއް ވެފައެވެ. ޚާއްސަކޮށް މާލޭގެ އެކި ސަރަހައްދުތަކުގައި ހުރި ބައެއް ފިހާރަތަކަށް ފެން ވަދެ، އެތަންތަނުގައި ހުރި މުދަލަށް ވެސް ވަނީ ބޮޑެތި ގެއްލުންތަކެއް ވެފައެވެ.
ހުކުރު ދުވަހާއު އެ ރޭ ވެހުނު ބޯ ވާރޭގެ ސަބަބުން މާލޭގެ ބައެއް ސަރަހައްދުތަކުގައި ފެންބޮޑުވެ، ގޭގެއާއި ފިހާރަތަކަށް ފެން ވަދެ، ލިބުނު ގެއްލުންތަކުގެ ކަންބޮޑުވުން ބައެއް ފަރާތްތަކުން ވަނީ "ރާއްޖެ ޓީވީ" އާއި ހިއްސާކޮށްފައެވެ.
އެގޮތުން ފެންވަދެ، މުދަލާއި ތަކެއްޗަށް އެންމެ ބޮޑަށް ގެއްލުން ލިބުނުކަމަށް ބެލެވުނު ފިހާރައިގެ ވެރިފަރާތް ކަމުގައިވާ "ނަސީރުބެ" (އާންމުކޮށް ކިޔައި އުޅޭނަން) ބުނީ، އޭނާގެ ފިހާރަތެރެއަށް އެއްކޮށް ފެންގަނޑު ވަދެ، އެތަނުގައި ހުރި ހުރިހާތަކެއްޗެއް ވެސް ވަނީ ތެމި ފޯވެފައި ކަމަށާއި އެ ފިހާރައަކީ ގިނަ، އަގުބޮޑު މުދާތަކެއް ވައްދާފައި އޮތް ފިހާރައެއްކަމަށެވެ.
ނަސީރުބެ ބުނީ އެ ފިހާރައިގެ ހިނޯޅިވެސް ހަދާފައި ހުންނާނީ އެހެން އާދައިގެ ވަރަަކަށް ވެހޭ ވާރޭއަކުން ފިހާރަ ތެރެއަށް ފެން ނުވަދެވޭ ވަރަށް އުސްކޮށް ކަމަށާއި ނަމަވެސް ހުކުރު ދުވަހާއި، އެރޭ ވެހުނު އާދަޔާއި ޚިލާފަށް ވެހުނު ބޯ ވާރޭގެ ސަބަބުން ފެންގަނޑު ބޮޑުވެ، ފިހާރަތެރެއަށް ފެން ވަނީ ކަމަށެވެ. އޭނާ ބުނީ ބޮޑަށް އެ ފިހާރައިގެ ތެރެއަށް ފެންގަނޑު ވަނީ މަގުތަކުން ރާސްލާފައި ދުއްވި އެއްޗިހި (ކާރާއި، ސައިކަލް) ތަކުގެ ސަބަބުން ކަމަށާއި އެ އެއްޗެހިތައް ދުއްވީމަ އުފެދިގެން އަންނަ ފެނުގެ ބޮޑު ރާޅު އައިސް ވަންނަނީ ފިހާރައިގެ ތެރެއަށް ކަމަށެވެ.
ނަސީރުބެ ބުނީ އެމަގުން ރާސްލާފައި ދުއްވަމުން ދިޔަ ކާރާއި ސައިކަލްތައް މަތަކުރަން ޖެހުނީ "ދަނޑިބުރި" ހިފައިގެން ނުކުމެ ކަމަށެވެ. އަދި ދަނޑިބުރި ހިފައިގެން ނުކުމެ، އެ ތަކެތި ދުއްވާފަރާތްތަކަށް އެގޮތަށް ރާސްލާފައި ނުދުއްވުމަށް ނަސޭހަތްރިވި ކަމަށް ވެސް އޭނާ ބުންޏެވެ.
ވާރޭގައި ފެންވަދެފަ މިވަނީ މުޅި ފިހާރަތެރެއަށް. އެތެރެއަށް އެއްކޮށް ފެންގަނޑު ވަދެފަ އޮތީ. އަޅުގަނޑުމެންގެ މިތާހުރި ފޮށިތަކާއި މިތާހުރި ހުރިހާ ވަރަށް ބައިވަރު، ދެންކީކޭ ބުނާނީ. މިތާހުރި އެއްޗެހީގެ އަގުގެ ވާހަކަ އަޅުގަނޑު ނުދައްކާނަން އިނގޭތޯ. މިތާހުރި ހުރިހާ އެއްޗެއް ހުރީ ތެމިފޯވެފަ. އަނެއްކާ މިތަނަކީ ހުރިހާތަނަކަށް ވުރެ އުސްކޮށް ހުންނަތަނެއް. ފެންކޮޅެއް ވެހިލައިގެން މިތަނަކަށް ފެނެއް ނުވަންނާނެ. ވަދެގެން ނުވާނެވަރަށް އުސްކޮށް ހަދާފަ ހުންނާނީ. މިކަމަށް ތައްޔާރުކޮށްފަ ހުރި ތަނެއް މީ އިނގޭތޯ. އެކަމަކު މިވާގޮތަކީ މި ދުއްވާ އެއްޗެހި، ހަމަ މަޖަލަކަށް ދުއްވަން ގިނަ މީހުން ނުކުމެ އުޅުނީ. އޭގެ ސަބަބުން ކާރުތަކާއި ސައިކަލްތައް ރާސްރާސްލާފައި ދާތީވެ، އަޅުގަނޑުމެންނަށް މަތަނުވެގެން، އެންމެ ފަހުން އަޅުގަނޑުމެންނަށް ޖެހުނީ ދަނޑިބުރި ހިފައިގެން މަގުމައްޗަށް ނުކުންނަން. ދެން ދަނޑިބުރި ހިފައިގެން ނުކުތީ އިނގޭތޯ.؟ ނުކުމެ އަޅުގަނޑު ބުނީ ތި އެއްޗިހި، ކަލޭމެން ބަލައިގެން ދުއްވާށޭ، ކަލޭމެން ދާއިރު، ރާޅުތައް އެތެރެއަށް ވަންނަނީއޭ. އެހެންވީމާ އަޅުގަނޑުމެން ޖެހޭނީ މިތާ މިގޮތަށް ސައިކަލާއި އެއްޗިސް ހިފަހައްޓަންށޭ. އެހެން ނޫންގޮތެއް މިތާކު ނެތޭ.ވަރަށް މޮޅިވެރި ރާގެއްގައި ނަސީރުބޭ ވިޔައިދިން
ނަސީރުބެ ބުނީ އެ ފެންބޮޑުވެގެން ފިހާރައިގެ ތެރެއަށް ފެންގަނޑު ވަދެ، ހަދާނެ ނުހަދާނެ ގޮތެއް ނޭންގިގެން އުޅުނު އިރުވެސް ފުލުހުންގެ އެއްވެސް ބޭފުޅަކު އެތަނަށް ނާންނަ ކަމަށާއި އެމީހުންގެ ފަރާތުން އެއްވެސް އެހީތެރިކަމެއް އެވަގުތު ނުލިބުނު ކަމަށެވެ. އަދި އެވަގުތު ވަރަށް ދެރަވި ކަމަށާއި އެހީތެރިކަމެއް ލިބުނީ މަގުން އެވަގުތު ހިނގާފައި ދިޔަ ދެމީހެއްގެ ފަރާތުން ކަމަށާއި އަދި އެމީހާގެ އެހީތެރިކަމާއި އެކު ފިހާރައަށް އިތުރަށް ފެން ވަނުން މަދުކުރެވުނު ކަމަށް ވެސް ނާސީރުބެ ބުންޏެވެ.
ނަސީރުބެ ބުނީ ފުލުހުންނަކީ މިފަދަ ހާދިސާތައް ނުވަތަ ކާރިސާތައް ދިމާވާ ހިނދު އާންމު ރައްޔިތުުންނަށް އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދެއްވުމަށް ޚިދުމަތުގައި ތިބޭ ބައެއް ކަމަށާއި ނަމަވެސް ތަކުރާރުކޮށް އެހީތެރިކަމަށް އެދުމުން ވެސް ފުލުހުންގެ ފަރާތުން އެއްވެސް އެހީތެރިކަމެއް އެވަގުތު ނުލިބުނުކަމަށެވެ. އޭނާ ބުނީ ފިހާރައަށް ފެންވަންނަ ވަރުން ކަންބޮޑުވެ، ހަދާނެ ގޮތް ހުސްވެ، އިރު އޮއްސުނީއްސުރެ، ފުލުހުންގެ އެހިތެރިކަމެއް ލިބޭތޯ އާދޭސްކުރިން ކަމަށާއި އެގޮތުން ފުލުހުންގެ ކިދުމަތަށް އެ ބުނާ "119" އަށް ވެސް ތަކުރާރުކޮށް އެތަކެއް ފަހަރު ގުޅިންކަމަށެވެ.
ނަސީރުބެ ބުނީ ފެން ވަންނަމުން ދިޔަ ފިހާރަ ދޮރުމައްޗަށް ޖަހާލާނެ ވެލި ބަސްތާއެއް ވެސް ލިބުނީ ފުލުހުންގެ އެހީތެރިކަމަށް އެދިއެދި، 119 އަށް އެތައް ފަހަރަކު ގުޅާ އާދޭސްކުރިތާ، ތިން ގަނޑިއިރު ފާއިރުވިފަހުންކަމަށެވެ. އަދި 119 އަށް ގުޅާ ކޮންމެ ފަހަރަކުވެސް "މިދަނީ" "މިއަންނަނީ" ނޫން އެއްޗެއް ނުބުނާ ކަމަށާއި، ތިން ގަނޑިއިރު ވެގެން ދިޔައިރުވެސް ފުލުހުންގެ ބަހަކަށް ވީ ހަމަ" މިއަންނަނީ' :މިދަނީ" ކަމަށް ނަސީރުބެ ބުންޏެވެ.
ޕޮލިހުން ހަމަޔަގީނުންވެސް މިތަނަށް ނާދޭ. ހުރިހާ މަސައްކަތެއް ކުރިއިރު، ހަމަ އެއްގޮތަކަށް ވެސް ނާދޭ. އަޅުގަނޑު ހަމަ ވަރަށް ދެރަވި. އަޅުގަނޑާއި އަދި އެހެން ދެމީހަކު މިތަނަށް ނުކުމެ، އެއްޗިސްތައް މަތަކުރަން ފެށީ. އެއީ ހަގީގަތަކީ އިނގޭތޯ.؟ އަޅުގަނޑު ނުބުނަން އެމީހުން މަސައްކަތް ނުކުރެއެކޭ. އެކަމަކު މިކަހަލަ ހާދިސާއެއް ނުވަތަ ކާރިސާއެއް ދިމާވީމަ ޖެހޭނެ އެކަމަށް އެޓެންޑް ވާން. އެއީ އަޅުގަނޑުމެންގެ ރައްޔިތުންގެ ޙިދުމަތަށް މިތިބެނީ މި މީހުން. އަނެއްކާ ރޭގަ މިތާ ވެލިބަސްތާ ޖަހަން، މިތަނަށް ފެންވަންނަ ވަރުން އޮބިނޯވެގެން، ވެލިބަސްތާ ޖަހަންވެގެން އަޅުގަނޑު އިރު އޮއްސުނީއްސުރެ ގުޅަމުން، ގުޅަމުން މިދަނީ. ތިން ގަނޑިއިރަށްވުރެ، ގިނަ އިރުވީ ފަހުން އަޅުގަނޑުމެންނަށް ވެލިބަސްތާއެއް ލިބޭވަރުވީ ވެސް. އަޅުގަނޑު އެތައް ފަހަރަކު "119" އަށް ގުޅައިގެން ވާހަދައްކައި އަޅުގަނޑު ބުނިން، ތިބުނުއްވާ ބޭފުޅުން އަންނާނެ އިރެއް ނޭންގެޔޭ، ޚިދުމަތް ދޭންތޯއޭ ތިބޭފުޅުން ތި ތިއްބަވަނީ. ޚިދުމަތް ދެއްވަންޏާ އަޅުގަނޑުމެންނަށް މި ގެއްލުން ކުޑަވާގޮތަށް ޖެހޭނެޔޭ ޚިދުމަތް ދެއްވަން. އެއީއޭ އަޅުގަނޑު ގަބޫލުކުރާ ގޮތަކީ. ހަގީގަތުގައިވެސް ވަރަށް ހާލުގައި އަޅުގަޑު އުޅުނީ.ނަސީރުބެ ކިޔައިދިން
އޭނާ އިތުރަށް ބުނީ ހުކުރު ދުވަހު ވެހުނު ބޯވާރެއާއި އެކު މަގުތައް ފެންބޮޑުވެ، ހިސާބުގަނޑު ފިހާރަތަކަށް ވެސް ފެން ވަންނަމުން ދިޔައިރު، ވަންނަމުން ދިޔަ ފެން ބަންދުކޮށްލަން ވެލި ބަސްތާއެއްގެ ހިސާބުވެސް ނުލިބިގެން ގިނަ ފިހާރަތަކުން އުޅުނު ކަމަށެވެ.
ނަސީރުބެ ބުނީ އެރޭ ދަންވަރު 12 ޖަހަންދެން ވެސް އަވަދިނެތި މަސައްކަތް ކުރީ ފިހާރައިގައި ހުރި މުދާތައް ސަލާމަތް ކުރެވޭތޯ ކަމަށެވެ. އެގޮތުން އެ ފިހާރައަކީ ރަނާއި ރިހީގެ ތަކެތި ވިއްކާ ތަނެއް ކަމަށް ވުމުން އެތަނުން ހަލާކުވާ ނުވަތަ ގެއްލުންވާ އެއްޗެއްގެ އަގު އެތަކެއް ހާސް ރުފިޔާއަށް އަރާނޭ ކަމަށް ވެސް އޭނާ ބުންޏެވެ.
މީގެ އިތުރުން ވެސް އިތުރު ފަރާތަކުން ވަނީ އެ މީހުންގެ ކަންބޮޑުވުންތައް ހިއްސާކޮށްފައެވެ. އެގޮތުން ހުކުރުދުވަހާއި އެ ރޭ ހުއްޓުމެއް ނެތި މާލެއަށް ވާރޭވެހި ހެދުނު ފެންގަނޑުގެ ސަބަބުން މާފަންނުގެ ގިނަ ގެތަކަށާއި ފިހާރަތަކަށް ފެން ވަދެ ވަމުންދިޔަ ގެއްލުންތަކުން ސަލާމަތްކުރަން ރަސްފަންނު މޫދަށް ކޯރެއް ކަނޑާލި ގޮތުގެ ވާހަކަ އެ މަސައްކަތުގައި އިސްވެ އުޅުނު ރިލްވާން ލަތީފު ވަނީ ކިޔައިދީފި އެވެ.
އެގޮތުން އެވަގުތު މާފަންނު ސަހަރާއިން ފެށިގެން ހުޅަނގަށް މަޖީދީ މަގުގައި ހެދިފައި އޮތް ފެންގަނޑު ފެންނަ ވީޑިއޯއެއް ރިލްވާނު ވަނީ ސޯޝަލް މީޑިއާގައި ކުރި ޕޯސްޓެއްގައި ހިއްސާކުރި އެވެ. އަދި އިދާރާތަކުން ޖަވާބެއް ނުލިބުމުން ފެންގަނޑު ހިންދާނެ ގޮތެއް ނެތި ރަސްފަންނު ކައިރި ހުރި ފާރެއް ތަޅާލާ މޫދަށް ކޯރެއް ކޮނެފައިވާ ކަމަށް އޭނާ ލިޔެފައިވެ އެވެ.
އެ ވާހަކަ ބައެއް ނޫސްތަކުން ވެސް އެ ވާހަތަށް ރިޕޯޓުކުރި އެވެ. ނަމަވެސް ,ސަރުކާރުގެ ބައެއް އިސް މަގާމުތަކުގައި ތިބި އޮފިޝަލުން ވަނީ އެކަން ކުރީ އާންމުން ނޫން ކަމަށާއި އެ މަސައްކަތުގައި ހަރަކާތްތެރިވީ ފެން ކުންފުނީގެ މުވައްޒަފުން ކަމަށް ބުނެފަ އެވެ. އެއާއެކު ބައެއް ނޫސްތަކުން ވަނީ ހަބަރުތަކުގެ ސުރުހީ ވެސް ބަދަލުކޮށްފަ އެވެ.
ނަމަވެސް، ކޯރު ކެނޑި ކަންތަކާއި ގުޅޭގޮތުން "ރާއްޖެ ޓީވީ" އާއި ވާހަކަ ދައްކަމުން ރިލްވާން ބުނީ އެވަގުތު ކޯރު ކެނޑުމަށް މަރުތެޔޮ ހޯދީ އެ ހިސާބުގަނޑުގައި ހުރި ފިހާރައަކުން ކަމަށާއި އަދި އެ މަރުތެޔޮ ހިފައިގެން ގޮސް އެތާކައިރި ހުރި ރޭ،މްޕެއް ގޮތަށް ހުރި ތަނެއް ތަޅާޅިކަމަށް އޭނާ ބުންޏެވެ. އަދި އެ ތަޅާލި ތަނުން ފެނގަނޑު ދެމިގެން ދިޔައީކަމަށް ވެސް އޭނާ ބުންޏެވެ.
ރިލްވާން ބުނީ އެ މަސައްކަތުގައި އެ ސަރަހައްދުގައި ކުރީ ގިނަ އާންމުރައްޔިތުން ބައިވެރިވެގެން ކަމަށާއި އެކަން ކުރީ އާންމުން ނޫން ކަމަށް ސަރުކާރުގެ ވެރިން ބުނަން އުޅޭ ސަބަބެއް ނުވިސްނޭ ކަމަށެވެ.
. އެރޭ 8 ޖަހަނިކޮށް ހުރިހާ ފިހާރައިގެން ވެރިންނާއި އެކު ގޮސް އަހަރެމެން ބެލީ، އެކޮޅުގަ އެއްވެސް ބަޔަކު ކަމެއް އެބަކުރޭތޯ ފެން ހިންދަންވެސް. ދެން އަހަރެމެންނަށް ރަސްފަންނާއި ދިމާލަށްތާ ދެވޭނީ. މާދުރަކަށް ވެސް މިތަން ދޫކޮށްފަ ދާކަށްވެސް ނުވެއް ކެރޭނެ. އެއީ މިތަންތަނަށް ދެން ވާނެ ގޮތެއް ވެސް ނޭންގޭނެތާ. ދެން އަހަރެމްނެ އެތާކައިރި ފިހާރައަކުން، ދޭށޭ މަރުތޭލެއް. ބުނީމަ، މީނދީ އެ މަރުތެޔޮ. އެ މަރުތެޔޮ ހިފައިގެން ގޮސް، ދެން ރަސްފަންނާއި ދިމާއަށް އެތާ އިންނާނެ ރޭ،މްޕެއް ކަހަލަ ތަނެއް. އެތަން އަހަރެމެން ތަޅާލީ. ތަޅާލީމަ އެތަނުން ފެންގަނޑު ދެމެން ފެށީ. ދެން ކިރިޔާވެސް މައިތިރިކަމެއް އައީ.ރިލްވާން ކިޔައިދިން
މީގެ އިތުރުން ރިލްވާން ބުނީ އެ ހުރިހާކަމެއް ކުރިއިރުވެސް ކަމާގުޅުން ހުރި އެއްވެސް އިދާރާއެއްގެ އެއްވެސް އެހީތެރިކަމެއް ނުލިބޭ ކަމަށާއި އޭގެ އެއްވެސް ފަރާތެއް އެ ސަރަހައްދަށްވެސް ނާން ކަމަށެވެ.
" އެއްވެސް ބަޔަކު ނާދޭ. ދެން އެތަން ތަޅާލާފަ އެނބުރި އައި މަގުމަތީގަ. މަށަށް ހީވަނީ ވައިސް ޕެރެޒިޑެންޓްގެ ކާރާ ދިމާވި. އަހަރުމެންގެ ތެރެއިން އެކަކު ދިޔަކަންނޭންގެ މަޑުކޮށްލާށޭ ގޮވާލާ އިޝާރާތެއް ކޮށްލަން. އެހެން ނަމަވެސް މަޑެއް ނުކުރޭ. ދިޔައީ.ރިލްވާން ކިޔައިދިން
ހުކުރު ދުވަހު މާލޭގައި ފެން ބޮޑުވުމުގެ ސަބަބުން ދިރިއުޅެން އުނދަގޫވި ހާލަތަށް ދިޔަ 36 ގޭބިސީއެއްގެ 226 މީހަކަށް ވަގުތީ ބޯހިޔާވަހިކަމާއި، ކެއިންބުއިން ފޯރުކޮށްދީފައިވާ ކަަމަށް ނެޝަނަލް ޑިޒާސްޓަ މެނޭޖްމެންޓު ސެންޓަރުން ބުނެފައިވެ އެވެ.
އެ ސެންޓަރުން ބުނީ ފެން ބޮޑުވުމުގެ ސަބަބުން އެހީތެރިކަމަށް އެދި 774 ތަނަކުން ރިޕޯޓުކުރި ކަމަށާއި އޭގެ ތެރެއިން 554 ފަރާތުން އެދުނީ ފެން ވަނުން މައިތިރިކުރަން ވެލި ބަސްތާ ޖަހައި ދިނުމަށް ކަމަށެވެ.
