ކ. މާލެ
|
11 އޯގަސްޓް 2023 | ހުކުރު 20:47
މަނީޕޫރު ކޯޅުންގަނޑު: މޯދީ ސަރުކާރުގެ ޚުދުމުޚުތާރުކަމުގެ ހެއްކެއް
މަނީޕޫރު ކޯޅުންގަނޑު
މަނީޕޫރު ކޯޅުންގަނޑު: މޯދީ ސަރުކާރުގެ ޚުދުމުޚުތާރުކަމުގެ ހެއްކެއް
މެއި 3 ވަނަ ދުވަހު ކޯޅުންގަނޑު ފެށިފަހުން ޖުލައި މަހުގެ ފަހުކޮޅަށް އައި އިރު، އެ ކުރިމަތިލުންތަކުގައި މަރުވި މީހުންގެ ޢަދަދު 130 އަށް ވަނީ އަރާފައި

ޓެކްނޮލޮޖީއާއި އެނޫންވެސް ގޮތް ގޮތުން ކުރިއަރާފައި ވާ އަދުގެ ދުނިޔޭގައި އަދިވެސް ޙައްލު ނުލިބި އޮތް  އެންމެ ބޮޑު އެއް މައްސަލައަކީ ނަސްލީ ކޯޅުންތަކާއި ތަޅާފޮޅުންތަކެވެ. އެންމެ ކުރިއަރާފައިވާ ޤައުމުތަކާއި، ބިޔަ ޑިމޮކްރަސީ ކަމަށް ވަކާލާތު ކުރާ ޤައުމުތަކުގެ ހާލަތަކީވެސް ހަމަ އެއީއެވެ. ނަސްލީ ކޯޅުންތަކާއި ތަޅާފޮޅުންތަކުގެ ވާހަކަ ދައްކާއިރު، ލިސްޓުގެ އެންމެ ކުރިން ޖާގަ ހޯދާ އެއް ޤައުމަކީ އަވަށްޓެރި އިންޑިއާއެވެ. އިންޑިއާގެ އެކި ހިސާބުތަކަށް ބެހިފައި ވާ ނަސްލީ ގުރޫޕުތަކުގެ ޢަދަދު 2000 އިން މައްޗަށް އަރައެވެ. މި ފަހަކަށް އައިސް ބައިނަލްއަޤުވާމީ މީޑިއާގެ ފަލަ ސުރުޚީތަކުން ފެންނަ އެއް ޚަބަރަކަށް ވެފައި ވަނީ، އިންޑިއާގެ މަނީޕޫރުގައި ހިންގަމުންދާ ނަސްލީ ހަމަނުޖެހުންތަކުގެ ވާހަކައެވެ.

އިންޑިއާގެ އިރުއުތުރުގެ ސްޓޭޓެއް ކަމަށް ވާ މަނީޕޫރު އޮންނަނީ ބަންގްލަދޭޝްގެ އިރުންނެވެ. ބޯޑަރު ހިއްސާ ކުރަނީ މިޔަންމާއާއެވެ. އާބާދީއަކީ ގާތްގަނޑަކަށް 3.3 މިލިއަން މީހުންނެވެ. އާބާދީގެ 2 ބައިކުޅަ އެއްބަޔަށް ވުރެ ގިނަ މީހުންނަކީ މެއިތީންނެވެ. ގާތްގަނޑަކަށް 43 ޕަސެންޓް ހިއްސާ ކުރަނީ ކޫކީންނާއި ނާގާސްއިންނެވެ.

މަނީޕޫރަކީ މާ ސިންގާ އިންޑިއާގެ ކުޑަކުޑަ ސްޓޭޓްއެކެވެ. އެ ސްޓޭޓްގައި ހިންގަމުންދާ ނަސްލީ ކޯޅުންގަނޑަކީ، މިއަދު ބައެއް މީހުން ސިފަ ކުރާ ގޮތުގައި ސްޓޭޓް ފެންވަރުގައި ކުރާ ދާޚިލީ ހަނގުރާމައެކެވެ. ކޯޅުންގަނޑު ހިންގަމުން ދަނީ އެންމެ ބޮޑު 2 ގުރޫޕުގެ މެދުގައެވެ. އަޣުލަބިއްޔަތު ބޮޑު މެއިތީ ނަސްލާއި މައިނޯރިޓީންގެ ގޮތުގައި އޮތް ކޫކީ ނަސްލާ ދެމެދުގައެވެ. މެއި މަހު ހޫނު ވާން ފެށި ދެބަސްވުންތަކާއި ތަޅާފޮޅުންތަކުގެ އަސްލަކަށް ވެފައި ވަނީ ބިމުގެ މައްސަލައެވެ. ބާރާއި ނުފޫޒުގެ މައްސަލައެވެ.

މެއި 3 ވަނަ ދުވަހު ކޯޅުންގަނޑު ފެށިފަހުން ޖުލައި މަހުގެ ފަހުކޮޅަށް އައި އިރު، އެ ކުރިމަތިލުންތަކުގައި މަރުވި މީހުންގެ ޢަދަދު 130 އަށް ވަނީ އަރާފައެވެ. ޒަޚަމްވީ މީހުންގެ ޢަދަދު 400 އަށް އަރައެވެ. ހަމަނުޖެހުންތަކާއި ކުރިމަތިލުންތައް ހުއްޓުވުމުގެ މަސައްކަތުގައި އަސްކަރިއްޔާއާއި، ޕެރާމިލިޓްރީ ބާރުތަކާއި ފުލުހުން އުޅެމުން ދިޔަ ނަމަވެސް، ގެދޮރު ދޫކޮށް ދާން މަޖުބޫރުވެފައި ވާ މީހުންގެ ޢަދަދު 60000 އަށް ވުރެ މައްޗަށް އަރައެވެ.

ފުލުހުންގެ އަސްކަރީ އުޅަނދުތައް ވަނީ ލޫޓުވާފައެވެ. އެކި ދީންތަކުގެ މީހުން އަޅުކަން ކުރަން ދާ އެތައް ސަތޭކަ ފައްޅިއަކާއި މަންދިރެއް ވަނީ ހަލާކުކޮށްފައެވެ. އެތައް އަވަށެއް ވަނީ ސުންނާފަތި ކޮށްފައެވެ.

ހަމަނުޖެހުންތައް ހޫނުވެ، މަސްރަހު ގޯހުން ގޯހަށް ދާން ފެށީ މެއިތީންގެ ޑިމާންޑްތަކާއި ދެކޮޅަށް ކޫކީން މުޒާހަރާ ކުރަން ފެށި ހިސާބުންނެވެ. މެއިތީންގެ ޑިމާންޑަކަށް ވީ އެމީހުންނަށް ރަސްމީ ސިފައެއްގައި ޤަބީލާއެއްގެ ދަރަޖަ ދިނުމެވެ. ނަމަވެސް ކޫކީން ވަކާލާތު ކުރާ ގޮތުގައި، އެކަން އެގޮތަށް ކޮށްފިނަމަ، މިހާރުވެސް ސަރުކާރާއި މުޖުތަމަޢުގެ މައްޗަށް މެއިތީންގެ އަތުގައި އޮތް ބާރާއި ނުފޫޒު އިތުރަށް ގަދަ ވެގެން ދާނެއެވެ. އޭގެ ނަތީޖާއަކަށް ވާނީ، މީގެ ކުރިން ކޫކީން ވަޒަންވެރިވެފައިވާ ބިންތައް ގަނެ، އެ ސަރަޙައްދުތަކުގައި މެއިތީން ވަޒަންވެރިވުން ކަމަށް ކޫކީން ބުނެއެވެ.

ކަން މިހެން އޮތް ނަމަވެސް، ކޯޅުންގަނޑުގެ ފަހަތުގައި ފޮރުވިފައި ވާ އެތައް މައްސަލައެއް އެބަ އޮތެވެ. ކޫކީން ބުނާ ގޮތުގައި، މެއިތީންގެ ކޮންޓްރޯލް އޮތް ސަރުކާރުން ޚަރަދު ކޮށްގެން، މަސްތުވާތަކެއްޗާ ދެކޮޅަށް ކުރަމުންދާ ހަނގުރާމައަކީ، ކޫކީންގެ އާބާދުތައް މުލުން ލުހެމުމަށް ޖެހި 'އިސްކިރީނެކެވެ'. ނުތަނަވަސްކަން އިތުރަށް ބޮޑުވެގެން ދިޔައީ ޣައިރު ޤާނޫނީ ގޮތެއްގައި މިޔަންމާއިން އެތެރެވާ ހިޖުރަވެރިން ގިނަ ވާން ފެށުމުންނެވެ. އާބާދީ އިތުރު ވަމުން ދިޔަ ވަރަކަށް، ބިމުގެ ބޭނުންތަކަށް އޮތް ޕްރެޝަރުވެސް ބޮޑު ވާން ފެށިއެވެ. ވަޒީފާ ނެތް މީހުންގެ ޢަދަދު އިތުރުވެ، ހަނގުރާމަވެރި ޖަމާޢަތްތަކާ ދިމާއަށް ޒުވާނުންގެ މިޞްރާބު ކަސިޔާރު ވާން ފެށިއެވެ.

އަމިއްލަ ބިމުގެ މިލްކުވެރިކަމާއި ދީނީ ޚިޔާލު ތަފާތުވުންތަކާ ހެދި މެއިތީންނާއި، ކޫކީން އަދި ނާގާގެ ހަނގުރާމަވެރި ގުރޫޕުތަކުން ކުރިމަތިލުންތައް ހިންގާތާ އެތައް އަހަރެއްވެއްޖެއެވެ. ހުރިހާ ކޮޅަކުންވެސް، އިންޑިއާގެ ސަލާމަތީ ބާރުތަކާވެސް ވަނީ ކުރިމަތިލާފައެވެ. ނަމަވެސް، މިފަހުން ފެށިގެން އުޅޭ ކޯޅުންގަނޑުގެ އެންމެ ކުރީ ސަފުގައި އޮތީ މެއިތީންނާއި ކޫކީންނެވެ. މި ކޯޅުންގަނޑަކީ ދީނީ ކޯޅުމެއް ނޫންކަމަށާއި، ނަމަވެސް ކޯޅުންގަނޑު މޫލާފައި ވަނީ ނަސްލީ ތަފާތުތަކާ ކަމަށް ބުނެވެއެވެ.

މެއިތީންގެ ނަސްލު، މަނީޕޫރާއި މިޔަންމާއާއި ދެންވެސް ވަށައިގެން އޮތް ސަރަޙައްދުތަކަށް ފެތުރިފައިވެއެވެ. ގިނަ މީހުން ތަބާވަނީ ހިންދޫ ދީނަށެވެ. ކޫކީންގެ ތެރޭގައި ގިނައީ ނަޞާރާއިންނެވެ. ކޫކީންގެ އާބާދުތައް ފެތުރިފައި ވަނީ އިންޑިއާގެ އިރުއުތުރުގެ ސަރަޙައްދުތަކަށެވެ. މަނީޕޫރާއި މިޔަންމާގައިވެސްމެއެވެ. މެއިތީން މައިގަނޑު ގޮތެއްގައި ދިރިއުޅެމުން ދަނީ އިމްފާލް ވާދީގައި ކަމަށް ވާއިރު، ކޫކީން ދިރިއުޅެނީ ވަށައިގެން އޮތް ފަރުބަދަމަތީ ސަރަޙައްދުތަކުގައެވެ.

މަނީޕޫރުގައި ހިންގަމުންދާ ޖަރީމާތަކާ ގުޅިގެން އިންޑިއާގެ ބޮޑުވަޒީރު ނަރޭންދްރާ މޯދީ ދާދި ފަހަކާ ޖެހެންދެން އެއްވެސް އެއްޗެއް ވިދާޅެއް ނުވެއެވެ. ހަނު ހުންނެވީއެވެ. ނަމަވެސް މެއި 4 ވަނަ ދުވަހު އަންހެނުންތަކަކަށް ލާއިންސާނީ އަނިޔާ ދޭ މަންޒަރު ފެންނަ ވީޑިއޯއެއް މި ހަފުތާގައި އާންމުވި ހިސާބުން މޯދީ ވަނީ، އެ ޢަމަލަކީ އިންޑިއާ ލަދުގަންނަވާލި އަމަލެއް ކަމަށް ވިދާޅުވެފައެވެ. ޒިންމާ އުފުލަންޖެހޭ އެއްވެސް މީހަކަށް ދޫ ނުދެއްވާނެ ކަމަށާ، މަނީޕޫރުގެ އަންހެން ދަރިންނަށް ލިބުނު އަނިޔާއަށް މަޢާފުދެވެން ނޯންނާނެ ކަމަށްވެސް މޯދީ ވަނީ ވިދާޅުވެފައެވެ.

ކަން މިހެން އޮތް ނަމަވެސް، މަނީޕޫރުގެ މައްސަލާގައި މޯދީގެ ފަރާތުން މާ ބޮޑު އަޑެއް އިވެމުން ނުދާ ކަމުގެ ޝަކުވާއަކީ އިންޑިއާގެ ގިނަ ބަޔަކު މިއަދުވެސް ކުރަމުންދާ ޝަކުވާއެކެވެ. މި މައްސަލާގައި އެއްޗެއް ވިދާޅު ނުވެ މޯދީ އެހާ ލަސްކުރެއްވީ ކީއްވެތޯވެސް އެތައް ބަޔަކު ސުވާލު އުފައްދައެވެ.

މަނީޕޫރު މައްސަލައިގަ ބޮޑުވަޒީރު އެއްޗެއް ނުބުނަނީ ކީއްވެ؟ އިންޑިއާގެ ފަސްގަނޑު ރޮއެހޭރެނީ މިއޮއް. މި ފަސްގަނޑުގެ ދަރިން މި ހަނގުރާމަ ކުރަނީ އެކަކު އަނެކަކާ. ބަރުމަނާ ނޫނީ ޗައިނާއަކާ ނޫން. އަހަރަމެން އަހަރަމެންނާ މި ހަނގުރާމަ ކުރަނީ. ބޮޑުވަޒީރު ކީއްތަ ކުރަނީ އަޅެ؟ މަނީޕޫރުގެ ކަންކަން ބޮޑުވަޒީރަށް ހައްލު ނުކޮށްދެވެންޏާ، ދެން މިހާރުން މިހާރަށް އިސްތިއުފާ ދޭންވީއެއްނު.
ސިރިނިވާސް ބީވީ؛ އިންޑިއަން ޔޫތު ކޮންގްރެސްގެ ޤައުމީ ރައީސް

އިންޑިއާގެ މައި ސަރުކާރުން ވަނީ ހަމަނުޖެހުންތައް ހޫނުވެފައިވާ ސަރަޙައްދުތަކުގައި 40000 އެއްހާ ސިފައިންނާއި، ޕެރާމިލިޓްރީ ފައުޖުތަކުގެ އިތުރުން ފުލުހުން ރުކުރުވާލާފައެވެ. ނަމަވެސް، ސީދާ ވެރިކަން ހިންގުމަށް ޤަބީލާ ލީޑަރުން ގޮވާލި ގޮވާލުމަށް އިޖާބަދީފައެއް ނުވެއެވެ.

މަނީޕޫރު ސްޓޭޓްގެ ސަރުކާރު ހިންގަނީވެސް މޯދީގެ ބާރްތިޔާ ޖަނާތާ ޕާޓީއިންނެވެ. އިސްކޮށް ހުންނަވަނީ އެން ބިރެން ސިންހްއެވެ. އެއީ މެއިތީއެކެވެ. މަނީޕޫރުގެ ސަރަޙައްދީ ޕާލަމަންޓަށް ބަލާއިރު، 60 ގޮނޑީގެ ތެރެއިން 40 ގޮނޑި ކޮންޓްރޯލް ކުރަނީ މެއިތީންނެވެ.  

މަނީޕޫރުގައި ހިންގަމުންދާ ނަސްލީ ތަޅާފޮޅުންތަކާ ދެކޮޅަށް، އިންޑިއާގެ ޔޫތު ކޮންގްރެސްއިން ވަނީ އޯގަސްޓް 8 ވަނަ ދުވަހު، ވެރިރަށް ނިއުދިއްލީގައި މުޒާހަރާ ކޮށްފައެވެ. މުޒާހަރާގެ ބައިވެރިންނާއި އިންޑިއާގެ ސަލާމަތީ ބާރުތަކާ ދެމެދު ވަރުގަދަ ކުރިމަތިލުންތަކެއް ވެސް ވަނީ ހިންގާފައެވެ.

ޙައްޤު ހޯދަން އަޑު އުފުލާ، މީހުންގެ އަޑު އިއްވާ، މުޒާހަރާކޮށް ހަދަންޏާ ފުލުހުންގެ ޢަމަލުތައް މިގޮތަށް ހުންނަކަމީ، ނަރޭންދްރާ މޯދީގެ ސަރުކާރުގެ ޚުދުމުޚުތާރުކަމުގެ ހެއްކެއް. ފުލުހުން އެ އަންނަނީ މުގުރު ހިފައިގެން. ޖަލަށް ގެންދަނީ. އެކަހަލަ ޚުދުމުޚުތާރު ވެރިކަމެއް، ޔޫތު ކޮންގްރެސްއަކުން ބަލައެއް ނުގަންނާނެ.
މަނީޕޫރު މައްސަލައާ ގުޅިގެން ކުރި މުޒާހަރާގެ ބައިވެރިއެއް

އިދިކޮޅު ޕާޓިގެ ޒުވާނުން ވަނީ އިންޑިއާގެ ސަރުކާރާއި މޯދީއާ ދެކޮޅަށް އަޑު އުފުލާފައެވެ. ބާޒާރުގައި ތަކެތީގެ އަގުތައް އުފުލިގެން ދިއުމާއި، ވަޒީފާ ނުލިބުމުގެ މައްސަލައާ ގުޅިގެންވެސް ކަންބޮޑުވުން ފާޅު ކޮށްފައިވެއެވެ.

ނިއުދިއްލީގައި ކުރިއަށް ގެންދިޔަ ޒުވާނުންގެ މުޒާހަރާގެ ތެރެއިން ބައެއް މީހުން ހައްޔަރު ކޮށްފައި ވާ ކަމަށްވެސް ޚަބަރު ލިބެއެވެ.

- ކޮމެންޓް